ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Αρ. Πρωτ. 1506/26.2.2009

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Πρόταση ΤΕΕ//ΤΚΜ για σύσταση συντονιστικής επιτροπής φορέων

με θέμα την καλύτερη λειτουργία των ΕΠΑΕ

Πρόταση για τη σύσταση Συντονιστικής Επιτροπής Φορέων, με αποκλειστικό αντικείμενο την εξεύρεση τρόπων για τη βελτίωση της λειτουργίας των Επιτροπών Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ), κατέθεσε σήμερα, στη Θεσσαλονίκη, το ΤΕΕ/ΤΚΜ, με απώτερο στόχο την αναβάθμιση της εικόνας των ελληνικών πόλεων.

Το ΤΕΕ/ΤΚΜ, που –μεταξύ άλλων- προτείνει τη δημιουργία επετηρίδας καταξιωμένων επαγγελματιών, μέσα από την οποία θα επιλέγονται τα μέλη των ΕΠΑΕ, θα προσκαλέσει για συμμετοχή στη συντονιστική επιτροπή τους εξής φορείς: υπουργεία Μακεδονίας-Θράκης και ΠΕΧΩΔΕ, Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης και Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, Διεύθυνση Πολεοδομίας και Τοπική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΤΕΔΚ) Ν.Θεσσαλονίκης.

Η συντονιστική επιτροπή θα συζητήσει θέματα που άπτονται –μεταξύ άλλων- της επιλογής και αξιολόγησης των μελών των Επιτροπών, της ανάδειξης των ΕΠΑΕ σε όργανα με ανεξάρτητη λειτουργία (σήμερα υπάγονται στις πολεοδομίες) και του υποχρεωτικού ελέγχου των κατασκευών με επιτόπου αυτοψίες κατά την παραλαβή ενός έργου. Οι προτάσεις κατατέθηκαν στο πλαίσιο σημερινής εκδήλωσης του ΤΕΕ/ΤΚΜ για τις ΕΠΑΕ.

Απευθύνοντας χαιρετισμό στην εκδήλωση, ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Τάσος Κονακλίδης, εξέφρασε την πεποίθηση ότι υπάρχουν ακόμη μεγάλα περιθώρια για τη βελτίωση της λειτουργίας των ΕΠΑΕ, επισημαίνοντας ότι «κατ΄αρχήν έχουμε ακόμα να τους αποδώσουμε την αρμοδιότητα του πολεοδομικού ελέγχου, που στην ουσία δεν ασκείται». Ο ίδιος αναφέρθηκε στους νόμους της αγοράς, που συχνά επιβάλλουν τους δικούς τους κανόνες, σε βάρος του σύγχρονου ελληνικού τοπίου, ενώ κάλεσε τους μηχανικούς και τα μέλη των ΕΠΑΕ να προβαίνουν ακόμη και σε δημόσιες καταγγελίες, όταν πιέζονται, π.χ., από φορείς του δημοσίου, να εγκρίνουν απαράδεκτες μελέτες.

Ο κ.Κονακλίδης τόνισε ακόμη ότι η πολιτεία πρέπει να βρει προσωπικό, για να γίνονται αποτελεσματικοί έλεγχοι σε μελέτες και κατασκευές, ενώ επεσήμανε ότι επιβάλλεται να επεκταθούν τα σχέδια πόλεως, για να έχουμε πτώση της αξίας της γης, σε μια περιοχή ιδίως όπως η Θεσσαλονίκη, όπου η αντιπαροχή φτάνει και στο 70%.

«Ολική επαναφορά» απαιτείται για τη θεσμοθετημένη λειτουργία και την ενίσχυση του σκοπού ίδρυσης των ΕΠΑΕ, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Μόνιμης Επιτροπής Αρχιτεκτονικών Θεμάτων του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Θανάση Παπά. Κι αυτό γιατί ο κίνδυνος οι ΕΠΑΕ να συρρικνωθούν περισσότερο ή να παίζουν απλά διεκπεραιωτικό ρόλο  είναι εμφανής. Όπως πρόσθεσε, για την «αναστήλωση» του κύρους των ΕΠΑΕ απαιτούνται μεταξύ άλλων τα εξής: εξειδίκευση δεσμευτικών κριτηρίων επιλογής εκπροσώπων στις ΕΠΑΕ και  θεσμοθέτηση σχετικού μητρώου, απεξάρτηση της λειτουργίας των από τις λειτουργίες των Πολεοδομικών Γραφείων, υποχρεωτικός έλεγχος των κατασκευών και διεύρυνση της σύνθεσης των ΕΠΑΕ με μέλη και από άλλους οργανισμούς. Επίσης, στο ΤΕΕ κι ειδικότερα στο ΤΕΕ/ΤΚΜ, πρέπει να λειτουργήσει πρόσθετος μηχανισμός ελέγχου (πχ, το γραφείο ΓΟΚ ενισχυμένο).

