ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ

  ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Αρ. Πρωτ. 4035/14.9.2006

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Διημερίδα ΤΕΕ/ΤΚΜ- HELEXPO ΑΕ

Σε νηπιακό στάδιο η χρήση  των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα

Σε νηπιακό στάδιο παραμένει η διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στα Ελληνικά ενεργειακά δεδομένα, αν και το νέο θεσμικό πλαίσιο, παρά τα κενά και τις αδυναμίες του, φαίνεται ότι δημιουργεί σταδιακά τις προϋποθέσεις, για αύξηση της συμμετοχής τους στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας. Στην εκτίμηση αυτή συνέκλιναν οι ομιλητές της πρώτης ημέρας των εργασιών διημερίδας για τις ΑΠΕ, που διοργανώνουν στις 13-14 Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της 71^ης ΔΕΘ, το ΤΕΕ/ΤΚΜ και η Helexpo AE.

Πρώτος ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αλέξανδρος Κοντός, ο οποίος επεσήμανε ότι η καλλιέργεια των λεγόμενων "ενεργειακών φυτών" αποτελεί διέξοδο και πρόκληση για τους Έλληνες αγρότες. Ο κ. Κοντός παρουσίασε στοιχεία του νέου θεσμικού πλαισίου για τα βιοκαύσιμα, αλλά και των ενεργειών που αναλαμβάνει το υπουργείο του.

Υπενθύμισε δε ότι, με βάση τον κανονισμό της Ε.Ε, το 5,75% του συνόλου των καυσίμων μεταφορών, που καταναλώνονται στις χώρες της Ε.Ε. μέχρι το 2010, θα πρέπει να είναι βιοκαύσιμα. "Αυτό συνεπάγεται για τη χώρα μας ότι η κατανάλωση των βιοκαυσίμων θα ανέρχεται το 2010 σε περίπου 160.000 τόνους βιοντίζελ και 400.000 βιοαιθανόλης", διευκρίνισε.

Όπως είπε, η ανάγκη αυτή μπορεί να οδηγήσει σε αναδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής και να αλλάξει τον "χάρτη" των καλλιεργειών, αφού για την απαιτούμενη ποσότητα βιοντίζελ θα πρέπει να καλλιεργούνται πάνω από 2 εκατ. στρέμματα ηλίανθου και αντίστοιχες εκτάσεις ελαιοκράμβης, συν πρόσθετες ποσότητες σόγιας, ενώ για τη βιοαιθανόλη απαιτούνται 560.000-570.000 στρέμματα σόργου, 2,5 εκατ. στρέμματα σιτηρών, 1,8 εκατ. στρέμματα αραβοσίτου και περίπου 1 εκατ. στρέμματα ζαχαρότευτλων.

Κατά τον χαιρετισμό του στην εκδήλωση, ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Σάκης Τζακόπουλος, επεσήμανε τη διεθνή τάση για αλλαγή ενεργειακής πολιτικής. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση που εξαρτάται πάνω από 50% από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, η τάση αυτή εκφράζεται με σειρά στόχων μεταξύ των οποίων η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή σε ποσοστό 20% μέχρι το 2010. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, την πιο εξαρτημένη ενεργειακά χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,  η οργανωμένη και αποτελεσματική προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ)  είναι μονόδρομος, σε μια περίοδο που οι συνεχείς πετρελαϊκές κρίσεις έχουν το γνωστό άμεσο αντίκτυπο τόσο στην εθνική οικονομία όσο και στην αγοραστική ικανότητα κάθε πολίτη.   Όπως είπε, η ανάπτυξη και χρήση των ΑΠΕ απαιτεί ειλικρινή συνεργασία, συνθήκες σύμπλευσης, υγιές κλίμα ανταγωνισμού και προφανώς τεχνογνωσία.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Τζακόπουλος διαβεβαίωσε ότι ο τεχνικός κόσμος μπορεί να εξασφαλίσει την τεχνογνωσία και τονίζοντας ότι μεγάλο ρόλο στη διείσδυση των ΑΠΕ στον ελληνικό ενεργειακό χάρτη, εκτός από την Πολιτεία,  έχει ο επιχειρηματικός κόσμος, αλλά και η πανεπιστημιακή κοινότητα. Ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ ανακοίνωσε ακόμη πως, σε ό,τι αφορά τα βιοκαύσιμα, το Τμήμα προγραμματίζει διήμερη ενημερωτική εκδήλωση στις αρχές Νοεμβρίου. 

