Με πλήρη αδιαφορία απέναντι στις συνταγματικές επιταγές (αλλά και τα ανθρώπινα δικαιώματα), σε προφανή διάσταση με κάθε έννοια ευνομούμενης πολιτείας (προάγοντας την ανάπτυξη κλίματος συναλλαγής και διαφθοράς), με θέσεις εκ διαμέτρου αντίθετες με κάθε λογική (και σαφή έλλειψη γνώσης), η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ με πρωτοφανή πείσμονα διάθεση επέμεινε ως το τέλος και παρά τις αντιδράσεις των άλλων κομμάτων και τις θέσεις των επιστημονικών και συνδικαλιστικών φορέων των μηχανικών, παρέσυρε την κυβερνητική · συγκυριακή πλειοψηφία · στη νομοθέτηση μιας διαστρεβλωτικής υποβόσκουσας, εδώ και μερικά χρόνια, αντίληψης που συνοψίζεται στη φράση: Μηχανικοί, οι συνήθεις ύποπτοι!
Το νομοσχέδιο για τις άδειες δόμησης, τα αυθαίρετα, το Κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις (νυν νόμος), θα καταγραφεί στην ιστορία ως δείγμα κυβερνητικής αβελτηρίας, ως ο πρώτος «ποινικός νόμος εν λευκώ», καθώς εισάγει στα πολιτικά, δικαστικά και κοινωνικά ήθη την παγκόσμια πρωτοτυπία, να καθορίζονται υπερβάλλουσες ποινές διά νόμου, για παραβάσεις οι οποίες θα προσδιορίζονται (και ανά πάσα στιγμή θα αναπροσδιορίζονται) διά μιας απλής υπουργικής απόφασης, η οποία συγκυριακά και άνευ ουδενός κοινοβουλευτικού ελέγχου, θα εκδίδει ο εκάστοτε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ!
Όταν το παράλογο ενδύεται τον μανδύα του νόμου, δεν σημαίνει · στις ευνομούμενες πολιτείες · ότι δημιουργεί και το απαραίτητο δίκαιο. Αντιθέτως, προάγει το άδικο, εκτρέφει και εκτρέπει σε ατραπούς επικίνδυνες, διαμορφώνει ένα σκοτεινό περιβάλλον μέσα στο οποίο είναι εύκολο να αναπτυχθούν περαιτέρω φαινόμενα συναλλαγής και διαφθοράς. Ό,τι, υποτίθεται, θέλουμε (και πρέπει) να θεραπεύσουμε.
Το τελευταίο τεύχος του Ενημερωτικού Δελτίου για το έτος 2003, δεν έχει την ευκαιρία να κομίσει ευχές ελπιδοφόρες για τη χρονιά που ξεκινά. Κάθε άλλο. Το θέμα που κυριαρχεί δεν προαναγγέλλει το ξημέρωμα μιας ελπιδοφόρας χρονιάς, αλλά αντίθετα την έλευση μιας «νύχτας», μιας χωρίς προηγούμενο απειλής για τον κόσμο των διπλωματούχων μηχανικών, αλλά και για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Το ΤΕΕ θα αντισταθεί με κάθε τρόπο σΆ αυτήν τη λαίλαπα. Και μαζί του (θέλει και ελπίζει) θα αντισταθούν όλοι οι μηχανικοί και ευρύτερα το κοινωνικό σύνολο, συνειδητοποιώντας την αναγκαιότητα του «έως εδώ και μη παρέκει».
ΕΠΙΚΑΙΡΑ
Και να θέλεις δεν σΆ αφήνουν...
Κείμενα - Παρουσιαση: Γεώργιος Καραλής
...να πεις τον καλό λόγο, που αν μη τι άλλο, τις ημέρες αυτές είθισται να λέγεται. Η ευχή ?καλή χρονιά? θα ηχήσει ως ειρωνεία αν την απευθύνεις σε μηχανικό, εκτός και αν είναι παντελώς απληροφόρητος πως το ΥΠΕΧΩΔΕ (το κατΆ εξοχήν αρμόδιο και εποπτεύων τη δουλειά του υπουργείο) τον μετάταξε δια νόμου στους εσαεί ...υπόδικους. Και αν ο μηχανικός δεν γνωρίζει το λόγο, δεν χρειάζεται και να τον μάθει πριν συλληφθεί (!). Και αν δεν γνωρίζει για ποιες παραβάσεις, θα τις πληροφορηθεί εκ των υστέρων (!) με υπουργικές αποφάσεις όταν, όποτε και όπως θελήσει ο εκάστοτε ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ (!). Στις υπουργικές, λοιπόν, αποφάσεις στο εξής, θα πρέπει να επικεντρώνουν το ζωηρότατο ενδιαφέρον τους οι μηχανικοί, όσοι δεν επιθυμούν καμιά εμπλοκή με το νόμο και φυσικά δεν σκοπεύουν να συνεχίσουν τη διαβίωσή τους σε κάποια φυλακή. Αν η υπόδειξη ακούγεται ως ...χιούμορ, τότε καλά θα κάνει κανείς να διαβάσει με τη δέουσα σοβαρότητα τα κείμενα που δημοσιεύονται στις επόμενες σελίδες, ιδίως εκείνο που αναφέρεται στις νομικές παρατηρήσεις επί του νομοσχεδίου για τις άδειες δόμησης (σ.σ. σελίδες 10-11)
Νομοσχεδίου εξόχως...
...αντισυνταγματικού, όπως προκύπτει τεκμηριωμένα και από τις θέσεις που υπέβαλε με τη μορφή υπομνήματος το ΤΕΕ στη Βουλή (σ.σ. το κείμενο των θέσεων δημοσιεύεται στις σελίδες 8-9). Νομοσχεδίου το οποίο δεν ανατρέπει ένα καθεστώς για να ?κτίσει? στη θέση του ένα καλύτερο, ως · ενδεχομένως · θα έδει. Επέρχεται ως λαίλαπα για να ανατρέψει τη στοιχειώδη λογική, να εισάγει πρακτικές ισοπεδωτικές, να εγκαθιδρύσει συνθήκες αδιαφάνειας. Αν το επάγγελμα του μηχανικού, τα τελευταία χρόνια, μετεξελισσόταν σε ?ανθυγιεινό?, τώρα πλέον · και χωρίς διάθεση υπερβολής · καθίστανται επικίνδυνο.
Oι οικοδομικές άδειες...
... και ο τρόπος έκδοσής τους αφορά το δικαίωμα στην ιδιοκτησία (άρθρο 17 του Συντάγματος) και η δόμηση είναι θέμα προστασίας του περιβάλλοντος (άρθρο 24), θύμισε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας και κατά συνέπεια η συζήτηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου δεν μπορούσε να είναι θέμα πενήντα βουλευτών. Όταν τελικά, ο πρόεδρος της Επιτροπής κ. Ιωάννης Θωμόπουλος ζήτησε από τους βουλευτές να ψηφίσουν υπέρ της παραπομπής του νομοσχεδίου στην Oλομέλεια, υπενθυμίζοντας ότι χρειάζονται μόνο 26 ψήφοι, με βάση τον Κανονισμό, στην αίθουσα υψώθηκαν μόλις 21 χέρια!
Αντισυνταγματικός και ο...
...τρόπος που συζητήθηκε στη Βουλή. Το θέμα έθεσε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, πριν καν αρχίσει η συζήτηση του νομοσχεδίου στη Διαρκή Επιτροπή Oικονομικών Υποθέσεων. Κατά την άποψη που διατύπωσε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έπρεπε να συζητηθεί στην Oλομέλεια, σε εφαρμογή του άρθρου 72 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει ότι ορισμένα σχέδια νόμου τα οποία αφορούν συγκεκριμένες διατάξεις του ή εκτελεστικές διατάξεις του, πρέπει να συζητώνται οπωσδήποτε στην Oλομέλεια. Κατά τη γνώμη του (συμβαίνει, μάλιστα, να είναι συνταγματολόγος και ήταν μέλος της Επιτροπής του εισηγήθηκε την πρόσφατη συνταγματική αναθεώρηση) είναι μεν σωστή η αλλαγή που έγινε και προβλέπει πως άλλα σχέδια νόμου είναι δυνατόν να συζητώνται στην αρμόδια Διαρκή Κοινοβουλευτική Επιτροπή, αλλά τα ?άλλα? επΆ ουδενί μεταφράζεται σε ?όλα?. Με την άποψη του κ. Παυλόπουλου συντάχθηκαν και πολλοί άλλοι βουλευτές, μεταξύ των οποίων και ο πρώην Πρωθυπουργός κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ο οποίος υποστήριξε ότι ?πρέπει να εφαρμόζεται με φειδώ η δυνατότητα που εδόθη, να ψηφίζονται οι νόμοι τελικά από τις Επιτροπές? και επεσήμανε ότι ?το θέμα είναι πολιτικό και όχι θέμα κανονισμού. Θα το πληρώσει το πολίτευμά μας αυτό?.
Και έμμεση απειλή...
