1.8. ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ

 

Η φυσική ανθεκτικότητα των ξύλων ποικίλει αναλόγως με το είδος της ξυλείας και την προέλευση από τον κορμό (σομφό, εγκάρδιο). Σχετίζεται κυρίως με την χημική σύσταση του κορμοτεμαχίου και συγκεκριμένα με την περιεκτικότητά του σε τοξικά εκχυλίσματα, τα οποία το καθιστούν λιγότερο κατάλληλο για τροφή των βιολογικών οργανισμών. Λόγω του ότι τα φυσικά εκχυλίσματα προσδίδουν σκουρότερο χρώμα στο ξύλο ισχύει εμπειρικά ότι το σκοτεινότερο χρώμα, είναι δείκτης μεγαλύτερης φυσικής ανθεκτικότητας. Δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ πυκνότητας και φυσικής ανθεκτικότητας εν γένει.

 

Η φυσική ανθεκτικότητα των διαφόρων ειδών φυσικού ξύλου έναντι των προαναφερθεισών προσβολών κατατάσσεται σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πρότυπο ΕΝ 350, που συνοδεύει τον Ευρωκώδικα 5 στις εξής κατηγορίες:

 

Φυσική ανθεκτικότητα έναντι μυκήτων

Ορίζονται πέντε κατηγορίες φυσικής ανθεκτικότητας

1.      πολύ ανθεκτικό

2.      ανθεκτικό

3.      μέτρια ανθεκτικό

4.      λίγο ανθεκτικό

5.      καθόλου ανθεκτικό

που αφορούν μόνο το εγκάρδιο ξύλο, καθώς το σομφό θεωρείται ότι ανήκει στην κατηγορία 5 (καθόλου ανθεκτικό) εκτός κι αν δίδονται διαφορετικά στοιχεία

Φυσική ανθεκτικότητα έναντι κολεοπτέρων εντόμων  (Hylotrupes bajulus, Anobium punctatum, Luctus de brunnens)

Ορίζονται δύο κατηγορίες ανθεκτικότητος

1.      ανθεκτικό

2.      ευαίσθητο

που αφορούν το σομφό ξύλο, καθώς το εγκάρδιο θεωρείται ανθεκτικό εκτός κι αν δίδονται διαφορετικά στοιχεία

Φυσική ανθεκτικότητα έναντι τερμιτών

Ορίζονται τρεις κατηγορίες ανθεκτικότητος

1.      ανθεκτικό

2.      μέτρια ανθεκτικό

3.      ευαίσθητο

που αφορούν το εγκάρδιο ξύλο, καθώς το σομφό θεωρείται ευαίσθητο εκτός κι αν δίδονται διαφορετικά στοιχεία

Φυσική ανθεκτικότητα έναντι θαλασσίων σκωλήκων

Ορίζονται τρεις κατηγορίες ανθεκτικότητος

1. ανθεκτικό

2. μέτρια ανθεκτικό

3. ευαίσθητο

που αφορούν το εγκάρδιο ξύλο, καθώς το σομφό θεωρείται ευαίσθητο εκτός κι αν δίδονται διαφορετικά στοιχεία

 

Η ακριβής κατάταξη των περισσότερων γνωστών ειδών δομικής η ξυλείας σε σχέση με την φυσική τους ανθεκτικότητα και σύμφωνα με τα παραπάνω δίδεται στο ΕΝ 350.02, στο οποίο και παραπέμπεται ο αναγνώστης για μια αναλυτική εικόνα του ζητήματος.

Απολύτως ενδεικτικά στα πλαίσια του παρόντος ταξινομούνται κάποια γνωστά είδη Ευρωπαϊκής και τροπικής ξυλείας ως προς την φυσική τους ανθεκτικότητα, κατά τον τρόπο που απαντούν στην βιβλιογραφία.

 

Είδος ξύλου

 

Αντοχή σε μύκητες

 

Αντοχή σε έντομα

α

β

γ

δ

ε

α΄

 

β΄

γ΄

Ακακία

 

Σ

 

Ε

 

Σ

Ε

 

Γαύρος

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Δρυς  (πλήν ευθύφλοιας)

 

Σ

 

 

Ε

Σ

 

Ε

Δρυς ευθύφλοια

 

Σ

Ε

 

 

Σ

Ε

 

Ελάτη

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Ελιά

 

Σ

 

Ε

 

Σ

Ε

 

Ερυθρελάτη

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Ευκάλυπτος

 

 

Α

 

 

 

Α

 

Ίταμος

 

