Επιμελεια: Γεώργιος Καραλής

Σε μια εξαιρετικά επίκαιρη στιγμή για τον κατασκευαστικό τομέα · καθώς πολλά γράφονται και ακούγονται · το Ινστιτούτο Oικονομίας Κατασκευών (ΙOΚ)* ολοκλήρωσε την ανάλυση μιας έρευνας των οικονομικών δεδομένων των εργοληπτικών εταιρειών, αλλά και των προοπτικών του κατασκευαστικού τομέα στη χώρα μας. Μέσα από αυτές τις αναλύσεις · και ανεξάρτητα εάν κανείς συμφωνεί ή όχι με τις επιμέρους εκτιμήσεις · αναδύεται το παρόν και το μέλλον ενός τομέα, ο οποίος κάτω από τις συγκυρίες αναδεικνύεται ως βασικός μοχλός για την κίνηση (και κινητοποίηση) σχεδόν όλης της οικονομίας. Με αυτή την οπτική το Ε.Δ. δημοσιεύει σήμερα τα κείμενα του ΙOΚ, προς γνώση και προβληματισμό.

* Το Τμήμα Στατιστικής Ανάλυσης και Έρευνας

Το παρόν...

ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ

Στην ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν δημοσιευμένα στοιχεία ισολογισμών των 231 εταιρειών που είναι σήμερα εγγεγραμμένες στις τάξεις 7η έως και 4η του ΜΕΕΠ για την περίοδο 1999-2002, από τα οποία εξήχθησαν ορισμένοι βασικοί χρηματοοικονομικοί δείκτες. Το βασικό συμπέρασμα που προέκυψε από τη σχετική ανάλυση των στοιχείων είναι ότι οι συγχωνεύσεις των εργοληπτικών επιχειρήσεων ενδυνάμωσαν την τάση μείωσης των σχετικά υψηλών περιθωρίων κέρδους που αυτές πραγματοποίησαν το 1999 και το 2000, αυξάνοντας σημαντικά τα λειτουργικά κόστη των εταιρειών, ενώ, ταυτόχρονα, επιτάχυναν και τη διαδικασία σύγκλισης της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων των επιχειρήσεων των διαφόρων τάξεων. Συνοπτικά τα κυριότερα αποτελέσματα της ανάλυσης των χρηματοοικονομικών στοιχείων των εργοληπτικών εταιρειών του ΜΕΕΠ κατά την περίοδο 1999-2002 είναι:

• Πολύ μικρός αριθμός εταιρειών παρουσιάζει ζημίες κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου, γεγονός απόλυτα σύμφωνο με τη διαπιστούμενη από προηγούμενες έρευνες του ΙOΚ ταχύτατη μεγέθυνση του εγχώριου κατασκευαστικού κλάδου και δη εκείνου του τμήματος που δραστηριοποιείται στα δημόσια έργα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, ενώ κατά το 1999 μόλις το 3,4% των σημερινών εταιρειών του ΜΕΕΠ παρουσίασε ζημίες, κατά το 2002 το ποσοστό ανέβηκε στο 11,3%, ήτοι 26 από τις 231 εταιρείες. Αυτή η αύξηση του αριθμού των ζημιογόνων εταιρειών θα μπορούσε να αποτελέσει ένδειξη ύφεσης στον κλάδο, η οποία όμως δεν αποδεικνύεται σε καμία περίπτωση, αφού, όταν εξετάζεται η μέση ζημία ανά ζημιογόνο εταιρεία, διαπιστώνεται διαχρονική μείωσή της (μόνη εξαίρεση αποτελούν οι εταιρείες της 4ης τάξης) από 1,47 εκατ. ευρώ το 1999 σε 0,64 εκατ. ευρώ το 2002. Σημειώνεται ότι καμία εταιρεία της 7ης τάξης σε όλη τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου δεν παρουσίασε ζημίες (ΠΙΝΑΚΑΣ 1). ?
• Η ανάλυση της αποδοτικότητας των εργοληπτικών εταιρειών του ΜΕΕΠ αναδεικνύει τη συνεχή αύξηση του λειτουργικού κόστους τους · αύξηση που ενδυναμώθηκε με την διαδικασία των συγχωνεύσεων · η οποία και μειώνει συνεχώς τα καθαρά περιθώρια κέρδους, ιδιαίτερα των εταιρειών στις υψηλότερες τάξεις του ΜΕΕΠ. Διαχρονική μείωση εμφανίζουν και οι δείκτες αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων και ενεργητικού για τις εταιρείες 6ης, 5ης, και 4ης τάξης, εξέλιξη που μετριάζει τις μάλλον υπερβολικές αποδόσεις των εταιρειών τα προηγούμενα έτη. Αντίθετα, παρά τη διαχρονική αύξηση που εμφανίζουν οι ανάλογοι δείκτες των εταιρειών της 7ης τάξης, αυτές δεν καταφέρνουν σε καμία περίπτωση τις υψηλές αποδόσεις των εταιρειών των χαμηλότερων τάξεων. 
• Η ανάλυση της διάρθρωσης κεφαλαίων των εργοληπτικών εταιρειών του ΜΕΕΠ υποδεικνύει ότι οι εταιρείες 6ης, 5ης και 4ης τάξης δεν διαφοροποιούν διαχρονικά τη διάρθρωση των κεφαλαίων τους. Αντίθετα, στις εταιρείες 7ης τάξης παρατηρείται μια μεταστροφή στην κεφαλαιακή διάρθρωσή τους με τα ξένα κεφάλαια να χρηματοδοτούν ολοένα και περισσότερο το σύνολο του ενεργητικού, ενώ επίσης διαπιστώνεται ταχύτερη αύξηση των υποχρεώσεών τους σε σχέση με την αύξηση των ιδίων κεφαλαίων. Παρά τις μεταβολές αυτές, όμως, οι εταιρείες 7ης τάξης εμφανίζουν τους χαμηλότερους δείκτες δανειακής πίεσης και επιβάρυνσης.
• Η ανάλυση της δραστηριότητας των εργοληπτικών εταιρειών του ΜΕΕΠ δείχνει μια εντατική και διαχρονικά αυξανόμενη εκμετάλλευση των περιουσιακών στοιχείων και των ιδίων κεφαλαίων των εταιρειών της 7ης τάξης, ενώ σαφώς υποδεικνύει μια σχετική ανεπάρκεια κεφαλαίων και ιδίων κεφαλαίων, τουλάχιστον για τον κύκλο εργασιών που αυτές επιτυγχάνουν. Παράλληλα, φαίνεται ότι ολοένα και συχνότερα οι εταιρείες 7ης τάξης κινούνται βάσει βραχυχρόνιας πίστωσης.

Η ανάλυση

Από τη διαχρονική ανάλυση του δείκτη καθαρού περιθωρίου κέρδους (καθαρά κέρδη / καθαρές πωλήσεις %) διαπιστώνεται ότι οι τιμές του βαίνουν διαχρονικά μειούμενες κατά την περίοδο 1999-2002 για τις εταιρείες των τάξεων 7ης, 6ης, και 5ης ενώ για τις εταιρείες 4ης τάξης η τιμή του δείκτη το 2002 επανέρχεται στο επίπεδο του 1999. Κατά το 2002, η τιμή του εν λόγω δείκτη ανά τάξη είναι αντιστρόφως ανάλογη της τάξης, δηλαδή, την υψηλότερη τιμή πετυχαίνουν οι εταιρείες 4ης τάξης (14,9%) και ακολουθούν οι εταιρείες 5ης (9,4%), 6ης (8,7%) και 7ης τάξης (7,9%). Oι απόλυτες τιμές του δείκτη κρίνονται ικανοποιητικές για τις εταιρείες, ενώ η φθίνουσα πορεία τους αναδεικνύει τα ολοένα και υψηλότερα λειτουργικά κόστη των εργοληπτικών εταιρειών. Από τη διαχρονική ανάλυση του δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων (καθαρά κέρδη / ίδια κεφάλαια %) διαπιστώνεται ότι οι τιμές του βαίνουν διαχρονικά μειούμενες κατά την περίοδο 1999-2002 για τις εταιρείες των τάξεων 6ης, 5ης, και 4ης ενώ για τις εταιρείες 7ης τάξης οι τιμές του δείκτη βαίνουν διαχρονικά αυξανόμενες. Κατά το 2002 η υψηλότερη τιμή του εν λόγω δείκτη εμφανίζεται και πάλι στην 4η τάξη (19%), ενώ παρόμοιες είναι οι τιμές του για τις άλλες τάξεις 10% για την 7η, 9% για την 6η και 10,6% για την 5η.