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑΣ ΚΥΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΑΕ

Σημαντικές ελλείψεις και ασάφειες παρουσιάζει η κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ) του ’87 για τη σύσταση, σύνθεση και λειτουργία των ΕΠΑΕ, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την αντικατάστασή της και την έκδοση νέας ΚΥΑ, σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή του ΥΜΑΘ, δρα Κωνσταντίνο Παρθενόπουλο, επιστημονικό υπεύθυνο αρμόδιας ομάδας εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ, αποτελούμενης από τους δρα Σαμίρ Μπαγιούκ, Φανή Δάλλα και Θελξιόπη Κοτρώνη. Παρουσιάζοντας τα συμπεράσματα της ομάδας εργασίας, ο δρ Παρθενόπουλος πρότεινε ακόμη τη διαφοροποίηση του αριθμού των μελών των πρωτοβάθμιων  ΕΠΑΕ, με βάση το μέγεθος του νομού όπου δραστηριοποιούνται, τη σύσταση ειδικά στελεχωμένων ΕΠΑΕ, πχ, για διατηρητέα κτίρια ή παραδοσιακούς οικισμούς, αλλά και τη διοργάνωση ειδικών σεμιναρίων μικρής διάρκειας για τα μέλη των ΕΠΑΕ.

ΑΠΟ ΕΛΕΓΧΟ ΠΕΡΝΑ ΤΟ 50% ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΚΔΟΣΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΑΔΕΙΩΝ

Άμεσα εξαρτημένες από την ποιότητα των μελετών έκδοσης οικοδομικών αδειών που παραλαμβάνουν, οι οποίες συχνά δεν πληρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές, είναι κατ’ ανάγκη οι παρεμβάσεις των ΕΠΑΕ, σύμφωνα με την προϊσταμένη Διεύθυνσης Πολεοδομίας Δυτικής Θεσσαλονίκης, Αλεξάνδρα Τσαχαλίνα.

Όπως υποστήριξε, οι μελέτες συχνά καταφθάνουν στις ΕΠΑΕ με δεδομένο εργολαβικό συμβόλαιο και χωρίς τις απαιτούμενες αιτιολογικές εκθέσεις. «Οι ΕΠΑΕ δεν συντάσσουν τις μελέτες, απλά προσπαθούν να τις βελτιώσουν, όσο γίνεται», πρόσθεσε. Κατά την ίδια, το σίγουρο είναι ότι οι ΕΠΑΕ –ιδίως οι πρωτοβάθμιες- δεν κωλυσιεργούν. Ενδεικτικά ανέφερε ότι, σε σύνολο 2.599 οικοδομικών αδειών, που εκδόθηκαν από το Τμήμα Πολεοδομίας Δ.Θεσσαλονίκης το 2005, ελέγχθηκαν από την ΕΠΑΕ 1.264 μελέτες (περίπου το 50%).  Πρότεινε δε μια σειρά από μέτρα ενίσχυσης της αποδοτικότητας των ΕΠΑΕ, όπως: καθιέρωση του προελέγχου της μελέτης ως υποχρεωτικής για κατασκευές μέσα σε εγκεκριμένο σχέδιο και οικισμούς γενικά, αλλά και υποχρεωτικό έλεγχο των κατασκευών προ ηλεκτροδότησης-υδροδότησης.

