ΑΡΘΡΟΝ-24
Τρόπος υπολογισμού και μετρήσεως του μεγίστου ύψους των
προσόψεων των κτιρίων

1. Δια τον υπολογισμόν του μεγίστου ύψους της προσόψεως κτιρίου τινός εφ' όσον μεν υφίσταται εγκεκριμένον ρυμοτομικόν διάγραμμα, το πλάτος της οδού μετρείται μεταξύ των γραμμών δομήσεως, προσμετρουμένου και του πλάτους του τυχόν προς αμφοτέρας τας πλευράς ή την ετέραν μόνον προβλεπομένου προκηπίου (πρασιάς) εις ην δε περίπτωσιν δεν υφίσταται τοιούτον διάγραμμα, το πλάτος μετρείται μεταξύ των όψεων των υφισταμένων κτιρίων.
2. Εις περίπτωσιν καθ' ην η οδός διεμορφώθη μετά την έγκρισιν αυτής υπό κτιρίων επ' αμφοτέρων των γραμμών δομήσεως αυτής με πλάτος διάφορον του υπό του εγκεκριμένου ρυμοτομικού διαγράμματος προβλεπομένου πλάτους, ως πλάτος της οδού λαμβάνεται το εν τοις πράγμασι διαμορφωθέν τοιούτον. Τυχόν υπάρχουσα επί έλαττον διαφορά εις το διαμορφωθέν ως άνω πλάτος της οδού εν σχέσει προς τα πλάτη του πίνακος 1 της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του παρόντος, ή των ειδικών διατάξεων περί ων το εδάφιον α της παραγράφου 2 του άρθρου 21 του παρόντος, θεωρείται ανεκτή όταν αύτη δεν υπερβαίνει τα 20 εκατοστά του μέτρου. Ως γραμμαί δομήσεως θεωρούνται αι εν τοις πράγμασι διαμορφωθείσαι τοιαύται.
(Σ.Σ. Η παρ. 2 του άρθ. 24 τίθεται ως αντικατεστάθη δια της παρ. 24 του άρθ. 1 ΝΔ-205/74 (ΦΕΚ-363/Α/7-12-74).
3. Εις περίπτωσιν καθ' ήν η πρόσοψις ήθελε τοποθετηθή εσώτερον της γραμμής δομήσεως τουλάχιστον κατά 2,50μ. κατά τας διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 19, προς καθορισμόν του μεγίστου ύφους της προσόψεως προσμετρείται εις το πλάτος της οδού και το πλάτος της μεταξύ της γραμμής δομήσεως και της προσόψεως αφεθείσης ζώνης. Η αύξησις αύτη του ύψους ισχύει μόνον δια το θεωρούμενον κτίριον και ουχί δια τα έναντι αυτού επί της ετέρας πλευράς της οδού κείμενα".
(Σ.Σ. Η παρ. 3 του άρθ. 24 τίθεται ως αντικατεστάθη δια της παρ. 25 του άρθ. 1 ΝΔ-205/74 (ΦΕΚ-363/Α/7-12-74).
4. Εις περίπτωσιν οδού μη εχούσης σταθερόν πλάτος, έκαστον τμήμα ταύτης μεταξύ δύο διαδοχικών παρόδων διασταυρουσών ή συναντουσών την οδόν κατ' αμφοτέρας τας γραμμάς δομήσεως ή παρόδου και πλατείας εξετάζεται ιδιαιτέρως και λαμβάνεται υπ' όψιν το μέσον πλάτος αυτού.
5. Εάν εις το κατά το ανωτέρω τμήμα οδού παρουσιάζεται τοπική διεύρυνσις ή πρόβλεψις προκηπίου επί μήκους μικροτέρου του ενός τρίτου του εν λόγω τμήματος μετρούμενον επί του άξονος αυτού, το εκ ταύτης επί πλέον πλάτος δεν λαμβάνεται υπ' όψιν προς υπολογισμόν του μέσου πλάτους του τμήματος τούτου.
6. Εις περίπτωσιν υπάρξεως οιωνδήποτε αποτμήσεων κατά τας διασταυρώσεις ή τας συναντήσεις των οδών, αύται δεν λαμβάνονται υπ' όψιν προς υπολογισμόν του μέσου πλάτους των οδών.