Απευθύνοντας χαιρετισμό στην εκδήλωση, ο διευθύνων σύμβουλος της HELEXPO AE, κ. Θέμης Καρτσιώτης, ανακοίνωσε ότι η εταιρία αποφάσισε τη διοργάνωση νέας διεθνούς κλαδικής έκθεσης για την ενέργεια, η οποία θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά τον Μάρτιο 2007, ενώ πρότεινε στο ΤΕΕ/ΤΚΜ συνεργασία, για την πραγματοποίηση διεθνούς συνεδρίου σχετικής θεματολογίας, στο πλαίσιο της νέας διοργάνωσης.

Εκπροσωπώντας το ΥΠΑΝ, ο ειδικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα Ανάπτυξης, Δημήτρης Μαγκούτας, αναφέρθηκε –μεταξύ άλλων- στις σημαντικές δυνατότητες που προσφέρουν για τις ΑΠΕ το νέο θεσμικό πλαίσιο,  ο Αναπτυξιακός  Νόμος, αλλά και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» (ΕΠΑΝ), υπογραμμίζοντας ότι, μέσω του ΕΠΑΝ, υλοποιούνται στην Κ.Μακεδονία 24 ενεργειακά έργα, προϋπολογισμού άνω των 34 εκατ. ευρώ.

Στο μεταξύ, μόλις το 3,1% της ηλεκτρικής ενέργειας των 57,8 TWt, που κατανάλωσαν πέρυσι οι Έλληνες, προήλθε από τις μονάδες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), με τα αιολικά πάρκα να κατέχουν τη «μερίδα του λέοντος», σύμφωνα με την εισήγηση του προέδρου της μόνιμης επιτροπής ενέργειας του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Σπύρου Κιαρτζή.

Συγκεκριμένα, η συνολική δυναμικότητα των συνδεδεμένων σταθμών ΑΠΕ που λειτουργούσαν τον Ιανουάριο του 2006 αντιστοιχεί σε 2.2 TWh (1 TWh= 1 δισ. KWh) και προέρχεται κατά 77,4% από αιολικά πάρκα, κατά 13,6% μικρά υδροηλεκτρικά έργα και μόνο κατά 9,0% από λοιπές ΑΠΕ (όπως βιοαέριο, φωτοβολταϊκά). Ανησυχητικά μικρή είναι η παρουσία των φωτοβολταϊκών συστημάτων, σχεδόν μηδενική των γεωθερμικών εφαρμογών και περιορισμένη -αλλά με συνεχώς αυξανόμενη ανάπτυξη- των μικρών υδροηλεκτρικών. Στη συνέχεια ο κ. Κιαρτζής αναφέρθηκε στα βελτιωτικά στοιχεία του νέου νόμου.

Αναλυτική παρουσίαση των κυριότερων σημείων του νόμου 3468/2006 και ιδιαίτερα των διαδικασιών αδειοδότησης εγκατάστασης και λειτουργίας μονάδων, έκανε ο δρ. Δημήτρης Τσαλέμης από τη Διεύθυνση ΑΠΕ και Εοικονόμησης Ενέργειας του υπουργείου Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον κ.Τσαλέμη, ενδεικτικός στόχος για την Ελλάδα είναι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ να φτάσει στο 20,1% της ακαθάριστης κατανάλωσης το 2010.