Την ικανότητα κριτικής σκέψης θα πρέπει να συνυπολογίζει –πέραν των τυπικών προσόντων- η διαδικασία επιλογής των εκπροσώπων ΣΑΘ και ΤΕΕ για τη στελέχωση των ΕΠΑΕ, όπως υποστήριξε στην εκδήλωση ο επί σειρά ετών (1993-2008) πρόεδρος της ΕΠΑΕ Κ.Μακεδονίας, αρχιτέκτων Γιώργος Τσαουσάκης. Σκόπιμο θα ήταν άλλωστε, να δημοσιοποιούνται στις ιστοσελίδες του ΤΕΕ και του ΣΑΘ τα πρακτικά όλων των συνεδριάσεων των ΕΠΑΕ.

 «Επιφανειακή», «ανώδυνη» και «παθητική» χαρακτήρισε ο αρχιτέκτων Δημοσθένης Χαρίτος την ανάγνωση του δομημένου περιβάλλοντος στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι αυτό που φτάνει τελικά στην κρίση της ΕΠΑΕ είναι κατοικίες «βαφτισμένες» κτίρια, βιοτεχνίες ή εκθεσιακοί χώροι, με την ανοχή –αν όχι τη συμβολή- του κράτους.

Την άμεση ίδρυση επιτελικής επιτροπής στο ΥΠΕΧΩΔΕ, που θα υποστηρίζει τη λειτουργία των ΕΠΑΕ, αλλά και την εντατικοποίηση των –υποτυπωδών σήμερα- ελέγχων στις κατασκευές, πρότεινε από την πλευρά του ο Κωνσταντίνος Μπελιμπασάκης, μέλος διοίκησης του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών-Πανελλήνιας Ενωσης Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ). Ο ίδιος υπογράμμισε ότι, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια, οι άνθρωποι που στελεχώνουν τις ΕΠΑΕ πρέπει όπωσδήποτε να εναλλάσσονται, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα «μόνιμης εκπροσώπησης», ενώ αναγκαία είναι η κατάρτιση καταλόγου-επετηρίδας, δεσμευτικού για τις εκπροσωπήσεις των συλλόγων και του ΤΕΕ (κανένας εκπρόσωπος του ΤΕΕ ή του ΣΑΔΑΣ που έχει ήδη συμμετάσχει σε δύο θητείες ΕΠΑΕ να μη μπορεί να οριστεί στην επόμενη θητεία).

Την εκ περιτροπής προεδρία των ΕΠΑΕ –εναλλασσόμενη ανά 3μηνο ή 4μηνο- ανάμεσα στους εκπροσώπους των φορέων που τις στελεχώνουν, πρότεινε ο πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Ημαθίας, Δημήτρης Τροχόπουλος. Συμπλήρωσε δε, ότι η λειτουργία των ΕΠΑΕ δεν έχει την ανάγκη της «εγγύησης» του δημοσίου, αλλά η προεδρία τους σε κάθε σύνθεση πρέπει να αποφασίζεται με βάση «πραγματικά κριτήρια».

Κατά τον κ.Τροχόπουλο, εκπρόσωπος (μέλος) της ΕΠΑΕ –πάντα εκ περιτροπής- πρέπει να συμμετέχει στις παραλαβές κτιρίων που έχουν ελεγχθεί αρχιτεκτονικά από αυτή, αφού δεν νοείται υπεύθυνος έλεγχος με παραλαβές από εργοδηγούς ή συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων. «Όχι στον έλεγχο μόνο των σχεδίων», είπε χαρακτηριστικά ο εισηγητής.

ΖΗΤΕΙΤΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΤΕΕ ΓΙΑ ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ

Τη συμβολή του ΤΕΕ για την απλούστευση των διαδικασιών που ισχύουν σήμερα στις διάφορες υπηρεσίες (πχ, πολεοδομίες, ΥΜΑΘ, ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΠΠΟ), ζήτησε ο εκπρόσωπος της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας (ΔΙΠΕΧΩ) της περιφέρειας Κ.Μακεδονίας, Μίλτος Μαυρομάτης, ώστε οι πολίτες να μην ταλαιπωρούνται αδίκως επί μήνες ή και επί έτη, εξαιτίας αδικαιολόγητων καθυστερήσεων.

Ο ίδιος ζήτησε από το ΤΕΕ να συμβάλει και «στη θεραπεία των αντιφατικών αποφάσεων των αρμόδιων υπηρεσιών ΥΜΑΘ και ΥΠΠΟ, που επανακρίνουν από αισθητικής άποψης τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων».