7. Αι κατά τας απολήξεις αδιεξόδων οδών τυχόν σχηματιζόμεναι ευρύτεραι κοινόχρηστοι εκτάσεις εντός των οικοδομικών τετραγώνων δεν λαμβάνονται υπ' όψιν προς υπολογισμόν του ύψους των προσόψεων των επ' αυτών κτιρίων όπερ υπολογίζεται μόνον βάσει του μέσου πλάτους της αδιεξόδου οδού.
8. Οικόπεδον μεσαίον εμπίπτον εις δύο τομείς υψών του οικισμού δομείται κατά τους όρους του τομέως εις ον εμπίπτει το πρόσωπον αυτού.
9. α) Κατά την διασταύρωσιν δύο οδών εφ' ων λόγω πλάτους και μόνον αυτών και ουχί εξ οιουδήποτε ετέρου λόγου εφαρμόζονται διάφορα ύψη κτιρίων κατά την πρόσοψιν αυτών, το μείζον ύψος το αντιστοιχούν εις την πλατυτέραν οδόν εφαρμόζεται και εφ' εκάστης γραμμής δομήσεως της οδού του ελάσσονος πλάτους επί μήκους μέχρι 16 μέτρων από της αντιστοίχου γωνίας ή του επί της οδού του ελάσσονος πλάτους πέρατος της τυχόν αποτμήσεως αυτής.
β) 'Οταν κατά το εδάφιον α πέρατα των μηκών των 16 μέτρων εφ' εκάστης γραμμής δομήσεως της οδού του ελάσσονος πλάτους κείνται επί διαφόρων καθέτων επί τον άξονα της οδού ταύτης, το μείζον ύψος το αντιστοιχούν εις την πλατυτέραν οδόν εφαρμόζεται επ'αμφοτέρων των γραμμών δομήσεως μέχρι της καθέτου της πλέον απεχούσης από την διασταύρωσιν.
10. α) Εις περίπτωσιν καθ' ην μετά το πέρας του μήκους του μείζονος ύψους το καθοριζόμενον υπό των διατάξεων των εδαφίων α και β της προηγουμένης παραγράφου 9 του παρόντος άρθρου, απομένει μήκος προσώπου του γωνιαίου οικοπέδου μέχρι και 4 μέτρων το μείζον ύψος δύναται να εφαρμοσθή και επί των 4 τούτων μέτρων επί συμψηφισμώ των επί πλέον επιφανειών των ορόφων εις ετέραν θέσιν του κτιρίου εν συνεχεία πάντοτε προς το υποχρεωτικώς ακάλυπτον τμήμα του οικοπέδου. Εις περίπτωσιν καθ' ην το απομένον ως άνω μήκος προσώπου είναι μεγαλύτερον των 4 μέτρων το μείζον ύψος δεν εφαρμόζεται πέραν του μήκους των 16 μ. περί ου αι διατάξεις των εδαφίων α και β της προηγουμένης παραγράφου 9.
β) 'Οταν το μήκος του προσώπου του γωνιαίου οικοπέδου επί της οδού του ελάσσονος ύψους δεν εξικνήται μέχρι του πέρατος του τμήματος των 16 μέτρων του καθοριζομένου υπό των εδαφίων α και β της προηγουμένης παραγράφου 9, το μείζον ύψος δύναται να εφαρμοσθή και επί του ομόρου οικοπέδου ή και πέραν τούτου επί συμψηφισμώ, επί μήκους 4 το πολύ μέτρων. Πάντως κατά την εφαρμογήν των διατάξεων του εδαφίου τούτου δεν επιτρέπεται η δημιουργία τμημάτων όψεως του κτιρίου μείζονος ή ελάσσονος ύψους μήκους μικροτέρου των 3 μέτρων.
γ) Αι διατάξεις του προηγουμένου εδαφίου β εφαρμόζονται και επί του τρίτου από της γωνίας οικοπέδου εις την περίπτωσιν καθ' ην το άθροισμα των μηκών των προσώπων του γωνιαίου και του ομόρου προς αυτό οικοπέδου επί της οδού του ελάσσονος ύψους δεν εξικνείται μέχρι πέρατος του τμήματος των 16 μέτρων, του καθοριζομένου υπό των εδαφίων α και β της προηγουμένης παρ.9.
