2.4.5. ΑΝΤΙΟΛΙΣΘΗΡΑ
Αντιολισθηρά είναι τα αδρανή που χρησιμοποιούνται σε στρώσεις κυκλοφορίας και έχουν ικανοποιητική τραχύτητα και γενικώς εξαιρετικά επιφανειακά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της μηχανικής αντοχής και της αντοχής στις καιρικές συνθήκες.
Σύμφωνα με ελληνικές προδιαγραφές η προέλευση των αδρανών αυτών μπορεί να είναι η ακόλουθη:
Λεπτόκοκκα: Αποτελούνται από θραυστά αδρανή ή πλυμένα ποταμίσια υλικά
Χονδρόκοκκα: Αποτελούνται από χαλίκια, θραυστά χαλίκια ή θραυστά πετρώματα.
Τα χαρακτηριστικά των αντιολισθηρών που χρησιμοποιούνται σε οδοστρώματα σκυροδέματος και οι αντίστοιχες απαιτήσεις αναφέρονται σε Μελέτες Κατασκευής συγκεκριμένων αυτοκινητοδρόμων, όπως ο αυτοκινητόδρομος Βορρά-Νότου (Transport European Motorway – ΤΕΜ), όπου ορίζονται παράλληλα και οι αντίστοιχες μέθοδοι δοκιμών.
Στην παράγραφο 1.5 του οδηγού αναγράφονται όλες αυτές οι μέθοδοι ελέγχου και γίνεται συσχέτιση με τις αντίστοιχες Ευρωπαϊκές μεθόδους .
Στον Πίνακα 2.4.5.2 αναγράφονται :
α) τα χαρακτηριστικά, οι απαιτήσεις και η προτεινόμενη Μin Συχνότητα Ελέγχου των αντιολισθηρών σκυροδέματος (*) σύμφωνα με TEM
β) τα χαρακτηριστικά, οι απαιτήσεις και η προτεινόμενη Μin Συχνότητα Ελέγχου των αντιολισθηρών σκυροδέματος σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 12620
(*) αποτελεί πρόταση των συγγραφέων (ο TEM δεν ορίζει συχνότητες)
Χαρακτηριστικά |
Όρια υλικού με βάση ΤΕΜ |
Προτεινόμενη Μin Συχνότητα Ελέγχου |
Όρια Υλικού με βάση το ΕΛΟΤ ΕΝ 12620 |
Min Συχνότητα Ελέγχου με βάση ΕΝ |
|||||||||||
Δειγματοληψία |
Εξαρτάται την διαβάθμιση, 10 - 50 Κg (*) |
Προηγείται όλων των δοκιμών |
M=6 X D1/2 Xpb (*) |
Προηγείται όλων των δοκιμών |
|||||||||||
Μείωση εργαστηριακού Δείγματος |
Ποικίλουν ανάλογα με την δοκιμή |
Προηγείται όλων των δοκιμών |
Ποικίλουν ανάλογα με την δοκιμή |
Προηγείται όλων των δοκιμών |
|||||||||||
Kοκκομετρική Διαβάθμιση
|
Λεπτόκοκκα |
1/εβδομάδα (*)
|
Συμβολισμός: d/D (εκτός των fillers), όπου d και D σε mm. D/d ³ 1,4 |
1/εβδομάδα |
|||||||||||
mm |
Διερχόμενο, % |
Λεπτόκοκκα, % P |
|||||||||||||
9,5 4,75 2,36 1,18 0,600 0,300 0,150 0,075 |
100 80-100 70-100 40-85 25-60 10-30 2-10 0-5 |
|
2 D |
1,4 D |
D |
d |
D/2 |
Κατηγορία |
|||||||
D £ 4 & d=0 |
100 |
95-100 |
85-99 |
- |
- |
GF85 |
|||||||||
Φυσικώς διαβαθμισμένα 0/8, % P |
|||||||||||||||
|
2 D |
1,4 D |
D |
