20. Εις οικόπεδον τρις γωνιαίον, η ύπαρξις του ελαχίστου απαιτουμένου προσώπου κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν, απαιτείται ως προς έκαστον πρόσωπον αυτού εκτός εάν εκ του ρυμοτομικού σχεδίου πρόσωπόν τι τυγχάνη μικρότερον.
[σχήμα 10]
Εις το δις γωνιαίον οικόπεδον ΑΒΓΔΑ δέον όπως ΑΒ, ΒΓ, ΓΔ ? ελαχ. επιτρ. προσώπου, εκτός εάν εκ του ρυμοτομικού σχεδίου ορίζεται ΒΓ μικρότερον (παρ.16).
Εάν ΑΒ ? ελαχ. επιτρ. προσώπου και ΓΔ < ελαχ. επιτρ. προσώπου > 4μ. το οικόπεδον θεωρείται απλώς γωνιαίον (παρ.17).
Το μέσον βάθος απαιτείται μόνον ως προς την πλευράν ΒΓ (παρ.18).
Εάν όμως το βάθος τούτο είναι μικρότερον του ελαχίστου επιτρεπομένου μέσου βάθους τότε το οικόπεδον δύναται να θεωρηθή ως απλώς γωνιαίον εάν το μέσον βάθος ως προς έτερον άρτιον πρόσωπον είναι άρτιον (παρ.19).
Εις το διαμπερές οικόπεδον ΑΔΕΖΑ δεν απαιτείται μέτρησις βάθους, απαιτείται όμως όπως τα πρόσωπα αυτού ΑΖ και ΔΕ ? ελαχ. επιτρ. προσώπου (παρ.27 και 24).
Εάν ΑΖ < ελαχ. επιτρ. προσώπου, τούτο θεωρείται ως μη υπάρχον (παρ.25) και το οικόπεδον οικοδομείται ως μεσαίον.
21. Εάν εν ή δύο εκ των προσώπων τρις γωνιαίου οικοπέδου δεν είναι άρτια κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν ουχί όμως μικρότερα των 4 μέτρων, δεν δύνανται δε δια τακτοποιήσεως να καταστούν ταύτα άρτια κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν, το οικόπεδον δύναται να θεωρηθή αντιστοίχως, ως δις γωνιαίον, ή γωνιαίον εάν συντρέχουν αι προς τούτο προϋποθέσεις.
22. Επιφυλασσομένων των διατάξεων των παρ.4, 16 και 20 εις περίπτωσιν καθ' ην ως προς τμήμα μόνον του οικοπέδου αρχικού ή προκύψαντος εκ μερικής τακτοποιήσεως (αδυνάτου ούσης της ολικής τοιαύτης) πληρούνται αι κατά το παρόν 'Αρθρον απαιτήσεις και το τμήμα τούτο κέκτηται και το ελάχιστον απαιτούμενον εμβαδόν κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν, ενώ ως προς το όλον οικόπεδον δεν πληρούνται τυχόν τινές των απαιτήσεων τούτων, δύναται κατά την κρίσιν της Αρχής, λαμβανούσης υπ' όψιν το σχήμα, τας διαστάσεις και το μέγεθος του οικοπέδου και τας θέσεις των επ' αυτού οικοδομών, το εν λόγω οικόπεδον να χαρακτηρισθή ως τακτοποιημένον εφ' όσον εκ της παραδοχής ταύτης δεν ζημιούται ο επιδιωκόμενος σκοπός της τακτοποιήσεως.
[σχήμα 11]
Το όλον οικόπεδον 1 - 2 - 3 - 4 - 1 δεν κέκτηται το απαιτούμενον βάθος καθ' όσον β<ελαχ. επιτρ. βάθους.
Δύναται όμως να θεωρηθή τακτοποιημένον εφ' όσον το τμήμα 1 - 2' - 3'- 4' - 1 αυτού κέκτηται το ελάχιστον απαιτούμενον εμβαδόν, πρόσωπον (1 - 4 ? ελαχ. επιτρ. προσώπου) και μέσον βάθος (β' ? ελαχ. επιτρ. βάθους) (παρ.22).