δ) 'Οταν επί δις γωνιαίου οικοπέδου το κατ' εφαρμογήν των διατάξεων των παραγράφων 9 και 10 μείζον ύψος εφαρμόζεται εφ' ολοκλήρου του μεταξύ των γωνιών προσώπου αυτού, το μείζον τούτο ύψος εφαρμόζεται και επί του τρίτου προσώπου, επί μήκους 4 μέτρων από της γωνίας ή του πέρατος της τυχόν αποτμήσεως του θεωρουμένου οικοπέδου. Το επί του μήκους των ως άνω 4 μέτρων μείζον ύψος δεν εφαρμόζεται επί του έναντι αυτού οικοπέδου.
11. α) Κατά τας συναντήσεις τριών ή περισσοτέρων οδών (συνάντησις των αξόνων των οδών εις το αυτό περίπου σημείον), εφ' ων λόγω πλάτους και μόνον αυτών και ουχί εξ οιουδήποτε ετέρου λόγου εφαρμόζονται διάφορα ύψη κτιρίων κατά την πρόσοψιν αυτών, το μείζον ύψος το αντιστοιχούν εις την πλατυτέραν οδόν εφαρμόζεται εφ' όλων των γωνιαίων οικοπέδων και επί πλέον εφ' εκάστης γραμμής δομήσεως των οδών του ελάσσονος πλάτους επί μήκους καθοριζομένου υπό των διατάξεων των παραγράφων 9 και 10.
12. α) Εις περίπτωσιν καθ' ην, κατά την συνάντησιν δύο οδών εξ ων η μία περατούται κατά την συναντήσιν η δε ετέρα συνεχίζεται εκατέρωθεν αυτής, η συνεχιζομένη οδός έχει μεγαλύτερον πλάτος, εφαρμόζονται δια την οδόν του ελάσσονος πλάτους αι διατάξεις των παραγράφων 9 και 10 του παρόντος άρθρου.
β) Εις περίπτωσιν καθ' ην κατά την άνω συνάντησιν δύο οδών η συνεχιζομένη οδός έχει έλασσον πλάτος το ύψος το αντιστοιχούν εις την περατουμένην και πλατυτέραν οδόν εφαρμόζεται μόνον επί των γωνιαίων οικοπέδων επί μήκους καθοριζομένου υπό των διατάξεων των παραγράφων 9 και 10α.
13. α) Δια τον υπολογισμόν του μεγίστου ύψους της προσόψεως κτιρίου ανεγειρομένου επί οικοπέδου έχοντος πρόσωπον επί πλατείας λαμβάνεται υπ' όψιν ως πλάτος αυτής το μικρότερον μήκος εκ των εις τα μέσα των πλευρών της πλατείας αγομένων καθέτων μέχρι συναντήσεώς των με οιανδήποτε έναντι πλευράν. Ως πλευραί της πλατείας νοούνται αι περί ταύτην γραμμαί δομήσεως.
β) Κατά την συνάντησιν οδού και πλατείας το μείζον ύψος της προσόψεως του κτιρίου το αντιστοιχούν εις την πλατείαν εφαρμόζεται και εφ' εκάστης γραμμής δομήσεως της οδού επί μήκους καθοριζομένου υπό των διατάξεων των παραγράφων 9 και 10.
14. Κατά τον καθορισμόν των υψών των κτιρίων κατά τας διατάξεις των παραγράφων 9, 10, 11, 12 και 13, εν ουδεμιά περιπτώσει επιτρέπεται υπέρβασις των υψών του κτιρίου ως ταύτα καθορίζονται είτε υπό των διατάξεων του παρόντος είτε υπό ειδικών διατάξεων κατά τομείς των οικισμών.
15. Επί γωνιαίου οικοπέδου εμπίπτοντος εις δύο ή και περισσοτέρους τομείς υψών του οικισμού, εφαρμόζονται τα ισχύοντα εις τον τομέα του μείζονος ύψους μόνον όσον αφορά εις το ανώτατον ύψος αυτού.
