Πρωτεσ υλεσ για την παραγωγη σωληνων δικτυων υδρευσησ στα κτιρια

Τα δίκτυα ύδρευσης («υδροδιανομής» σύμφωνα με την Τ.Ο.ΤΕΕ 2411/86 – σελ. 17) χαρακτηρίζονται τόσο από τις σωληνώσεις κεντρικής διανομής του νερού, δηλαδή αυτές που μεταφέρουν νερό από τον δημοτικό αγωγό υδροδότησης (αμέσως μετά το μετρητή) στους διάφορους κλάδους της εγκατάστασης, όσο και τις επί μέρους τροφοδοτήσεις όλων των καταναλώσεων μέσα στο κτίριο. Δηλαδή το σύστημα υδροδιανομής περιλαμβάνει οριζόντια και κατακόρυφα τμήματα και διακλαδώσεις της κεντρικής διανομής όπως και τροφοδοτικές σωληνώσεις σύνδεσης με τα σημεία κατανάλωσης (υδραυλικοί υποδοχείς).

Οι σωληνώσεις και τα ειδικά τεμάχια που είναι απαραίτητα για τη δημιουργία των δικτύων πρέπει να διαθέτουν ικανοποιητικά χαρακτηριστικά αντοχής, μορφής, εγγυημένης ποιότητας κατασκευής και καταλληλότητας υλικών. Ειδικότερα πρέπει να διαθέτουν:

- επαρκή μηχανική αντοχή σε σχέση με τις πιέσεις που επικρατούν στις εγκαταστάσεις

- να είναι κατασκευασμένες από υλικό κατάλληλο για το νερό που διοχετεύουν

- πρέπει να μη διευκολύνουν τη σωσσώρευση αλάτων ή καταλοίπων που μπορεί να οδηγήσουν σε απόφραξη

- να έχουν διαστάσεις κατάλληλες για τις παροχές για τις οποίες προορίζονται.

Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται σε μία εγκατάσταση ύδρευσης πρέπει (Τ.Ο.ΤΕΕ 2411/86) να αντέχουν σε εσωτερική πίεση τουλάχιστον 1 Mpa (10 bar).

Με κριτήριο το βασικό υλικό (πρώτη ύλη) κατασκευής σωλήνων ύδρευσης που επιτρέπεται να επιλεγούν για την κατασκευή δικτύων ύδρευσης (σωλήνες και εξαρτήματα σύνδεσης, διακλάδωσης κ.λπ.) ,σύμφωνα με την Τ.Ο.ΤΕΕ 2411/86, γίνεται αναφορά σε:

α. Από μη πλαστικοποιημένο πολυβινυχλωρίδιο (U-PVC)

Κάθε κατηγορία από τις παραπάνω παρουσιάζει ιδιαιτερότητες που επηρεάζουν την καταλληλότητα. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι πολλά έχουν αλλάξει από την εποχή σύνταξης της Τ.Ο.ΤΕΕ/86 και στην αγορά διατίθενται πιστοποιημένοι σωλήνες και εξαρτήματα με βελτιωμένες ιδιότητες και για χρήσεις που δεν προβλέπονται από την Τ.Ο.ΤΕΕ.

Οι χαλυβδοσωλήνες παράγονται από ειδικούς χάλυβες με διέλασση εν θερμώ ή διαμόρφωση και συγκόλληση τεμαχίων επίμηκων ελασμάτων από ειδικούς χάλυβες. Οι χαλυβδοσωλήνες που επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στις εγκαταστάσεις ύδρευσης πρέπει (Τ.Ο.ΤΕΕ 2411) να προστατεύονται με επιψευδαργύρωση (γαλβάνισμα) ή πισσοειδή επικάλυψη εσωτερικά και εξωτερικά και μόνο όπου η ποιότητα του νερού το επιτρέπει.

Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για την ανάγκη ειδικής ηλεκτροχημικής προστασίας σε δίκτυα που χρησιμοποιούνται διαδοχικά σιδηροσωλήνες και χαλκοσωλήνες.

Οι χαλυβδοσωλήνες ύδρευσης, που διατίθενται στη χώρα μας, σύμφωνα με ενημερωτικά έντυπα(*) Κατασκευαστών και Εμπορικών Αντιπροσώπων, παράγονται:

Ø από St 37.2 (κατά DIN 17100) και γαλβανίζονται
εν θερμώ (κατά DIN 2444) (Ε09) (Ε26)

Ø σύμφωνα με DIN 2440 (Μεσαίου τύπου), DIN 2458 (Ελαφρού τύπου)
και DIN 2441 (Bαρέως τύπου) (Ε26)

(*) Η αναφορά είναι ενδεικτική και βασίζεται μόνο στο έντυπο υλικό που έστειλαν στο ΤΕΕ ενδιαφερόμενοι Κατασκευαστές και Αντιπρόσωποι.

Σύμφωνα με την Τ.Ο.ΤΕΕ 2411/86 υπάρχει πλήρης αντιστοιχία μεταξύ των προτύπων:

ΕΛΛΗΝΙΚΑ	ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ	ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ
ΕΛΟΤ 269 ΕΛΟΤ 284	DIN 2460, 2543, 2461 DIN 2440, 2441	BS 534, BS 1965 BS 1387

Οι χυτοσιδηροί σωλήνες κατασκευάζονται με χύτευση (φυγοκέντριση) κραμμάτων σιδήρου. Αν και περισσότερο ανθεκτικοί πρέπει και αυτοί να προστατεύονται με ειδικές επικαλύψεις.

Σύμφωνα με την Τ.Ο.ΤΕΕ 2411/86 υπάρχει πλήρης αντιστοιχία (για χυτοσιδηρούς σωλήνες μεταξύ των Γερμανικών Προτύπων DIN 28511 – 513 και των Βρετανικών BS 2035, BS 143, BS 78, BS 1256, BS 1211 και BS 1740.

Στην Ελληνική αγορά προσφέρονται (*) σιδηροσωλήνες:

- Kυκλικής, τετραγωνικής ή ορθογωνικής διατομής (Ε27)

Οι χαλκοσωλήνες κατασκευάζονται(*) από αποξειδωμένο χαλκό (Cu) καθαρότητας 99,9% κατ’ ελάχιστον, με προσμίξεις φωσφόρου (Ρ) από 0,015 – 0,040%, σύμφωνα με τα πρότυπα:

Συχνά προσφέρονται με προστατευτικό πλαστικό περίβλημα. Προσφέρονται σε ευθύγραμμα μήκη (δύσκαμπτοι) και σε κουλούρες (εύκαμπτοι).

Σύμφωνα με την Τ.Ο.ΤΕΕ/86 υπάρχει πλήρης αντιστοιχία μεταξύ των προτύπων:

ΕΛΛΗΝΙΚΑ	ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ	ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ
ΕΛΟΤ 616 ΕΛΟΤ 617	DIN 1754	BS 1386 & BS 864 BS 659 & BS 61

Οι ενώσεις και οι συνδέσεις των χαλκοσωλήνων μεταξύ τους (σύμφωνα με την Τ.Ο. ΤΕΕ) γίνονται με παρεμβολή ειδικών τεμαχίων (μούφες). Με ειδικά τεμάχια γίνεται και η διαμόρφωση των σωληνώσεων στις διακλαδώσεις, αλλαγές πορείας κ.λπ.