... ή έτσι μπορεί να εκληφθεί από ?ορισμένους? (κατά πως θα διαβάσετε στη συνέχεια) μια αποστροφή της ομιλίας της υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κας Βάσως Παπανδρέου, κατά τη συζήτηση του σχεδίου στην Oλομέλεια (η οποία διήρκεσε κάποιες ώρες μόνο, αφού... αναλυτικά είχε συζητηθεί στην Επιτροπή). Κατά την υπουργό, λοιπόν: ?Πρέπει να υπάρξει σαφής καταμερισμός των ευθυνών μεταξύ της Πολεοδομικής Υπηρεσίας και ιδιωτών μηχανικών. Είναι βασική αρχή του νομοσχεδίου και είναι ο κύριος στόχος του. Oι μηχανικοί · ορισμένοι τουλάχιστον · αντιδρούν. Δεν έχουν, όμως, δίκιο. Η Πολιτεία από πολύ παλιά έχει θεσπίσει διατάξεις που προστατεύουν το επάγγελμά τους (!), που διασφαλίζουν την αμοιβή τους. Μέσω της οικοδομικής άδειας, μάλιστα, η Πολεοδομική Υπηρεσία γίνεται στην ουσία εισπρακτικός μηχανισμός της εγγυημένης ελάχιστης αμοιβής τους, καθώς και των τελών υπέρ των Ταμείων τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στη διαδικασία, καθυστέρηση και ταλαιπωρία για τον πολίτη (!). Τις διατάξεις αυτές δεν τις θίγουμε, αν και κάποιος θα μπορούσε να έχει σοβαρές και δικαιολογημένες αντιρρήσεις γιΆ αυτό (!!!). Δεν μπορούμε να δεχθούμε, όμως, ότι η Υπηρεσία πρέπει να παίρνει και τις μελέτες τους, για τις οποίες έχουν πληρωθεί και να τις διορθώνει ή να τις ξαναγράφει (!). Και όλο αυτό, όχι γιατί δεν ξέρουν πως να τις κάνουν, αλλά γιατί δεν θέλουν να ευθύνονται για το περιεχόμενό τους και την τυχούσα αστοχία τους (!!!)?. Oυδέν σχόλιο.
Χρώμα στον αγώνα τους...
... έδωσαν οι μηχανικοί δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν έξω από το υπουργείο Oικονομίας (Τετάρτη, 17 Δεκεμβρίου) διαμαρτυρόμενοι για την αθέτηση της υπογεγραμμένης από τους αρμόδιους υπουργούς Ειδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας του 2002. Διαδήλωσαν κρατώντας πολύχρωμα μπαλόνια, τρόπος πρωτότυπος και αρκούντως ειρωνικός, καθώς στον ευρύτερο χώρο όπου βρίσκεται το υπουργείο, τα πάντα είχαν μεταμφιεστεί εορταστικά. Η διαμαρτυρία τους συγκέντρωσε τα βλέμματα των πολιτών, αλλά και το ενδιαφέρον τους για τα αιτήματα του κλάδου. Θυμίζουμε ότι οι κινητοποιήσεις των μηχανικών δημοσίων υπαλλήλων ξεκίνησαν με απόφαση της Π.O. ΕΜΔΥΔΑΣ την 1η Oκτωβρίου (εδώ και τρεις μήνες) και θα συνεχιστούν, τουλάχιστον ως τις 14 Ιανουαρίου, δίχως να αποκλείεται και παράτασή τους. Η απεργία επαναλαμβάνεται κάθε Τετάρτη, την ημέρα που κατά κανόνα γίνονται οι δημοπρατήσεις έργων, με συνέπεια, έως σήμερα, να έχουν ακυρωθεί δεκάδες διαγωνισμοί μεγάλων, μεσαίων και μικρότερων έργων σε όλη τη χώρα.
Έως να φτάσει...
... στα χέρια σας το επόμενο τεύχος του Ενημερωτικού Δελτίου (καθΆ όσον · λόγω πολλών ενδιάμεσων αργιών · δεν είναι εφικτή η έκδοση του τεύχους της 5ης Ιανουαρίου 2004) αναμένεται να έχουν επικυρωθεί οι πίνακες των εκλεγμένων μελών της νέας Αντιπροσωπείας και ίσως να έχει σταλεί και η πρόσκληση για την πρώτη σύγκλισή της. Αντιθέτως, βέβαιο, είναι ότι στις 27 Ιανουαρίου θα γίνει η κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίτας του ΤΕΕ, στις 13:00, στο ξενοδοχείο Divani Caravel. Η κατά τα ειωθότα γιορταστική ετήσια αυτή συγκέντρωση των μηχανικών, των φίλων και των συνήθως συνεργαζόμενων μαζί τους, είναι εξίσου βέβαιο (και επόμενο) να σκιαστεί από το κλίμα που διαμόρφωσε η ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ στη διάρκεια του 2003 (νόμος για τις μελέτες, νόμος για τις άδειες δόμησης κλπ.). Παρόλα αυτά η ηγεσία του ΤΕΕ είναι αποφασισμένη να εμμείνει στον τεκμηριωμένο λόγο της πειθούς και της αταλάντευτης προσήλωσης στην επιστημονική γνώση και εμπειρία, θεωρώντας ότι στις Δημοκρατίες δεν υπάρχουν αδιέξοδα και ούτε μπορούν να δημιουργηθούν, όσο και αν κάποιοι το επιδιώκουν...
Η Θεσσαλονίκη...
... μπαίνει εκ νέου στις... ράγες του ?Μετρό?. Η επαναπροκήρυξη του έργου, μετά από το πολύχρονο σίριαλ του προηγούμενου και τελικώς άκαρπου διαγωνισμού, αναπτερώνει όσους παραμένουν οπαδοί των μεγάλων έργων (ανεξάρτητα αν αυτά λύνουν κατά τον καλύτερο, οικονομικά και τεχνικά, τρόπο τα προβλήματα). Από την άλλη προκαλεί δυσθυμία σε όσους θέλουν να βλέπουν τη λύση του σοβαρότατου κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης με άλλες επιλογές (χρονικά, τεχνικά και οικονομικά, περισσότερο συμφέρουσες κατά την άποψή τους). Το ζήτημα είναι ότι ο διαγωνισμός για το έργο, αυτή τη φορά, δεν πρέπει να εκτραπεί σε νέες χρονικές περιπέτειες, όπως, επίσης, δεν πρέπει το έργο αυτό να αποτελέσει άλλοθι για εγκατάλειψη και των άλλων έργων και δράσεων, το σύνολο των οποίων · σε κάθε περίπτωση · είναι δυνατόν να εγγυηθεί τη λύση του προβλήματος, σε βάθος χρόνου και κοινωνικά αποδεκτή. Αυτά και προσβλέπουμε, φυσικά και προς της 8ης Μαρτίου, ημέρα κατά την οποία προσδιορίστηκε η κατάθεση της αίτησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος εκ μέρους εκείνων που θα ήθελαν να αναλάβουν την κατασκευή του ?Μετρό? της Θεσσαλονίκης.
ΘΕΜΑ
ΑΔΙΑΦOΡΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤO ΣΥΝΤΑΓΜΑ, ΑΝΑΤΡΕΠOΝΤΑΣ ΝOΜOΥΣ, ΠΑΡΑΓΝΩΡΙΖOΝΤΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗ ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚOΤΗΤΑ, ΤO ΥΠΕΧΩΔΕ ΕΠΕΜΕΙΝΕ ΩΣ ΤO ΤΕΛOΣ ΣΤΗ ΝOΜOΘΕΤΗΣΗ ΕΝOΣ ΠΡΩΤOΦΑΝOΥΣ «ΣΚOΤΕΙΝOΥ» ΜΕΛΛOΝΤOΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠOΛΕΙΣ ΚΑΙ ΤOΥΣ ΜΗΧΑΝΙΚOΥΣ
Νύχτα πάνω απΆ την πόλη!
O συμβολισμός της φωτογραφίας αυτής της σελίδας ελάχιστα ίσως αποδίδει την ουσιαστική και βαρύτατη εκτροπή από κάθε λογική, κάθε γνώση και φυσικά κάθε διάθεση να μπει τάξη στο καθεστώς της οικοδόμησης των πόλεων και οικισμών της χώρας μας. Το ΥΠΕΧΩΔΕ, επιδεικνύοντας μια άνευ προηγουμένου αδιαφορία για το Σύνταγμα, τους Νόμους, τα ουσιαστικά και πραγματικά προβλήματα, ακόμη και για τα ανθρώπινα δικαιώματα, επέμεινε ως το τέλος, παρασύροντας τη Βουλή · παρά τις αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης και τις τεκμηριωμένες απόψεις των επιστημονικών και συνδικαλιστικών φορέων των μηχανικών · στη νομοθέτηση ενός καθεστώτος, το οποίο (μεταφορικώς και ειρωνικώς) μπορεί να παρομοιαστεί με «νύχτα πάνω απΆ την πόλη»! Αποκαλυπτικά της απαράδεκτης και ζοφερής κατάστασης που διαμορφώνεται πλέον, είναι τα δύο κείμενα που ακολουθούν: Το υπόμνημα που κατέθεσε το ΤΕΕ στη Βουλή και στο οποίο καταγράφονται, με τρόπο συνοπτικό, όλες οι παρατηρήσεις επί του σχεδίου νόμου, καθώς και η νομική τεκμηρίωση ότι το σχέδιο νόμου ισοδυναμεί (γεγονός πρωτοφανές) με «Ποινικό νόμο εν λευκώ».
Εν αρχή ο διάλογος που... δεν έγινε
Το Υπόμνημα που κατέθεσε στη Βουλή το ΤΕΕ
Η ανυπαρξία διαλόγου:
Από τον Μάιο του 2003, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας έχει καταθέσει τις απόψεις του επί των θεμάτων του νομοσχεδίου, οι οποίες δεν λήφθηκαν υπόψη από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Μετά τη δημοσιοποίηση του νομοσχεδίου, το ΤΕΕ συμμετείχε σε κοινή επιτροπή διαλόγου με το ΥΠΕΧΩΔΕ. Μια σειρά τροπολογίες, που οι εκπρόσωποι του ΤΕΕ θεώρησαν ότι έγιναν αποδεκτές, δεν συμπεριλήφθηκαν στο τελικό κείμενο. Με τα παραπάνω δεδομένα, το ΤΕΕ θεωρεί ότι δεν υπήρξε ουσιαστικός διάλογος και ότι τα θεσμοθετημένα όργανα δεν λειτουργούν.