Τα μέσα βάθη β και β' ενδεικτικώς σημειούνται εις το Σχήμα.
Ταύτα υπολογίζονται συμφώνως προς τας διατάξεις του Αρθ-8).
23. Επιφυλασσομένων των διατάξεων των παρ.12 και παρ.13, εάν το οικόπεδον κείται επί συναντήσεως δύο γραμμών δομήσεως τεμνομένων υπό κοίλην γωνίαν ως μήκος προσώπου λογίζεται ολόκληρον το ανάπτυγμα της ρυμοτομικής γραμμής το αντιστοιχούν εις το οικόπεδον.
[σχήμα 12]
Μήκος προσώπου του οικοπέδου ΑΒΓΔΕΑ είναι το ανάπτυγμα ΑΒ + ΒΓ των προσώπων ΑΒ και ΒΓ αυτού (παρ.23).
24. Εις οικόπεδον διαμπερές η ύπαρξις του ελαχίστου απαιτουμένου προσώπου, κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν, απαιτείται δι' άπαντα τα πρόσωπα αυτού.
25. Οικόπεδον διαμπερές έχον και πρόσωπα μήκους μικροτέρου του κατά κανόνα ή του κατά παρέκκλισιν αρτίου μη δυνάμενον διά της τακτοποιήσεως να αποκτήση τα απαιτούμενα κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν μήκη των προσώπων τούτων, θεωρείται μηδόλως έχον τα πρόσωπα ταύτα.
26. Εις οικόπεδον διαμπερές απαιτείται η ύπαρξις του μέσου βάθους, κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν, υπολογιζομένου εις εκάστην περίπτωσιν κατ' ανάλογον εφαρμογήν των περί μεσαίων γωνιακών, δις γωνιαίου κλπ. οικοπέδων διατάξεων του παρόντος.
27. Εις οικόπεδον διαμπερές διήκον δια μέσου του οικοδομικού τετραγώνου και έχον δύο αντικείμενα πρόσωπα, δεν συντρέχει περίπτωσις απαιτήσεως βάθους κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν.
[σχήμα 13]
Εις το διαμπερές οικόπεδον ΑΒΓΔΕΖΗΘΑ πρέπει τα πρόσωπα αυτού ΑΒ, ΔΕ και ΗΘ ? του ελαχ. επιτρ. προσώπου. Εάν πρόσωπόν τι < ελαχ. επιτρ. προσώπου, το πρόσωπον τούτο θεωρείται ως μη υπάρχον (παρ.24 και 25).
Η ύπαρξις του ελαχίστου επιτρεπομένου βάθους απαιτείται μόνον ως προς το πρόσωπον ΕΔ και υπολογίζεται ως εις μεσαία οικόπεδα (παρ.26).
Ως προς τα αντικείμενα πρόσωπα ΑΒ και ΗΘ δεν απαιτείται μέτρησις βάθους (παρ.27) (Βλέπε και σχ. 10).
28. Οικόπεδον έχον το κατά τον κανόνα εμβαδόν και μη έχον το κατά την παρέκκλισιν πρόσωπον ή βάθος και μη δυνάμενον δια τακτοποιήσεως να αποκτήση το κατά τον κανόνα πρόσωπον ή βάθος, θεωρείται άρτιον εάν δια της τακτοποιήσεως δύναται να αποκτήση το κατά την παρέκκλισιν πρόσωπον ή βάθος.
29. Η κατά την προηγουμένην παρ.28 τακτοποίησις του οικοπέδου προς απόκτησιν του κατά την παρέκκλισιν προσώπου ή βάθους δεν εφαρμόζεται επί οικοπέδου έχοντος την ως άνω έλλειψιν υπαιτιότητι των ιδιοκτητών αυτών ή των δικαιοπαρόχων των διά τεμαχισμού οικοπέδου έχοντος το κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν ελάχιστον πρόσωπον ή βάθος, δια δικαιοπραξίας, εν ζωή ή αιτία θανάτου μετά την έναρξιν της ισχύος του ΝΔ-690/48 "περί συμπληρώσεως των περί σχεδίων Πόλεων διατάξεων".
