Οι παθογένειες της περιβαλλοντικής πολιτικής στην Ελλάδα στο επίκεντρο εκδήλωσης του ΤΕΕ/ΤΚΜ

Την πολυετή ολιγωρία και αδράνεια της πολιτείας στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής στην Ελλάδα και την αδικαιολόγητη υστέρηση στην υλοποίηση των μεγάλων έργων περιβάλλοντος του Β΄ και του Γ΄ ΚΠΣ, όπως, πχ, του Εθνικού Κτηματολογίου, επεσήμαναν οι ομιλητές στην ειδική εκδήλωση του ΤΕΕ/ΤΚΜ, με θέμα "το ΤΕΕ, το Περιβάλλον, η Πολιτεία", που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης στο φουαγιέ του Βασιλικού Θεάτρου, στη Θεσσαλονίκη.
Οι επιζήμιες εκκρεμότητες σε θέματα θεσμικού πλαισίου, το ανησυχητικό κενό στο "μέτωπο" της διαχείρισης των επικίνδυνων στερεών αποβλήτων, η υποτίμηση των πραγματικών οικονομικών αναγκών για τα έργα περιβάλλοντος και η απουσία ανεξάρτητου μηχανισμού ελέγχου περιβαλλοντικών ζητημάτων, αποτελούν σημαντικά πρόσθετα "αγκάθια", που επιδεινώνουν την κατάσταση.
Στη διάρκεια της ημερίδας, που πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας περιβάλλοντος, παρουσία εκπροσώπων του κοινοβουλίου, της νομαρχίας και του δήμου, καθώς επίσης και προέδρων των τοπικών φορέων, οι ομιλητές υπενθύμισαν ακόμη ότι σημαντικοί θεσμοί μένουν στα "χαρτιά" και η εναρμόνιση του ελληνικού πλαισίου με το κοινοτικό καθυστερεί.
Σημαντικά θεσμικά εργαλεία έμειναν προθέσεις ή υλοποιήθηκαν με αναίτια μεγάλη καθυστέρηση, όπως ο νόμος του '87 για τους υδατικούς πόρους ή το Σώμα Ελεγκτών Περιβάλλοντος -αίτημα του ΤΕΕ από 15ετίας- που μόλις πέρυσι συγκροτήθηκε με σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του. Η εναρμόνιση του ελληνικού περιβαλλοντικού θεσμικού πλαισίου με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες -αντικείμενο αναλυτικής μελέτης του ΤΕΕ/ΤΚΜ- καθυστερεί με τρόπο που εκθέτει και κοστίζει στη χώρα μας ενώ συχνά ακολουθούνται γραφειοκρατικές διαδικασίες. Τα παραπάνω τόνισε ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ και διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΑΘ Α.Ε. κ. Σάκης Τζακόπουλος και πρόσθεσε ότι οι οικονομικές απαιτήσεις των έργων περιβάλλοντος έχουν υποτιμηθεί, με αποτέλεσμα όλες οι ελπίδες χρηματοδότησης να εναπόκεινται στο Ταμείο Συνοχής.
Ο ίδιος υπενθύμισε ότι, όπως προκύπτει από το πλήρες επιχειρησιακό σχέδιο που εκπόνησε προ έτους το ΤΕΕ/ΤΚΜ για τη διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων, η κατάσταση στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν είναι η καλύτερη δυνατή. Ειδικά στα έργα αποχέτευσης και επεξεργασίας υγρών αποβλήτων που πρέπει να έχουν παραδοθεί μέχρι τις 31/12/2005 οι καθυστερήσεις είναι σχετικά μεγάλες. Παράλληλα, στην περίπτωση των στερεών αποβλήτων, έργα με προϋπολογισμό που αντιστοιχεί στο 64% των νομαρχιακών σχεδίων Κεντρικής Μακεδονίας (συνολικού ύψους 60 δισ. δρχ), δεν έχουν ωρίμανση, χρηματοδότηση και φορείς υλοποίησης. "Και τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Συνοχής δεν αντιμετωπίζουν τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για ολοκληρωμένη διαχείριση, μείωση παραγωγής, διαλογή στη πηγή, επεξεργασία και ανάκτηση υλικών και ενέργειας", είπε χαρακτηριστικά ο κ.Τζακόπουλος. Η επικαιροποίηση των υφιστάμενων σχεδίων σε επίπεδο περιφέρειας θα πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Επιπροσθέτως, το ΤΕΕ/ΤΚΜ ζητά να προχωρήσει άμεσα η αποσαφήνιση του ύψους των κονδυλίων που αντιστοιχούν στην Κεντρική Μακεδονία, αλλά και να αξιοποιηθούν οι σύγχρονες τεχνικές διαχείρισης αποβλήτων και απορριμμάτων.