d |
D/2 |
Κατηγορία |
|||||||||
D = 8 & d=0 |
100 |
98-100 |
90-99 |
- |
- |
GNG90 |
|||||||||
Μίγμα |
Χονδρόκοκκα, % P |
||||||||||||||
Mm |
Διερχόμενο, % |
|
2 D |
1,4D |
D |
d |
D/2 |
Κατηγορία |
|||||||
37,5 25,0 19,0 13,0 9,5 4,75 2,00 1,18 0,600 0,300 0,150 0,075 |
100 90-100 80-100 60-85 50-75 28-50 15-35 10-28 6-20 2-10 0-6 0-3 |
D/d £ 2 ή D £ 11,2 |
100 |
98-100 |
85-99 80-99 |
0-20 |
0-5 |
GC85/20 GC80/20 |
|||||||
D/d >2 & D>11,2 |
100 |
98-100 |
90-99 |
0-15 |
0-5 |
GC90/15 |
|||||||||
Μίγμα, % P |
|||||||||||||||
|
2 D |
1,4 D |
D |
d |
D/2 |
Κατηγορία |
|||||||||
D£45 & d=0 |
100 |
98-100 |
85-99 90-99 |
- |
- |
GA85 GA90 |
|||||||||
Μέτρο Λεπτότητας |
min = 2,3 max = 3,3 Ανοχές: Μ.Ο. ± 0,2 |
|
|
|
|||||||||||
Ποσοτικός Προσδιορισμός Παιπάλης |
P % στο αμερικάνικο κόσκινο Νο 200 (0,075 mm) ≤ 0-5 για λεπτόκοκκα ≤ 0-3 για το μίγμα |
1/εβδομάδα (*)
|
P% στο κόσκινο 0,063 mm |
||||||||||||
Λεπτόκοκκα: ≤ 3 ð f3 ≤ 10 ð f10 ≤ 16 ð f16 ≤ 22 ð f22 > 22 ð f Declared ,γνωστοποίηση αποτελεσμάτων |
|||||||||||||||
Φυσικώς διαβαθμισμένα 0/8 : ≤ 3 ð f3 ≤ 10 ð f10 ≤ 16 ð f16 > 16 ð f Declared ,γνωστοποίηση αποτελεσμάτων |
|||||||||||||||
Χονδρόκοκκα: ≤ 1,5 ð f1,5 ≤ 4 ð f4 > 4 ð f Declared ,γνωστοποίηση αποτελεσμάτων |
|||||||||||||||
Μίγμα: ≤ 3 ð f10 ≤ 11 ð f11 > 11 ð f Declared ,γνωστοποίηση αποτελεσμάτων |
|||||||||||||||
Για όλα τα αδρανή: Χωρίς απαιτήσεις ðfNR |
|||||||||||||||
Ποιοτικός Προσδιορισμός Παιπάλης Δοκιμή Ισοδυνάμου Άμμου (SE) |
≥ 75
|
1/εβδομάδα (*)
|
Μέχρι στιγμής δεν έχουν προσδιοριστεί όρια σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάθε χώρα μέλος της ΕΟΚ θα προσδιορίσει τα δικά της. Εντούτοις μία άμμος θεωρείται ότι ικανοποιεί τις απαιτήσεις του προτύπου σχετικά μη την ποιότητα της παιπάλης αν: α) το ποσοστό της παιπάλης (<0,063 mm) <3% ή β) ικανοποιεί τις εθνικές απαιτήσεις για την δοκιμή Ισοδύναμου άμμου ή γ) ικανοποιεί τις εθνικές απαιτήσεις για την δοκιμή Μπλε του μεθυλενίου ή δ) υφίσταται πολυετής πείρα για την καταλληλότητα αυτής της άμμου |
1/εβδομάδα SE ή VB |
|||||||||||
Ποιοτικός Προσδιορισμός Παιπάλης Δοκιμή Μπλε του Μεθυλενίου |
Η δοκιμή αυτή δεν περιλαμβάνεται στους Ελληνικούς Κανονισμούς και πρότυπα |
- |
Ισχύει ότι και για την Δοκιμή Ισοδυνάμου Άμμου |
SE ή VB |
|||||||||||
Δείκτης πλακοειδούς |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα.
