Συστάσεις του ΤΕΕ Μαγνησίας για μελέτες ΣΧΟΟΑΠ και Γ.Π.Σ.

* Για λανθασμένη εφαρμογή των διατάξεων από τις Αναθέτουσες Αρχές και τις Επιτροπές Διαγωνισμών

Συστάσεις για τις προκηρύξεις των μελετών  ΣΧΟΟΑΠ  και  Γενικού Πολεοδομικού Σχεδιασμού με το  Ν. 3316/2005, απευθύνει το ΤΕΕ Μαγνησίας, με επιστολή του, προς την Περιφέρεια Θεσσαλίας και την ΤΕΔΚ Μαγνησίας. Στην επιστολή γίνεται λόγος για λανθασμένη εφαρμογή των διατάξεών του από τις Αναθέτουσες Αρχές και τις Επιτροπές Διαγωνισμών, καθώς  επεισήλθαν  σε προσωπικές ερμηνείες των διατάξεων του Νόμου και των όρων των διακηρύξεων.

Όπως επισημαίνεται στην επιστολή του ΤΕΕ Μαγνησίας, «τριάντα χρόνια μετά την ψήφιση του Ν.716/1976 που καθόριζε την διαδικασία ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων μελετών και υπηρεσιών από τους δημόσιους φορείς σε ιδιώτες, η πολιτεία, σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του θεσμικού αυτού πλαισίου σύμφωνα με τις σημερινές συνθήκες και ανάγκες προχώρησε στην ψήφιση του Ν.3316/2005. Με τον νόμο αυτό γίνεται περισσότερο αντικειμενική η διαδικασία αξιολόγησης των ενδιαφερομένων, καθώς καθορίζονται εκ των προτέρων τα κριτήρια αξιολόγησης, η βαρύτητα του καθενός εκ των κριτηρίων αυτών, αλλά και γενικότερα αποσαφηνίζεται καλύτερα η διαδικασία των διαγωνισμών.

Ωστόσο η μη έγκαιρη έκδοση των σχετικών διαταγμάτων και αποφάσεων που απαιτούνται για την εφαρμογή του, οδήγησε σε αρκετές περιπτώσεις σε λανθασμένη εφαρμογή των διατάξεών του από τις Αναθέτουσες Αρχές και τις Επιτροπές Διαγωνισμών. Έτσι καταρχήν οι Αναθέτουσες Αρχές προσέθεσαν στις διακηρύξεις τους όρους που αντιβαίνουν στο πνεύμα του νόμου και τα μέλη των Επιτροπών Διαγωνισμών προέβησαν σε λανθασμένες αξιολογήσεις, καθώς  επεισήλθαν  σε προσωπικές ερμηνείες των διατάξεων του Νόμου και των όρων των διακηρύξεων. Σημαντικό έλλειμμα της διαδικασίας των διαγωνισμών, αποτελεί η απουσία καθορισμού δευτεροβάθμιων οργάνων τα οποία θα κρίνουν τις ενστάσεις που υποβάλλονται:

 (α) από τους ενδιαφερόμενους εναντίον των όρων των διακηρύξεων και

 (β) από τους διαγωνιζόμενους εναντίον των Πρακτικών των Επιτροπών Διαγωνισμών.

 Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι σε αρκετές περιπτώσεις  ιδιαίτερα στο νομό μας, οι διαδικασίες να παρουσιάζουν σημαντικές καθυστερήσεις προκαλώντας ζημία στις ίδιες τις Αναθέτουσες Αρχές, στους μελετητές αλλά και γενικότερα εναντίον του δημόσιου συμφέροντος. Ιδιαίτερα για μελέτες που χρηματοδοτούνται από κοινοτικούς πόρους, οι καθυστερήσεις των διαδικασιών είναι δυνατόν να προκαλέσουν απώλεια πόρων για την περιοχή μας, καθώς τα κοινοτικά προγράμματα είναι ανταγωνιστικά, και επιπλέον οι μελέτες αυτές στην συνέχεια να μην μπορούν να υλοποιηθούν ελλείψει άλλων πόρων.

Για τους λόγους αυτούς επισημαίνουμε προς τις Αναθέτουσες Αρχές, και τις Επιτροπές Διενέργειας Διαγωνισμών τα κάτωθι:

- Πριν την Προκήρυξη των διαγωνισμών για την ανάθεση των μελετών θα πρέπει να συντάσσεται φάκελος του έργου με τα απαιτούμενα από τον νόμο έγγραφα και ιδίως τα ακόλουθα:

α. Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων του έργου (εδ. α, παρ. 1, άρθρο 4, Ν.3316/2005),

β. Τεκμηρίωση Σκοπιμότητας του έργου,

γ. Πρόγραμμα των απαιτούμενων μελετών και υπηρεσιών,

δ. Τεύχος  προεκτίμησης των αμοιβών της μελέτης,

ε. Έντυπο Οικονομικής Προσφοράς

στ. Συγγραφή Υποχρεώσεων και

ζ. Αναλυτική Προκήρυξη.

