ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
Αρ. Πρωτ. 3760 /5.6.2002
για το περιβάλλον.
Η συμμετοχή του TEE/TKM, στη φετινή παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος, συνδυάζει πραγματικά την Τέχνη με την Τεχνική, καθώς οι πρωτότυπες εικαστικές παρεμβάσεις , με περιβαλλοντικό περιεχόμενο, που δημιούργησε ο γλύπτης Δημήτρης Αδαμόπουλος, συνοδεύουν την Πρόταση του ΤΕΕ/ΤΚΜ για την Προστασία του Περιβάλλοντος και την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Το ΤΕΕ/ΤΚΜ, όπως είπε ο πρόεδρος της Δ.Ε. κ. Γιάννης Οικονομίδης, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος, καταθέτει στην διοίκηση, την αυτοδιοίκηση και τους πολίτες της Κεντρικής Μακεδονίας συγκεκριμένες προτάσεις και επισημάνσεις για τα θέματα του περιβάλλοντος. Τις προτάσεις που κατατίθενται σήμερα και οι οποίες αφορούν στα παρακάτω θέματα, ανέπτυξε ο πρόεδρος της Μ.Ε. Περιβάλλοντος κ. Σωκράτης Φάμελλος:
Για το θεσμικό πλαίσιο περιβάλλοντος, τονίσθηκε, η μεγάλη καθυστέρηση στη ψήφιση του νέου νόμου 3010/2002, με τον οποίο εναρμονίζεται ο ν. 1650/86 με τις οδηγίες 97/11 ΕΕ και 96/61 ΕΕ, καθώς και η παραπομπή όλων των σημαντικών ζητημάτων εφαρμογής σε ΚΥΑ.
Επίσης, επισημάνθηκε ότι δεν έχει ακόμη γίνει η προσαρμογή του ελληνικού θεσμικού πλαισίου στις πολύ σημαντικές Κοινοτικές Οδηγίες :
Διαχείριση Υδατικών Πόρων · Οδηγία 2000/60
Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των υδατικών πόρων υπογραμμίσθηκε ότι σειρά προβλημάτων γεννιούνται από την ύπαρξη και λειτουργία πολυάριθμων και ανταγωνιστικών φορέων, σε εθνικό επίπεδο, σε ένα περιβάλλον που θεωρητικώς διαμορφώνεται από τον ν. 1739/87, ο οποίος όμως δεν έχει ακόμη εφαρμοσθεί στην πράξη.
Το ΤΕΕ/ΤΚΜ ζητάει την προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας στη νέα Ευρωπαϊκή οδηγία πλαίσιο για το νερό (2000/60), η οποία ενσωματώνει τις βασικές αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και προχωράει στη διοργάνωση ημερίδας , την Πέμπτη 27 Ιουνίου 2002, αφιερωμένη στην διαχείριση υδατικών πόρων, την εφαρμογή της οδηγίας πλαίσιο 2000/60 Ε.Ε. αλλά και στην ποιότητα ποσίμου νερού στο Π.Σ.Θ.
Σε ό,τι αφορά τα έργα περιβάλλοντος στην Κεντρική Μακεδονία επισημάνθηκαν αφενός η ανεπάρκεια πόρων αλλά και η απουσία αποτελεσματικής πολιτικής περιβάλλοντος στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας. Έτσι, το ΤΕΕ/ΤΚΜ συγκρότησε Ομάδα Εργασίας, η οποία μέχρι το τέλος Ιουλίου θα παρουσιάσει κατάλογο με το σύνολο των απαιτούμενων έργων περιβάλλοντος, με τις απαραίτητες προτάσεις αξιολόγησής τους και τις προτεινόμενες χρηματοδοτήσεις και τις προτεραιότητες.