Στα ασφαλτομίγματα: < 30 % |
|
≤ 15 ð Fl 15 ≤ 20 ð Fl 20 ≤ 35 ð Fl 35 ≤ 50 ð Fl 50 > 50 ð Fl Declared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð FI NR
|
|
|||||||||||
Δείκτης σχήματος |
Λεπτοί και επιμήκεις κόκκοι (1:5) ≤ 15 % |
1/μήνα (*)
|
≤ 15 ð Sl 15 ≤ 20 ð Sl 20 ≤ 40 ð Sl 40 ≤ 55 ð Sl 55 > 55 ð Sl Declared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð Sl NR
|
||||||||||||
Περιεκτικότητα κελυφών |
|
|
Η δοκιμή γίνεται μόνο στα χονδρόκοκκα. ≤ 10 % ð SC 10 > 10 % ð SC Declared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð SC NR
|
||||||||||||
Προσδιορισμός Φυσικής Υγρασίας |
Χωρίς όρια |
Προηγείται πολλών άλλων δοκιμών |
Χωρίς όρια |
Προηγείται πολλών άλλων δοκιμών |
|||||||||||
Πυκνότητα κόκκων |
2,4-3 |
1/έτος (*) |
ρcm (σε Mg/m3 ) ³ 2
|
||||||||||||
Υδαταπορροφητικότητα |
Χωρίς όριο |
1/έτος (*) |
Υδαταπορροφητικότητα Wcm (σε %)
Χωρίς όριο |
||||||||||||
Φαινόμενο βάρος και % όγκος κενών |
Χωρίς όριο |
1/έτος (*) |
χαλαρό φαινόμενο βάρος ρb ( σε Mg/m3 ) όγκος κενών v (σε %)
Χωρίς όρια |
||||||||||||
Αντοχή σε θρυμματισμό Los Angeles |
Η δοκιμή γίνεται μόνο στα χονδρόκοκκα:
£ 35 % |
1/έτος (*) |
Η δοκιμή γίνεται μόνο στα χονδρόκοκκα. ≤ 15 ð LA15 ≤ 20 ð LA20 ≤ 25 ð LA25 ≤ 30 ð LA30 ≤ 35 ð LA35 ≤ 40 ð LA40 ≤ 50 ð LA50 > 50 ð LA Declared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð LANR |
2/έτος |
|||||||||||
Αντοχή σε κρούση |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα |
|
Η δοκιμή γίνεται μόνο στα χονδρόκοκκα. ≤ 18 ð SZ 18 ≤ 22 ð SZ 22 ≤ 26 ð SZ 26 ≤ 32 ð SZ 32 > 32 ð SZ Declared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð SZ NR |
2/έτος |
|||||||||||
Αντοχή σε φθορά |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα |
|
Η δοκιμή γίνεται μόνο στα χονδρόκοκκα. ≤ 10 ð MDE 10 ≤ 15 ð MDE 15 ≤ 20 ð MDE 20 ≤ 25 ð MDE 25 ≤ 35 ð MDE 35 > 35 ð MDE Declared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð MDE NR |
1/ 2 έτη |
|||||||||||
Αντοχή σε απότριψη |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα
Στα ασφαλτομίγματα : AAV ≤ 8% |
|
Η δοκιμή γίνεται μόνο στα χονδρόκοκκα. ≤ 10 ð AAV10 ≤ 15 ð AAV15 ≤ 20 ð AAV20 > 20 και για ενδιάμεσες τιμές ð AAV Declared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð AAVNR
|
1/ 2 έτη |
|||||||||||
Αντοχή σε στίλβωση |
Η δοκιμή γίνεται μόνο στα χονδρόκοκκα:
PSV ≥ 0,40 ή PSV ≥ 0,45 |
|
Η δοκιμή γίνεται μόνο στα χονδρόκοκκα. ≥ 68 ð PSV68 ≥ 62 ð PSV62 ≥ 56 ð PSV56 ≥ 50 ð PSV50 ≥ 44 ð PSV44 < 44 ð PSVDeclared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð PSVNR |