- Το ΥΠΕΧΩΔΕ με σχετικές εγκυκλίους, έχει αποστείλει στις Αναθέτουσες Αρχές προς διευκόλυνσή τους υποδείγματα αναλυτικών προκηρύξεων τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιούν. Επί αυτών των προκηρύξεων οι Αναθέτουσες Αρχές δύνανται να προβαίνουν σε προσθήκες ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε προκηρυσόμενης μελέτης με σκοπό την ανάδειξη αναδόχου ικανού και καταλλήλου για την εκτέλεση της σύμβασης. Έχοντας όμως πάντα ως γνώμονα την τήρηση των αρχών της διαφάνειας, της αναλογικότητας και της διευκόλυνσης ουσιαστικού ανταγωνισμού μεταξύ των διαγωνιζομένων και αποφεύγοντας όρους οι οποίοι άνευ αποχρώντος λόγου δυσχεραίνουν τον ανταγωνισμό και ευνοούν συγκεκριμένους διαγωνιζόμενους. Γεγονός που θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την υποβολή ενστάσεων και δικαστικές εμπλοκές περί τη διαδικασία του διαγωνισμού, ή ακόμα, σε συγχρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση συμβάσεις, τον χαρακτηρισμό των σχετικών δαπανών ως μη επιλέξιμων.

- Σε περίπτωση που παρόλα αυτά απαιτηθεί στην Αναλυτική Προκήρυξη του ΥΠΕΧΩΔΕ να γίνουν προσθήκες λόγω της ιδιαιτερότητας της προς ανάθεση μελέτης, θα πρέπει από τον συντάκτη των Προκηρύξεων να γίνεται έγγραφη τεκμηρίωση της σκοπιμότητας των τροποποιήσεων αυτών ώστε μεταξύ άλλων να λαμβάνει γνώση αυτών η Επιτροπή Διενέργειας του Διαγωνισμού, η οποία και θα διενεργήσει τον διαγωνισμό αλλά και ειδικότερα την αξιολόγηση των διαγωνιζομένων.

- Πρέπει οι Αρχές που διενεργούν τους διαγωνισμούς να μεριμνούν ώστε οι Επιτροπές να συνεδριάζουν την ημέρα και ώρα λήξεως των Διαγωνισμών και να παραλαμβάνουν τις εκδηλώσεις των ενδιαφερομένων όπως ορίζεται στον Νόμο, και όχι απλά οι φάκελοι να κατατίθενται στο πρωτόκολλο. Σε αυτή την περίπτωση από τον νόμο ορίζεται, ότι η προθεσμία λήξεως των διαγωνισμών παρατείνεται μέχρι την ημέρα και ώρα συνεδρίασης της επιτροπής, η οποία μπορεί να αναβληθεί μόνο για λόγους ανωτέρας βίας.

- Σε περίπτωση που τίθεται θέμα αποκλεισμού διαγωνιζομένων θα πρέπει να ανατρέχουμε και στα όσα περιέχονται στον νόμο 3316/2005 και τις σχετικές εγκυκλίους και αποφάσεις και να τεκμηριώνουμε επαρκώς τη απόφασή μας, γιατί είναι δυνατό να οδηγήσει σε υποβολή ενστάσεων και εμπλοκή της διαδικασίας σε ανώτερα διοικητικά όργανα.

- Επισημαίνεται ότι ως διαγωνιζόμενος νοείται το Φυσικό Πρόσωπο, ή η Σύμπραξη ή η Κοινοπραξία των φυσικών προσώπων που είναι κάτοχοι των καλούμενων στο διαγωνισμό μελετητικών πτυχίων και μόνο οι βεβαιώσεις αυτών αξιολογούνται. Σε περίπτωση Νομικών Προσώπων αξιολογούνται τα φυσικά πρόσωπα που στελεχώνουν το καλούμενο πτυχίο της εταιρείας. Θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην αξιολόγηση των ειδικών επιστημόνων και συμβούλων που τυχόν ζητούνται από την προκήρυξη, ή άλλο δηλούμενο από τους διαγωνιζόμενους προσωπικό, πέραν των μόνιμων συνεργατών και των μονίμων υπαλλήλων που η εργασιακή τους σχέση αποδεικνύονται επαρκώς με τα περιεχόμενα στους φακέλους των Τεχνικών Προσφορών. Διότι οι ειδικοί επιστήμονες ή σύμβουλοι που τυχόν ζητούνται από την προκήρυξη είναι δυνατόν να αποτελούν αναγκαία, αλλά σε καμία περίπτωση συνθήκη ικανή για την ανάληψη της μελέτης. Καθώς δεν φέρουν καμία ευθύνη έναντι του εργοδότη διότι ούτε σύμβαση υπογράφουν, ούτε εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης υποβάλλουν, ούτε έχουν δικαίωμα να υπογράψουν λογαριασμούς, ενστάσεις ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο, αλλά ούτε υπογράφουν την ίδια την μελέτη. Ουδεμία δε ευθύνη φέρουν για την επιτυχή εκτέλεση της σύμβασης της μελέτης. Την ευθύνη για την επιτυχή εκτέλεση της σύμβασης της μελέτης φέρουν αποκλειστικά οι φέροντες τα καλούμενα μελετητικά πτυχία.»