(27/09/2002) Σύσταση Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδατικών Πόρων

Η σύσταση ενός Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδατικών Πόρων είναι απολύτως απαραίτητη για την προστασία και την ορθολογική διαχείριση των υδατικών αποθεμάτων στη χώρα μας, στο πλαίσιο προσαρμογής της εθνικής νομοθεσίας και πρακτικής στην Οδηγία 2000/60 ΕΕ. Οι καθυστερήσεις που υπάρχουν στη φάση των προπαρασκευαστικών ενεργειών είναι σημαντικές όπως πολλά είναι και τα προβλήματα που οφείλονται στην ανεπάρκεια των απαιτούμενων ελεγκτικών υποδομών, στις αλληλοεπικαλύψεις σε επίπεδο αρμοδίων φορέων και στην ελλειπή προετοιμασία των διοικητικών μηχανισμών.

Στο ανωτέρω συμπέρασμα κατέληξαν εισηγητές και εκπρόσωποι φορέων που μετείχαν στη μεγάλη ημερίδα με θέμα «Διαχείριση Υδατικών Πόρων-Οδηγία 2000/60ΕΕ» που διοργάνωσαν το ΤΕΕ/ΤΚΜ, ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Θεσσαλονίκης και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Χημικών Μηχανικών / Τμήμα Βόρειας Ελλάδας.

Στο σύντομο χαιρετισμό του ο Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Σάκης Τζακόπουλος αναφέρθηκε στους παράγοντες που οδηγούν στην ανησυχητική μείωση των υδατικών αποθεμάτων στην Ελλάδα δίνοντας έμφαση στην αρνητική επίπτωση των ανθρωπίνων παρεμβάσεων ·αλόγιστη ρύπανση από αστικά και βιομηχανικά λύματα, εκτεταμένη χρήση υδάτων στη γεωργία- στην καθυστέρηση προσαρμογής της εθνικής νομοθεσίας στην Κοινοτική όπως και στο φτωχό προγραμματισμό περιβαλλοντικών έργων στο πλαίσιο των ΠΕΠ και του Ταμείου Συνοχής.

Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών κ. Πάρις Μπίλλιας τόνισε ότι μόνο το ¼ των υδατικών πόρων της χώρας μας αξιοποιείται, μίλησε για επιδείνωση της λειψυδρίας και απέδωσε το πρόβλημα της μη ορθολογικής διαχείρισης των υδατικών πόρων στην εμπλοκή μεγάλου αριθμού φορέων (9 συναρμόδια υπουργεία, 10 εθνικοί φορείς και πολυάριθμοι φορείς σε νομαρχιακό και δημοτικό επίπεδο).

Η Οδηγία 2000/60ΕΕ αποτελεί το σημαντικότερο θεσμικό εργαλείο για τη διαχείριση των υδάτων που έχει παραχθεί από την Κοινότητα μέχρι σήμερα, είπε ο Πρόεδρος των Χημικών Μηχανικών κ. Τρ. Παρθενόπουλος, ο οποίος αναγνώρισε ότι εισάγει πολλά καινοτομικά στοιχεία όπως η ανάλυση του κόστους και η συμμετοχή της κοινότητας των πολιτών στη λήψη αποφάσεων, για να προσθέσει όμως ότι πολλά ζητήματα μένουν να διευκρινιστούν τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και σε εθνικό. Τα γενικότερα θέματα αφορούν την οικονομική αποτίμηση των προγραμμάτων, ζητήματα τεχνικά για τα σχέδια διαχείρισης κ.ά., ενώ τα ειδικότερα έχουν να κάνουν με τη διασπορά αρμοδιοτήτων στη χώρα μας, την έλλειψη συντονισμού, τη γεωμορφολογία της, την καθυστέρηση στην εκτέλεση μεγάλων υδραυλικών έργων κλπ.

Ο συντονιστής του πάνελ, Πρόεδρος της Μ.Ε. Περιβάλλοντος του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Σωκράτης Φάμελλος υπογράμμισε ότι δυστυχώς ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχουν αξιολογηθεί οι επιπτώσεις των μεγάλων έργων στο περιβάλλον και στους υδατικούς πόρους, ούτε οι φυσικοί πόροι συνυπολογίζονταν στο μακροοικονομικό σχεδιασμό. Η Οδηγία 2000/60ΕΕ αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη διαχείριση των υδατικών πόρων αλλά και το σχεδιασμό των αναπτυξιακών έργων.