Κατά τον ίδιο, στόχος του νέου θεσμικού πλαισίου είναι η μείωση της γραφειοκρατίας και η ελαχιστοποίηση του χρόνου έκδοσης άδειας εγκατάστασης μονάδων ΑΠΕ, η κοινωνική συναίνεση μέσω του ανταποδοτικού τέλους και της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών (εταιρίες λαϊκής βάσης) στα έργα, η προώθηση των νέων τεχνολογιών και των φωτοβολταϊκών συστημάτων, η θεσμοθέτηση των εγγυήσεων προέλευσης και η ασφάλεια δικαίου για τους επενδυτές.

Ο εισηγητής αναφέρθηκε και στην τιμολόγηση της παραγόμενης από ΑΠΕ ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο του νέου νόμου. Για πηγές όπως η αιολική, υδραυλική, γεωθερμική ενέργεια και βιομάζα, η τιμή στο διασυνδεμένο σύστημα ορίζεται σε 73 ευρώ/MWh και στα «αυτόνομα» νησιά στα 84,6. Για τα αιολικά πάρκα στη θάλασσα, η τιμή είναι ενιαία, στα 90 ευρώ. Σημαντικά ανεβαίνει ο «πήχης» στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών συστημάτων ισχύος μέχρι 100 kW, που εγκαθίστανται σε ακίνητα ιδιοκτησίας ή νόμιμης κατοχής, αφού διαμορφώνεται σε 450 και 500 ευρώ/MWh αντίστοιχα.

Αισιόδοξος για την επίτευξη των στόχων της ενεργειακής στρατηγικής και του εθνικού σχεδιασμού σε θέματα ΑΠΕ, εμφανίστηκε ο υπεύθυνος διεύθυνσης Τεκμηρίωσης, Διάδοσης και Μάρκετινγκ του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ),  Κωνσταντίνος Τίγκα, ο οποίος παρουσίασε και ενδιαφέροντα ενεργειακά σενάρια, σε σχέση με την τιμή του πετρελαίου.  «Πιστεύω ότι οι στόχοι της ενεργειακής πολιτικής είναι δυνατόν να επιτευχθούν», σημείωσε ο ομιλητής.

Κατά τον ίδιο, απαραίτητες ενέργειες ως προς το Σύστημα Παραγωγής Ενέργειας είναι η αύξηση της διείσδυσης των σταθμών φυσικού αερίου και ΑΠΕ, η μείωση της παραγωγής των παλαιών λιγνιτικών σταθμών και ο προγραμματισμός νέων λιγνιτικών και ανθρακικών μονάδων υψηλής απόδοσης μετά το 2010.

Ως προς το Σύστημα Κατανάλωσης Ενέργειας, ζητούμενα είναι η εξασφάλιση της διείσδυσης του φυσικού αερίου στα επίπεδα προβλέψεων της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ), η καλή διαχείριση ηλεκτρικού φορτίου, η εξοικονόμηση ενέργειας και η διείσδυση της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας (ΣΗΘ) στον τομέα κατανάλωσης.

Ο ηλεκτρολόγος μηχανικός Αθανάσιος Νταγκούμας από την αρμόδια ομάδα εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ σημείωσε ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο περιορίζει, σε κάποιες περιπτώσεις, τη γραφειοκρατία, επιλύει νομικά αδιέξοδα, ενώ και η προβλεπόμενη τιμολόγηση είναι ικανοποιητική  καθώς οδηγεί σε απόσβεση των επενδύσεων εντός  5-10 ετών.  Παράλληλα, η τιμολόγηση δεν αποτελεί αντιοικονομική λύση για την πολιτεία, καθώς αφενός συμβάλλει στην υλοποίηση των υποχρεώσεων της Ελλάδας για προσαρμογή στο Πρωτόκολλο του Κιότο και τις κοινοτικές οδηγίες (και στην αποφυγή των σχετικών οικονομικών κυρώσεων) και αφετέρου συνυπολογίζει το εξωτερικό κόστος της ηλεκτροπαραγωγής, το οποίο σύμφωνα με μελέτη (Extern, 2001) είναι 50-80 ευρώ/Mwh για το λιγνίτη, 30-50 για το πετρέλαιο και 10 για το φυσικό αέριο (τη στιγμή που για τις ΑΠΕ είναι 2,5 ευρώ/MWh).