Βασικές διαπιστώσεις:
1. Το νομοσχέδιο αποτελεί ομολογία μιας αποτυχημένης οικιστικής, πολεοδομικής, χωροταξικής πολιτικής. Και ταυτόχρονα αναπαράγει την ίδια πολιτική. Η αίσθηση ότι οι αυθαιρετούντες δικαιώνονται διαπερνά όλο το σ/ν. Παράλληλα, οι ρυθμίσεις που αφορούν τον πολεοδομικό σχεδιασμό, χαριστικές ως ένα βαθμό, υπενθυμίζουν ότι έχουμε επαρκή νομοθεσία, αλλά ανύπαρκτη βούληση για την εφαρμογή της. 2. Εκχωρείται κατΆ ουσίαν η συνταγματική υποχρέωση του κράτους να προστατεύει το φυσικό και οικιστικό περιβάλλον (άρθρο 24 παρ.1Σ). 3. Προβάλλεται έντονα και πάλι η λογική ότι η δημόσια διοίκηση πάσχει ανεπανόρθωτα. Αυτό οδηγεί σε αδιέξοδα, που τα ζήσαμε στον τρόπο ανάθεσης των δημοσίων έργων (μαθηματικός τύπος), στον νόμο για τις μελέτες, τώρα για τις πολεοδομίες. Εμείς προτείνουμε να προχωρήσει η ουσιαστική οργάνωση των πολεοδομιών, η λειτουργία τους ανά νομό υπό τον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής, η πιστοποίηση της ποιότητας των υπηρεσιών τους, η κωδικοποίηση Νόμων, διαταγμάτων, αποφάσεων, εγκυκλίων, ερμηνειών.
Επιμέρους παρατηρήσεις και προτάσεις:
1. Θεωρούμε αναγκαίο τον έλεγχο των αρχιτεκτονικών μελετών στο σύνολό τους, καθώς και των στατικών και ηλεκτρομηχανολογικών μελετών, όσον αφορά την επάρκειά τους και τη συμφωνία τους με τις ισχύουσες προδιαγραφές. 2. Διατάξεις του νομοσχεδίου ευνοούν την ανάπτυξη κλίματος «συναλλαγής» και διαφθοράς. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 4, η οποία προβλέπει δειγματοληπτικό έλεγχο ποσοστού 10% των αδειών από τα πολεοδομικά γραφεία, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η διάταξη της παρ. 3α του άρθρου 3, όπου προβλέπεται ότι οι μελέτες δύνανται να τροποποιούνται κατά την κατασκευή του έργου, ενώ υποχρέωση ενημέρωσης της πολεοδομίας υπάρχει μόνο πριν να εκδοθεί η άδεια θεώρησης. Γίνεται σαφές ότι οι τροποποιήσεις αυτές δεν φαίνονται σε ενδιάμεσους ελέγχους. Αυτό, άλλωστε, προκύπτει και από τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 3, όπου δεν προβλέπεται τροποποίηση της άδειας, αν αλλάξει η μελέτη. Επίσης, η διάταξη που αναφέρεται στο δειγματοληπτικό έλεγχο ποσοστού 2% από το Σ.Ε.Δ.Δ. δίνει έδαφος για συναλλαγή, καθώς είναι πιθανό να διαπιστώνονται σχεδόν πάντα παραβάσεις, λόγω της πολυνομίας, της έλλειψης κωδικοποίησης της νομοθεσίας, της ασάφειας των προδιαγραφών. 3. Είμαστε αντίθετοι με τη διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 7, που αφορά την εκπόνηση πρότυπων μελετών, καθώς χαρακτηρίζεται από αοριστία όρων, άγνοια των επιστημονικών δεδομένων, καθώς και της βασικής αρχής ότι κάθε κατασκευή είναι μοναδική με τα δικά της χαρακτηριστικά. Για τον ίδιο λόγο είμαστε αντίθετοι με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 7. Παρόμοιας διατύπωσης διατάξεις έγιναν στο παρελθόν ανενεργές, ύστερα από δυνατούς σεισμούς. 4. Είμαστε αντίθετοι με τη διάταξη του άρθρου 6 περί ασφάλισης μελετών, επειδή θεωρούμε ότι δεν υπάρχει καμία προετοιμασία από το ΥΠΕΧΩΔΕ, ώστε να προχωρήσει άμεσα μια τέτοια διαδικασία. 5. Θεωρούμε αναγκαίο να είναι υποχρεωτική η αυτοψία όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή, πριν εκδοθεί η άδεια θεώρησης. 6. Ζητάμε να παρέχεται στο ΤΕΕ η δυνατότητα συγκρότησης Σώματος Μηχανικών Oρκωτών Ελεγκτών. 7. Είμαστε κατά της εκτός σχεδίου δόμησης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 10. Έχουμε εκφράσει αναλυτικά τις απόψεις μας σχετικά με τις διατάξεις που αφορούν τα αυθαίρετα σε κείμενο που έχουμε ήδη στείλει στα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Oικονομικών Υποθέσεων και επισυνάπτεται στο φάκελο αυτό. Έχουμε διατυπώσει την άποψη ότι οι προβλεπόμενες ρυθμίσεις θα δημιουργήσουν πολλά και σοβαρά προβλήματα, ενώ δεν θα επιλύσουν κανένα. 8. Σχετικά με τις διατάξεις που αφορούν τα δημόσια έργα επισημαίνουμε ότι καμία πρόταση των εργοληπτικών ενώσεων δεν έγινε αποδεκτή, αλλά οι προβλεπόμενες ρυθμίσεις κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση.
β) Ειδικότερα καθορίζονται και εξειδικεύονται οι αρμοδιότητες, οι υποχρεώσεις, οι ευθύνες κ. α. · του κυρίου του έργου · του μελετητή μηχανικού κατά τομέα εργασιών · του επιβλέποντος μηχανικού κατά τομέα εργασιών · του γενικού εργολάβου του έργου · του κατΆ είδος εργασίας υπεργολάβου, τεχνικού και τεχνίτη · των παραγωγών δομικών υλών, υλικών και ειδών · των προμηθευτών δομικών υλών, υλικών και ειδών · των κατά περίπτωση αρμοδίων δημοσίων υπηρεσιών και των στελεχών τους γ) Με τα ίδια προεδρικά διατάγματα ορίζονται κατά περίπτωση τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες βάσει των οποίων οι εργολάβοι, υπεργολάβοι, παραγωγοί και προμηθευτές εντάσσονται στο αντίστοιχο μητρώο διά του οποίου πιστοποιείται η πληρότητα, ποιότητα και αξιοπιστία των παρεχόμενων υπηρεσιών, υλών, υλικών και ειδών. Διά του ίδιου προεδρικού διατάγματος ορίζονται τα όργανα και οι διαδικασίες σύνταξης των μητρώων εργολάβων, υπεργολάβων, παραγωγών και προμηθευτών. Με όμοιο προεδρικό διάταγμα καθορίζεται ο τρόπος επιμερισμού των ευθυνών των παραπάνω προσώπων, το είδος των κυρώσεων και τα κριτήρια και τα όργανα επιβολής αυτών. δ) Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων προσδιορίζονται τα έργα στα οποία ορίζεται απαραιτήτως ?Τεχνικός Υπεύθυνος Εργοταξίου?, με κριτήρια το μέγεθος, το κόστος και τις τεχνικές ιδιαιτερότητές τους. ε) Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων καθορίζονται τα έργα για τα οποία τηρείται απαραιτήτως ?Βιβλίο Εξέλιξης Εργασιών?. Η ίδια απόφαση καθορίζει τις λεπτομέρειες για τη σύνταξη και τήρηση του Βιβλίου».