Η εφαρμογή της Οδηγίας 2000/60ΕΕ απαιτεί την αποσαφήνιση πρακτικών και τεχνικών θεμάτων αλλά και σύγχρονο διοικητικό μηχανισμό, ενώ η συμμετοχή του κοινού τόσο σε νομαρχιακό και δημοτικό επίπεδο όσο και σε κλαδικό (βιομηχανία, γεωργία) αποτελεί προαπαιτούμενο για την εφαρμογή των προγραμμάτων διαχείρισης και προστασίας των υδατικών πόρων, επεσήμανε η κ. Αν. Λαζάρου, υπεύθυνη του Τμήματος Νερών του ΥΠΕΧΩΔΕ.

Το ΥΠΕΧΩΔΕ για την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας έχει ετοιμάσει πρόταση σχεδίου νόμου την οποία και θα υποβάλλει στα συναρμόδια υπουργεία. Επίσης έχει συγκροτήσει ομάδες εργασίας για το προπαρασκευαστικό στάδιο, όπως προβλέπει η Οδηγία, προχωρεί στην ανάπτυξη ενός εθνικού προγράμματος διαχείρισης υδάτων ενώ παράλληλα υλοποιεί δράσεις που θα βοηθήσουν στην επίτευξη των στόχων της οδηγίας όπως: έργα διαχείρισης αποβλήτων, αποκατάσταση υποβαθμισμένων υδατικών συστημάτων μέσω του Ταμείου Συνοχής, επανασχεδιασμός των δράσεων για την παρακολούθηση των υδάτων.

Επίσης, το υπουργείο αναπτύσσει υποδομές με τη δημιουργία εργαστηρίων σε κάθε Περιφέρεια, για τον έλεγχο και την κατηγοριοποίηση των υδάτων ενώ από το 2003 θα αρχίσει η πιλοτική εφαρμογή της Οδηγίας σε μια λεκάνη απορροής που επιλέχθηκε και είναι ο Πηνειός.

Για τον κ. Ανδρέα Ανδρεαδάκη, Καθηγητή του ΕΜΠ και εκπρόσωπο της Ελλάδας στην Στρατηγική Επιτροπή της Ε.Ε. για την εφαρμογή της Οδηγίας, το πλέον σημαντικό ζήτημα για την αποτελεσματική εφαρμογή της είναι η επίλυση όλων των μεθοδολογικών, τεχνικών και άλλων ζητημάτων που εκκρεμούν και χρήζουν οριστικοποίησης στο κρίσιμο διάστημα της προπαρασκευαστικής περιόδου ως το 2009 και πριν την εφαρμογή των διαχειριστικών προγραμμάτων. Η Ελλάδα μέχρι τώρα δεν έχει κάνει την απαιτούμενη προεργασία για να συμβάλλει ουσιαστικά στην επεξεργασία και τη ρύθμιση των ζητημάτων που εκκρεμούν. Επίσης αντιμετωπίζει προβλήματα προσαρμογής λόγω των αδυναμιών και προβλημάτων του διοικητικού μηχανισμού, ενώ θα πρέπει να ληφθεί απόφαση για τη μορφή και την οργάνωση που τελικά θα έχει ο Ενιαίος Φορέας Διαχείρισης Υδατικών Πόρων.

Σημαντικό θέμα είναι και η ανεπάρκεια των υφιστάμενων υποδομών και κατ’ επέκταση διαθέσιμων στοιχείων, καθώς επί παραδείγματι οι υπάρχοντες βιολογικοί δείκτες δεν παρέχουν επαρκή πληροφορία (μέτρηση ρύπανσης) για τα υδάτινα σώματα και απαιτούνται συμπληρωματικές μετρήσεις πεδίων.

Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν οι υποψήφιοι Νομάρχες Θεσσαλονίκης κ.κ. Γιώργος Ρόκος, Μιχάλης Τρεμόπουλος, Παναγιώτης Ψωμιάδης και ο Αντινομάρχης Θεσσαλονίκης και υποψήφιος νομαρχιακός σύμβουλος Γιάννης Λεμπετλής.