16. Εις περίπτωσιν καθ' ήν η διαχωριστική γραμμή δύο τομέων υψών του οικισμού προβλέπεται κατά μήκος οδού και εκτός του πλάτους αυτής εις τρόπον ώστε αμφότεραι αι ρυμοτομικαί γραμμαί αυτής να εμπίπτουν εις τον αυτόν τομέα του ελάσσονος ύψους πάντα τα κτίρια της οδού ταύτης συμπεριλαμβανομένων και των γωνιαίων κατασκευάζωνται με ύψος προσόψεως επί της οδού ταύτης το προβλεπόμενον δια τον τομέα της θεωρουμένης οδού συναρτήσει του πλάτους αυτής. Προκειμένου περί γωνιαίων οικοπέδων της παρούσης παραγράφου των οποίων το έτερον πρόσωπον εμπίπτει και εις τον τομέα του μείζονος ύψους, το κτίριον δι' ορόφων εν εσοχή εξικνείται μέχρι του ανωτάτου ύψους του τομέως του μείζονος ύψους. Εις την ως άνω περίπτωσιν όταν αμφότεραι αι ρυμοτομικαί γραμμαί της θεωρουμένης οδού εμπίπτουν εις τον τομέα του μείζονος ύφους τα γωνιαία κτίρια ανεγείρονται κατά τας διατάξεις των παραγράφων 9, 10, 11, 12 και 13. Τα εν συνεχεία κτίρια ή τμήματα αυτών τα εμπίπτοντα εις τα αναφερόμενα εις τας παραγράφους 9 και 10 μήκη, ανεγείρονται με τα ύψη του τομέως εις ον ταύτα ανήκουν και βάσει του πλάτους της πλατυτέρας των διασταυρουμένων οδών.
17. Εφ' όσον εις τα ακραία (γωνιαία) κτίρια τμήματος οδού, κειμένου μεταξύ δύο διαδοχικών και διασταυρουσών ή συναντουσών την οδόν παρόδων, κατ' αμφοτέρας τας γραμμάς δομήσεως αυτής, επιτρέπεται βάσει των κειμένων διατάξεων μείζων αριθμός ορόφων εν προσόψει έναντι των λοιπών (μη γωνιαίων κτιρίων), η δε διαφορά μεταξύ του αριθμού ορόφων τούτων των μη γωνιαίων κτιρίων και του γωνιαίου του έχοντος τον μικρότερον επιτρεπόμενον αριθμόν ορόφων εν προσόψει, είναι μείζων του ενός ορόφου, επιτρέπεται η αύξησις του αριθμού των εν προσόψει ορόφων των μη γωνιαίων κτιρίων άνευ αυξήσεως του συντελεστού δομήσεως αυτών κατά τον ακόλουθον τρόπον:
α) Υπολογίζονται τα γινόμενα των μηκών των προσώπων των οικοπέδων επ' αμφοτέρων των γραμμών δομήσεως επί τον αριθμόν των εν προσόψει ορόφων των επ' αυτών κτιρίων. Εάν ο αριθμός των εν προσόψει ορόφων κτιρίου τινός είναι μικρότερος του μεγίστου επιτρεπομένου ή το οικόπεδον δεν είναι οικοδομημένον, ως αριθμός ορόφων εν προσόψει επ' αυτού λαμβάνεται ο μέγιστος επιτρεπόμενος.
β) Αθροίζονται τα ως άνω γινόμενα και το άθροισμα διαιρείται δια του αθροίσματος των ως άνω ληφθέντων μηκών προσώπων οικοπέδων. Εάν το πηλίκον της διαιρέσεως ταύτης έχη κλασματικόν μέρος μικρότερον του 0,5 τούτο παραλείπεται, εάν δε είναι ίσον ή μεγαλύτερον του 0,5 τούτο λαμβάνεται ως ακεραία επί πλέον μονάς. Ο ούτως προκύπτων αριθμός είναι ο επιτρεπόμενος εν προσόψει αριθμός ορόφων των μη γωνιαίων κτιρίων εις το θεωρούμενον τμήμα οδού ως και του τυχόν τμήματος του γωνιαίου κτιρίου του μη κατασκευαζομένου με τον μείζονα αριθμόν ορόφων.
