Tα ποζολανικά υλικά είναι φυσικές ουσίες με πυριτική ή αργιλοπυριτική σύνθεση, ή ένας συνδυασμός αυτών.
Τα ποζολανικά υλικά δεν σκληρύνονται από μόνα τους όταν αναμειχθούν με νερό, αλλά, όταν λεπτοαλεστούν και με την παρουσία νερού, αντιδρούν σε κανονική θερμοκρασία περιβάλλοντος με διαλυμένο υδροξείδιο του ασβεστίου (Ca(OH)2) για να σχηματίσουν ενυδατωμένες ασβεστοπυριτικές και ασβεστοαργιλικές ενώσεις που αναπτύσσουν αντοχή.
Αυτές οι ενώσεις είναι παρεμφερείς με αυτές που σχηματίζονται κατά τη σκλήρυνση υδραυλικών υλικών. Οι ποζολάνες αποτελούνται βασικά από δραστικό διοξείδιο του πυριτίου (SiO2 ) και οξείδιο του αργιλίου (Al2O3) . Το υπόλοιπο περιέχει οξείδιο του σιδήρου (Fe2O3) και άλλα οξείδια. Το ποσοστό δραστικού οξειδίου του ασβεστίου για την σκλήρυνση είναι αμελητέο. Η περιεκτικότητα δραστικού οξειδίου του πυριτίου δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 25,0 % κατά μάζα.
Τα ποζολανικά υλικά πρέπει να προετοιμάζονται σωστά, δηλαδή να επιλέγονται, να ομογενοποιούνται, να ξηραίνονται ή να επεξεργάζονται θερμικά και να αλέθονται, ανάλογα με την μορφή κατά την παραγωγή ή της παράδοσής τους.
Οι φυσικές ποζολάνες είναι συνήθως υλικά ηφαιστειογενούς προέλευσης, ή ιζηματογενή πετρώματα με κατάλληλη χημική και ορυκτολογική σύνθεση.
Οι φυσικές ψημένες ποζολάνες είναι υλικά ηφαιστειογενούς προέλευσης, άργιλοι, σχιστόλιθοι ή ιζηματογενή πετρώματα που έχουν ενεργοποιηθεί με θερμική κατεργασία.