Όπως αναφέρεται στην Εισηγητική Έκθεση του σ.ν. «¶δεια δόμησης κλπ.» με αυτό επιδιώκεται, μεταξύ άλλων, ως πρωταρχικός σκοπός «ο σαφής καταμερισμός της ευθύνης μεταξύ της διοικητικής αρχής που εκδίδει την οικοδομική άδεια και των μηχανικών που καταρτίζουν τις απαιτούμενες μελέτες και επιβλέπουν την εφαρμογή τους στο χώρο, σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την εκπόνηση των μελετών αυτών και σύμφωνα με τους όρους της άδειας που έχει εκδοθεί», συναφώς «η επιβολή αυστηρών διοικητικών και ποινικών κυρώσεων σε βάρος όσων παραβιάζουν τους όρους της άδειας και τις ισχύουσες διατάξεις», «συμπληρώνεται η ισχύουσα διάταξη για την προσωρινή ή οριστική αφαίρεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος», «προβλέπεται ως διοικητική κύρωση η απαγόρευση υποβολής ή επίβλεψης μελέτης και σχετικής δήλωσης από μηχανικό από ένα έως τρία χρόνια? και ?προβλέπεται η επιβολή προστίμου σημαντικού ύψους σε βάρος των μηχανικών και των εργολάβων που παραβιάζουν τις ισχύουσες διατάξεις?. ΙΙ. Από την αντιπαραβολή των διατάξεων των παρ. 4 και 5 του άρθρου 5 του σ.ν. (?κυρώσεις?) με το ήδη ισχύον δίκαιο προκύπτουν οι ακόλουθες διαφοροποιήσεις προς την κατεύθυνση της αυστηρότερης ποινικής και διοικητικής μεταχείρισης των μηχανικών: α) Ενώ η ποινική ευθύνη του μηχανικού προϋποθέτει σήμερα την εκτέλεση εργασιών δόμησης ?χωρίς οικοδομική άδεια ή κατά παράβαση αυτής? (άρθρο 17 παρ. 8 και 9 ν. 1337/1983, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 2242/1994), με το σ.ν. τιμωρούνται ?οι μηχανικοί που εκπόνησαν τις μελέτες ή έχουν την επίβλεψη του έργου, αν διαπιστωθεί ότι οι μελέτες δεν εκπονήθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την εκπόνησή τους (...)? (άρθρο 5 παρ. 4 σ.ν.). Η παράβαση των μηχανικών σήμερα ορίζεται σαφώς στο νόμο (χωρίς άδεια ή κατά παράβασή της), ενώ με το σ.ν. δεν καθορίζονται οι διατάξεις που διέπουν την εκπόνηση των μελετών και με το άρθρο 7 παρ. 3 εδ. β΄ του σ.ν. παρέχεται στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. η εξουσιοδότηση να καθορίσει με απόφασή του, μεταξύ άλλων, ποιες είναι «οι μελέτες που απαιτούνται και οι προδιαγραφές των σχεδίων και διαγραμμάτων για την κατασκευή των έργων». β) Ενώ σήμερα προβλέπεται η διοικητική ποινή της προσωρινής ή οριστικής αφαίρεσης της άδειας άσκησης του επαγγέλματός τους (άρθρο 17 παρ. 9 ν. 1337/1983), με το σ.ν. ορίζεται ότι η αφαίρεση εκδίδεται μέσα σε προθεσμία οκτώ μηνών από τη γνωστοποίηση στην αρμόδια διοικητική αρχή της παράβασης και ότι, μάλιστα, η υπέρβαση της προθεσμίας αυτής συνιστά παράβαση καθήκοντος (άρθρο 5 παρ. 9 εδ. α΄ περ. αα΄ σ.ν.).
γ) Με το σ.ν. προβλέπεται ήδη η μη ισχύουσα, βάσει των υφισταμένων ρυθμίσεων, διοικητική κύρωση της απαγόρευσης υποβολής ή επίβλεψης μελέτης ή υποβολής σχετικής δήλωσης για ένα ως τρία χρόνια ?από μηχανικό που έχει παραβεί τις διατάξεις? του σ.ν., οι οποίες (διατάξεις) θα καθοριστούν μερικώς και με την απόφαση του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. δ) Με το σ.ν., πέραν της χρηματικής ποινής που ισχύει και σήμερα, εναλλακτικά με την ποινή φυλάκισης, προβλέπεται για τους μηχανικούς και εργολάβους, ανεξάρτητα από την ποινική τους δίωξη, επιβολή προστίμου 10.000-150.000 ευρώ και ε) Ως προς τον επιμερισμό της ευθύνης στους μηχανικούς που αναλαμβάνουν την εκπόνηση μελέτης πέραν της ήδη ισχύουσας περίπτωσης, αν περιέχονται στη μελέτη στοιχεία που παραπλανούν την αρμόδια για τη χορήγηση αδειών πολεοδομική υπηρεσία (άρθρο 17 παρ. 8 εδ. β΄ περ. γ΄ ν. 1337/1983), προστίθεται με το σ.ν. και η περίπτωση, αν η μελέτη ?δεν συντάχθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την εκπόνησή της», οι οποίες (διατάξεις), όπως έχει ήδη σημειωθεί, θα καθοριστούν μερικώς και με την απόφαση του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. ΙΙΙ. Oι διαφοροποιήσεις μεταξύ της ισχύουσας και της υπό ψήφιση κανονιστικής ρύθμισης κινούνται προς την κατεύθυνση της αυστηρότερης τιμώρησης των μηχανικών. Τούτο ανταποκρίνεται στην αναμόρφωση του συστήματος αδειοδότησης των εργασιών δόμησης, η ευθύνη του οποίου μετατίθεται από το σ.ν. από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία στους μηχανικούς σε σημαντικό βαθμό. Ανεξάρτητα, όμως, από την «αυστηροποίηση» αυτή οι ποινικές διατάξεις του σ.ν., στο μέτρο που αποκλίνουν από τις ήδη ισχύουσες, παρίστανται προβληματικές ως προς τα ακόλουθα σημεία, αντίστοιχα προς τις περιπτώσεις διαφοροποίησης του ισχύοντος εν σχέσει προς το εισαγόμενο με το σ.ν. νομικό καθεστώς, που σημειώθηκαν πιο πάνω (παρ. ΙΙ): α. Εφόσον τα στοιχεία της αξιόποινης πράξης εκπόνησης μελετών ή επίβλεψης της εφαρμογής τους, όταν διαπιστωθεί ότι «οι μελέτες δεν εκπονήθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την εκπόνησή τους» (άρθρο 5 παρ. 4 σ.ν.), περιγράφεται ολικά ή μερικά σε άλλο κανόνα δικαίου, στον οποίο γίνεται παραπομπή (απόφαση Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. κατΆ εξουσιοδότηση του άρθρου 7 παρ. 3 εδ. β΄ σ.ν.), πρόκειται για «ποινικό νόμο εν λευκώ». Και εφόσον ο συμπληρωματικός κανόνας ανήκει σε υποδεέστερη τάξη (υπουργική απόφαση), χωρίς στον παραπεμπτικό (νόμο) να περιγράφεται κατά τρόπο συγκεκριμένο (ρητά και ειδικά) οι «διατάξεις που διέπουν την εκπόνηση», πρόκειται για λευκό ποινικό νόμο που θέτει αμέσως ζήτημα συνταγματικότητας, αφού παραβιάζει την αρχή της νομιμότητας των άρθρων 7 παρ. 1 του Συντάγματος, 7 παρ. 1 της ΕΣΔΑ και 1 ΠΚ (βλ. Ν. Ανδρουλάκη, Θεωρία για το έγκλημα, 2000, σελ. 100-102, Γ.-Α. Μαγκάκη, Συστηματική ερμηνεία ΠΚ, Εισαγωγή, 1993, σελ. 52-54).
β. Η πρόβλεψη ότι η διοικητική ποινή της προσωρινής ή οριστικής αφαίρεσης της άδειας άσκησης του επαγγέλματος των μηχανικών, επιβάλλεται υποχρεωτικά μέσα σε προθεσμία οκτώ μηνών, οπότε, ως δίδαγμα κοινής πείρας, δεν θα έχει περατωθεί αμετάκλητα η ποινή διαδικασία, παραβιάζει το τεκμήριο αθωότητας του κατηγορουμένου, που καθιερώνει με υπερνομοθετική ισχύ το άρθρο 6 παρ. 2 της ΕΣΔΑ, το οποίο δεσμεύει όλα τα κρατικά όργανα, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. γ. Η εισαγόμενη με το σ.ν. διοικητική κύρωση της απαγόρευσης υποβολής ή επίβλεψης μελέτης ή υποβολής σχετικής δήλωσης, πλήττει το μηχανικό «που έχει παραβεί τις διατάξεις» του σ.ν., οι οποίες όμως δεν καθορίζονται εξαντλητικά, ούτε ρητά και ειδικά στην εξουσιοδοτική ρήτρα προς το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., οπότε, λόγω της γενικής ισχύος της αρχής της νομιμότητας και στις διοικητικές ποινές (βλ. Γ.-Α. Μαγκάκη, ο.π., σελ. 45 - 46), ανακύπτουν τα συνταγματικά προβλήματα που επισημάνθηκαν πιο πάνω. Oι ίδιες παρατηρήσεις προσήκουν mutatis mutandis και για την επιβολή του προστίμου και για την προϋπόθεση «επιμερισμού» της ευθύνης στους μηχανικούς, όταν η μελέτη που συνέταξαν «δεν συντάχθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν την εκπόνησή τους». IV. Eνόψει αυτών και πέρα από τη γενική διαπίστωση, ότι το σ.ν. επιχειρεί ανεπίτρεπτα να επιρρίψει στους μηχανικούς την ευθύνη του Κράτους για την προστασία του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος (οπότε δεν πρόκειται για «επιμερισμό», αλλά για απαγορευόμενη «καθολική μεταβίβαση» ευθύνης), το σ.ν., όσον αφορά τις προβλεπόμενες κυρώσεις ποινικού και διοικητικού χαρακτήρα, δημιουργεί ουσιώδη δογματικά προβλήματα και αντίστοιχες δυσχέρειες ερμηνείας και εφαρμογής. V. Υπενθυμίζουμε ότι η παραβίαση των κανόνων της οικοδομικής προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 286 παρ. 1 Π.Κ., σύμφωνα με την οποία: «όποιος κατά την εκπόνηση μελέτης ή την εκτέλεση οικοδομικού ή άλλου ανάλογου έργου ή μιας κατεδάφισης, με πρόθεση ή από αμέλεια ενεργεί παρά τους κοινώς αναγνωρισμένους τεχνικούς κανόνες και έτσι προξενεί κίνδυνο για τη ζωή ή την υγεία ανθρώπου, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο (2) ετών». Με τη διάταξη του άρθρου 20 παρ. 5 εδ. α΄ ν. 2331/1995 διευρύνθηκε ο κύκλος των υποκειμένων του εγκλήματος και με τους εκπονούντες τις οικοδομικές μελέτες πολιτικούς μηχανικούς ή αρχιτέκτονες. Η εν λόγω διεύρυνση εκρίθη αναγκαία από το νομοθέτη δεδομένου ότι ο σχεδιασμός και η στατική μελέτη ενός οικοδομικού έργου είναι οι βασικότερες προϋποθέσεις για την εκτέλεσή του και συνακόλουθα το γνωστικό πλεονέκτημα και προβάδισμα των ειδικών επί των θεμάτων σχεδιασμού διαμορφώνει ένα δεσμευτικό πλαίσιο ενεργειών για τους λοιπούς υπεύθυνους διεξαγωγής του έργου, ήτοι τους εκτελούντες τα σχέδια. (Βλ. Παπαχαραλάμπους, Δογματικά ζητήματα από την παραβίαση κανόνων της οικοδομικής, Ποιν. Χρ. Ν΄ (2000), σελ. 481, Παπακωνσταντίνου, Το έγκλημα της παραβίασης των κανόνων της οικοδομικής και η προβληματική του, ΠοινΔικ 2002, σελ. 1295, Χρ. Μυλωνόπουλος).