Όλο αυτό το έργο, οι πρωτοβουλίες και οι παρεμβάσεις του ΤΕΕ/ΤΚΜ, διευκρίνισε ο πρόεδρός του, δεν είχε σκοπό να αποδείξει την ολιγωρία της πολιτείας, αλλά να αποτρέψει περαιτέρω περιβαλλοντική υποβάθμιση με ανυπολόγιστο κόστος και υπολογίσιμες χρηματικές ποινές.
Στην πρώτη γραμμή δράσης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος βρίσκονται τα τελευταία 30 χρόνια τα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, όπως υπογράμμισε ο Νίκος Ταχιάος, μέλος της διοικούσας επιτροπής του κεντρικού ΤΕΕ, εκπροσωπώντας τον πρόεδρο του φορέα, Γιάννη Αλαβάνο, που δεν μπόρεσε να παραβρεθεί στην εκδήλωση, λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων (και συγκεκριμένα εξαιτίας της συνάντησής του με τους υποψήφιους ευρωβουλευτές όλων των κομμάτων, που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης στην Αθήνα, παρουσία του υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ, Θεμιστοκλή Ξανθόπουλου). Ο κ. Ταχιάος τόνισε ότι αν το πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον, που είχε εκπονήσει το ΤΕΕ ήδη από το 1992 είχε ληφθεί εγκαίρως υπόψη από την πολιτεία, τότε πολλές από τις δράσεις που σήμερα έχουν αναγκαστικά κατασταλτικό χαρακτήρα, θα είχαν από τότε δρομολογηθεί, ώστε να προληφθούν δυσάρεστες εξελίξεις. Ο ίδιος σημείωσε ότι η διαχείριση των επικίνδυνων στερεών -κυρίως βιομηχανικών- αποβλήτων παραμένει σήμερα ένα από τα σημαντικότερα -και δυστυχώς ακόμη εκκρεμή- ζητήματα, καθώς "αγνοείται η τύχη τους", ενώ χαρακτήρισε το Εθνικό Κτηματολόγιο ως "τη μεγαλύτερη από τις μεγάλες εκκρεμότητες". "Το Εθνικό Κτηματολόγιο είναι το μεγάλο ερωτηματικό του ΤΕΕ προς τη νέα κυβέρνηση. Στο επόμενο διάστημα, το συγκεκριμένο θέμα θα τοποθετηθεί ψηλά στην ατζέντα προτεραιοτήτων του ΤΕΕ", υπογράμμισε ο ομιλητής.
Όπως σημείωσε ο κ.Ταχιάος, το ΤΕΕ αναλαμβάνει ενεργό ρόλο για την αντιμετώπιση φαινομένων περιβαλλοντικής κρίσης και για αυτόν τον σκοπό, ενεργοποιώντας σχετική νομοθετική διάταξη, θα επεμβαίνει ως πολιτικός ενάγων σε περιπτώσεις παραβίασης της νομοθεσίας περί προστασίας του περιβάλλοντος.
