Ημερίδα για τους κεντρικούς αρχαιολογικούς χώρους της Θεσσαλονίκης
ως σύγχρονες πλατείες
Hμερίδα με θέμα "Θεσσαλονίκη πάνω-κάτω: κεντρικοί αρχαιολογικοί χώροι ως σύγχρονες πλατείες" διοργανώνει την Τετάρτη 20 Οκτωβρίου το ΤΕΕ/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας, με στόχο τη συζήτηση και γόνιμη ανταλλαγή απόψεων μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων στο θέμα φορέων. Στη διάρκεια της ημερίδας, που θα ξεκινήσει στις 6 το απόγευμα, στο κτίριο του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή 103, Διαγώνιος), θα αναπτυχθούν θέματα σχετικά με τη γειτνίαση αρχαιολογικών χώρων-σύγχρονου αστικού ιστού.
Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που τα μνημεία και τα ερείπια μιας πολυποίκιλης ιστορικής στρωματογραφίας, βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση με τον σύγχρονο ιστό, καταγράφοντας τον ιστορικό της κοσμοπολιτισμό αλλά και μια αδιάλειπτη ιστορική συνέχεια. Ωστόσο, παρά τις σχέσεις οικειότητας που αναπτύσσονται ανάμεσα στα μνημεία της Θεσσαλονίκης και τους κατοίκους της, ο κάθε αρχαιολογικός χώρος λειτουργεί αποσπασματικά (τόσο σε σχέση με το άμεσο περιβάλλον του, όσο και με τα υπόλοιπα μνημεία). Η ιστορική συνέχεια της πόλης διακόπτεται στη συνείδηση όσων την βιώνουν, είτε ως κάτοικοι, καθημερινοί περιπατητές και επισκέπτες των περιοχών αυτών, είτε ως ξένοι τουρίστες.
Οι υπάρχουσες λειτουργικές δυσκολίες (διαφοροποίηση επιπέδων, οριοθέτηση, εγκατάλειψη) και η έλλειψη στρατηγικής ένταξης στη ζωή της πόλης αναιρούν ή δυσχεραίνουν την κατ' αρχήν καλή σχέση των κατοίκων της πόλης με τα μνημεία. Η αποσπασματικότητα με την οποία εμφανίζεται η ιστορική στρωματογραφία της πόλης είναι αποτέλεσμα της επέκτασης του σύγχρονου αστικού ιστού και ως ένα βαθμό είναι το φυσικό της επακόλουθο. Ενισχύεται όμως και από την αποσπασματικότητα με την οποία αντιμετωπίζεται ο κάθε αρχαιολογικός χώρος.
Η σημερινή κατάσταση των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων της Θεσσαλονίκης, υπαγορεύει την αναγκαιότητα υλοποίησης ενός σημαντικού έργου, που θα λαμβάνει υπόψη του την ιστορική στρωματογραφία της πόλης ως ενότητα και θα αντιμετωπίζει τους αρχαιολογικούς χώρους και τα αρχαιολογικά θραύσματα του ιστορικού κέντρου, όχι ως θύλακες απομόνωσης αλλά ως τόπους ένταξης, αναζητώντας το ενοποιητικό εκείνο μοντέλο που προσφέρει τη δυνατότητα να ξεδιπλωθεί η ιστορική συνέχεια και η πολιτισμική πολυμορφία της πόλης.
Με βάση τα ενδιαφέροντα παραδείγματα και λύσεις από άλλες ιστορικές πόλεις, στη διάρκεια της ημερίδας θα αναζητηθούν σκέψεις και ιδέες για τους αρχαιολογικούς χώρους του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, με γνώμονα την αναβάθμιση και τη συμβολή τους στην ποιότητα της ζωής στην πόλη.
Συγκεκριμένα, μετά τους χαιρετισμούς, ο αρχιτέκτων Πρόδρομος Νικηφορίδης, πρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπή Αρχιτεκτονικών Θεμάτων του ΤΕΕ/ΤΚΜ θα μιλήσει για τους κεντρικούς αρχαιολογικούς χώρους της Θεσσαλονίκης και την ένταξή τους στον αστικό ιστό. Ακολούθως, η δρ αρχιτέκτων-αρχαιολόγος Μαρία Λιλιμπάκη από τον ΟΡ.ΘΕ, θα μιλήσει για τις επεμβάσεις σε χώρους του αστικού ιστού με αρχαιολογικό ενδιαφέρον, ως υλοποίηση των στόχων και κατευθύνσεων του Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης.
Εισήγηση με τίτλο «Συνέχεια της ιστορίας-ασυνέχεια της πόλης: μια προσέγγιση» θα πραγματοποιήσει στη συνέχεια η αρχιτέκτων Γαρυφαλλιά Κατσαβουνίδου από τον δήμο Θεσσαλονίκης. Η ένταξη των αρχαιολογικών χώρων και των Βυζαντινών Μνημείων της Θεσσαλονίκης στον αστικό ιστό, θα αποτελέσει το θέμα της εισήγησης του Χαράλαμπου Μπακιρτζή, Εφόρου Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Για τους αρχαιολογικούς χώρους και τη δημόσια αρχιτεκτονική στη Θεσσαλονίκη θα μιλήσει ο αρχιτέκτων Θανάσης Παππάς, από τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης. «Τα μέσα, έξω και τα έξω, μέσα: Καθημερινότητα και αρχαία μνημεία της Θεσσαλονίκης», τιτλοφορείται η εισήγηση του Κωνσταντίνου Αρβανίτη, υποψήφιου διδάκτορα Department of Museum Studies University of Leicester, UK. Τέλος, το πρόγραμμα Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας·ανάπλασης του ιστορικού κέντρου, θα παρουσιάσει η αρχιτέκτων-πολεοδόμος Ντόρα Γαλάνη, διευθύντρια Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας. Οι εργασίες της ημερίδας θα ολοκληρωθούν στις 9.30 το βράδυ, μετά από ερωτήσεις-παρεμβάσεις και συζήτηση.