1/ 2 έτη |
|||||||||||
Αντοχή σε κρούση |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα Στα ασφαλτομίγματα: AIV ≤ 18% |
|
|
|
|||||||||||
Αντοχή σε συντριβή |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα Στα ασφαλτομίγματα: ACV ≤ 20% |
|
|
|
|||||||||||
Αντοχή σε φθορά από λάστιχα με καρφιά |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα |
|
Η δοκιμή γίνεται μόνο στα χονδρόκοκκα. ≤ 7 ð AN 7 ≤ 10 ð AN10 ≤ 14 ð AN14 ≤ 19 ð AN19 ≤ 30 ð AN30 > 30 ð ANDeclared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð ANNR |
1/ 2 έτη, σε περιοχές όπου χρησιμοποι-ούνται λάστιχα με καρφιά |
|||||||||||
Αντοχή σε αποσάθρωση με θεϊκό μαγνήσιο (Υγεία) |
Με θειϊκό νάτριο (5 κύκλοι), Λεπτόκοκκα : £ 10 % Χονδρόκοκκα : £ 12 % |
1/έτος (*) |
Ανάλογα με το κλίμα, εάν απαιτείται ανθεκτικότητα στον παγετό. Απώλεια μάζας: £ 18 % ð MS18 ≤ 25 % ð MS25 ≤ 35 % ð MS35 > 35 % ð MS Declared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð MSNR |
||||||||||||
Αντοχή σε ψύξη-απόψυξη |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα |
- |
Ανάλογα με το κλίμα, εάν απαιτείται ανθεκτικότητα στον παγετό. Απώλεια μάζας: ≤ 1 % ð F1 ≤ 2 % ð F2 ≤ 4 % ð F4 > 4 % ð F Declared (γνωστοποίηση αποτελεσμάτων) Χωρίς απαιτήσεις ð F NR |
||||||||||||
Σταθερότητα όγκου –Συστολή Ξήρανσης |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα |
- |
Η συστολή ξήρανση που μετριέται σε πρίσματα σκυροδέματος μεγίστου κόκκου 20mm πρέπει να είναι < 0,075 %. Η δοκιμή αυτή δεν εφαρμόζεται σε θέσεις όπου ποτέ δεν παρουσιάζεται συστολή ξήρανσης.
|
1/5έτη |
|||||||||||
Δυνητική Βλαπτικότητα Αδρανών σύμφωνα με την αλκαλοπυριτική αντίδραση |
· Λεπτόκοκκα: Διόγκωση < 0,1 %
· Χονδρόκοκκα: Διόγκωση < 0,1 % (σε ηλικία 6 μηνών) |
Σε περιπτώσεις νέων πηγών αδρανών για τα οποία δεν υπάρχει επαρκής πολυετή πείρα, σε περιπτώσεις αμφιβολιών λόγω ύπαρξης βλαπτικών συστατικών (ορισμένες μορφές SiO3 ή υψηλά ποσοστά SiO3 κλπ) που αντιδρούν με τα αλκάλια του τσιμέντου ή σε περιπτώσεις που οι προδιαγραφές ανθεκτικότητας του έργου το απαιτούν. |
Σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν στο τόπο χρήσης των αδρανών |
Όταν απαιτείται από τις προδιαγραφές ή σε περιπτώσεις αμφιβολιών |
|||||||||||
Χημικά |
|||||||||||||||
Οργανικές Προσμίξεις |
Λεπτόκοκκα : Ανοιχτόχρωμο του Δείκτη (AASHTO-T21) |
1/έτος (*) |
Ανοικτόχρωμο του δείκτη σύμφωνα με την δοκιμή του υδροξειδίου του Νατρίου