Πέντε βασικά θέματα και ερωτήματα αιχμής θα βρεθούν στο επίκεντρο της 5ης διεθνούς έκθεσης και συνεδρίου HELECO 2005, την οποία θα διοργανώσει από τις 3 ως τις 6 Φεβρουαρίου, στην Αθήνα, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, όπως ανακοίνωσε στη διάρκεια της ημερίδας ο συντονιστής της HELECO, Σπύρος Παπαγρηγορίου. Συγκεκριμένα, η θεματολογία της έκθεσης-συνεδρίου θα περιστραφεί γύρω από την ατμοσφαιρική ρύπανση (αναζητώντας την αποτελεσματικότερη στρατηγική για την αντιμετώπισή της στα μεγάλα αστικά κέντρα), τους υδατικούς πόρους (εις άγραν των βέλτιστων πρακτικών για τη χώρα μας, δεδομένου ιδίως ότι υπάρχει σχεδόν δεκαετής καθυστέρηση στην εφαρμογή των σχετικών διαχειριστικών προγραμμάτων), τα στερεά απόβλητα (πεδίο στο οποίο η Ελλάδα "υποφέρει" από την απουσία αποτελεσματικών μηχανισμών), τον έλεγχο της εφαρμογής των περιβαλλοντικών κανόνων και τη σχέση της ανάπτυξης με το περιβάλλον. Σύμφωνα με τον κ. Παπαγρηγορίου, στη HELECO 2005 υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός συμμετεχόντων, αφού πάνω από 6.000 άτομα αναμένεται να δώσουν το "παρών" στην εκδήλωση.
Στις παθογένειες της ελληνικής περιβαλλοντικής πολιτικής αναφέρθηκε από την πλευρά της η βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΣΥΝ, Ασημίνα Ξηροτύρη, η οποία, αφού εξήρε τον ουσιαστικό ρόλο του ΤΕΕ σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και υποσχέθηκε στήριξη στις πρωτοβουλίες του, υπενθύμισε ότι η χώρα μας αποτελεί τον μεγαλύτερο καταναλωτή ενέργειας από πετρέλαιο στην ΕΕ και δεν έχει αξιοποιήσει τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. "Τα μεγάλα έργα του Γ' ΚΠΣ για το περιβάλλον παρουσιάζουν τον μεγαλύτερο ρυθμό υστέρησης σε πρόοδο. Το περιβάλλον γονάτισε, όπως και η περιφέρεια, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων", σημείωσε η κ. Ξηροτύρη και τόνισε ακόμη ότι επιβάλλεται η προσήλωση των κοινοτικών χωρών και ειδικότερα της Ελλάδας στους στόχους του πρωτοκόλλου του Κιότο, ενώ κάλεσε το ΤΕΕ να δώσει μάχη κατά των μεταλλαγμένων τροφίμων, σε συνεργασία με το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν ακόμη ο αντινομάρχης Πολεοδομίας, Στάθης Αβραμίδης, ο γενικός διευθυντής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, καθώς επίσης και οι πρόεδροι του ΤΕΕ/ Τμήματος Ανατολικής Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Αντωνιάδης, της ΕΥΑΘ ΑΕ, Θεόδωρος Μπαλαφούτας, του ΟΡ.ΘΕ, Σταυρούλα Μπαϊρακτάρη, της Εγνατίας Οδού ΑΕ, Απόστολος Γούλας, του ΣΜΗΒΕ, Ηλίας Χομσίογλου και ο αντιπρόεδρος της HELEXPO AE, Kώστας Μπελιμπασάκης. Γραπτά μηνύματα στην εκδήλωση έστειλαν, μεταξύ άλλων, οι υπουργοί Μακεδονίας-Θράκης, Νικόλαος Τσιαρτσιώνης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σάββας Τσιτουρίδης και οι βουλευτές Γ. Μαγκριώτης και Γ. Βαγιωνάς.
Η συζήτηση συνεχίστηκε μέχρι αργά το βράδυ, στην ταράτσα του Βασιλικού Θεάτρου, όπου ο πρόεδρος και η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ/ΤΚΜ δεξιώθηκαν τους προσκεκλημένους τους.