Από τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της Ομάδας Εργασίας προκύπτουν τα παρακάτω σχετικά με τα έργα υγρών και στερεών αποβλήτων:
Για τα έργα αποχέτευσης και επεξεργασίας υγρών αποβλήτων
Η καθυστερημένη υλοποίηση των Νομαρχιακών Σχεδίων διαχείρισης υγρών αποβλήτων και η ανεπάρκεια πόρων ιδιαίτερα στο Εθνικό και στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Σχέδιο του Γ’ ΚΠΣ, δημιουργούν σοβαρότατες ανησυχίες.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ 5673/400/97 , μέχρι τις 31/12/2000 οι οικισμοί με ισοδύναμο πληθυσμό άνω των 15.000 κατοίκων θα πρέπει να διαθέτουν δίκτυα αποχέτευσης αστικών λυμάτων και εγκαταστάσεις δευτεροβάθμιας επεξεργασίας, ενώ μέχρι 31/12/2005 οι οικισμοί με πληθυσμό από 2.000 έως 15.000 κατοίκους θα πρέπει να διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο και δευτεροβάθμια ή κατάλληλη για τον αποδέκτη επεξεργασία.
Όμως, το πιο κρίσιμο περιβαλλοντικά θέμα , στην Κεντρική Μακεδονία αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα, είναι η διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Ειδικότερα στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, τα σημαντικότερα προβλήματα καθυστέρησης σε έργα διαχείρισης στερεών αποβλήτων παρουσιάζει ο νομός Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια οι Νομοί Ημαθίας και Σερρών.
Όπως τονίστηκε, παρατηρείται σημαντική καθυστέρηση και στα θέματα θεσμικού πλαισίου, και στην υλοποίηση έργων και στην ενσωμάτωση της τεχνογνωσίας από την διοίκηση και την αυτοδιοίκηση ακόμα και στο επίπεδο των ακαδημαϊκών σπουδών γύρω από το θέμα .
Σύμφωνα με καταγραφή του ΥΠΕΧΩΔΕ, το Φεβρουάριο του 2001, υπήρχαν 377 εν λειτουργία Χώροι Ανεξέλεγκτης Εναπόθεσης Αστικών Αποβλήτων και 152 ανενεργοί χώροι στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Στο σύνολο της Κεντρικής Μακεδονίας παρουσιάζεται σημαντική καθυστέρηση στην διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών περιβάλλοντος . Δεν έχουν εξασφαλισθεί πιστώσεις για την εκπόνηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) που προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο (ΚΥΑ 69269/90) και δεν έχουν εκδοθεί Προεδρικά Διατάγματα για τις περιοχές που έχουν ενταχθεί στην συνθήκη Ramsar και στο Δίκτυο ΦΥΣΗ 2000.
Καθυστέρηση υπάρχει και σε δύο ακόμη κρίσιμα σημεία που αφορούν την οργάνωση των υπηρεσιών που έχουν την ευθύνη διαχείρισης και προστασίας του περιβάλλοντος . Πρόκειται για:
· Την έλλειψη σώματος περιβαλλοντικών ελεγκτών, με αποτέλεσμα την αδυναμία κεντρικής διοίκησης και αυτοδιοίκησης (λόγω έλλειψης προσωπικού, εξοπλισμού και πόρων) να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες προστασίας και περιφρούρησης του περιβάλλοντος.
· Την απουσία ενός αξιόπιστου εθνικού συστήματος μέτρησης, ελέγχου και πρόληψης της ρύπανσης, που θα συνδέει με επίσημες, αξιόπιστες και τεχνικά βέλτιστες μεθόδους όλους εκείνους τους φορείς που λειτουργούν ως εργαστήρια ή σταθμοί παρακολούθησης του περιβάλλοντος.
Το ΤΕΕ/ΤΚΜ απασχόλησε ιδιαίτερα η περιβαλλοντική υποβάθμιση της Λίμνης Κορώνειας και η διαχείριση του υδατικού πλούτου του Θερμαϊκού. Για τα θέματα αυτά επισημαίνονται τα παρακάτω:
Το πρόβλημα της Κορώνειας είναι τυπικό πρόβλημα περιβαλλοντικής διαχείρισης, καθώς το οικοσύστημα αδυνατεί πλέον να συντηρήσει τις δραστηριότητες που έχουν εξαρτηθεί από αυτό, υποχωρώντας κάτω από το βάρος των ανθρώπινων επεμβάσεων. Το master plan, που υλοποιείται από τη ΝΑΘ, όπως και τα όποια έργα για τη μεταφορά υδατικών πόρων δεν θα φέρουν αποτελέσματα εάν δεν περιοριστεί η υπερκατανάλωση υδατικών πόρων στη λεκάνη της Μυγδονίας (υπεράντληση για αγροτικές δραστηριότητες).