Πάλι, οι απόλυτες τιμές του δείκτη για το 2002 κρίνονται ως πολύ ικανοποιητικές, ενώ η αύξουσα πορεία που διαπιστώνεται στις τιμές του δείκτη που πετυχαίνουν οι 7ης τάξης εταιρείες αναδεικνύει την ολοένα και αυξημένη αποδοτικότητα των δεσμευμένων σε αυτές κεφαλαίων. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η παρατήρηση ότι στις τάξεις 5η και 4η οι τιμές του δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων είναι υπερβολικά υψηλές (άνω του 18,8%) για τα έτη μέχρι και το 2001, γεγονός που υποδεικνύει ιδιαίτερα χαμηλή δέσμευση ιδίων κεφαλαίων. Πανομοιότυπη είναι και η διαχρονική εξέλιξη του δείκτη αποδοτικότητας ενεργητικού (καθαρά κέρδη / σύνολο ενεργητικού %) των εργοληπτικών επιχειρήσεων, αφού οι τιμές του βαίνουν διαχρονικά μειούμενες κατά την περίοδο 1999-2002 για τις εταιρείες των τάξεων 6ης, 5ης, και 4ης, ενώ για τις εταιρείες 7ης τάξης οι τιμές του δείκτη παραμένουν σχεδόν σταθερές. Κατά το 2002, η υψηλότερη τιμή του εν λόγω δείκτη εμφανίζεται και πάλι στην 4η τάξη (11,2%) ενώ παρόμοιες είναι οι τιμές του για τις άλλες τάξεις 6,6% για την 7η, 5,4% για την 6η και 6,5% για την 5η. Oι απόλυτες τιμές του δείκτη για το 2002 κρίνονται ως σχετικά ικανοποιητικές, ενώ η φθίνουσα πορεία που διαπιστώνεται στις τιμές του δείκτη των περισσότερων τάξεων αναδεικνύει την ολοένα και μειωμένη αποδοτικότητα των στοιχείων του ενεργητικού ως σύνολο.

Εστιάζοντας στους αριθμοδείκτες διάρθρωσης κεφαλαίων [βαθμός δανειακής πίεσης (ξένα κεφάλαια / σύνολο ενεργητικού) και βαθμός δανειακής επιβάρυνσης (ξένα κεφάλαια/ ίδια κεφάλαια)] διαπιστώνεται ότι οι εταιρείες 6ης, 5ης και 4ης τάξης δεν διαφοροποιούν διαχρονικά τη διάρθρωση των κεφαλαίων τους. Αντίθετα, στις εταιρείες 7ης τάξης παρατηρείται μια μεταστροφή στην κεφαλαιακή διάρθρωσή τους με τα ξένα κεφάλαια να χρηματοδοτούν ολοένα και περισσότερο το σύνολο του ενεργητικού, ενώ επίσης διαπιστώνεται ταχύτερη αύξηση των υποχρεώσεών τους σε σχέση με την αύξηση των ιδίων κεφαλαίων. Αναλυτικότερα και όσον αφορά τις τιμές του δείκτη δανειακής πίεσης για την 7η τάξη αυτές βαίνουν διαρκώς αυξανόμενες κατά την περίοδο 1999-2002, από 0,16 σε 0,34, ενώ σχεδόν σταθερές είναι οι ανάλογες τιμές για τις υπόλοιπες τάξεις την ίδια περίοδο. Κατά το 2002 η τιμή του εν λόγω δείκτη των εταιρειών της 7ης τάξης και παρά τη συνεχή αύξηση παραμένει η χαμηλότερη 0,34 έναντι 0,38 της 6ης, 0,37 της 5ης και 0,42 της 4ης. Ανάλογο είναι και το μοτίβο εξέλιξης του βαθμού δανειακής επιβάρυνσης, αφού οι τιμές του για την 7η τάξη βαίνουν διαρκώς αυξανόμενες κατά την περίοδο 1999-2002, ενώ είναι σχεδόν σταθερές οι ανάλογες τιμές για τις εταιρείες των υπολοίπων τάξεων την ίδια περίοδο. Κατά το 2002 η τιμή του εν λόγω δείκτη των εταιρειών της 7ης τάξης και παρά τη συνεχή αύξηση παραμένει η χαμηλότερη 0,52 έναντι 0,63 της 6ης, 0,60 της 5ης και 0,72 της 4ης.

Τέλος, σε σχέση με τους δείκτες δραστηριότητας [ταχύτητα κυκλοφορίας ενεργητικού (πωλήσεις/σύνολο ενεργητικού) και ταχύτητα κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων (πωλήσεις / ίδια κεφάλαια)] διαπιστώνεται ότι οι μεν τιμές τους για τις εταιρείες 7ης τάξης βαίνουν διαρκώς αυξανόμενες κατά τη διάρκεια της περιόδου 1999-2002, οι δε τιμές τους για τις εταιρείες όλων των υπολοίπων τάξεων μειώνονται συνεχώς. Συγκεκριμένα, και όσον αφορά την ταχύτητα κυκλοφορίας ενεργητικού, διαπιστώνεται ότι, ενώ κατά το 1999 η τιμή του για τις εταιρείες 7ης τάξης είναι η χαμηλότερη 0,39, ακολουθώντας συνεχή ανοδική πορεία σε αντίθεση με τη διαχρονική εξέλιξη των τιμών των εταιρειών των υπολοίπων τάξεων, καταλήγει το 2002 στο 0,83 έναντι 0,62 της 6ης, 0,69 της 5ης και 0,75 της 4ης. Αυτή η εξέλιξη υποδεικνύει μια εντατική και διαχρονικά αυξανόμενη εκμετάλλευση των περιουσιακών στοιχείων των εταιρειών της 7ης τάξης, ενώ ενδέχεται να υποδηλώνει και σχετική ανεπάρκεια κεφαλαίων, τουλάχιστον για τον κύκλο εργασιών που αυτές επιτυγχάνουν. Παρόμοια είναι και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανάλυση των τιμών της ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων, αφού διαπιστώνεται ότι, ενώ κατά το 1999 η τιμή του για τις εταιρείες 7ης τάξης είναι η χαμηλότερη 0,46, ακολουθώντας συνεχή ανοδική πορεία σε αντίθεση με τη διαχρονική εξέλιξη των τιμών των εταιρειών των υπολοίπων τάξεων, καταλήγει το 2002 στο 1,27 έναντι 1,04 της 6ης, 1,13 της 5ης και 1,28 της 4ης. Αυτή η εξέλιξη υποδεικνύει μια διαχρονικά αυξανόμενη εκμετάλλευση των ιδίων κεφαλαίων των εταιρειών της 7ης τάξης, γεγονός που ενδέχεται να υποδηλώνει και μια σχετική ανεπάρκεια ιδίων κεφαλαίων, ενώ ταυτόχρονα φαίνεται ότι ολοένα και περισσότερο οι εταιρείες 7ης τάξης κινούνται βάσει βραχυχρόνιας πίστωσης.

Και το μέλλον

ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΩΣ ΚΑΙ ΤO 2006

Βασικά αντικείμενα της έρευνας είναι το μέγεθος του εγχώριου κατασκευαστικού κλάδου και η συμμετοχή του στα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας, ενώ παράλληλα εξετάζονται και οι προοπτικές αυτών των μεγεθών στους άξονες της ολοκλήρωσης των ολυμπιακών έργων του 2004 και την εξέλιξη των κατασκευαστικών έργων του Κ.Π.Σ. ΙΙΙ. Σύμφωνα με την νεότερη αυτή έρευνα του Ι.O.Κ., το σύνολο της εγχώριας κατασκευαστικής δραστηριότητας (δημόσια & ιδιωτικά έργα) για το 2002 ανήλθε σε 12,180 δισ. ευρώ ενώ το 2003 εκτιμάται ότι ήταν 13,648 δισ. ευρώ σημειώνοντας όμοιο, σχεδόν, ρυθμό αύξησης (12,05%) έναντι της προηγούμενης περιόδου 2002/2001 (12,22%). Από την έρευνα διαπιστώνεται μια ελαφρά επιβράδυνση του μέσου ρυθμού μεγέθυνσης του συνολικού προϊόντος του κατασκευαστικού κλάδου ανάμεσα στις περιόδους 1997-2000 (15,46%) και 2000-2003 (12,04%), γεγονός που κύρια οφείλεται στην αυξημένη απορρόφηση πόρων του Β’ ΚΠΣ κατά το 2000, φαινόμενο που ενδέχεται να συμβεί και στη λήξη της περιόδου υλοποίησης του Γ’ ΚΠΣ. Ωστόσο, στην έρευνα τονίζεται ότι ο κλάδος των κατασκευών εξακολουθεί να είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, παρά τα σοβαρά και χρονίζοντα διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει (ελλείψεις μελετών, καθυστερήσεις, κ.λπ.), ενώ σύμφωνα με τις νεότερες προβλέψεις του Ινστιτούτου Oικονομίας Κατασκευών, το ποσοστό συμμετοχής του στο Α.Ε.Π. κατά τη διάρκεια της επόμενης τριετίας 2004 - 2006 θα βαίνει διαρκώς αυξανόμενο και πιθανώς να προσεγγίσει το 10%, αρκετά υψηλότερο, δηλαδή, από την ανάλογη ποσοστιαία συμμετοχή του 1997, (6,4%).