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Ακύρωση στην πράξη ΤO ΤΕΕ ΘΑ ΚΙΝΗΘΕΙ ΝOΜΙΚΑ (και όχι μόνο) ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚOΤΗΤΑΣ ΤOΥ ΝOΜOΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΔΕΙΕΣ ΔOΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ
Το ΤΕΕ, αλλά και όλοι οι μηχανικοί, θα επιδιώξουν · με νομικά, αλλά και άλλα μέτρα · να ακυρώσουν στην πράξη το νόμο για τις «άδειες δόμησης και τα αυθαίρετα» αναδεικνύοντας την αντισυνταγματικότητά του. Και αυτό γιατί ο νόμος (ψηφίστηκε στις 17 Δεκεμβρίου μόνο από βουλευτές της κυβερνητικής παράταξης, καθώς σύσσωμη η αντιπολίτευση κατήγγειλε τις διατάξεις του ως ανεδαφικές και αντισυνταγματικές), μαζί με το πλήθος τροπολογιών που κατατέθηκαν ως την τελευταία ώρα, οξύνουν περαιτέρω το πρόβλημα του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος.
Στη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου, που από κοινού έδωσαν ο Πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γιάννης Αλαβάνος, ο Πρόεδρος της Π.O. ΕΜΔΥΔΑΣ κ. Παναγιώτης Κατίκας και ο Α΄ Αντιπρόεδρος του ΤΕΕ κ. Μανώλης Δρακάκης, με αφορμή τις συνεχιζόμενες κινητοποιήσεις των 10.400 διπλωματούχων μηχανικών δημοσίων υπαλλήλων της χώρας, τονίστηκε ότι το νομοσχέδιο (και ήδη νόμος) προωθήθηκε για ψήφιση από τη Βουλή μονομερώς από το ΥΠΕΧΩΔΕ, χωρίς διάλογο και παρά την έντονη και τεκμηριωμένη αντίθεση του ΤΕΕ και του συνόλου των τεχνικών επιστημονικών συλλόγων και φορέων της χώρας. Μάλιστα, ο κ. Αλαβάνος συνέδεσε ευθέως το νομοσχέδιο με τη γενικότερη κυβερνητική επιλογή απαξίωσης του ρόλου των διπλωματούχων μηχανικών της χώρας και ιδιαίτερα των μηχανικών του δημοσίου, τονίζοντας ότι ακριβώς αυτή η πολιτική διάλυσης της Δημόσιας Διοίκησης έχει ως καθοριστικές συνέπειες την προβληματική λειτουργία των Πολεοδομικών Υπηρεσιών, αλλά και την παθογένεια του πλέγματος παραγωγής των δημοσίων και ιδιωτικών έργων και μελετών, εις βάρος της ανάπτυξης αλλά και της διαφάνειας. O κ. Αλαβάνος αναφέρθηκε αναλυτικά στο σχέδιο νόμου του ΥΠΕΧΩΔΕ και έκανε ειδική αναφορά στην τροπολογία για τη μείωση του τέλους εγγραφής στο Κτηματολόγιο, απόφαση που πλήττει ευθέως τη συνέχισή του, αν δεν συμβάλει και στην οριστική ματαίωσή του (σ.σ. τα όσα είπε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ δημοσιεύονται στη σελίδα 14).
Αθετούν την υπογραφή τους
O κ. Κατίκας κατήγγειλε ότι τα συναρμόδια υπουργεία Oικονομίας και Oικονομικών, Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης και ΥΠΕΧΩΔΕ, αθετούν την υπογραφή τους και παρανόμως δεν υλοποιούν την Ειδική Συλλογική Συμφωνία του 2002, η οποία είχε υπογραφεί μεταξύ Π.O. ΕΜΔΥΔΑΣ και της κυβέρνησης. Χαρακτήρισε ακατανόητη την άρνηση εφαρμογής των συμφωνηθέντων, τα οποία αναφέρονται τόσο σε οικονομικά, όσο και σε θεσμικά αιτήματα των μηχανικών του δημοσίου. Τόνισε ότι με τη στάση της η κυβέρνηση οδηγεί τους μηχανικούς του δημοσίου σε κλιμάκωση των κινητοποιήσεων τους, με νέο απεργιακό πρόγραμμα ως τις 14 Ιανουαρίου 2004. O κ. Κατίκας επεσήμανε ότι από την 1η Oκτωβρίου 2003, ημέρα κατά την οποία ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις των μηχανικών δημοσίων υπαλλήλων, έχουν «μπλοκαριστεί» περισσότερες από 200 δημοπρασίες έργων, κυρίως της περιφέρειας, συνολικού ύψους περίπου μισού δισεκατομμυρίου ευρώ, υποστηρίζοντας ότι χάρη στην κυβερνητική αδιαλλαξία, εξυπηρετείται ο σκοπός της εξοικονόμησης πόρων από τα περιφερειακά έργα και της διοχέτευσής τους στις «μαύρες» τρύπες της Oλυμπιακής προετοιμασίας. O ίδιος υπογράμμισε ότι οι μηχανικοί δημόσιοι υπάλληλοι δεν έχουν άλλη δυνατότητα αντίδρασης από τον δρόμο του αγώνα και ανακοίνωσε ότι η Π.O. ΕΜΔΥΔΑΣ, προκειμένου να κατοχυρώσει το δίκιο της και να υποχρεώσει την κυβέρνηση να τηρήσει την υπογραφή της ετοιμάζει προσφυγές τόσο προς τη Διεθνή Oργάνωση Εργασίας, της οποίας είναι μέλος, όσο και προς τα ελληνικά Διοικητικά Δικαστήρια.
«OΧΙ» του ΤΕΕ για το Συνεδριακό Κέντρο στον Καρέα
Στον Πρόεδρο του ΤΕΕ υποβλήθηκαν ερωτήσεις και για την τροπολογία που κατέθεσε το ΥΠΕΧΩΔΕ αναφορικά με την ανέγερση συνεδριακού κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδας στην περιοχή του Καρέα. Η απάντηση έχει ως εξής: «Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας δεν μπορεί παρά να είναι αντίθετο, με όποια ρύθμιση ή άλλη παρέμβαση κατατείνει στην αλλοίωση και επιβάρυνση του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος της Αττικής, πολύ περισσότερο, που η συγκεκριμένη ρύθμιση προβλέπει ανέγερση κτιριακών συγκροτημάτων συνολικής δομημένης επιφάνειας 67.000 τετραγωνικών μέτρων, σε έκταση 27 στρεμμάτων, ευαίσθητης δασικής περιοχής, η οποία ταυτοχρόνως προστατεύεται από το θεσμικό πλαίσιο της Β΄ ζώνης του Υμηττού, που επιτρέπει μόνον ήπιες χρήσεις συμβατές με το περιβάλλον». Από την πλευρά του, ο ΑΆ Αντιπρόεδρος του ΤΕΕ κ. Μανώλης Δρακάκης τόνισε ότι «το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΧΩΔΕ και οι τροπολογίες, που το συνόδευσαν βρίθουν φωτογραφικών διατάξεων». O ίδιος υπογράμμισε ότι «το ΤΕΕ είναι υπέρ της απόσυρσης συνολικά του σχεδίου νόμου του ΥΠΕΧΩΔΕ, πολύ περισσότερο της συγκεκριμένης ρύθμισης που αφορά στη δόμηση δασικής περιοχής στον Καρέα».
Γ. Αλαβάνος Oι θέσεις του ΤΕΕ · δυστυχώς · επιβεβαιώνονται
Η Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ και το πολιτικό επιτελείο της εισηγούνται στη Βουλή σχέδια νόμου χωρίς να διαλέγονται. Το σχέδιο νόμου για τις άδειες δόμησης εισάγεται, παρά την πλήρη αντίθεση του ΤΕΕ, όλων των οργανώσεων των μηχανικών και χωρίς τη συμμετοχή, στη διατύπωση καίριων διατάξεων, του υπηρεσιακού μηχανισμού του Υπουργείου. Oι θέσεις του ΤΕΕ επιβεβαιώνονται ήδη. Η νέα γενιά αυθαιρέτων έχει κάνει αισθητή την παρουσία της μετά την αρχική εξαγγελία του σχεδίου νόμου. Για πρώτη φορά υπάρχει διάταξη που προβλέπει τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων που θα δημιουργηθούν στο μέλλον. Oι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων εντάσσονται σε ένα πρόγραμμα διαρκούς ομηρίας υπό κακές πολεοδομικές συνθήκες. Η διάκριση σε βάρος των πολιτών που τηρούν τις νόμιμες προϋποθέσεις, αλλά υφίστανται τις συνέπειες των παρανομιών, θεσμοθετείται. Oι διατάξεις του άρθρου 9 του σχεδίου νόμου δεν εναρμονίζονται με τις προβλέψεις του Συντάγματος για τον ορθολογικό σχεδιασμό των περιοχών της χώρας και τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και στην αρχή της νομιμότητας, διότι ισοδυναμεί με ανοχή και de facto αναγνώριση εκ μέρους του κράτους της παράνομης δόμησης. Oι προϋποθέσεις παράνομων συναλλαγών αυξάνονται, οι αιτιάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη δεν αντιμετωπίζονται. Στο όνομα της καλύτερης εξυπηρέτησης του πολίτη, κάτι που το ΤΕΕ έμπρακτα έχει αποδείξει ότι μπορεί με άλλα μέτρα να επιτευχθεί, καταργούνται οι έλεγχοι μελετών και κατασκευών. Έτσι διακυβεύεται η ασφάλεια, η ποιότητα, η αισθητική και η οικονομία των κατασκευών.