Το ΤΕΕ/ΤΚΜ επαναλαμβάνει και σήμερα την πρόταση, που πρώτο είχε καταθέσει το 1992, για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσης για το Θερμαϊκό. Κάτω από έναν ενιαίο φορέα διαχείρισης του Θερμαϊκού θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα παρακολουθεί, θα ελέγχει, θα θεραπεύει και κυρίως θα αποτρέπει την επιβάρυνση του οικοσυστήματος.
Από πλευράς έργων υποδομής επισημαίνονται τα εξής: Στα επόμενα χρόνια θα χρειαστεί επέκταση και αύξηση της δυναμικότητας των εγκαταστάσεων του βιολογικού καθαρισμού. Θα πρέπει να ολοκληρωθεί η κατασκευή του αγωγού διοχέτευσης των βιομηχανικών αποβλήτων στις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων Θεσσαλονίκης. Επίσης θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα έργα αποχέτευσης στις ανατολικές περιοχές ενώ τέλος, εκτιμάται, ότι απαιτούνται πρόσθετοι πόροι ύψους 8 δις δρχ. από το Γ΄ ΚΠΣ για συμπληρωματικά έργα όπως ο 2ος κλάδος του κεντρικού Αποχετευτικού Αγωγού προς την ΕΕΛΘ, κ.ά.
Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ
«Επίθεση της Φύσης»
Ο γλύπτης Δημήτρης Αδαμόπουλος με τον οποίο συνεργάστηκε το ΤΕΕ/ΤΚΜ έχει συνθέσει τρεις εικαστικές δημιουργίες με τον γενικό τίτλο «Επίθεση της Φύσης». Με τα άδεια κουβαδάκια, τα μεταλλικά δεντράκια και τα χεράκια που «πνίγονται» στο Θερμαϊκό, προσεγγίζει τα περιβαλλοντικά ζητήματα με χιούμορ και αυτοσαρκασμό, αναδεικνύοντας την ανάγκη αναβάθμισης της αισθητικής και της ποιότητας ζωής στο αστικό περιβάλλον.
Άδειοι Κουβάδες (Για το πρόβλημα της λειψυδρίας)
Στον πεζόδρομο της Ικτίνου και της Ζεύξιδος με Παύλου Μελά τοποθετήθηκαν κατασκευές που θυμίζουν φανοστάτες από τους οποίους κρέμονται ανάποδα άδειοι μεταλλικοί κουβάδες, όταν οι κουβάδες αποτελούν κατά τεκμήριο μέσο για μεταφορά νερού με κυρίαρχο αίτημα «μην σπαταλάτε το νερό, μην γυρίζετε τους κουβάδες ανάποδα».
Χέρια στον Θερμαϊκό (Σώστε τον Θερμαϊκό)
Τοποθετούνται φουσκωτά γάντια πάνω στην επιφάνεια της θάλασσας κατά μήκος του κρηπιδώματος της παλιάς παραλίας, από το ύψος του Λευκού πύργου μέχρι το ύψος της Αγίας Σοφίας, και σε απόσταση είκοσι μέτρων από αυτό. Τα φουσκωτά γάντια είναι με τέτοιο τρόπο τοποθετημένα, που δείχνουν να ζητούν βοήθεια για την διάσωση του Θερμαϊκού.
Δενδράκια με ένα φύλλο μεταλλικά ( Σώστε το πράσινο)
Τοποθετήθηκαν στην κεντρική είσοδο της ΔΕΘ στον κόμβο της ΧΑΝΘ και στόχο έχουν να προβάλουν απελπιστική έλλειψη πρασίνου στην πόλη.