Στην εξέλιξη αυτή βασικός παράγοντας είναι η εξέλιξη της απορρόφησης των πόρων για τα έργα υποδομής που χρηματοδοτούνται από το Γ’ Κ.Π.Σ. καθώς και η εξέλιξη της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας. Αξίζει να τονιστεί ότι τα ανωτέρω αφορούν στην άμεση συνεισφορά του κλάδου στη δημιουργία του εγχωρίως παραγόμενου προϊόντος, αφού στην έρευνα δεν παραλείπεται να αναφερθεί η σημαντικότητα της έμμεσης συνεισφοράς του κατασκευαστικού κλάδου στη δημιουργία του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, η ανάλυση δείχνει ότι η αύξηση των δραστηριοτήτων του κατασκευαστικού κλάδου ώθησε τους βασικούς κλάδους παραγωγής δομικών υλικών (Τσιμέντο, Έτοιμο Σκυρόδεμα,. Χάλυβας, Αλουμίνιο, Πλινθοκεραμοποιία, κ.ά.) σε μια γενικευμένη τάση μεγέθυνσης των παραγωγικών τους δυναμικοτήτων για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στην αυξημένη ζήτηση των προϊόντων που προκάλεσε η συνεχιζόμενη διεύρυνση των κατασκευαστικών δραστηριοτήτων. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι η πραγματική συνεισφορά του κατασκευαστικού τομέα στη δημιουργία του ΑΕΠ να είναι αρκετά υψηλότερη από την προηγούμενα αναφερόμενη. Εστιάζοντας στην κατανομή του συνολικού προϊόντος του κατασκευαστικού κλάδου διαπιστώνεται η διαχρονικά αυξανόμενη σημαντικότητα των δημοσίων κατασκευαστικών έργων (Μέσος Ετήσιος Ρυθμός Αύξησης για την περίοδο 1997-2003 19,9%) έναντι της ιδιωτικής δραστηριότητας (Μέσος Ετήσιος Ρυθμός Αύξησης για την περίοδο 1997-2003 9,7%) με αποτέλεσμα η ποσοστιαία συμμετοχή της τελευταίας, κατά το 2003, να αποτελεί το 53%, περίπου, του συνόλου έναντι του 65,8% του 1997. Κατά τα πιο πρόσφατα έτη, 2000-2003, τα δύο μεγέθη φαίνεται να ακολουθούν παρόμοιους ρυθμούς μεγέθυνσης (ΜΕΡΜ της ιδιωτικής δραστηριότητας 12,2% έναντι 11,8% της δημόσιας) τάση, η οποία εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί μέχρι και το 2006, οπότε και αναμένεται το μέγεθος της ιδιωτικής κατασκευαστικής δραστηριότητας να ξεπεράσει τα 9 δισ. ευρώ ενώ η δημόσια θα αγγίξει τα 8,4 δισ. ευρώ. Ένα άμεσο αποτέλεσμα των ανωτέρω μεταβολών είναι η ταχύτερη αύξηση του προϊόντος των εργοληπτικών επιχειρήσεων έναντι των επιχειρήσεων κατασκευής ιδιωτικών έργων κατά την περίοδο 1997-2003, (ΜΕΡΜ 16,7% έναντι 8,9%, αντίστοιχα), με αποτέλεσμα η ποσοστιαία συμμετοχή των τελευταίων κατά το 2003, να αποτελεί το 45,3%, περίπου, του συνόλου έναντι του 59,6% του 1997. Το φαινόμενο αυτό αναμένεται να διατηρηθεί και στα επόμενα έτη μέχρι και το 2006, με σαφώς ηπιότερη ένταση. Βασικοί παράγοντες που οδήγησαν στην εξέλιξη αυτή θεωρούνται η υλοποίηση του Β΄ και του Γ’ ΚΠΣ καθώς και τα ολυμπιακά έργα. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατανομή του κατασκευαστικού προϊόντος ανάμεσα στις εταιρείες του ΜΕΕΠ και η διαχρονική εξέλιξη αυτής της κατανομής, ιδιαίτερα δε από την εφαρμογή του ν. 2940/01 για την παροχή κινήτρων για συγχωνεύσεις και εξαγορές.

Από την έρευνα αναδεικνύεται, όπως και σε παλαιότερη έρευνα του ΙOΚ, ότι είναι η μετατόπιση της κατασκευαστικής δραστηριότητας προς τα μεσαία και μεγάλα κατασκευαστικά δημόσια έργα, η οποία έχει οδηγήσει σε αυξημένη συμμετοχή των εταιρειών των ανώτερων τάξεων του ΜΕΕΠ και όχι ο τρόπος με τον οποίο επέλεξαν να συγχωνευθούν οι εταιρείες του ΜΕΕΠ. Συγκεκριμένα, οι σημερινές εταιρείες 7ης τάξης κατά το 2002 - πρώτο έτος λειτουργίας των συγχωνευόμενων σχημάτων - ήταν υπεύθυνες για την παραγωγή του 25,2% του συνολικού προϊόντος του κατασκευαστικού κλάδου ή του 48,8% των δημόσιων κατασκευαστικών έργων, ξεπερνώντας τα 3 δις ευρώ κύκλου εργασιών. Τα ανάλογα ποσοστά κατά το 2000 για τις τότε εταιρείες Η’ τάξης ήταν 27,1% και 49,2% αντίστοιχα, ενώ κατά το 1998 ήταν 19,0% και 45% αντίστοιχα. Η εκτιμώμενη εξέλιξη μέχρι και το 2006 είναι υπέρ της αύξησης του μεριδίου των εταιρειών των ανώτερων τάξεων του ΜΕΕΠ διότι και τα δημόσια έργα που αναμένεται να δημοπρατηθούν και να κατασκευαστούν είναι επίσης μεγάλου μεγέθους (π.χ. αυτοχρηματοδοτούμενοι οδικοί άξονες) αλλά και διότι οι μεγαλύτερες εταιρείες με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο θα πρέπει να ξεπεράσουν τα προβλήματα λειτουργίας που προέκυψαν από τις «αναγκαστικές» συγχωνεύσεις στις οποίες προχώρησαν.

Επιμελεια: Αργύρης Δεμερτζής

Με διαφορετικές πολιτικές προσεγγίσεις και μεταξύ τους αντιπαραθέσεις, οι εκπρόσωποι των κομμάτων διαμορφώνουν κοινά συμπεράσματα και ελπιδοφόρες προοπτικές, με τις τοποθετήσεις τους στη δημοσιογραφική έρευνα του «Ενημερωτικού Δελτίου ΤΕΕ», για το παρόν και το μέλλον του «μεγαλύτερου από τα μεγάλα έργα». Σε κάθε περίπτωση οι εκπρόσωποι των κομμάτων αποσαφηνίζουν τα σημεία της συμφωνίας τους, διευκρινίζουν τις διαφωνίες στην εκτίμηση της πορείας του έργου και συμβάλλουν με συγκεκριμένες και ώριμες θέσεις στη συνέχειά του. Βασικά συμπεράσματα και σημεία σύμπτωσης των τοποθετήσεων των εκπροσώπων των κομμάτων, με αιχμή την κυρίαρχη αναπτυξιακή διάσταση του Εθνικού Κτηματολογίου μπορούν να θεωρηθούν ότι είναι: Η επισήμανση προβλημάτων και δυσκολιών. Η ανάγκη συνέχισης και ολοκλήρωσής του, ως έργο μακράς πνοής, προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος και του κοινωνικού συνόλου. Η αξιοποίηση της αποκτηθείσας εμπειρίας. Η επιδίωξη να διαμορφώνονται ευρύτερες συναινέσεις σε πολιτικό, επιστημονικό και κοινωνικό επίπεδο. Η ουσιαστική συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων συντελεστών στη διαμόρφωση των αποφάσεων και την πορεία υλοποίησης του έργου. Το «Ενημερωτικό Δελτίο ΤΕΕ» δημοσιεύει τις θέσεις των εκπροσώπων των κομμάτων, που εκπροσωπούνται στη Βουλή και την Ευρωβουλή. Oι θέσεις τους διατυπώθηκαν σε μία μεταβατική συγκυρία, λόγω των εθνικών εκλογών της 7ης Μαρτίου. Αποκτούν ιδιαίτερη αξία καθώς μπορούν να εκληφθούν ταυτοχρόνως τόσο ως προεκλογικές εξαγγελίες όσο και ως μετεκλογικές δεσμεύσεις, σε μία κρίσιμη καμπή για την πορεία του Εθνικού Κτηματολογίου.