Την ανάγκη ενίσχυσης της πρωτοβάθμιας κρίσης στις ΕΠΑΕ Ν.Θεσσαλονίκης, καθώς –ιδίως ενόψει του νέου ρυθμιστικού- αποκτούν υπερτοπική σημασία, επεσήμανε από την πλευρά της η πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης, Βίκυ Ευταξά. Η ίδια πρότεινε ο πρόεδρος, αλλά όχι τα μέλη των ΕΠΑΕ, να εκλέγεται και όχι να διορίζεται. Εξέφρασε, ωστόσο, αντιρρήσεις ως προς τον ορισμό εκπροσώπων «κοινής αποδοχής» ως μελών των ΕΠΑΕ, αλλά και ως προς τον καθορισμό «αντικειμενικών κριτηρίων» για τον έλεγχο των μελετών, καθώς –όπως είπε- είναι δύσκολο να προσδιοριστούν οι όροι συναίνεση και αντικειμενικότητα.  

Τον προβληματισμό του σχετικά με τις μελέτες που παραλαμβάνουν και το έργο που υποχρεώνονται να διεκπεραιώσουν οι ΕΠΑΕ, εξέφρασε ο εκπρόσωπος του ΤΕΕ στην ΕΠΑΕ Κέντρου Θεσσαλονίκης, Πρόδρομος Νικηφορίδης, επισημαίνοντας ότι κτίρια κατοικιών «βαφτίζονται» γραφεία και γυάλινα οικοδομήματα χωρίς καν ανελκυστήρα φορτίων ονομάζονται αποθήκες. Ως αποτέλεσμα, τα μέλη της ΕΠΑΕ καταλήγουν να ασχολούνται όχι με την αρχιτεκτονική, όπως θα έπρεπε, αλλά με αντικείμενα αρμοδιότητας άλλων ελεγκτών.

Από την ανάπτυξη της διαφάνειας, όσον αφορά αρμοδιότητες, κριτήρια ελέγχου και τηρούμενες διαδικασίες, περνά ο δρόμος για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των ΕΠΑΕ, σύμφωνα με τον  προϊστάμενο της Διεύθυνσης Πολεοδομίας Θεσσαλονίκης, Γεώργιο Παπαϊωάννου. Κατά τον ίδιο, το ελάχιστο αναγκαίο υπόβαθρο για την καλή λειτουργία των ΕΠΑΕ είναι η αποσαφήνιση των «κανόνων» και η σχολαστική τήρησή τους, ώστε να επιτευχθεί εμπιστοσύνη μεταξύ των διάφορων εμπλεκομένων.

Να εγκρίνονται από την πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ όλα τα κτίρια εντός και εκτός σχεδίου, με εξαίρεση τις μελέτες που λαμβάνουν το πράσινο φως από το ΚΑΣ, πρότεινε ο Δημήτρης Σιμώνης, μέλος της δευτεροβάθμιας ΕΠΑΕ Κ.Μακεδονίας ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ. Τόνισε παράλληλα ότι σε όλα τα κτίρια πρέπει να ελέγχεται η τυπολογία και η μορφολογία του κτιρίου σε σχέση με το περιβάλλον, αλλά και ότι όλες οι πολεοδομικές μελέτες, οι μελέτες ανάπλασης και τα κτίρια υπερτοπικής σημασίας πρέπει να εγκρίνονται από τη δευτεροβάθμια ΕΠΑΕ.

Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο αντινομάρχης Θεσσαλονίκης, Γιάννης Αγγούρας, που πρότεινε οι ΕΠΑΕ να κάνουν υποχρεωτικά αυτοψίες εντός και εκτός σχεδίου πόλεως κατά την παραλαβή κτιρίων, των οποίων οι άδειες έχουν περάσει από αυτές. Από την πλευρά του, ο αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης, Βενιαμίν Καρακωνστάνογλου, τόνισε ότι η λειτουργία των ΕΠΑΕ θα έχει αποτέλεσμα μόνο αν γίνεται συστηματικός έλεγχος των κατασκευών, ενώ πρόσθεσε ότι, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, πρέπει να δοθεί βαρύτητα στις αναπλάσεις των ελληνικών πόλεων.