 

 

 

Α

 

 

Α

Ιτιά

Α

 

 

 

 

 

Α

 

Καρυδιά

 

Σ

Ε

 

 

Σ

Ε

 

Καστανιά

 

Σ

 

Ε

 

Σ

Ε

 

Κέδρος

 

 

 

 

Α

 

 

Α

Κλήθρα

Α

 

 

 

 

Α

 

 

Κυπαρίσσι

 

 

 

 

Α

 

 

Α

Λάριξ

 

 

Σ

 

Ε

 

ΣΕ

 

Λεύκη, λευκή

Σ

Ε

 

 

 

ΣΕ

 

 

Οξυά

Α

 

 

 

 

Α

 

 

Όστρια

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Πεύκη (Pitch-Pine)

 

 

Α

 

 

 

Α

 

Πεύκη δασική

 

Σ

Ε

 

 

ΣΕ

 

 

Πεύκη θαλασσία

Σ

Ε

 

 

 

ΣΕ

 

 

Πεύκη κουκουναριά

Σ

Ε

 

 

 

ΣΕ

 

 

Πεύκη μαύρη

Σ

 

Ε

 

 

ΣΕ

 

 

Πεύκη χαλέπιος

Σ

 

Ε

 

 

Σ

Ε

 

Πλάτανος

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Σεκβόια

 

 

 

 

Α

 

Α

 

Σημύδα

Α

 

 

 

 

Α

 

 

Σφενδάμι

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Φιλύρα

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Φράξος

Σ

Ε

 

 

 

Σ

Ε

 

Φτελιά

 

Σ

Ε

 

 

Σ

Ε

 

Ψευδοτσούγκα

 

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Είδος ξύλου

 

 

 

Αντοχή σε μύκητες

 

Αντοχή σε έντομα

α

β

γ

δ

ε

α΄

 

β΄

γ΄

Avodire

 

Α

 

 

 

 

Α

 

Afara

Α

 

 

 

 

Α

 

 

Azobe

 

 

 

 

Α

 

 

Α

Makore

 

 

 

Α

 

 

Α

 

Meranti, (dark-red)

 

 

Α

 

 

Α

 

 

Meranti, (white, yellow, red)

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Μαόνι, Αφρικής (Khaya)

 

Α

 

 

 

 

Α

 

Μαόνι, Ν. Αμερικής (Swietenia)

 

 

 

Α

 

 

 

Α

Obeche

Α

 

 

 

 

Α

 

 

Okoume

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Padauk

 

 

 

Α

 

 

Α

 

Pallisander

 

 

Α

 

 

 

Α

 

Ramin

 

Α

 

 

 

Α

 

 

Sapele

 

Α

 

 

 

 

Α

 

Sipo

 

Α

 

 

 

 

Α

 

Teak

 

 

 

 

Α

 

 

Α

Tiama

 

Α

 

 

 

Α

 

 

 


 

α: Μη ανθεκτικό

β: Λίγο ανθεκτικό

γ: Μέτρια Ανθεκτικό

δ: Ανθεκτικό

ε: Πολύ ανθεκτικό

α΄: Μη ανθεκτικό

β΄: Μέτρια Ανθεκτικό

γ΄: Ανθεκτικό

 

 

Σ: σομφό

Ε: εγκάρδιο

Α: αδιάκριτα (σομφό-εγκάρδιο)


 

Σημειώνεται ότι η παραπάνω ενδεικτική κατάταξη ενδέχεται να διαφέρει κατά τι από την αντίστοιχη του ΕΝ 350.02.

 

Η προστασία του ξύλου έναντι των βιολογικών προσβολών, η αύξηση δηλαδή της ανθεκτικότητάς του, γίνεται κατά βάσιν με την χρήση χημικών ουσιών που το καθιστούν ακατάλληλη τροφή. Η εφαρμογή των χημικών γίνεται: α) με απλή επάλειψη, β) με ψεκασμό (για την αποφυγή ανεπάλειπτων περιοχών), γ) με βάπτιση σε δεξαμενές (για αποτελέσματα ακόμη καλύτερα από τον ψεκασμό, και σχετική απορρόφηση των ουσιών) και δ) σε κλιβάνους υπό πίεση (εμποτισμένη ξυλεία, για απορρόφηση σε μεγαλύτερο βάθος). Σημειώνεται πάντως ότι (αναλόγως με την απορροφητικότητα του ξύλου) είναι γενικώς δύσκολο να υπερβληθούν τα λίγα μόλις χιλιοστά εμποτισμού.