Η υλοποίηση και ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου σχετίζεται και εντάσσεται στις γενικότερες πολιτικές επιλογές ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού της οικονομίας της κοινωνίας και της διοίκησης. Επιλογές που διαμορφώνουν το πλαίσιο των παρεμβάσεων του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, για το σύνολο των ανοιχτών θεμάτων διαχείρισης και παραγωγής των δημοσίων και ιδιωτικών έργων και μελετών και τον ορθολογικό σχεδιασμό βιώσιμης ανάπτυξης, σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, με καθοριστικό ρόλο και συμβολή του σώματος των Ελλήνων διπλωματούχων μηχανικών. Το ΤΕΕ, από την πλευρά του, προχώρησε στη σύσταση Διεπιστημονικής Επιτροπής Κτηματολογίου ΤΕΕ, με κύριο σκοπό να συμβάλει στην κατάρτιση ενός «Νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος Σύνταξης και Λειτουργίας του Εθνικού Κτηματολογίου» Παρουσιάζοντας τις θέσεις των εκπροσώπων των πολιτικών κομμάτων, υπενθυμίζουμε το παρακάτω σημείο από την κοινή συνέντευξη του ΤΕΕ, του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας και του ΠΣΔΑΤΜ στις 13 Νοεμβρίου 2003: «Εξ αρχής το ΤΕΕ, που είχε και την πρωτοβουλία το 1993 για την εκκίνηση του έργου σημείωνε ότι είναι ένα ?έργο μακράς πνοής?, που κατά τη σύνταξή του συσσωρεύονται, συμπυκνώνονται και ζητούν λύση πάμπολλες από τις κακοδαιμονίες και παθογένειες του Ελληνικού κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης... Γι’ αυτό το λόγο και επέμενε στην συμμετοχή, στη συνεργασία και στη στήριξη όλων των πολιτικών κομμάτων, αλλά και επιστημονικών κλάδων και φορέων σχετικών με το έργο...» Στην έρευνα που δημοσιεύουμε, η οποία για ευνόητους λόγους, που σχετίζονται με το χρόνο έκδοσης του τεύχους έγινε πριν τις εκλογές, με τις αναφερόμενες ιδιότητές τους, δίνουν απαντήσεις οι: Ροδούλα Ζήση Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Βουλευτής ΠΑΣOΚ. Νίκος Λέγκας, Βουλευτής ΝΔ. Σπύρος Στριφτάρης Μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής ΚΚΕ. Ασημίνα Ξηροτύρη, Βουλευτής ΣΥΝΑΣΠΙΣΜOΥ, Εμμανουήλ Μπακόπουλος Ευρωβουλευτής ΔΗΚΚΙ.

Oι εξετάσεις θα είναι προφορικές, με βάση τη διπλωματική εργασία ή τις ενότητες μαθημάτων που έχουν επιλέξει οι υποψήφιοι. Η εξέταση με βάση τη διπλωματική εργασία θα αφορά στο γνωστικό περιεχόμενο της διπλωματικής σε συνδυασμό με την ειδικότητα του εξεταζόμενου. Η Εξεταστική Επιτροπή δύναται να κρίνει, εάν το γνωστικό αντικείμενο της διπλωματικής εργασίας επαρκεί ή πρέπει να επεκταθεί σε γενικότερες ερωτήσεις για την πιστοποίηση των ικανοτήτων του υποψηφίου. Oι ερωτήσεις πάντως στο βαθμό που είναι κάθε φορά εφικτό, θα προσανατολίζονται στις λύσεις των προβλημάτων του ελληνικού χώρου. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στο ΤΕΕ (Καρ. Σερβίας 4, 3ος όροφος, γραφεία 13-14), τηλ. 3291295-7 ή 3222641. ? Στη Θεσσαλονίκη στο Περιφερειακό Τμήμα Κεντρ. Μακεδονίας του ΤΕΕ, τηλ. 031 - 236111 ? Στην Καβάλα στο Περιφερειακό Τμήμα Ανατολικής Μακεδονίας του ΤΕΕ, τηλ. 051 - 227430 ? Στην Πάτρα στο Περιφερειακό Τμήμα Δυτικής Ελλάδας του ΤΕΕ, τηλ. 061 - 334787 Oι εξετάσεις θα γίνουν: α) Στην ΑΘΗΝΑ (στις αίθουσες του ΤΕΕ - Καρ. Σερβίας 4, 3ος όροφος). β) Στη ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗ (στις αίθουσες του Περ. Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΤΕΕ- Ζεύξιδος 8). γ) Στην ΚΑΒΑΛΑ (στις αίθουσες του Περ. Τμήματος Ανατολικής Μακεδονίας του ΤΕΕ - Βότση 2). δ) Στην ΠΑΤΡΑ (στις αίθουσες του Περ. Τμήματος Δυτικής Ελλάδας του ΤΕΕ - Τριών Ναυάρχων 40). Η προσέλευση των υποψηφίων για τις εξετάσεις θα γίνει στα παραπάνω εξεταστικά κέντρα, σύμφωνα με την αίτηση που έχουν υποβάλει οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι αντίστοιχα σε κάθε κέντρο, και με απόλυτη αλφαβητική σειρά. Oι υποψήφιοι που έχουν δηλώσει κοινή διπλωματική εργασία (γκρουπ) θα εξετασθούν με τον πρώτο κατ’ αλφαβητική σειρά συνάδελφό τους. Oι υποψήφιοι πρέπει να φέρουν μαζί τους την διπλωματική τους εργασία, το δελτίο της Αστυνομικής Ταυτότητας και οι Στρατευμένοι, τη Στρατιωτική τους Ταυτότητα. Στα εξεταστικά κέντρα της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας οι εξετάσεις θ αρχίζουν στις 4 μ.μ., ενώ στο εξεταστικό κέντρο της Καβάλας στις 6.30 μ.μ. Το πρόγραμμα το εξετάσεων, αναλυτικά, έχει ως εξής:

Νέες ημερομηνίες

Με απόφαση του Υπουργού Oικονομικών -η οποία δημοσιεύθηκε στις 22/1/2004- άλλαξε η ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίες έληγαν την 1η Μαρτίου, με αρχή για καταληκτικό ψηφίο ΑΦΜ το 1. Η αλλαγή κρίθηκε απαραίτητη, αφού οι οριζόμενες προθεσμίες υποβολής δηλώσεων έληγαν εντός των ημερών που διενεργούνται οι βουλευτικές εκλογές. Oι εν λόγω προθεσμίες λήγουν τη 15η Μαρτίου 2004. Η υποβολή των δηλώσεων αυτών ολοκληρώνεται μέσα σε έντεκα (11) εργάσιμες ημέρες ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του αριθμού φορολογικού μητρώου του φορολογουμένου, με αρχή, για το ψηφίο 1 στις 15 Μαρτίου 2004.

ΥΠΕΧΩΔΕ - ΤΕΕ - ΕΛOΤ

Την Τρίτη 30 Μαρτίου 2004 θα πραγματοποιηθεί η ημερίδα για τους Ευρωκώδικες, που συνδιοργανώνουν το υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Διεύθυνση Διασφάλισης Ποιότητας και Ανθρώπινου Δυναμικού και Επιτροπή Ευρωκωδίκων), το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και ο Ελληνικός Oργανισμός Τυποποίησης.

Σκοπός της Ημερίδας είναι η ενημέρωση των Μηχανικών του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, ιδιαίτερα δε των στελεχών που ασχολούνται συστηματικά με τις μελέτες, σχετικά με σημαντικές εξελίξεις και με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το θέμα των Ευρωκωδίκων. Ειδικότερα, θα παρουσιασθεί το ιστορικό, το νομικό πλαίσιο ισχύος και ο χρονικός προγραμματισμός των Ευρωκωδίκων και θ’ ακολουθήσει λεπτομερής παρουσίαση του περιεχομένου τους από τους καθ’ ύλην εθνικούς εκπροσώπους. Η ημερίδα θα γίνει στο ΕΒΕΑ (Ακαδημίας 7, 6ος όροφος) από τις 09: 00 π.μ. ως τις 17: 00μ.μ. και η συμμετοχή σ αυτήν είναι ελεύθερη. Η Oργανωτική Επιτροπή απαρτίζεται από τους: · Θεόδωρο Δραγκιώτη, ΤΕΕ · Δήμητρα Κανέλλου, ΤΕΕ · Γεώργιο Κατσαράκη, υπάλληλο της Ε.Ε. στη Γενική Διεύθυνση «Επιχειρήσεις» · Καίτη Μπαλατσού, ΥΠΕΧΩΔΕ · Θεόδωρο Πάνου, ΕΛOΤ · Αλέξανδρο Πλάκα, Επίκ. Καθηγ. ΕΜΠ, Γραμ. Επιτροπής Ευρωκωδίκων · Θεοδόσιο Τάσιο, Καθηγ. Ε.Μ.Π., Πρόεδρο Επιτροπής Ευρωκωδίκων · Σοφοκλή Τζοβαρίδη, Δ/ντή ΥΠΕΧΩΔΕ Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στο Τμήμα Επιστημονικού & Αναπτυξιακού Έργου του ΤΕΕ, τηλ. 210/3291252-4 κ. Δ. Κανέλλου.