Συχνά τα ειδικά χάλκινα και ορειχάλκινα ειδικά τεμάχια σύνδεσής που χρησιμοποιούνται για τη σύνδεση με άλλους μεταλλοσωλήνες συνδέονται με κόλληση. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να αποκλείεται ο κίνδυνος χημικής αλληλεπίδρασης. Ο τρόπος κόλλησης που καθορίζει και τη θερμοκρασία και τις κολλητικές ύλες αναφέρεται σε ειδικές διατάξεις τυποποίησης (ΕΛΟΤ 617). Τα θέματα σύνδεσης σωλήνων και εξαρτημάτων έχουν παρουσιάσει αλματώδη πρόοδο τα τελευταία χρόνια και έχουν «ξεπεράσει» όσα αναφέρονται στην Τ.Ο.ΤΕΕ 2411/86.

Στην Ελληνική αγορά προσφέρονται Χαλκοσωλήνες για ύδρευση, οι οποίοι παράγονται(*):

Οι πλαστικοί σωλήνες παράγονται από Πολυαιθυλένιο (ΡΕ), Πολυπροπυλένιο (ΡΡ), Πολυβουτένιο (ΡΒ) ή Πολυβινυλοχλωρίδιο (PBC). Σε κάθε περίπτωση, ο τρόπος επεξεργασίας της πρώτης ύλης, οι προσμίξεις, η δικτύωση, η θερμοκρασία παραγωγής και το σύστημα ψύξης, οι πιθανές διαδοχικές στρώσεις και «ενισχύσεις» που συνθέτουν τον τελικό σωλήνα, κ.ά. διαφοροποιούν σημαντικά τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά άρα και την ποιότητα και καταλληλότητα σωλήνων και εξαρτημάτων. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά το πρότυπο κατασκευής και τα όρια που θέτει για διάφορες εφαρμογές με έμφαση τις προδιαγραφές προστασίας της υγείας, την επιτρεπόμενη θερμοκρασία και πίεση του νερού. Ειδικοί πίνακες και διαγράμματα συναρτούν την διάρκεια ζωής κάθε τύπου πλαστικού σωλήνα με την πίεση και θερμοκρασία του νερού που παροχετεύει.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα πιστοποιητικά καταλληλότητας σε θέματα υγιεινής, όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε δίκτυα πόσιμου νερού.

Συχνά κατασκευάζονται πλαστικοί σωλήνες με διαδοχικές στρώσεις (πολυστρωματικοί) από διαφόρων συνθέσεων πλαστικά ή άλλα υλικά (όπως π.χ. με την παρεμβολή λεπτότατων φύλλων αλουμινίου).

Αρκετοί κατασκευαστές διαθέτουν τους πλαστικούς σωλήνες με προστατευτικό ρυτιδωτό σωληνωτό μανδύα - περίβλημα, επίσης από πλαστικό υλικό. Η προστασία αυτή είναι αποτελεσματική τόσο έναντι μηχανικών καταπονήσεων (κατά τη μεταφορά ή τοποθέτηση) όσο και έναντι της ηλιακής ακτινοβολίας η οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων προκαλεί ταχεία γήρανση των πλαστικών υλικών.

Ειδικότερα στην ενότητα πλαστικοί σωλήνες οι κατασκευαστές προσφέρουν μεγάλη ποικιλία σωλήνων και εξαρτημάτων. Η ποικιλία αυτή είναι μόνο εν μέρει πραγματική και σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται διαφορετικές ονομασίες για όμοιους σωλήνες (και εξαρτήματα), τόσο σχετικά με τη βασική πρώτη ύλη όσο και ως προς τη διαδικασία παραγωγής.

1.3.1. Πλαστικοί Σωλήνες ΡΕ (από Πολυαιθυλένιο)

Κατασκευάζονται από δικτυωμένο Πολυαιθυλένιο (C₂H₄) και μπορεί να είναι μόνο από Πολυαιθυλένιο ή από διαδοχικές στρώσεις (πολυστρωματικοί από διαφόρων συνθέσεων πλαστικά ή άλλα υλικά, όπως π.χ. λεπτό φύλλο αλουμινίου). Αρκετοί κατασκευαστές τους διαθέτουν με προστατευτικό ρυτιδωτό σωλήνα - περίβλημα επίσης από πλαστικό υλικό.