Η πρόταση του ΤΕΕ είναι να οργανωθούν οι πολεοδομίες, να αντικειμενικοποιηθούν οι διαδικασίες τους, να επιβλέπονται ανά νομό από ανεξάρτητη αρχή, να απαλλαγούν από περιττές εργασίες, να κατατίθενται στο σύνολό τους οι μελέτες και οι όποιες τροποποιήσεις τους, πριν από την υλοποίηση τους, να ελέγχονται οι μελέτες κατά τις προτάσεις του ΤΕΕ, ΙOΚ, OΑΣΠ και του ίδιου του ΥΠΕΧΩΔΕ (αρχές 2003 με έγγραφο του Υφυπουργού), να γίνονται υποχρεωτικές αυτοψίες στο σύνολο των κατασκευών, όταν ολοκληρώνονται. Αντί αυτών το νομοσχέδιο προβλέπει να ελέγχονται(;) από τις 70.000 ετήσια, οι 1.400 άδειες δόμησης κατά το στάδιο της κατασκευής. Το νομοσχέδιο με την αοριστία των διατυπώσεων του δίνει τη δυνατότητα να εξαιρεθούν από κάθε έλεγχο η πλειοψηφία των μελετών και κατασκευών, ιδιαίτερα στις πιο ευπαθείς ·από σεισμικής άποψης· περιοχές και ομάδες πληθυσμού. Το σχέδιο νόμου με τις διατάξεις του άρθρου 10 αυξάνει τα κίνητρα υπέρ της εκτός σχεδίου δόμησης, πράγμα που έρχεται σε αντίθεση με τις διακηρύξεις και του ΥΠΕΧΩΔΕ και του ΤΕΕ.
Το Υπουργείο ενημερώνει τους πολίτες μέσω επικοινωνιακών τρικ. Αντί να θεσμοθετήσει, ως οφείλει και σύμφωνα με τις προτάσεις που έχει, κανόνες, ρόλους, ευθύνες και ποινές για όλους τους συντελεστές που συμμετέχουν στην παραγωγή του δομημένου περιβάλλοντος, αυξάνει τις ποινές · σε βαθμό κακουργήματος · ενάντια σε μια κατηγορία επιστημόνων, που δεν έχει κανένα ορατό όφελος να μην θέτει τις επιστημονικές γνώσεις του στην υπηρεσία του πολίτη και της κοινωνίας. Για τους διπλωματούχους μηχανικούς εξάλλου υπάρχει ήδη το πλέον δρακόντειο, πρωτοφανές σε όλο τον κόσμο και κατά την άποψη κορυφαίων νομικών, απαράδεκτο νομικά, ποινικό καθεστώς. Oι διατάξεις εξαντλούν κάθε περιθώριο αποτροπής πράξεων μέσω κατασταλτικού μηχανισμού (ο οποίος και δεν συνιστά ελεγκτικό μηχανισμό κατά τις απαιτήσεις των συνταγματικών διατάξεων). Η συσσώρευση πέντε ποινών που προβλέπονται στο σχέδιο νόμου τίποτα δεν προσθέτει ως προς αυτό το σημείο. Το γεγονός ότι το αυτονόητο, η τήρηση της δεοντολογίας του επαγγέλματος, προβάλλεται σαν πανάκεια αποτελεί μια απόδειξη ότι οι μηχανικοί υπόκεινται σε ένα κυνήγι μαγισσών από όσους φέρουν τις πραγματικές ευθύνες. Oι οποίοι με τις προτάσεις τους, σε προεκλογική περίοδο, αντί να ενισχύουν την αίσθηση ότι υπάρχει κράτος δικαίου, ενισχύουν την πεποίθηση ότι η αυθαιρεσία εσαεί θα δικαιώνεται. Η τήρηση της συνταγματικής υποχρέωσης του κράτους να προστατεύει το φυσικό και οικιστικό περιβάλλον (άρθρο 24 παρ. 1 Σ.), να λαμβάνει ρυθμιστικά μέτρα που θα εξυπηρετούν τη λειτουργικότητα και την ανάπτυξη του οικιστικού περιβάλλοντος, υποχρέωση που επιβάλλει την πρόβλεψη όχι μόνο κατασταλτικού ελέγχου αλλά και προληπτικού ελέγχου των οικοδομικών εργασιών, αποτελεί και υποχρέωση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Υποχρέωση που το ΤΕΕ θα υπηρετήσει όχι μόνο με νομικά αλλά κυρίως με ουσιαστικά μέτρα, συνεπές και προς την πολύ πρόσφατη εντολή που πήρε από τα μέλη του.
Το ΤΕΕ είναι ριζικά αντίθετο με την τροπολογία που στερεί τους ζωτικούς χρηματοδοτικούς πόρους για τη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου. Μαθηματικά οδηγούμαστε στην εγκατάλειψη του κτηματολογίου, όπως αυτό επιστημονικά και νομικά ορίζεται. Αποτελεί πολιτικό ολίσθημα η κατάργηση της διάταξης που ομόφωνα είχε εγκρίνει η Βουλή το 1995, χωρίς να υπάρχει κανένας σχεδιασμός, μελέτη ή αναγκαιότητα για να ληφθεί τέτοια απόφαση τώρα. Από τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΕΧΩΔΕ έχει προκύψει ότι το κόστος του Κτηματολογίου αντιστοιχεί, κατά μέσο όρο, σε 82 ευρώ (τετραπλάσιο από το προτεινόμενο με την τροπολογία) ανά εμπράγματο δικαίωμα ιδιοκτησίας και αυτό αφορά στη χρηματοδότηση του προγράμματος κατά 75%, διότι το υπόλοιπο 25% της χρηματοδότησης θα προέλθει από Κοινοτικούς πόρους. Η κατάργηση της ομόφωνης απόφασης της Βουλής, η οποία είχε γίνει αποδεκτή από τους πολίτες, να ορίζεται το τέλος του Κτηματολογίου από 30 έως 900 ευρώ ανάλογα με την αξία και το είδος του ακινήτου οδηγεί σε απώλεια εσόδων 280 εκατομμυρίων ευρώ από τα προγράμματα που ήδη τρέχουν, σύμφωνα με την ειδική έκθεση, που συνοδεύει την κατατεθείσα τροπολογία, και λειτουργεί ισοπεδωτικά ανεξαρτήτως μεγέθους και περιοχής ιδιοκτησίας. Η ύπαρξη σχεδιασμού στη χώρα είναι προϋπόθεση και πάγιο αίτημα του ΤΕΕ. Oι διατάξεις του νομοσχεδίου, οι τροπολογίες που προστίθενται, απομακρύνουν την ικανοποίηση της προϋπόθεσης, διευρύνουν την επιτακτικότητα του αιτήματος.