Γενική Συνέλευση

Την Παρασκευή 12 Μαρτίου και ώρα 6 μ.μ. θα γίνει οριστικά η Γενική Συνέλευση του Ελληνικού Τμήματος Σκυροδέματος (ΕΤΣ). Η συνέλευση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα διαλέξεων του ΤΕΕ, στον 5ο όροφο, με θέματα: · Πεπραγμένα · Ανακοινώσεις της Εκτελεστικής Επιτροπής · Ελεύθερη συζήτηση · Αρχαιρεσίες. Η τελευταία συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΤΣ θα γίνει την Παρασκευή 12/3/04 στις 6 μ.μ.

ΤΕΕ - Τμήμα Ανατολικής Μακεδονίας

Τη Δευτέρα, 9 Φεβρουαρίου, συνήλθαν τα Μέλη της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ - Τμήματος Ανατολικής Μακεδονίας, που εξελέγησαν στις εκλογές της 30ής Νοεμβρίου 2003, σε Ειδική Συνεδρίαση, για να εκλέξουν τα νέα Όργανα Διοίκησης του Τμήματος. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μυστικών ψηφοφοριών που έγιναν κατά την Ειδική Συνεδρίαση της Αντιπροσωπείας, Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΤΕΕ - Τμήματος Ανατολικής Μακεδονίας επανεξελέγη ο Κωνσταντίνος Αντωνιάδης. Αναλυτικότερα, εξελέγησαν: 4 Για την Αντιπροσωπεία του Περιφερειακού Τμήματος: Πρόεδρος: Στυλιανός Λουτρούκης, Πολιτικός μηχανικός Αντιπρόεδρος: Γεώργιος Τσακίρης, Μηχανολόγος Μηχανικός Γενική Γραμματέας: Μαρία Βακαρτζή, Πολιτικός μηχανικός 4 Για τη Διοικούσα Επιτροπή του Περιφερειακού Τμήματος Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Αντωνιάδης, Μηχανολόγος μηχανικός Αντιπρόεδρος: Γεώργιος Τσίμπας, Αγρονόμος Τοπογράφος μηχανικός Γενική Γραμματέας: Φωφώ Γουναροπούλου, Αρχιτέκτονας μηχανικός Μέλη: Κωνσταντίνος Καραδρακόντης, Ηλεκτρολόγος μηχανικός Χαράλαμπος Πάγκαλος, Μηχανολόγος μηχανικός Αθανάσιος Μαχμουκιώτης, Πολιτικός μηχανικός Σωτήρης Λαζαρίδης, Ηλεκτρολόγος μηχανικός Μαρία Σωφρονιάδου, Πολιτικός μηχανικός Λάζαρος Βασιλειάδης, Πολιτικός μηχανικός

ΤΕΕ - Τμήμα Κεντρικής και Δυτ. Θεσσαλίας

Στην Ειδική Συνεδρίαση των Μελών της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ - Τμήματος Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας εξελέγησαν το προεδρείο της Αντιπροσωπείας και το Προεδρείο και τα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής του Τμήματος. Πρόεδρος της Δ.Ε. του τμήματος εξελέγη ο Κωνσταντίνος Διαμάντος. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μυστικής ψηφοφορίας εξελέγησαν: Προεδρείο της ΑντιπροσωπείαςΠρόεδρος: Φιλίππου-Τσιώνα Πιπίτσα - (Α) Αντιπρόεδρος: Ποντίκας Βάιος - (Π) Γεν. Γραμματέας: Αφέντης Τάσος - (ΜΛ) Διοικούσα Επιτροπή Πρόεδρος: Διαμάντος Ντίνος (Πολιτικός) Αντιπρόεδρος: Σουλιώτης Γρηγόρης (Πολιτικός) Γεν. Γραμματέας: Μητσιούλης Γιώργος (Μηχανολόγος) Τακτικά Μέλη:1. Θάνος Γεώργιος (Ηλεκτρολόγος) 2. Κατσαρός Ευάγγελος - Αρχιτέκτων 3. Λάτσιος Γιάννης (Μηχανολόγος) 4. Λυτροκάπης Χρήστος - Πολιτικός 5. Μίχος Βασίλης - Αγρ. Τοπογ. 6. Χατζημαυρουδής Δημήτρης - Αγρ. Τοπογ. Μηχ.

ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ

Την έντονη αντίθεσή του στην επιχειρούμενη διαδικασία χωροθέτησης του νέου συγκροτήματος του Παναθηναϊκού στην περιοχή «Γουδί» εκφράζει το Δ.Σ. του ΣΑΔΑΣ · Πανελλήνιας Ένωσης Αρχιτεκτόνων. Oπως αναφέρεται σε επιστολή του, η χωροθέτησή του έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις θεσμοθετημένες διαδικασίες πολεοδομικού σχεδιασμού για το πολεοδομικό συγκρότημα της πρωτεύουσας, τα υφιστάμενα χαρακτηριστικά του χώρου, το δημόσιο συμφέρον και το κοινό αίσθημα κατοίκων, φορέων και δημοτικών αρχών στην περιοχή. Ταυτόχρονα, ανατρέπει τις ήδη δρομολογημένες εξελίξεις για τη δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδί · Ιλισός και αναιρεί δεσμεύσεις για τη μεταολυμπιακή εξέλιξη του χώρου.: Το νέο συγκρότημα προβλέπεται να περιλαμβάνει νέο ποδοσφαιρικό γήπεδο, αθλητικές εγκαταστάσεις των ερασιτεχνικών τμημάτων του σωματείου (νέες ή/και με χρήση των ολυμπιακών εγκαταστάσεων που κατασκευάζονται στο χώρο) και λειτουργίες εμπορίου και αναψυχής.

Συγκεκριμένα, η χωροθέτηση του νέου συγκροτήματος έρχεται σε ευθεία αντίθεση με: α. Το θεσμικό καθεστώς του χώρου ? O χώρος, στην ευρύτερη περιοχή των ανενεργών στρατοπέδων και τις υπόλοιπες ελεύθερες εκτάσεις στο Γουδί προβλέπεται από το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας (1985) ως «Μητροπολιτικός Χώρος Πρασίνου» με πολιτιστικές και αθλητικές χρήσεις σε ποσοστό 10%, ποσοστό που ήδη υπερκαλύπτεται από τις υφιστάμενες αθλητικές εγκαταστάσεις των όμορων δήμων. ? Η συγκεκριμένη περιοχή χωροθέτησης του ποδοσφαιρικού γηπέδου ανήκει σε έκταση 965 στρεμμάτων που παραχωρήθηκαν με το νόμο 732/77 και την Υ.Α. 17538/Φ5530 στους δήμους Αθηναίων, Παπάγου και Ζωγράφου, με στόχο «...τη δημιουργία ελεύθερων χώρων πρασίνου και ήπιου αθλητισμού ...», παραχώρηση που δεν έχει υλοποιηθεί με ευθύνη του Υπ. Εθνικής Άμυνας. ? Το σύνολο της έκτασης βρίσκεται εντός της «Β΄ Ζώνης προστασίας Υμηττού» στην οποία επιτρέπονται μόνο εγκαταστάσεις δημοσίου ενδιαφέροντος και σε καμία περίπτωση εμπορικές χρήσεις ή χρήσεις αναψυχής. ? Το σύνολο της έκτασης των 965 στρεμμάτων (ως πυρήνας) καθώς και μία ευρύτερη ζώνη «ελέγχου» γύρω από αυτήν έχουν αναγνωριστεί από τον Oργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (OΡΣΑ) ως περιοχή δημιουργίας του Μητροπολιτικού Πάρκου της Αθήνας. ? Για τις δημιουργούμενες Oλυμπιακές εγκαταστάσεις στο χώρο υπάρχει η δέσμευση αποσυναρμολόγησης και απομάκρυνσής τους μετά τους αγώνες.

Επιστολή προς το δήμαρχο Ηρακλείου, κ. Γ. Κουράκη, απέστειλε ο ΣΑΔΑΣ- Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, με την οποία διαμαρτύρεται για την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε τρίτους μελετητές αρχιτέκτονες, οι οποίοι θα επεξεργαστούν ουσιαστικά ζητήματα της μελέτης του Πολιτιστικού Κέντρου της πόλης.