Η βασική σύνθεση του υλικού κατασκευής χαρακτηρίζεται με ποικιλία τρόπων από τους Κατασκευαστές σωλήνων (τόσο λόγω παραλλαγών της τεχνολογίας παραγωγής όσο και για λόγους εμπορικής διαφοροποίησης). Τα τελικά τεχνικά χαρακτηριστικά του σωλήνα εξαρτώνται από την διαδικασία δικτύωσης και τον καταλυτικό πολυμερισμό του βασικού υλικού.

Μια συνηθισμένη ποιοτική διάκριση βασίζεται στην επιτρεπόμενη περιφερειακή τάση σ_ς η οποία είναι 8,0 MPa για σωλήνα τύπου ΡΕ 100, 6,3 MPa για σωλήνα τύπου ΡΕ 80 και 5,0 MPa για σωλήνα τύπου ΡΕ 63 (ο τελευταίος τύπος δεν χρησιμοποιείται σε δίκτυα ύδρευσης). Ενας άλλος τρόπος διάκρισης βασίζεται στον βαθμό δικτύωσης ή πυκνότητας και οδηγεί σε διαχωρισμούς με αφετηρία τον βαθμό δικύωσης ή την πυκνότητα, όπως:

LD :     Low Density
            MD :   Medium Density
            HD :    Hiht Density

Στην Ελληνική αγορά προσφέρονται (*) πλαστικοί σωλήνες από Πολυαιθυλένιο

- από δικτυωμένο Πολυαιθυλένιο ΡΕ-Χ (παραλλαγές PE-Xa, PE-Xb και PE-Xc) ή XPE

· από δικτυωμένο Πολυαιθυλένιο PE-Xb κατά DIN 16892/16893 (E24)

· από δικτυωμένο Πολυαιθυλένιο PE-Xc κατά DIN 4726 (E07), (E10), (E22)

(*) Η αναφορά είναι ενδεικτική και βασίζεται μόνο στο έντυπο υλικό που έστειλαν στο ΤΕΕ ενδιαφερόμενοι Κατασκευαστές και Αντιπρόσωποι. Η αδυναμία μεγαλύτερης ομαδοποίησης οφείλεται στις περιορισμένες πληροφορίες που περιέχονται στα έντυπα μερικών αντιπροσώπων μεγάλων εργοστασίων του εξωτερικού.

1.3.2. Πλαστικοί Σωλήνες ΡΡ (από Πολυπροπυλένιο)

Κατασκευάζονται από Πολυπροπυλένιο. Στην Ελληνική αγορά προσφέρονται(*):

1.3.3 Πλαστικοί Σωλήνες ΡB (από Πολυβουτένιο)

Κατασκευάζονται από Πολυβουτένιο . Στην Ελληνική αγορά προσφέρονται(*):

- Από U-PVC κατά ΕΛΟΤ 686Α και Β, ΕΝ1329 (Ε03), (E04), (E15), (E17)

(*) Η αναφορά είναι ενδεικτική και βασίζεται μονο στο έντυπο υλικό που έστειλαν στο ΤΕΕ ενδιαφερόμενοι Κατασκευαστές και Αντιπρόσωποι. Η αδυναμία μεγαλύτερης ομαδοποίησης οφείλεται στις περιορισμένες πληροφορίες που περιέχονται στα έντυπα μερικών αντιπροσώπων μεγάλων εργοστασίων του εξωτερικού.

Στα εσωτερικά δίκτυα Υδρευσης δεν χρησιμοποιούνται Τσιμεντοσωλήνες

Στα εσωτερικά δίκτυα Υδρευσης δεν χρησιμοποιούνται Πηλοσωλήνες

1.2.4 Πρωτεσ υλεσ για την παραγωγη σωληνων δικτυων υδρευσησ στα κτιρια