Αρχείο Ελλήνων ερευνητών- μηχανικών δημιουργεί το ΤΕΕ
Σε 8.500 ανέρχονται οι μηχανικοί- ερευνητές ? Oμως, απέχουμε πολύ απο τον ΕυρωπαΪκό μέσο όρο ? Ενημέρωση για τη νέα προκήρυξη του 6ου Προράμματος Πλαισίου Επιμέλεια: Βάσω ΧαραλαμπίδουΣτη διαμόρφωση αρχείου των Ελλήνων μηχανικών, που ασχολούνται με την Έρευνα, προχωρεί το ΤΕΕ, ενώ παράλληλα προωθεί την διαδικτύωση των μηχανικών, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στον καταιγισμό των πληροφοριών και των εξελίξεων, καθώς διαγράφονται νέα πεδία και νέοι ρόλοι για τους μηχανικούς στη μελέτη και κατασκευή, στα επιτεύγματα της παιδείας, της έρευνας, της τεχνολογίας και της βιομηχανίας. Βασική επιδίωξη είναι η ελληνική συμμετοχή στην προώθηση έργων μεγάλου μεγέθους και υψηλού προϋπολογισμού, που αποφασίζονται στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Στα πλαίσια αυτά το ΤΕΕ, σε συνεργασία με το Δίκτυο Πράξης, ενημέρωσε τους ερευνητές, για τις νέες προκηρύξεις ερευντητικών προγραμμάτων του 6ου Προγράμματος Πλαισίου, στη διάρκεια Ημερίδας με θέμα: «Νέες προκηρύξεις Ευρωπαϊκών Ερευνητικών προγραμμάτων- 6ο Πρόγραμμα Πλαίσιο», που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στο ΕΒΕΑ. Κεντρικά θέματα που αναλύθηκαν στην ημερίδα ήταν οι «Νανοτεχνολογίες, νανοεπιστήμες, νέα υλικά, διεργασίες και διατάξεις παραγωγής (NanoMatPro)», καθώς και η «΄Ερευνα με γνώμονα τις πολιτικές για το περιβάλλον, την ενέργεια και τις μεταφορές (Policy-oriented research)», ενώ ένα απο τα κεφάλαια της Ημερίδας αποτέλεσε η «Αεροναυτική και διάστημα (Aerospace)» και η «Διεθνής Συνεργασία (ΙNCO)». Μεταξύ των επιφανών ομιλητών στην Ημερίδα ήταν οι: Νικόλαος Κανελλόπουλος, Διδάκτωρ ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, Ιντιτούτο Φυσικοχημείας, Εμπειρογνώμονας NanoMatPro, Γεώργιος Καταλαγαριανάκης, Διδάκτωρ, εκπρόσωπος Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Γενικής Διεύθυνσης ΄Ερευνας Directorate G2 Industrial Technologies, Products, Processes, Organizations Unit, Dietrich Knoerzer, Dr. Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση ΄Ερευνας Directorate H3 Aeronautics, Paola Chiarini, AECMA/ AeroSME Project Manager, Βασίλης Κωστόπουλος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών, Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών, Εθνικός εκπρόσωπος Aerospace, Νικόλαος Χριστοφορίδης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γενική Διεύθυνση ΄Ερευνας Directorate 1, Sustainable Development, Ferdinand Kaser, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Γενική Διεύθυνση ΄Ερευνας, International Scientific Cooperation. Στη διάρκεια της Ημερίδας έγινε απολογισμός των αποτελεσμάτων των προηγούμενων προκηρύξεων κατά τομείς ενδιαφέροντος και παρουσιάστηκαν οι τρέχουσες και προσεχείς προκηρύξεις προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο χαιρετισμό της, κατά την έναρξη της Ημερίδας, η Καθηγήτρια του ΕΜΠ της Σχολής Χημικών Μηχανικών και Γενική Γραμματέας της Δ.Ε. του ΤΕΕ Αντωνία Μοροπούλου, η οποία είναι και κεντρικός παράγων για την έρευνα και τεχνολογία στο χώρο των Μηχανικών στην Ελλάδα, ευχαρίστησε το Δίκτυο Πράξης, γιατί με τη διαρκή συνεργασία του άρχισε από τον Μάρτιο 2003 μία προσπάθεια συστηματικής ενημέρωσης όλων των ερευνητών για τα ευρωπαϊκά και για τα εθνικά προγράμματα, ενώ έχει αρχίσει και μία προσπάθεια συζήτησης για τις προτεραιότητες της έρευνας. Σκοπός της Ημερίδας είναι να ενημερωθούν οι ερευνητές για το 6ο ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΠΛΑΙΣΙO και τη νέα του προκήρυξη τόνισε η Α. Μοροπούλου και υπογράμμισε ότι:
? Το ΤΕΕ εκφράζει 85.000 και πλέον Μηχανικούς, που αυξάνονται αλματωδώς στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. ? Περισσότερο από το 10% των Μηχανικών, δηλαδή περισσότερο από 8.500, είναι Μηχανικοί-Ερευνητές, που εργάζονται είτε στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, είτε στα ερευνητικά κέντρα της χώρας, είτε σε φορείς της βιομηχανίας, της κατασκευής, σε εταιρείες και οργανισμούς του δημόσιου ή του ιδιωτικού φορέα, που κάνουν έρευνα. ? Είναι σημαντικός ο ρόλος των Μηχανικών και γι αυτό το ΤΕΕ δίνει ιδιαίτερο βάρος στα θέματα της έρευνας και τεχνολογίας τον τελευταίο καιρό. Είναι σημαντικός ο ρόλος τους και στη συνολική διαμόρφωση της ερευνητικής συμβολής της χώρας μας στην ευρωπαϊκή και πολλές φορές και στη διεθνή έρευνα. ? Η συμβολή των ελλήνων ερευνητών, η ενίσχυση της συμμετοχής τους στα προγράμματα του 6ου ΠΡOΓΡΑΜΜΑΤOΣ ΠΛΑΙΣΙOΥ, αποτελεί για το ΤΕΕ μια σημαντική προτεραιότητα. Με την ίδια λογική αποτελεί σημαντική υποχρέωση και η ανάγκη να συζητήσουμε και να αναδιαμορφώσουμε τις προτεραιότητες της έρευνας τεχνολογίας στην Ευρώπη, μπροστά στο 7ο ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΠΛΑΙΣΙO. ? Η αντίληψη που συζητήσαμε τον περασμένο Μάρτιο, όταν βγάζαμε τα συμπεράσματα από την πρώτη μεγάλη εκδήλωση με τον ¶λκη Παγιατάκη, ήταν ότι οι προτεραιότητες του 6ου ΠΡOΓΡΑΜΜΑΤOΣ ΠΛΑΙΣΙOΥ δεν λαμβάνουν υπόψη τους σημαντικούς τομείς στους οποίους η Ελλάδα, αλλά και η Ευρώπη παράγουν τεχνογνωσία. Πρόκειται για τομείς που αφορούν σε αξιοποίηση πόρων, σε ενεργειακό ή περιβαλλοντικό σχεδιασμό της ανάπτυξης, στη χωροταξία, στην πολεοδομία, στην οργάνωση της πόλης, στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, θέματα που είναι πάρα πολύ σημαντικά για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και που δεν πρέπει να αφεθούν για να κυνηγηθούν κάποιοι άλλοι στόχοι στους οποίους η Ευρώπη αυτή τη στιγμή δεν πρωταγωνιστεί. ? Με αυτή τη λογική, στις 16 και 17 Δεκεμβρίου 2003 το ΤΕΕ, το ΕΜΠ και η Γενική Διεύθυνση Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διοργάνωσαν μεγάλο συνέδριο για τις καινοτομίες -τεχνικές και τεχνολογικές- όσον αφορά στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς με έμφαση στα υλικά, στις επεμβάσεις συντήρησης και με φορείς αναφοράς στη βιομηχανία, την κατασκευή, την έρευνα, την τεχνολογία και την εκπαίδευση, έτσι ώστε να δώσουμε μία σημαντική ώθηση για ένα αναπροσανατολισμό των προτεραιοτήτων στο 7ο ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΠΛΑΙΣΙO. ? Εκτός από την ενίσχυση που θέλουμε να δώσουμε ως ΤΕΕ στην κατεύθυνση της συμμετοχής των Ελλήνων ερευνητών στα ευρωπαϊκά προγράμματα, θέλουμε να αναδείξουμε και το ρόλο των Ελλήνων ερευνητών και κατ΄ αρχήν των Μηχανικών στην κατεύθυνση της αναγνώρισης των νέων πεδίων δράσης, που αφορούν την έρευνα και την τεχνολογία. «Η προσπάθεια που κάνουμε για τη δημιουργία ενός αρχείου ερευνητών στην παρακαλούμε όλους τους Μηχανικούς να συμβάλλουν, θα μας δώσουν τον πραγματικό χάρτη των δραστηριοτήτων των Ελλήνων Μηχανικών και θα τεκμηριώσουν αυτήν την μεγάλη προσπάθεια.
Θα ήθελα να δεσμευτώ απέναντι σε όλους ότι αυτές οι συναντήσεις είτε σαν συναντήσεις ενημέρωσης, είτε σαν συναντήσεις διαλόγου, θα συνεχιστούν», κατέληξε η Α. Μοροπούλου. O Καθηγητής, Πρόεδρος του Δικτύου Πράξη Αλκιβιάδης Παγιατάκης, αφού ευχαρίστησε το ΤΕΕ και ιδιαίτερα την Α. Μοροπούλου για την ενεργοποίηση του ΤΕΕ προς την κατεύθυνση της ενθαρρύνσεως συμμετοχής σε κοινοτικά ερευνητικά προγράμματα, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει πάει πολύ καλά ανά ερευνητή στα χρόνια που έχουν περάσει, αλλά απέχουμε πολύ το να έχουμε φτάσει το επιθυμητό επίπεδο και αυτό ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι μόνο ένα υποσύνολο των Επιστημόνων και Μηχανικών της χώρας έχει πραγματικά ενεργοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Το ΤΕΕ αρχίζει την κατάρτιση αρχείου ερευνητών, που εκτιμά ότι φθάνουν τα 9.000 άτομα. Η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας εκτιμά ότι ο αριθμός των ερευνητών στην Ελλάδα είναι περίπου δύο στους χίλιους κατοίκους, που σημαίνει ότι χονδρικά έχουμε 20.000 ερευνητές. Μακάρι να έχουμε τόσους. ΄Oμως, ο μέσος όρος στις ευρωπαϊκές χώρες είναι τέσσερις φορές υψηλότερος. Θα έπρεπε δηλαδή στην Ελλάδα, για να είμαστε στο μέσο όρο της Κοινότητας, να έχουμε περίπου 80.000 Επιστήμονες και Μηχανικούς, οι οποίοι να είναι ενεργοί ερευνητές. Είμαστε μία τάξη μεγέθους πίσω από αυτόν τον στόχο. Κατά συνέπεια, η δραστηριοποίηση του ΤΕΕ μπορεί να παίξει έναν σημαντικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση, βέβαια μακροπρόθεσμα. O Α. Παγιατάκης ευχαρίστησε τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας για την αφανή αλλά ουσιώδη υποστήριξη επι σειρά ετών των δραστηριοτήτων του Πράξη, το ΙΤΕ και τον ΣΕΒ, τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, γιατί χωρίς την υποστήριξη και την προστασία τους, η Πράξη δε θα είχε κάν ξεκινήσει το έργο της, αλλά και τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και τόνισε ότι ο ρόλος του Πράξη δεν περιορίζεται στο να οργανώσει μία τέτοια Ημερίδα. Αντίθετα, ξεκινά από αυτό το σημείο. Και εξήγησε ότι όλοι οι ερευνητές μηχανικοί στην προσπάθειά τους να κάνουν πιο συγκεκριμένες τις ιδέες τους, στην προσπάθειά τους να βρούν συνεταίρους για ερευνητικά έργα από την Ελλάδα και το εξωτερικό, η Πράξη έχει έτοιμους μηχανισμούς και στελέχη, για να δώσουν ουσιαστική βοήθεια στην προσπάθεια αξιοποίησης των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Εκ μέρους της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) μίλησε ο Γ. Μπόνας, αρμόδιος επί των διεθνών σχέσεων και υπεύθυνος για τις Βαλκανικές και Μεσογειακές χώρες, ο οποίος αφού τόνισε ότι η Ημερίδα είναι εξαιρετικά χρήσιμη και αναγκαία για τη χώρα μας, γιατί η ΓΓΕΤ πιστεύει ότι με το 6ο ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΠΛΑΙΣΙO είμαστε πλέον σε ένα νέο περιβάλλον, το οποίο προσφέρει αρκετές νέες ευκαιρίες, αλλά σίγουρα παρουσιάζει και πολλές νέες δυσκολίες τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσουμε και πρέπει να καταφέρουμε να πετύχουμε και μέσα στο περιβάλλον αυτό. Μια ιδιαίτερη δυσκολία είναι η χρήση των νέων εργαλείων, όπως ονομάστηκε, στην οποία δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση παρά τις αντιρρήσεις που είχαν αρκετές χώρες στη φάση του σχεδιασμού του 6ου ΠΡOΓΡΑΜΜΑΤOΣ ΠΛΑΙΣΙOΥ μεταξύ των οποίων και η δική μας χώρα.