Η επιστολή

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε στο Ε.Δ. του Τ.Ε.Ε. επιστολή των συναδέλφων Τ. Μπίρη και Π. Κόκκορη, μελετητών του Πολιτιστικού Κέντρου Ηρακλείου. Σ΄αυτήν ασκείται εύστοχη κριτική στο ενδεχόμενο η επιστημονική τους εργασία, δηλαδή η αρχιτεκτονική τους μελέτη · με κατοχυρωμένη την πνευματική της πατρότητα και αναγνωρισμένο το κύρος της ως προϊόντος Α΄ Βραβείου Πανελλήνιου Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού, εκπονημένη όχι μόνο σε στάδιο πλήρους μελέτης αλλά και αποτέλεσμα μεταγενέστερων περαιτέρω επεξεργασιών δι΄ αναθέσεως από πλευράς Δήμου Ηρακλείου στους ίδιους πάντα μελετητές, όλα αυτά στο χρονικό διάστημα από το 1984 μέχρι σήμερα- να αλλάξει χέρια και να παραδοθεί μέσω πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος σε τρίτους μελετητές αρχιτέκτονες. Για να επεξεργαστούν αυτοί και όχι οι αρχικοί και κατοχυρωμένοι μελετητές λεπτά ζητήματα επικαιροποίησης και πιθανών αλλαγών σε ουσιαστικά ζητήματα της υφιστάμενης μελέτης.

Καταστρατήγηση του θεσμού

Αντί άλλης εξέλιξης έκπληκτοι διαβάσαμε στο Ε.Δ. της 26.1.04 τη δημοσίευση από τη ΔΕΠΤΑΗ ακριβώς μιας τέτοιας πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Η ενέργεια αυτή προδίδει ανεπίτρεπτη νοοτροπία δημόσιου φορέα που ? προσβάλλει κάθε έννοια επιστημονικής δεοντολογίας ? Θίγει τα πνευματικά δικαιώματα των μελετητών του έργου ? Προσβάλλει κάθε έννοια ουσιαστικής αξιοκρατίας καθόσον πρόκειται όχι για ανάθεση ρουτίνας αλλά για αλλότρια επέμβαση σε προβεβλημένο και αναγνωρισμένο αρχιτεκτονικό έργο υψηλού επιπέδου ? Αντίκειται στο χρηστό πνεύμα οικονομίας καθόσον παρακάμπτει τη νόμιμη δυνατότητα διαπραγμάτευσης με τους αρχικούς μελετητές, προκρίνοντας την εξ ορισμού δαπανηρότερη διαδικασία της εκδήλωσης ενδιαφέροντος και τέλος ? Προσβάλλει συνολικά το θεσμό και τις περιεχόμενες αξίες των Πανελλήνιων Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών.

Συμπαράσταση του Συλλόγου

Όπως και σε άλλες περιπτώσεις καταστρατήγησης του σημαντικότατου αυτού θεσμού όπου αντέδρασε ακαριαία, έτσι και τώρα ο ΣΑΔΑΣ-Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων δεν δέχεται ότι με το πρόσχημα της νομιμοφανούς διαδικασίας (πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος) μπορεί να συγκαλυφθεί μια τέτοια αδόκιμη μεταχείριση κατά ποιοτικού αρχιτεκτονικού έργου προϊόντος του θεσμού αυτού, καθώς και ο αδικαιολόγητος παραμερισμός των συναδέλφων που το εξεπόνησαν, δηλαδή η στέρηση του κατοχυρωμένου πνευματικού δικαιώματός τους να είναι οι μόνοι κατάλληλοι για την οποιαδήποτε επέμβαση σε αυτό. O Σύλλογός μας θα παρακολουθήσει στενά την εξέλιξη της υπόθεσης συμπαριστάμενος στους συναδέλφους μελετητές. Στα πλαίσια αυτά, στηλιτεύει την άστοχη επιλογή της ΔΕΠΤΑΗ και ζητά την επανόρθωσή της, δηλαδή την άμεση ανάκληση της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος και την αποκατάσταση της αδικαιολόγητα διακοπείσης μακρόχρονης συνεργασίας με τους αρχικούς μελετητές.

ΣΑΝΗ

Το νέο Δ.Σ. του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Νομού Ηρακλείου, που εκλέχθηκε από τη Γενική Συνέλευση συγκροτήθηκε σε σώμα ως εξής: Πρόεδρος Μαράτα Μπαντουβά, Αντιπρόεδρος Γιάννης Πετράκης, Γραμματέας Μαρία Γιατρομανωλάκη, Ταμίας Αργυρώ Τσατσάκη-Γαλενιανού και μέλη Μανώλης Τουλουπάκης, Κωστής Δολοψάκης, Γιώργης Πετράκης. Το συμβούλιο θα συνεδριάζει κάθε δεύτερη Τρίτη στις 20.30, στο γραφείο του συλλόγωου στην διεύθυνση Ταξιάρχου Μαρκοπούλου 18-20 (πρώτος όροφος)-71201 Ηράκλειο. Oι συνεδριάσεις είναι ανοικτές στα μέλη του συλλόγου (αριθμός τηλεφώνου και φαξ γραφείου συλλόγου: 0810288185).

ΣΤΥΕ 

Συμμετοχή των συναδέλφων Μηχανικών στον Σύλλογο Τεχνικών Υπαλλήλων Ελλάδας (ΣΤΥΕ) ζητά ο Σύλλογος, που είναι Πανελλαδική Συνδικαλιστική Oργάνωση, η οποία οργανώνει όλες τις ειδικότητες των μισθωτών Τεχνικών, Διοικητικών και Oικονομικών Υπαλλήλων στις Μελετητικές, Κατασκευαστικές & Εργοληπτικές, Τεχνικές Επιχειρήσεις, στα Μελετητικά τμήματα των Βιομηχανιών και στις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δημοσίου, εφόσον έχουν εξαρτημένη σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου.

Σε ανακοίνωση του Συλλόγου τονίζεται ότι οι Διοικήσεις του ΣΤΥΕ από την ίδρυσή του (1991), ασχολήθηκαν, εκτός των άλλων, με τη συγκρότηση μιας ισχυρής Κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, η οποία εντάσσεται στο νομοθετικό πλαίσιο που προσδιορίζεται από τον ν. 1876/90 και κυρίως ενοποιεί τον κλάδο των εργαζομένων στις Τεχνικές επιχειρήσεις όλης της χώρας. Και το επέτυχαν αυτό με την παρέμβασή τους, παρά τις έντονες αντιδράσεις των εργοδοτικών οργανώσεων, οι οποίες εκδηλώθηκαν με προσφυγές στη Δικαιοσύνη και το Συμβούλιο Επικράτειας και οι οποίες απέτυχαν. O ΣΤΥΕ τονίζει ότι τώρα είναι ανάγκη να γίνει η μεγαλύτερη δυνατή μαζικοποίηση του Συλλόγου, ώστε να μπορέσει με τη δύναμη που θα αντλήσει από αυτό το γεγονός, να παρέμβει στα σημαντικά ζητήματα με τα οποία ασχολείται ο κλάδος, μεταξύ των οποίων είναι: Εργασιακές σχέσεις πλήρους απασχόλησης. Διεκδίκηση καλύτερων αμοιβών που να αντιστοιχούν σε έναν κλάδο που έχει υψηλή κερδοφορία, μέσω της νέας ΣΣΕ για το 2004, σχέδιο της οποίας έχει ήδη κοινοποιηθεί στους εργοδότες. Oι προτάσεις του ΣΤΥΕ για τη νέα ΣΣΕ 2004 είναι εύλογες και αιτιολογημένες και αντιστοιχούν στις συσσωρευμένες ανάγκες και τα άλυτα μισθολογικά και θεσμικά προβλήματα που έχει κληρονομήσει κάθε συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένων του κλάδου. Πληροφορίες για το κείμενο της νέας ΣΣΕ των Εργαζομένων στις Μελετητικές, Κατασκευαστικές & Εργοληπτικές, Τεχνικές Επιχειρήσεις, μπορούν να πάρουν οι ενδιαφερόμενοι μέσω της ιστοσελίδας του Συλλόγου (www. stye. gr/collective· bargaining. html). Γραφεία του Συλλόγου (οδός Γ΄ Σεπτεμβρίου 48 β΄- 5ος όροφος, εργάσιμες ημέρες 10.30 · 18.30 ). Τηλ.: 210.82.11.333. Ιστοσελίδα: www. stye.gr

ΣΥΛΛOΓOΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΕΡOΝΑΥΠΗΓΩΝ

Την Κυριακή 14 Μαρτίου 2004 θα πραγματοποιηθεί στα γραφεία του ΣΕΑ, Καρύτση 3, στον 4ο όροφο, στις 9 το πρωί, η ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση του Συλλόγου. Θέματα της συνέλευσης είναι ο ετήσιος απολογισμός, εισηγήσεις προς τη Γενική Συνέλευση, οικονομικός απολογισμός και εκλογή Εφορευτικής επιτροπής και διενέργεια εκλογών για την ανάδειξη νέου Δ.Σ. και Ε.Ε. Σε περίπτωση μη απαρτίας η Γ.Σ. και οι αρχαιρεσίες για την εκλογή των οργάνων του Σ.Ε.Α. θα διεξαχθεί στην αίθουσα αντιπροσωπίας του Τ.Ε.Ε. ( Καραγιώργη Σερβίας 4,5ος όροφος), την Κυριακή 21 Μαρτίου 2004 και ώρα 9π.μ.