30. Τμήματα αρτίου οικοπέδου, μη επιδεχόμενα εν όλω ή εν μέρει τακτοποίησιν, αφαιρούνται αναγκαστικώς και προσκυρούνται εις τα όμορα οικόπεδα. Η αναγκαστική αύτη προσκύρωσις ενεργείται μόνον εάν τα όμορα οικόπεδα είναι άρτια κατ' εμβαδόν, η Δε προσκύρωσις είναι απολύτως απαραίτητος δια την υπ' αυτών απόκτησιν του ισχύοντος ελαχίστου προσώπου ή βάθους κατά τον κανόνα ή εν αδυναμία τούτου κατά την παρέκκλισιν.
31. Αι διατάξεις της παρ.30 δεν εφαρμόζονται εις τας κάτωθι περιπτώσεις:
α) Εάν δια της προσκυρώσεως των τμημάτων, τα οικόπεδα εξ ων αφαιρούνται τα τμήματα, ταύτα καθίστανται μη άρτια.
β) Εάν επί των τμημάτων υφίστανται οικοδομαί, υπό την έννοιαν της παρ.2 του Αρθ-42 του ΝΔ/17-7-23 "περί σχεδίων πόλεων κλπ.".
γ) Εάν η έλλειψις του προσώπου ή βάθους των οικοπέδων εις τα οποία προσκυρούνται τα εν λόγω τμήματα οφείλεται εις υπαίτιον κατάτμησιν, αρτίων εν γένει οικοπέδων, δια δικαιοπραξίας εν ζωή ή αιτία θανάτου μετά την έναρξιν της ισχύος του ΝΔ-690/48.
32. Η κατά την παρ.30 προσκύρωσις ενεργείται δια πράξεως της αρμοδίας Αρχής, τη αιτήσει παντός ενδιαφερομένου.
33. 'Οπου κατά το παρόν 'Αρθρον αναφέρεται ότι οικόπεδόν τι θεωρείται τακτοποιηθέν ως έχον πρόσωπον ή και βάθος ή και εμβαδόν κατά παρέκκλισιν, τούτο έχει εφαρμογήν μόνον επί οικοπέδων υπαγομένων κατά τας οικείας ειδικάς διατάξεις εις παρέκκλισιν.
34. Το Δημόσιον, οι Δήμοι ή οι Κοινότητες επισπεύδοντες την εφαρμογήν του ρυμοτομικού σχεδίου αποζημιώνουν και τα μετά την ρυμοτομίαν τυχόν απομένοντα μη άρτια τμήματα ρυμοτομουμένων οικοπέδων εκτός εάν οι κύριοι τούτων δηλώσουν μέχρι της πρώτης επ' ακροατηρίω συζητήσεως δια τον καθορισμόν της προσωρινής τιμής μονάδος, ότι δεν επιθυμούν την αποζημίωσιν. Εν τη περιπτώσει ταύτη τα ως άνω μη άρτια οικόπεδα βαρύνονται με ενδεχομένην αποζημίωσιν λόγω παροδιότητας.
Οικόπεδα κατά παρέκκλισιν άρτια και δομήσιμα είναι κατά το Αρθ-73 του ΓΟΚ τα κάτωθι:
1. Οικόπεδα έχοντα κατά την έναρξιν ισχύος του παρόντος το απαιτούμενον ελάχιστον εμβαδόν αρτίων οικοπέδων υπολειπόμενα Δε κατά την μίαν των κατά κανόνα ή την παρέκκλισιν διαστάσεων προσώπου ή βάθους κατά ποσοστόν μέχρι πέντε επί τοις εκατόν (5%) της ελαχίστης απαιτουμένης και μη δυνάμενα να τακτοποιηθούν θεωρούνται οικοδομήσιμα. Η αυτή ανοχή του 5% εις μίαν των διαστάσεων εφαρμόζεται και εις οικόπεδα καθιστάμενα ελλειμματικά συνεπεία ρυμοτομίας.
