2.9.   ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΠΟΥ ΒΑΦΟΝΤΑΙ ΜΕ ΒΕΡΝΙΚΙΑ

 

1. Ξύλο

2. Τεχνητή Ξυλεία

 

 

 

 

1.  Ξύλο

Το ξύλο είναι το πρώτο υλικό που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για να κατασκευάσει σπίτια, οχήματα, όπλα, εργαλεία, κατασκευές και τόσα άλλα πράγματα. Παρόλο που σήμερα υπάρχουν στη διάθεση του ανθρώπου τόσα φυσικά και τεχνητά υλικά, το ξύλο ακόμα χρησιμοποιείται αρκετά από τον άνθρωπο λόγω των χρήσιμων ιδιοτήτων που έχει.

Το ξύλο, σαν φυσικό προϊόν, δεν είναι ομοιόμορφο. Οι ιδιότητες του διαφέρουν από είδος σε είδος, αλλά και σε διάφορα μέρη του ίδιου ξύλου. Ξύλα με μεγάλη πυκνότητα, όπως η δρυς είναι πιο σκληρά, λειαίνονται ευκολότερα και έχουν χαμηλότερη απορροφητικότητα, Αντίθετα τα μαλακά ξύλα έχουν μεγαλύτερη απορροφητικότητα.

Επίσης το ξύλο παρουσιάζει ανισοτροπία κατά τις διαστάσεις κάθετα και παράλληλα με τα νερά του.

Τέλος έχει και συχνά ελαττώματα, όπως οι ρόζοι, ραγάδες, εκροή ρητίνης και άλλα.

Το ξύλο παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές διαστάσεων: ενώ έχει ασήμαντο συντελεστή θερμικής διαστολής, οι διαστάσεις του μεταβάλλονται σημαντικά ανάλογα με την περιεχόμενη υγρασία. Κατά μέσο όρο, και ανάλογα με το είδος του ξύλου,  μια μεταβολή  της περιεχόμενης υγρασίας κατά μια ποσοστιαία μονάδα προκαλεί μεταβολή γραμμικής διάστασης κατά περίπου 0,2% Αυτό σημαίνει αμέσως ότι όλα τα επιχρίσματα ξύλων θα πρέπει να έχουν αρκετή ελαστικότητα.

Το ξύλο καταστρέφεται ή απαξιώνεται από διάφορους παράγοντες. Αυτοί μπορεί να είναι:

Βιολογικοί: βακτήρια, μύκητες, έντομα, θαλάσσιοι οργανισμοί.

Φυσικοχημικοί: κλιματικοί, μηχανικοί, χημικοί, θερμικοί

Τα βακτήρια δεν προκαλούν σημαντικές αλλοιώσεις στο ξύλο. Οι μύκητες κάνουν αρκετή ζημιά. Η δράση τους αναπτύσσεται όταν η υγρασία του ξύλου είναι μεταξύ 27 – 33% και χρειάζονται οξυγόνο.

Τα έντομα προσβάλλουν κατά κύριο λόγο τα ξηρά ξύλα. Και αυτά προξενούν μεγάλες ζημιές στα ξύλα.

Από τις κλιματικές αλλοιώσεις στο ξύλο σχηματίζονται ρωγμές, απ΄όπου ξεκινά η δράση των μυκήτων και των εντόμων.

Τα προστατευτικά επιχρίσματα που εφαρμόζονται στα ξύλα μπορούν να διακριθούν σε 2 γενικές κατηγορίες:

2.   Τεχνητή Ξυλεία

Εκτός από την φυσική ξυλεία υπάρχει και η τεχνητή. Αυτή μπορεί να είναι

 

2.1Κόντρα Πλακέ

Το κόντρα- πλακέ κατασκευάζεται με συγκόλληση λεπτών φύλλων μαλακού ή σκληρού ξύλου μεταξύ τους με κόλλα. Τα φύλλα είναι πάντα σε μονό αριθμό και κολλιούνται σε κάθετες διευθύνσεις μεταξύ τους για να έχουν μεγαλύτερη αντοχή.