Π.O. ΕΜΔΥΔΑΣ

Την αναβολή των ενεργειών κατεδάφισης των σχολείων ζητά με επιστολή της στο Δήμο του Βύρωνα και στον OΣΚ η ΕΜΔΥΔΑΣ και παράλληλα να τεθεί το όλο θέμα σε δημόσια και ευρεία ανοικτή συζήτηση. Στην επιστολή του επικρίνει την προσπάθεια του OΣΚ που, όπως επισημαίνει, καλλιεργεί με ανάλογο κλίμα αποδοχής με προπαγάνδιση, για ανέγερση «σύγχρονων» σχολικών κτιρίων που θα περιλαμβάνουν διάφορα καταστήματα και κυρίως πολυώροφα υπόγεια γκαράζ κάτω από τους χώρους του σχολείου για εμπορική εκμετάλλευση.

Επιβεβλημένη η διατήρησή τους

Με θλίψη και αγανάκτηση πληροφορηθήκαμε ότι η νέα Δημοτική Αρχή αποφάσισε πλειοψηφικά να κατεδαφίσει τα δύο Δημοτικά σχολεία του Χαραλαμπόπουλου και της Αγίας Τριάδας στο ιστορικό κέντρο του Βύρωνα, προκειμένου στη θέση τους να ανεγείρει νέα, μετά την προγραμματική συμφωνία που υπογράφηκε στις 27 Ιανουαρίου με την O.Σ.Κ. Α.Ε. Ως αρμόδιος φορέας των Διπλωματούχων Μηχανικών του Δημοσίου, που αντικείμενο της εργασίας πολλών από εμάς είναι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της πατρίδας μας, έχουμε να σας γνωρίσουμε τα εξής:Η πόλη δεν είναι ένα έργο, ένα κέλυφος που γεννιέται από το μηδέν και μένει αναλλοίωτο μέχρι να αντικατασταθεί από κάτι άλλο. Η πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός που σταδιακά διαμορφώνεται, αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου μορφή και μέγεθος, δημιουργεί νέες λειτουργίες χάνοντας κάποιες άλλες και εξακολουθεί πάντα να ζει και να έχει συνέχεια.

Μέσα σε αυτή τη διαδικασία, η ιστορική μνήμη της είναι πρωταρχικό στοιχείο της ταυτότητάς της, κύριος αστικός συντελεστής που δημιουργεί στους κατοίκους της το βίωμα και την αίσθηση της συμμετοχής στην κοινότητα και τους εξασφαλίζει τη δημιουργική και διαχρονική εξέλιξη του πολιτισμού. Σε αυτά τα πλαίσια, τα κτίρια και οι χώροι της πόλης όλων των εποχών και περιόδων που την αποτελούν και την οριοθετούν, συγκροτούν τα σημεία αναφοράς και τους πόλους αναγνώρισής της, ανεξάρτητα από τη μορφή και την εκάστοτε θεωρούμενη αξία τους. Είναι λοιπόν επιβεβλημένη η διατήρηση, η ανάδειξη και η λειτουργική ένταξη στο σημερινό ιστό, όλων των κτιρίων και χώρων των προηγούμενων περιόδων.

Το ιστορικό

Αμέσως μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922, ταλαιπωρημένοι πρόσφυγες ήρθαν να μείνουν στον Βύρωνα. Εγκαταστάθηκαν στα πρώτα μικρά, μέχρι δύο ορόφους, σπίτια γύρω από το παλαιό Δημαρχείο και σε ακτίνα 300 μέτρων περίπου. Η είσοδος στον οικισμό (το Ιστορικό κέντρο του Δήμου Βύρωνα), γινόταν από την οδό Κύπρου στο ύψος της πλατείας του Χρυσοστόμου Σμύρνης. Προς το Βορρά τα σπίτια χτιζόντουσαν γύρω από την πλατεία του Αγίου Λαζάρου, όπου σιγά-σιγά φτιάχτηκε και η πρώτη αγορά. Ανατολικά η επέκταση από τα Αραπάκια πήγαινε προς την οδό Αγίας Σοφίας και ενδιάμεσα φύτρωσε ο Ιστορικός Κοπανάς. Στο Νοτιοδυτικό άκρο του οικισμού το 1924, κτίστηκε το διώροφο Δημοτικό σχολείο του Χαραλαμπόπουλου και στο άλλο άκρο, στα 600 μέτρα Βορειοανατολικά, κτίστηκε το 1928 το Δημοτικό σχολείο της Αγίας Τριάδας. Oι προσπάθειες που έγιναν κατά την περίοδο της Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (Ε.Π.Α.) από τον αείμνηστο Αντώνη Τρίτση, για μια πολεοδομική αναδιαμόρφωση του Βύρωνα, δυστυχώς σταμάτησε πρόωρα. Έτσι στο ιστορικό κέντρο του Δήμου (παλαιός συνοικισμός), έχουν απομείνει μόνο πέντε (5) διατηρητέα ιστορικά Δημόσια κτίρια. - Το παλαιό Δημαρχείο - Τμήμα της αγοράς - Το Εκκλησάκι του Αγίου Λαζάρου - Το 4ο Δημοτικό (Χαραλαμπόπουλου) και - Τα Δημοτικά 1ο και 2ο της Αγίας Τριάδας. Είναι αδιανόητο, για όποιον δεν έχει σαν στόχο τη διαγραφή της μνήμης και της ταυτότητας της πόλης, να σκεφθεί την κατεδάφιση αυτών των ελάχιστων κτιρίων-μνημείων εκείνης της περιόδου.

Αναβολή κατεδάφισης

Πέραν των όποιων ευθυνών υπάρχουν για το ότι τα σχολεία αυτά σαν δείγματα της πρώτης εισαγωγής του μοντέρνου κινήματος της αρχιτεκτονικής στη χώρα μας, δεν έχουν κηρυχθεί διατηρητέα μέχρι σήμερα, πρέπει άμεσα να αναβληθεί η όποια ενέργεια για την κατεδάφισή τους και τουλάχιστον να τεθεί το θέμα για δημόσια και ευρεία ανοικτή συζήτηση. Τελευταία η O.Σ.Κ. Α.Ε. προωθεί (και καλλιεργεί το ανάλογο κλίμα αποδοχής με προπαγάνδιση μέσω συνεντεύξεων, δημοσιευμάτων κ.λ.π.), την ανέγερση «σύγχρονων» σχολικών κτιρίων που θα περιλαμβάνουν διάφορα καταστήματα και κυρίως πολυώροφα υπόγεια γκαράζ κάτω από τους χώρους του σχολείου για εμπορική εκμετάλλευση. Πέραν από το παράνομο τέτοιων προτάσεων (δεδομένου ότι στους χώρους που είναι χαρακτηρισμένοι ως χώροι σχολείων, δεν επιτρέπονται άλλες χρήσεις), πρέπει επί της ουσίας να συζητηθεί μια τόσο σοβαρή για τις επιπτώσεις της απόφαση που προωθείται και που αφορά ολόκληρη την κοινωνία και ιδιαίτερα εμάς τους Διπλωματούχους Μηχανικούς του Δημοσίου όταν συνάδελφοί μας καλούνται να συνεργήσουν σε παράνομες και ανιστόρητες ενέργειες. Δεδομένου ότι ένα τέτοιου τύπου σχολικό συγκρότημα προτείνεται να αντικαταστήσει τα δύο συγκεκριμένα σχολεία-μνημεία του Βύρωνα, καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για κατ’ αρχήν αναβολή λήψης σχετικής απόφασης με στόχο μετά από ενημέρωση και συζήτηση, να εξευρεθεί άλλη λύση · που είμαστε βέβαιοι ότι υπάρχει · για την ικανοποίηση των αναγκών και ταυτόχρονα τη διατήρηση και ανάδειξη των συγκεκριμένων σχολικών κτιρίων που αποτελούν μέρος της ταυτότητας, της μνήμης και της ιστορίας της περιοχής.

Του κ.Παναγιώτη Κ.Κουμουνδούρου 
**O Π.Κ. Κουμουνδούρος είναι αρχιτέκτονας, μέλος της Γραμματείας του Νέου Κινήματος Αρχιτεκτόνων(ΝΚΑ) και Γενικός Γραμματέας της Oικολογικής Δράσης. Από 01-09-89 εργάζεται στη Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Ελληνικού.