Ωστόσο, οι διαδικασίες αδειοδότησης δεν επιταχύνονται σημαντικά, αφού ουσιαστικά οι διοικητικές πράξεις παραμένουν ίδιες. Η Ομάδα Εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ επισημαίνει επίσης την ανάγκη αφενός για  παροχή «παράπλευρων» κινήτρων για επενδύσεις σε ΑΠΕ, αφετέρου για άμεση ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού που θα συμβάλλει στην ορθολογική και ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ.

Μεταξύ άλλων, το νέο πλαίσιο δεν υιοθετεί την εφαρμογή της διαδικασίας One-stop-shop στη μορφή ενός ενεργειακού «ΚΕΠ» στην έδρα της κάθε περιφέρειας, με το οποίο –και μόνο- θα συναλλάσσεται ο κάθε επενδυτής, ενώ, με την εφαρμογή του νέου νόμου, ένας μεγάλος αριθμός αιτήσεων για αιολικά πάρκα έχει «παγώσει», λόγω της απαίτησης νέων ανεμολογικών μετρήσεων. Επίσης, δεν υπάρχουν επαρκή κίνητρα για τις μικρές φωτοβολταϊκές μονάδες στα αστικά κέντρα.

Στη δυτική Μακεδονία συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της εγκατεστημένης ισχύος συστημάτων ΑΠΕ, που έχουν σχέση με την ηλεκτροπαραγωγή (στοιχεία Δεκεμβρίου 2005-Ιανουαρίου 2006), αφού στην εν λόγω περιφέρεια αντιστοιχούν τα 1.335,92 MW από τα 3.764,23 του συνόλου της χώρας, όπως προέκυψε από την εισήγηση του λέκτορος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του ΑΠΘ, Χάρη Δημουλιά.

Τα μεγέθη για τη δυτική Μακεδονία αφορούν κατά κύριο λόγο σε μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα (1.282,2 MW). Αλλωστε, αυτή είναι η τάση και στο σύνολο της χώρας, αφού από το σύνολο της προαναφθείσας εγκατεστημένης ισχύος, πάνω από 3.000 MW αφορούν τα μεγάλα υδροηλεκτρικά και  621,7 MW τα αιολικά, με τις άλλες πηγές να "μοιράζονται" την υπόλοιπη ισχύ. Κατά τον κ.Δημούλη, η συνολική ισχύς των έργων ΑΠΕ, που δεν λειτουργούν ακόμη, αλλά είναι «ώριμα» στο σύνολο της χώρας είναι περίπου 590 MW, εκ των οποίων 505 MW αφορούν σε αιολικά, 62 σε μικρά υδροηλεκτρικά και 22 σε βιομάζα. Ο ομιλητής αναφέρθηκε ακόμη στα υδροηλεκτρικά έργα της ΔΕΗ που είναι προγραμματισμένα για εμπορική λειτουργία ως το 2010, τα οποία έχουν συνολική ισχύ 622,1 MW και παραγωγική ικανότητα 1,578 δισ. KWh ανά έτος.

Γραπτά μηνύματα απέστειλαν στη διημερίδα ο υφυπουργός Αθλητισμού, Γ. Ορφανός και ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Γ. Τσιότρας, Στο προεδρείο της εκδήλωσης ήταν η κ. Πηνελόπη Ράλλη από πλευράς της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΚΜ και ο  αντιπρόεδρος της Helexpo, Κώστας  Μπελιμπασάκης  ο οποίος είναι και αντιπρόεδρος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ/ΤΚΜ.