Το είδος του ξύλου και το είδος της κόλλας που χρησιμοποιήθηκαν καθορίζουν και την ποιότητα του κόντρα- πλακέ. Έτσι υπάρχουν πολλές ποιότητες. Π.χ. εσωτερικής χρήσης, εξωτερικής χρήσεις, για ξυλότυπους σκυροδέματος, θαλάσσης.

Το βάψιμο του κόντρα πλακέ γίνεται με τον ίδιο τρόπο που γίνεται και το βάψιμο του φυσικού ξύλου.

 

2.2.  Μοριοσανίδες

Οι μοριοσανίδες αποτελούνται από μικρά σωματίδια ξύλου, κολλημένα μεταξύ τους με ειδική κόλλα με πίεση και θέρμανση. Αγγλικά λέγονται Chipboard και στην αγορά έχουν επικρατήσει με την κοινή ονομασία «Νοβοπάν» που προέρχεται από συγκεκριμένοι μάρκα. Υπάρχουν σε τρεις ποιότητες: κανονικής, μέσης και υψηλής πυκνότητας. Συνήθως οι μοριοσανίδες, όταν πρόκειται να είναι εμφανείς, επικαλύπτονται με φύλλα πολυμερών (μελαμίνης και άλλων- η γνωστή «φορμάικα»). Στην περίπτωση αυτή δεν χρειάζονται καμία επίχριση. Οι μοριοσανίδες δεν έχουν καλές αντοχές. Έχουν όμως πολύ χαμηλό κόστος.

Αν οι μοριοσανίδες χρειαστούν βάψιμο, μια καλή πρακτική είναι να εφαρμοσθεί πρώτα μια στρώση χρώματος με βάση γαλάκτωμα  («πλαστικό» χρώμα), στη συνέχεια μια στρώση βελατούρα, λείανση και τέλος αλκυδικό χρώμα. Οι μοριοσανίδες κατά κανόνα δεν βάφονται με βερνίκι διότι δεν έχουν να επιδείξουν ωραία επιφάνεια.

 

2.3. Ινοσανίδες

Οι ινοσανίδες αποτελούνται από ίνες ξύλου, κολλημένες μεταξύ τους με ειδική κόλλα με πίεση και θέρμανση. Αγγλικά λέγονται Fiberboard.

Υπάρχουν δύο τύποι ινοσανίδων: μέσης πυκνότητας (πυκνότης μεταξύ 0,53 και 0,80) και υψηλής πυκνότητας (πυκνότης μεταξύ 0,80 και 1,28). Συνήθως χρησιμοποιείται η ινοσανίδα μέσης πυκνότητας, γνωστή καλύτερα με τα αρχικά MDF (από τα Αγγλικά Medium Density Fiberboard).

Το MDF έχει πολλά πλεονεκτήματα, και για τον λόγο αυτόν η χρήση του αυξάνεται συνεχώς: είναι αρκετά σκληρό, ανθεκτικό, τα σωματίδια του (ίνες) είναι πολύ μικρά, με αποτέλεσμα να κατεργάζεται πολύ εύκολα και καλά (κόψιμο, χάραξη, ταμπλάδες κτλ.) Υποκαθιστά το ξύλο σε πολλές εφαρμογές, είτε ως έχει, είτε επικαλυμμένο με φύλλα πολυμερών.

Όταν χρησιμοποιείται ως έχει, το βάψιμο του γίνεται όπως το βάψιμο του φυσικού ξύλου. Συνήθως βάφεται με αδιαφανή επιχρίσματα (χρώματα) και όχι με βερνίκια διαφανή, για τον ίδιο λόγο όπως και οι μοριοσανίδες (αισθητική).

Περισσότερες και πληρέστερες πληροφορίες για τα ξύλα και παρόμοια υλικά μπορεί κανείς να βρει στο τμήμα του Οδηγού Δομικών Υλικών που αφορά το Ξύλο σαν Δομικό Υλικό.