Οι υποψήφιοι της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης καυτηρίασαν τις παραλείψεις από πλευράς κυρίως της κεντρικής εξουσίας που έχουν οδηγήσει σε υποβάθμιση των υδατικών πόρων, ζήτησαν τη σύσταση Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδατικών Πόρων ενώ έλαβαν διαφορετικές θέσεις σε ότι αφορά το αμφισβητούμενο μέλλον της λίμνης Κορώνειας που πια αποτελεί παρελθόν.

Ο κ. Λεμπετλής υπεραμύνθηκε του σχεδίου αναβίωσης της Κορώνειας, ο κ. Τρεμόπουλος τόνισε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό λόγω των επιπτώσεων της βιομηχανικής και γεωργικής δραστηριότητας στην περιοχή ενώ ο κ. Ψωμιάδης τόνισε ότι θα υποστηρίξει μια βιώσιμη λύση αλλά όχι και τη δαπάνη επιπλέον πόρων χωρίς προοπτική.

Στη συνέχεια ο κ. Denis Baudequin στέλεχος του φορέα διαχείρισης του υδατικού δυναμικού της Μασσαλίας · Γαλλία συνέκρινε το γαλλικό θεσμικό πλαίσιο με τους στόχους που θέτει η Οδηγία, αναφέρθηκε στην απουσία αποκεντρωτικών μηχανισμών στο γαλλικό σύστημα όπως και στην πολυπλοκότητα φορέων και διαδικασιών που το χαρακτηρίζει. Τέλος παρουσίασε το πιλοτικό πρόγραμμα που εφαρμόστηκε στη λεκάνη του ποταμού Durance.

Ο Dr. Kurt Fedra, στέλεχος εταιρείας παραγωγής και εφαρμογής μοντέλων προσομοίωσης από την Αυστρία, ανέλυσε τα βασικά άρθρα της Οδηγίας 2000/60ΕΕ και στη συνέχεια παρουσίασε το πρόγραμμα WaterWare που συνδέει τους στόχους της Οδηγίας με ένα σύστημα ποιοτικής, ποσοτικής αλλά και διοικητικής παρακολούθησης, εξασφαλίζει εργαλεία πρόληψης της υποβάθμισης των υδάτων, δίνει ένα ικανοποιητικό μοντέλο προσομοίωσης και ενημερώνει, τέλος, το κοινό μέσω του Internet. Ο ομιλητής παρουσίασε το πρόγραμμα που εφαρμόστηκε στην υδρογεωλογική λεκάνη του Κεντρικού Μεξικού.

Τέλος ο Χημικός Μηχανικός κ. Ν. Κάρναβος τόνισε ότι είναι πλέον διαθέσιμες και στην Ελλάδα οι σύγχρονες τεχνικές συνεχούς (on line) παρακολούθησης της ποιότητας των παραμέτρων στους υδατικούς πόρους. Τα σύγχρονα συστήματα ελέγχου που υπάρχουν και οι εξελιγμένοι αυτοματισμοί κάνουν δυνατή τη μέτρηση των φυσικοχημικών και τοξικολογικών παραμέτρων. Η εφαρμογή των συστημάτων αυτών είναι πλέον κατά πολύ ευκολότερη λόγω της μείωσης του κόστους όπως και της επάρκειας του εξειδικευμένου τεχνικού προσωπικού.

Τις εργασίες της ημερίδας παρακολούθησαν οι: Πρόεδρος της ΕΥΑΘ Α.Ε. κ. Χρ. Τσόγκας, Πρόεδρος της ΕΥΑΘ Παγείων Α.Ε. κ. Σ. Πρέντζας, Διευθυντής Ανάπτυξης της ΝΑΘ κ. Σπ. Τσαλκατίδης, Πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ κ. Γ. Λιάμης, Διευθύντρια ΔΕΚΕ κ. Π. Μιχούδη, Πρόεδρος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Δ. Κωτούλας και τα μέλη της Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΚΜ.

Τα Δελτία Τύπου του ΤΕΕ/ΤΚΜ καταχωρούνται στην ιστοσελίδα του Τμήματος, www.tkm.tee.gr, στο link , Οργάνωση Υπηρεσιών/Γραφείο Τύπου.

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