Σε περίπτωση σκουρόχρωμου αποτελέσματος (ύπαρξη χουμικών προσμίξεων) απαιτείται η διεξαγωγή της δοκιμής του φουλβικού οξέος. Όρια αποδοχής: Τμήμα δίσκου Α, Β, C, D |
1/έτος σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος
1/έτος |
|||||||||||
Περιεκτικότητα Πυριτικών (silica content) |
Λεπτόκοκκα: Επιθυμητή περιεκτικότητα ≥ 40 % |
|
|
|
|||||||||||
Χλωριόντα |
|
|
|
για αδρανή θαλασσίων αποθέσεων 1/εβδομάδα για αδρανή ιδιαιτέρων πηγών |
|||||||||||
Ελαφροβαρείς Οργανικές προσμίξεις |
|
- |
< 0,5% για επιχρισμένο σκυρόδεμα < 0,25% για ανεπίχριστο Γενικότερα σε περίπτωση ύπαρξης σημαντικού ποσοστού, πρέπει να δηλώνεται |
||||||||||||
Εύθρυπτοι κόκκοι και σβώλοι αργίλου |
Λεπτόκοκκα : £ 1 % Χονδρόκοκκα : ·Σβώλοι αργίλου £ 0,25 % ·Εύθρυπτοι & μαλακοί κόκκοι £ 0,25% |
|
|
|
|||||||||||
Προσδιορισμός των ευδιάλυτων σε οξύ θειικών ενώσεων |
Λεπτόκοκκα : Περιεκτικότητα (SO3) < 1 % |
- |
Για αδρανή που προκύπτουν από αερόψυκτη σκωρία υψικαμίνου: £ 1,0 % ðΑS1,0 Ø 1,0 % ð ΑS Declared
Για άλλα αδρανή: £ 0,2 % ðΑS0,2 £ 0,8 % ð ΑS0,8 > 0,8 % ð ΑSDeclared Χωρίς απαιτήσεις ð ΑSΝR |
2/έτος
1/έτος |
|||||||||||
Ολικό θείο |
|
- |
Για αδρανή που προκύπτουν από αερόψυκτη σκωρία υψικαμίνου: S £ 2 % Για άλλα αδρανή: S £ 1% Σε περίπτωση ύπαρξης πυροτίτη (ασταθής μορφή του FeS): S £ 0,1% |
2/έτος, |
|||||||||||
Έλεγχος Ορυκτολογικών Συστατικών- Απλοποιημένη Πετρογραφική Εξέταση |
Γενικά για την παραγωγή σκυροδέματος πρέπει να αποφεύγονται: Ø οπάλιος, ρυόλιθος, χαλκιδονίτης, δακίτης, ανδεσίτης κλπ (με άμορφο πυρίτιο) Ø δολομιτικά Ø ζεόλιθοι Να ελέγχονται: Ø αργιλικοί σχιστόλιθοι, Ø αποσαθρωμένοι βασάλτες,διαβάσης Ø ενώσεις θείου, σιδήρου, χλωριούχες, μολύβδου, νιτρικά,κ.ά. |
1/3 έτη ή κάθε φορά που μακροκροπικά παρατηρείται αλλαγή στην δομή του πετρώματος (*) |
Η πετρογραφική εξέταση και η κατηγοριοποίηση του πετρώματος είναι συχνά δυνατόν να δώσουν σαφείς πληροφορίες για την συμπεριφορά του πετρώματος σε διάφορες καιρικές συνθήκες Μη επιθυμητά πετρώματα: · κρυσταλλικός σχιστόλιθος, φυλλίτης · κιμωλία, μάργα · αργιλικός σχιστόλιθος · πετρώματα χαλαρά συνδεδεμένα με αργιλικά ορυκτά |
1/3 έτη |
|||||||||||
Διαφυγή επικινδύνων ουσιών |
Δεν υπάρχει απαίτηση σύμφωνα με τα Ελληνικά Πρότυπα |
- |
π.χ. ουσία Χ, εκφραζόμενη σε μm3 |
Όταν απαιτείται και σε περίπτωση αμφιβολιών |
ΠΙΝΑΚΑΣ 2.4.5.2
α) Εξόρυξη
Τα χονδρόκοκκα αδρανή μπορούν να αποτελούνται από χαλίκια, θραυστά χαλίκια ή θραυστά πετρώματα.