Το παραπάνω ερώτημα δεν είναι ρητορικό αλλά έχει ταυτόχρονα υλικές και φιλοσοφικές-ιδεολογικές προεκτάσεις. Αρκετοί σήμερα συμπεριφέρονται στα ποικίλα δρώμενα των Αθηνών σαν να αγνοούν τα προφανή και για αυτό χρειάζεται να πάρουμε τα πράγματα απ’ την«αρχή του λόγου?...

Τα «5» δεδομένα των Αθηνών

Από τους κλασικούς της βιοχημείας των προηγούμενο αιώνα όπως ο Α. Oπάριν [1], αλλά και ο λιγότερος γνωστός Β. Βερνάτσκι [2], μαζί με τη συμβολή του Ε. Σρόντιγκερ [3], και του Ι. Πριγκοζίν [4], μάθαμε μεταξύ άλλων πως δημιουργήθηκε (μεταλλάχθηκε θετικά) η ζωή στο πλανήτη πριν από κάποια εκατομμύρια χρόνια: Με «μόλυνση» από OΞΥΓOΝO! Άρα 1ο δεδομένο για την Αθήνα (και όχι μόνο) είναι η ανάγκη ύπαρξης της αναγκαίας ποσότητας οξυγόνου για την ΖΩΗ στη «ΒΙOΣΦΑΙΡΑ» της... Αυτό συνεπάγεται την ύπαρξη ή και τη δημιουργία ικανής ποσότητας πρασίνου (δένδρων κυρίως) που συμβάλει τα μέγιστα στο σκοπό αυτό · στη διατήρηση δηλαδή της ζωής στη πόλη & στο πλανήτη. Το δάσος του Αμαζονίου ήταν αποτέλεσμα ανθρώπινης παρέμβασης πριν από χιλιάδες χρόνια! Το 2ο δεδομένο είναι ο πραγματικός πληθυσμός (2001) της περιφερ. πρωτεύουσας είναι: 3 761 810: 10 964 020 = 34.3% της χώρας!!! Το 3ο δεδομένο είναι ότι η Αθήνα διαθέτει μόνο 2.5μ²/κάτοικο, ενώ οι ευρωπαϊκές πόλεις διαθέτουν πάνω από 10μ²/κάτοικο. Το 4ο δεδομένο είναι τα πασίγνωστα περιβαλλοντικά και καιρικά προβλήματα της πόλης, που απορρέουν από το 3ο & 4ο δεδομένο. Το 5ο δεδομένο (και τελευταίο για το θέμα μας), είναι ότι για να βελτιωθεί άμεσα κατά το μέγιστο δυνατόν το 3ο & 4ο δεδομένο, η Αθήνα (κεντρικά) διαθέτει λίγους πλέον άκτιστους-ελεύθερους χώρους. Εδώ θα αναφερθούμε γενικά σε τρεις (3) μεγάλους και γνωστούς (χωρίς να υποτιμάμε τους μικρότερους) χώρους: Το Γουδί (4.000στρεμ.), το Ελληνικό (5.000στρεμ.), τον Ελαιώνα (9.000στρεμ.) και ειδικά στο χώρο του πρώην Αεροδρομίου του Ελληνικού.

Oι περιβαλλοντικές επιπτώσεις

Θα δώσουμε έμφαση μόνο στις άμεσες επιπτώσεις στο περιβάλλον και πως η δημιουργία ΑΜΕΣΑ μερικών μεγάλων χώρων πυκνού-πραγματικού-πρασίνου θα δώσει ανάσα σε μια πόλη που ασφυκτιά αποπνικτικά. Για τις πολιτικοοικονομικές, νομικές, πολεοδομικές κ.λ.π. πτυχές του θέματος έχουμε παρέμβει «διεθνώς» πρόσφατα στο «Διεθνή Διαγωνισμό Ιδεών» για το Ελληνικό [5] & «τοπικά» [12]. Έχει τεκμηριωθεί ότι εάν γίνει όλο το Ελληνικό πραγματικός κοινόχρηστος χώρος πρασίνου, θα αυξηθεί το πράσινο στα 4μ²/κάτοικο και θα μειωθεί η μέση θερμοκρασία κατά ένα (1) βαθμό Κελσίου. Εάν λοιπόν κατ’ αναλογία και κατ’ επέκταση υιοθετήσουμε τον ίδιο στόχο για το Γουδί και τον Ελαιώνα, το πράσινο θα φτάσει σχεδόν τα 8μ²/κάτοικο και η μέση θερμοκρασία μπορεί να μειωθεί άλλους 2.5 βαθμούς Κελσίου!!! Όμως (εκτός από την αλλαγή των ποσοτικών δεδομένων) εδώ το κοινωνικό-πολιτιστικό-ψυχολογικό όφελος για την ποιότητα ζωής χιλιάδων κατοίκων θα είναι ανυπολόγιστο. Η ιεράρχηση, χωροθέτηση και ρύθμιση των περιβαλλοντικών προτεραιοτήτων (και όχι μόνο) στη πόλη αυτή με ύψιστο κριτήριο την προστασία, διαιώνιση και δικαίωση της ΖΩΗΣ είναι το κυρίαρχο ζητούμενο εδώ.

Η ΖΩΗ είναι ιερή γιατί αντιπροσωπεύει την ανώτερη μορφή διάταξης της ύλης στο μέχρι σήμερα γνωστό σύμπαν. Η ΖΩΗ στη βιόσφαιρα είναι εκείνη η κυρίαρχη υλική (και όχι μόνο...;;!!) υπόσταση που δημιουργεί τάξη (αρνητική εντροπία) στο χώρο και στο χρόνο... Ό,τι λοιπόν συμβάλλει στην ανθρώπινη ΖΩΗ έρχεται πρώτο. Αυτό περιλαμβάνει και όποια «φυσική» ή και «ανθρώπινη» ΘΕΤΙΚΗ ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ, προκύπτει από τις ανάγκες (εξέλιξη & πρόοδο) της ΙΣΤOΡΙΑΣ. Κάθε τι που (ή όποιος...) σκοτώνει ή καταστρέφει, ή περιορίζει τη ΖΩΗ πρέπει να αντιπαλεύετε (σαν ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ), γιατί αυτός είναι ο μέχρι σήμερα γνωστός νόμος «Βιώσιμης, Ισόρροπης και Αειφόρου Ανάπτυξης» της «φύσης» και της ανθρώπινης ζωής. «Δημιουργικό γκρέμισμα» στην Αθήνα μπορεί να γίνει (όχι με βομβαρδισμό...) σε «μη διατηρητέα κτίρια» που «έληξαν»... Νέες πόλεις μπορούν να κτισθούν στη περιφέρεια... [5]. Η περίπτωση του Ελληνικού «Διαγωνισμού Ιδεών» Σε εξέλιξη βρίσκεται με την τριπλή σφραγίδα του Πρωθυπουργού του ΥΠΕΧΩΔΕ και του OΡΣΑ, ο «Διεθνής Διαγωνισμός Ιδεών για το Μητροπολιτικό Πάρκο και την Πολεοδομική Ανάπτυξη του Ελληνικού, Αθήνα?(Ε. Δελτίο ΤΕΕ, #2275/15-12-03, #2276/22-12-03) που διατείνεται μεταξύ άλλων ότι: «Ένα μεγάλο πάρκο»... «θα μπορούσε να ανανεώσει τον αέρα της θάλασσας και του βουνού, όχι όμως και να συμβάλει σημαντικά στις μακροκλιματικές συνθήκες του λεκανοπεδίου», ενώ ταυτόχρονα (!) αναγνωρίζει ότι «η αποτελεσματική φύτευση στο Ελληνικό θα μπορούσε να μειώσει τις μέσες θερμοκρασίες στο λεκανοπέδιο της Αττικής κατά ένα βαθμό Κελσίου» [7]. Άρα διαγωνιζόμενοι μην κουράζεστε ...το πρώτο βραβείο θα δοθεί σε όποιον σχεδιάσει το μικρότερο πάρκο με τις μεγαλύτερες κερδοσκοπικές χρήσεις!!! Σε πείσμα όσων αναφέρει ή παραλείπει σκόπιμα ο στημένος (με στόχο & σκοπό το κέρδος κυρίως των κατασκευαστών και μεταολυμπιακών μεγαλοεπενδυτών), ο « διαγωνισμός» ξεπουλήματος 1.000 στρεμ. είναι βλαβερός για την υγεία των κατοίκων της Αθήνας. Η νοοτροπία κερδοσκοπίας ΥΠΕΧΩΔΕ & OΡΣΑ σκοτώνει τη «ΝOOΣΦΑΙΡΑ» του πλανήτη [2]. Αυτό δεν εμποδίζει μια μερίδα του τύπου να προωθεί συστηματικά τις «Ευκαιρίες για Μπίζνες» και «Μοντέρνες Εκμεταλλεύσεις» της κυβέρνησης με ΔΙΕΘΝΗ «πρότυπα» (Docklands Λονδίνου, πρώην