18. Εις οικόπεδον διαμπερές και μη γωνιαίον εφ' εκάστου προσώπου και εν γένει από εκάστης αφετηρίας μετρήσεως του ύψους και του αριθμού των ορόφων του κτιρίου, κατασκευάζεται ο αντίστοιχος επιτρεπόμενος αριθμός ορόφων εν προσόψει και εν εσοχή άνευ ουδεμιάς παρεκκλίσεως. Εις περίπτωσιν καθ' ην τα εφ' εκάστου προσώπου ως άνω ανώτατα ύψη κείνται εις διάφορον στάθμην και εφ' όσον η διαφορά αύτη εις την θέσιν των αφετηριών μετρήσεως των υψών δεν υπερβαίνει το 1,00 μέτρον, το κτίριον κατασκευάζεται ολόκληρον μέχρι του υψηλοτέρας στάθμης ανωτάτου ύψους. Εφ' όσον η ως άνω διαφορά υπερβαίνει το μέτρον το κτίριον περιορίζεται προς τα άνω υπό επιπέδου οριζοντίου εις την στάθμην του υψηλοτέρου ύψους και υπό επιπέδου κεκλιμένου διερχομένου δια της οριζοντίας γραμμής κατά την όψιν και το ύψος του τελευταίου ορόφου εν προσόψει ή εν εσοχή της εις την χαμηλοτέραν στάθμην προσόψεως του κτιρίου και τέμνοντος το ως άνω οριζόντιον επίπεδον κατά γραμμήν της οποίας εν τουλάχιστον σημείον δέον ν'απέχη απόστασιν 10 μέτρων από του κατακορύφου επιπέδου του διερχομένου δια της γραμμής δομήσεως του οικοπέδου της αντιστοιχούσης εις το υψηλότερον ύψος. Εν πάση περιπτώσει το κτίριον κατασκευάζεται άνευ υπερβάσεως του συντελεστού δομήσεως εάν ούτος ορίζεται αριθμητικώς".
(Σ.Σ. Η παρ. 18 του άρθ. 24 τίθεται ως αντικατεστάθη δια της παρ. 26 άρθ. 1 ΝΔ-205/74 (ΦΕΚ-363/Α/7-12-74) η ισχύς της οποίας άρχεται μετά τρίμηνον από της δημοσιεύσεως).
19. Η εν λόγω παράγραφος ήτις καταργείται από 7.3.74 και εντεύθεν έχει ως ακολούθως:
(Σ.Σ. Κατηργήθη δια της παρ. 27 άρθ. 1 ΝΔ-205/74 (ΦΕΚ 363/Α/7-12-74). Η κατάργησις άρχεται μετά τρίμηνον από της δημοσιεύσεως).
"Ειδικώς προκειμένου περί διαμπερούς μη γωνιαίου οικοπέδου του οποίου η απόστασις των αντικειμένων προσώπων αυτού είναι εις πάντα τα σημεία μικροτέρα των 15 μ., το ανεγειρόμενον δε κτίριον κατά τας διατάξεις της παρ. 18 έχει εξ οιουδήποτε λόγου διαφοράν ορόφων εν προσόψει κατά τα πρόσωπα του οικοπέδου μεγαλυτέραν των δύο ορόφων επιτρέπεται, η προώθησις των πρώτων εν εσοχή ορόφων εις τρόπον ώστε εις ουδεμίαν θέσιν να έχη τούτο ύψος εν προσόψει υπερβαίνον το επιτρεπόμενον πλέον των δύο ορόφων άνευ προσαυξήσεως του συντελεστού δομήσεως. Κατά την εφαρμογήν των διατάξεων της παρούσης παραγράφου δεν επιτρέπεται προώθησις μέχρι της προσόψεως, ορόφων κατασκευαζομένων κατά την ετέραν οδόν εν εσοχή".
19. Επί οικοπέδου διαμπερούς και γωνιαίου η δόμησις εφ'εκάστου τμήματος αυτού γίνεται κατ' εφαρμογήν των οικείων διατάξεων του παρόντος άρθρου.
(Σ.Σ. Αι τέως παρ. 20 και 21 αριθμούνται ήδη ως παρ. 19 και 20 δια των παρ. 28 και. 29 του άρθ. 1 ΝΔ-205/74 (ΦΕΚ 363/Α/7-12-74).
20. Επί οικοπέδου δις γωνιαίου, τρις γωνιαίου κλπ. Το κτίριον κατασκευάζεται είτε ισοϋψές είτε κλιμακωτόν εις τρόπον ώστε εις ουδεμίαν θέσιν να έχη τούτο ύψος υπερβαίνον το επιτρεπόμενον πλέον του ενός ορόφου. Εν πάση περιπτώσει η Αρχή δύναται κατ' εφαρμογήν και των σχετικών διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 23 του παρόντος να εγκρίνη λύσιν προσήκουσαν τόσον εις την αισθητικήν του κτιρίου όσον και εις την προσαρμογήν αυτού προς τα εγγύς και τα εν επαφή προς αυτό κτίρια. Κατά την εφαρμογήν της παρούσης παραγράφου ουδεμία υπέρβασις του συντελεστού δομήσεως επιτρέπεται.