Τα λεπτόκοκκα αδρανή θα πρέπει να είναι από θραυστά πετρώματα ή πλυμένα ποταμίσια αδρανή.
Η εξόρυξη των πετρωμάτων που προορίζονται για παραγωγή αντιολισθηρών πρέπει να γίνεται σε υγιείς όγκους στο λατομείο, με απόρριψη:
· όλων των μη καθαρών και μη υγιών τμημάτων
· των περιοχών επαφής με γειτονικά πετρώματα, μη υγιή
· των επιφανειακών τμημάτων του μετώπου
· της άμμου, της σκόνης και των γαιωδών προσμίξεων
· ξένων λοιπών υλικών
β) Διαδικασία Θραύσης- Κοσκίνισης
Η παραγωγή του θραυστού υλικού για Αντιολισθηρά θα πρέπει να γίνεται με τροφοδότηση του συγκροτήματος θραύσης – κοσκίνισης με καθαρό υλικό, απαλλαγμένο από σβώλους και κωμούς αργίλου όπως και κάθε ξένης προσμίξεως.
Tο θραυστό υλικό παράγεται κατόπιν μιας ή περισσοτέρων θραύσεων, γεγονός που εξαρτάται από την αρχική του προέλευση και κατά τις ισχύουσες προδιαγραφές. Για αυτόν τον σκοπό θα χρησιμοποιούνται πολλαπλά θραυστικά μέσα, ανάλογα της προελεύσεως του αδρανούς υλικού, της ορυκτολογικής και πετρογραφικής συστάσεως αυτού, της σκληρότητας, της αντοχής σε τριβή και κρούση, της αρχικής κοκκομετρικής διαβάθμισης αυτού όσο και αυτής που επιδιώκεται.
Στην περίπτωση όπου τεμάχια του υλικού, το οποίο προορίζεται για θραύση, περιβάλλονται από ισχυρή συγκολλημένη άργιλο που δεν μπορεί να αποχωρισθεί με μηχανικά μέσα, ή δεν θα χρησιμοποιείται αυτό το υλικό ή θα υποβάλλεται σε πλύσιμο.
Η λύση αυτή χρησιμοποιείται κυρίως σε αδρανή φυσικών αποθέσεων.
Ένα σύνηθες συγκρότημα θραύσης – κοσκίνισης αδρανών αντιολισθηρών αποτελείται από:
1. Προδιαλογέα για απομάκρυνση των βλαπτικών αργιλικών συστατικών
2. Θραυστήρες πρωτογενούς θραύσης:
- θραυστήρες γυροσκοπικούς ή θραυστήρες σιαγώνων,
3. Θραυστήρες δευτερογενούς θραύσης:
- θραυστήρες σιαγώνων ή γυροσκοπικούς (σε κλειστό κύκλωμα δευτερογενούς θραύσης), προς αποφυγή
δημιουργίας επιμήκων και πεπλατυσμένων κόκκων καθώς και λεπτόκοκκου υλικού
4. Κόσκινα τετράγωνης ή ορθογώνιας βροχίδας (δηλ. με κάθετη διάταξη της μέγιστης διάστασης στην φορά
τροφοδοσίας του υλικού)
Θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην εκλογή και στην ρύθμιση των μηχανημάτων θραύσης ώστε να μην δημιουργούνται κατά την παραγωγή:
i. πεπλατυσμένοι και επιμήκεις κόκκοι τελικού προϊόντος (λόγω υψηλής σκληρότητας του μητρικού πετρώματος)
ii. λεπτόκοκκα κλάσματα.
Σε περίπτωση που το υλικό ύστερα από την θραύση – κοσκίνιση δεν ικανοποιεί την απαιτούμενη κοκκομετρική διαβάθμιση θα πρέπει να παράγεται με ανάμιξη και σύνθεση διαφορετικών κοκκομετρικών κλασμάτων με συγκεκριμένες αναλογίες έτσι ώστε το τελικό προϊόν να συμμορφώνεται με τις προδιαγραφές.
Θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην εκλογή και στην ρύθμιση των μηχανημάτων θραύσης – κοσκίνισης, ώστε το τελικό προϊόν να παρουσιάζει σταθερότητα ποιοτικών χαρακτηριστικών και να είναι απαλλαγμένο από:
iii. αργιλικές προσμίξεις
iv. υπερμεγέθεις κόκκους
v. υψηλό ποσοστό παιπάλης
γ) Έλεγχοι
Προκαταρκτικοί έλεγχοι
Δοκιμές προκαταρκτικού τύπου πρέπει να πραγματοποιούνται, ώστε να διαπιστωθεί η συμμόρφωση των υλικών με τις προδιαγραφές, στις παρακάτω περιπτώσεις::
1. Όταν πρόκειται για νέες πηγές λήψης αδρανών για τις οποίες ο παραγωγός δεν διαθέτει επαρκή στοιχεία ή δεν υφίσταται πολυετή πείρα
2. Όταν υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση στην φύση του μητρικού πετρώματος ή στις συνθήκες της επεξεργασίας των αδρανών που επηρεάζουν τα χαρακτηριστικά του τελικού προϊόντος.
Τα αποτελέσματα των προκαταρκτικών δοκιμών πρέπει να αποτελούν σημείο εκκίνησης του ελέγχου της παραγωγής αυτού του υλικού
Έλεγχος της παραγωγής
Ο παραγωγός για την ικανοποίηση των προδιαγραφών του προϊόντος πρέπει να εφαρμόζει διαδικασίες για την ταυτοποίηση και τον έλεγχο της παραγωγής του.
Μεταξύ των άλλων θα πρέπει να περιλαμβάνονται διαδικασίες που να διευκρινίζουν τους κανόνες συντήρησης και ρύθμισης των μηχανημάτων επεξεργασίας, δειγματοληψίας των υλικών κατά την διάρκεια της παραγωγής, μετατροπές της παραγωγικής διαδικασίας σε περίπτωση κακών καιρικών συνθηκών, κλπ.
Τα αδρανή που χρησιμοποιούνται για Αντιολισθηρά αδρανή έχουν υψηλές προδιαγραφές γιατί δέχονται πολύ μεγάλη καταπόνηση συνεπώς είναι δεδομένο ότι πρέπει να προέρχονται από πετρώματα υψηλής σκληρότητας (ηφαιστιογενή ή πλουτώνια πετρώματα)
Στον Ελλαδικό χώρο απαντώνται σε περιορισμένη κλίμακα αντίστοιχες πηγές λήψης. Εκμεταλλεύσιμα αποθέματα συναντώνται κυρίως στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα.
Για την κάλυψη της ζήτησης χρησιμοποιούνται εγχώρια αδρανή και γίνεται εισαγωγή από γειτονικές στην Ελλάδα χώρες.
Ειδικά για τις οδοστρώματα βαρέας κυκλοφορίας δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ασβεστολιθική άμμος, αλλά μόνον σε συνδυασμό με ίση ποσότητα μη ασβεστολιθικής άμμου (πυριτικής) φυσικής ή θραυστής.
5. Αποθήκευση - Μεταφορά - Συσκευασία
Αποθήκευση-Χειρισμός
Ο παραγωγός πρέπει να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να διατηρεί την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος τόσο κατά την εσωτερική διακίνηση του από την παραγωγή στο σημείο απόθεσης, κατά την αποθήκευση του, όσο και κατά την φόρτωση στο τελικό μέσο μεταφοράς
Ειδικότερα, θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στα παρακάτω:
α) να διατηρούνται καθαροί –απαλλαγμένοι από βλαβερά συστατικά οι σωροί των τελικών προϊόντων
β) να αποφεύγεται ο διαχωρισμός των κόκκων των προϊόντων κατά την εκφόρτωση τους στον σωρό αποθήκευσης (διατήρηση μέγιστου ύψους του σωρού)
γ) να εξασφαλίζεται η καθαρότητα των μηχανημάτων μεταφοράς, απόθεσης, φόρτωσης (καρότσες φορτηγών-κουβάς φορτωτή κλπ)
δ) σε περιόδους συχνών ή εντόνων βροχοπτώσεων θα πρέπει να αποφεύγεται η υπαίθρια αποθήκευση και το προϊόν πρέπει να παράγεται, κατόπιν παραγγελίας, σε ποσότητες που καλύπτουν την ημερήσια ζήτηση
Μεταφορά
Οι συνθήκες μεταφοράς είναι δυνατόν να επηρεάσουν καθοριστικά την ποιότητα του προϊόντος προς χρήση. Πρέπει να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα προστασίας τόσο κατά την οδική , όσο, κυρίως, κατά την θαλάσσια μεταφορά του.