2. Οικόπεδα κείμενα εντός εγκεκριμένου σχεδίου, παραχωρηθέντα υπό του Κράτους μέχρι της ισχύος του παρόντος δι'αποφάσεων ή παραχωρητηρίων δι' οιονδήποτε λόγον, τυγχάνουν άρτια και οικοδομήσιμα με οίας διαστάσεις και εμβαδόν παρεχωρήθησαν.
Εν περιπτώσει εμβαδού ή διαστάσεων εν τοις πράγμασι μικροτέρων των εις τας αποφάσεις ή τα παραχωρητήρια αναγραφομένων, τα οικόπεδα θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα εφ'όσον η τοιαύτη διαφορά δεν οφείλεται εις μείωσιν των οικοπέδων δια μεταβιβάσεων ή εις ρυμοτομίαν γενομένην μετά την υπό του Κράτους παραχώρησιν.
Εάν όμως τα απομείναντα μετά την ρυμοτομίαν ως άνω οικόπεδα έχουν τα υπό των κειμένων γενικών ή ειδικών διατάξεων ελάχιστα όρια αρτιότητος κατά τον κανόνα ή την παρέκκλισιν θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα επιφυλασσομένων των διατάξεων του Αρθ-78 του παρόντος.
3. Δι' οικόπεδα κείμενα εντός εγκεκριμένων σχεδίων και απομειούμενα κατά την διεύρυνσιν εγκεκριμένων οδών επιτρέπεται, δια ΠΔ εκδιδομένων προτάσει του Υπουργού Δημοσίων 'Εργων, ο καθορισμός ορίων εμβαδών ή και διαστάσεων μικροτέρων και πάντως ουχί κάτω των 3/4 των εν τη περιοχή των ως άνω οδών, ισχυόντων.
4. Γωνιαία οικόπεδα άρτια και οικοδομήσιμα καταστάντα ή καθιστάμενα μη άρτια ως προς το εμβαδόν λόγω αποτμήσεως κατά την επιβολήν στοών, θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα.
5. Οικόπεδα έχοντα πρόσωπο επί δύο ή περισσοτέρων κοινοχρήστων εκτάσεων, εφ' ων ισχύουν διάφορα ελάχιστα όρια εμβαδού και διαστάσεων θεωρούνται άρτια εφ' όσον κέκτηνται εν τω συνόλω τα μικρότερα των ως άνω ελαχίστων ορίων.
6. Δι' αποφάσεων του Υφυπ.- Περιφ/κού Δ/τού μετά σύμφωνον γνώμην του οικείου Συμβουλίου Δημοσίων 'Εργων επιτρέπεται η επί μικροτέρων οικοπέδων δόμησις δι' εγκαταστάσεις κοινής ωφελείας παρά του Δημοσίου, των Δήμων ή Κοινοτήτων, των εντολοδόχων αυτών ή και των οργανισμών κοινής ωφελείας.
7. Εν τη περιπτώσει της προηγουμένης παρ.6 επιτρέπεται εις τους ιδιοκτήτας των ομόρων οικοδομών η αρχιτεκτονική διαμόρφωσις όψεως και η κατασκευή παραθύρων επί των εξωτερικών τοίχων ή μεσοτοίχων λαμβανομένων των τυχόν αναγκαίων μέτρων ασφαλείας των εγκαταστάσεων, απαγορευομένης πάντως οιασδήποτε λειτουργικής ή αρχιτεκτονικής προεξοχής επί των τοίχων τούτων.
8. Κατά την γενικήν αναθεώρησιν των όρων δομήσεως περιοχής τινός και εφ' όσον δια ταύτης καθορίζονται ελάχιστα όρια αρτιότητος οικοπέδων μεγαλύτερα των υπό ειδικών διατάξεων διά την υπ' όψιν περιοχήν καθοριζομένων τοιούτων επιτρέπεται όπως τα τελευταία θεσπισθούν ως παρέκκλισις.
Η προηγουμένη παράγραφος, εφαρμόζεται και επί γενομένων ήδη κατά την ισχύν του παρόντος αναθεώρησιν όρων δομήσεως.