Συσκευασία
Σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές, σε περίπτωση που τα αδρανή συσκευάζονται, οι μέθοδοι και τα υλικά συσκευασίας δεν πρέπει να μολύνουν ή να απομιγνύουν το τελικό προϊόν. Στην Ελλάδα, δεν συνηθίζεται η συσκευασία τους, μεταφέρονται μόνο χύδην.
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ελληνικές προδιαγραφές η ονοματολογία των αδρανών για αντιολισθηρά που χρησιμοποιείται είναι:
1. για τα χονδρόκοκκα :
- χαλίκι, μεγίστου κόκκου 25 ή 19 mm
- γαρμπίλι, μεγίστου κόκκου 13, ή 12,5 mm
2. για τα λεπτόκοκκα:
- άμμος, μεγίστου κόκκου 4,75 mm
- ψηφίδα, μεγίστου κόκκου 9,5 mm
- παιπάλη (διερχόμενο στο Νο 200)
Σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές η ονοματολογία που χρησιμοποιείται είναι:
Συμφωνία αγοραστή-προμηθευτή
Σύμφωνα με τις προδιαγραφές του έργου ο προμηθευτής εγγυάται και είναι υποχρεωμένος να εξασφαλίζει την παράδοση προϊόντος σύμφωνα με τα όρια που έχει θέσει ο οργανισμός .
Η επιτροπή παραλαβής του οργανισμού έχει το δικαίωμα να ελέγχει :
Ότι καθ’ όλη την διαδικασία παραγωγής και προμήθειας (εξόρυξης πετρώματος, αποθήκευσης, μεταφοράς και παράδοσης εξασφαλίζονται όλες οι προϋποθέσεις και οι όροι ποιότητας .
Η Επιβλέπουσα Υπηρεσία έχει υποχρέωση να κάνει καθημερινούς ελέγχους για την κοκκομετρία και το ισοδύναμο άμμου καθώς και για τις λοιπές απαιτούμενες ιδιότητες των πετρωμάτων θα διενεργούνται εργαστηριακές δοκιμές καταλλήλων δειγμάτων των υλικών σύμφωνα με τις πρότυπες προδιαγραφές.
Αν η επιτροπή παραλαβής κρίνει μακροσκοπικά ότι η προσφερόμενη ποσότητα είναι ακατάλληλη (πχ φορτίο ενός φορτηγού), έχει δικαίωμα να μην την παραλάβει. Στην περίπτωση αυτή ξεφορτώνεται σε ξεχωριστό μέρος και γίνονται περαιτέρω έλεγχοι
Σε περίπτωση που ένα από τα χαρακτηριστικά που έχουν περιγραφεί στην παράγραφο 2.4.5.2 βρεθούν εκτός ορίων κατόπιν εργαστηριακών ελέγχων, τότε θα αφαιρούνται, θα απομακρύνονται από το Έργο με έξοδα του Αναδόχου και θα αντικαθίστανται από άλλα κατάλληλα υλικά.
Τα χονδρόκοκκα κλάσματα πρέπει να προσκομίζονται στο εργοτάξιο σε δύο τουλάχιστον ξεχωριστά κλάσματα ή σε όσα κλάσματα ορίσει η Επιβλέπουσα Υπηρεσία.