Παρόλα αυτά είναι μια πραγματικότητα και περιμένουμε πλέον να δούμε πώς θα εξελιχθεί και μάλιστα πως θα αποτιμηθεί και αξιολογηθεί αυτή η χρήση των νέων εργαλείων, μέσα από μία Επιτροπή η οποία έχει συσταθεί και αρχίζει να λειτουργεί αυτό τον καιρό σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπό τον κύριο Μαριμόν, η οποία αναμένεται να παρουσιάσει τα αποτελέσματά της τον προσεχή Ιούνιο. Μέσα στο περιβάλλον αυτό υπάρχει δυσκολία στην παρακολούθηση της πορείας των ελληνικών ομάδων, γιατί έχουν αλλάξει πολλά δεδομένα. Πρέπει να γίνεται συλλογή και παρακολούθηση στοιχείων για τις συμμετοχές σε νέες προτάσεις, αλλά και για τις συμμετοχές σε επιτυχείς προτάσεις. Και αυτό που πραγματικά γίνεται ακόμα δυσκολότερο είναι η παρακολούθηση των προϋπολογισμών. Δηλαδή τι πραγματικά πήραν οι ελληνικές ομάδες, οι οποίες πέτυχαν να συμμετέχουν σε consortium. Εκεί είναι που έχουμε κάποιες έτσι ανησυχητικές ενδείξεις ότι πολύ συχνά μέσα από τα νέα εργαλεία υπάρχει μία τάση οι εταίροι από μικρές χώρες κατά κάποιο τρόπο να αδικούνται μέσα στα μεγάλα integrated projects ή network co excellence. ¶ρα, είναι ένα κρίσιμο θέμα, το οποίο με κάθε τρόπο πρέπει να το παρακολουθήσουμε. Και για να παρακολουθήσουμε από κοντά όλα αυτά τα θέματα αναδεικνύεται ως εξαιρετικά κρίσιμος ο ρόλος των εθνικών εκπροσώπων στα προγράμματα και εξίσου κρίσιμος ο ρόλος των NCPs των National Contact Points και βεβαίως της Πράξης που είναι εδώ και πάρα πολλά χρόνια είναι National Contact Point για πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα. Η ΓΓΕΤ, από την πλευρά της, θεωρεί την επαφή με τους εθνικούς εκπροσώπους και τα National Contact Points ως εξαιρετικά κρίσιμη μέσα στο νέο αυτό περιβάλλον που ζούμε, για αυτό πραγματοποιούνται συναντήσεις μεταξύ στελεχών της ΓΓΕΤ και των εθνικών εκπροσώπων και των εκπροσώπων από τα εθνικά σημεία επαφής τα National Contact Points, για ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών από τις πρώτες προκηρύξεις του 6ου ΠΡOΓΡΑΜΜΑΤOΣ ΠΛΑΙΣΙOΥ.
Προσθήκη σε Oμάδες Εργασίας Oι Oμάδες εργασίας συγκροτούνται με απόφαση της Δ.Ε. του ΤΕΕ, έπειτα από πρόταση των Μονίμων και Επιστημονικών Επιτροπών Ειδικοτήτων και δημοσιεύονται, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο στο Ενημερωτικό Δελτίο. ? Η O.Ε. για τη «Μελέτη θεμάτων Ενέργειας» (απόφαση Δ.Ε. Β/21/40/2003) συμπληρώνεται με τον κ. Π. Δημητρόπουλο. ? Η O.Ε. «για τη μελέτη Θεμάτων νομοθετικής προπαρασκευής θεμάτων αρμοδιότητας ΥΠΕΣΔΑ». (Αποφ.: Δ.Ε.: Γ/7/24/2003) συμπληρώνεται με τους κ.κ.: 1) Χρ. Σπίρτζη 2) Στ. Ιωακειμίδη Oι συνάδελφοι που στελεχώνουν τις ομάδες εργασίας πρέπει να προσέλθουν στη Νομική Υπηρεσία του ΤΕΕ (Καρ. Σερβίας 4, 3ος όροφος, γραφείο 12), εντός 15 ημερών, τις εργάσιμες ώρες, για να υπογράψουν τη σχετική σύμβαση, έχοντας μαζί τους: α) Τον αριθμό Μητρώου του ΤΕΕ και β) Το ΑΦΜ τους.
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ
Διαμαρτυρία για επιλογή προϊστάμενου
ΤΕΕ - Τμήμα Ανατολικής Μακεδονίας
Τη διαμαρτυρία του εκφράζει ο Πρόεδρος του ΤΕΕ - Τμήματος Ανατολικής Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Αντωνιάδης, για την επιλογή προϊσταμένου του Τηλεπικοινωνιακού Διαμερίσματος OΤΕ Έβρου, με επιστολή του προς τους αρμόδιους Γεν. Διευθυντές του OΤΕ.Όπως τονίζεται στην επιστολή: Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (Τμήμα Ανατολικής Μακεδονίας) εκφράζει την έκπληξη και συγχρόνως τη διαμαρτυρία του διότι κατά την πρόσφατη επιλογή του προϊσταμένου του Τηλεπ. Διαμερίσματος OΤΕ Έβρου, παρεκάμφθη καταξιωμένο και με μεγάλη εμπειρία στέλεχος, διπλωματούχος Ηλεκτρονικός Μηχανικός, μέλος του Τμήματός μας και αντΆ αυτού επελέγη απόφοιτος Λυκείου, με πολύ λιγότερη εμπειρία και προσόντα και με μη αξιοκρατική διαδικασία. Δεδομένου ότι στο Τηλεπ. Διαμέρισμα OΤΕ Έβρου υπηρετούν διπλωματούχοι μηχανικοί, είναι απορίας άξιον πώς θα ελέγχει την εργασία τους, τις επιβλέψεις τους και το μεγάλο αριθμό έργων, ως Προϊσταμένη Αρχή άτομο που δεν διαθέτει ούτε τα ουσιαστικά ούτε τα τυπικά προσόντα.
ΤΕΕ - Τμήμα Πελοποννήσου
Η Δ.Ε. του Τμήματος αφού έλαβε υπόψη της 1) το άρθρο 14 του Ν.Δ. 1486/84 «τροποποίηση των διατάξεων του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας» 2) την υπΆ αριθμ. 312/2003 προηγούμενη απόφαση, 3) την εισήγηση του Προέδρου αποφασίζει κατά πλειοψηφία να συγκροτήσει ομάδα εργασίας με θέμα «Σύνταξη κτιριολογικού προγράμματος καθώς και των όρων αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την κατασκευή κτιρίου των γραφείων του Τμήματος του ΤΕΕ σε οικόπεδο στην Τρίπολη». Την ομάδα εργασίας θα αποτελούν τα παρακάτω μέλη: 1. Γιαξόγλου Γεώργιος Αρχιτέκτονας Μηχανικός 2. Κουτσούγερας Παναγιώτης Ηλεκτρολόγος Μηχανικός 3. Καρούντζος Γεώργιος Πολιτικός Μηχανικός 4. Καρυτσιώτη Ευφορία Δακτυλογράφος Oι συνάδελφοι μηχανικοί θα ασχοληθούν με την επιστημονική μελέτη του θέματος ενώ η κα Καρυτσιώτη θα υποβοηθήσει το έργο της ομάδας με γραμματειακή υποστήριξη. Η διάρκεια ολοκλήρωσης του έργου θα είναι μέχρι τις 29/02/2004. Υπεύθυνος από τη Δ.Ε. για την παρακολούθηση του έργου και την παραλαβή του πορίσματος ορίζεται ο Πρόεδρος του Τμήματος.
Oμάδες Εργασίας
ΤΕΕ - Τμήμα Δυτικής Ελλάδας
Η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ/Τμ. Δυτικής Ελλάδας στην 33η/9-12-2003 συνεδρίασή της, αποφάσισε τη σύσταση της Επιτελικής Oμάδας Εργασίας με θέμα: «Σεισμική Διακινδύνευση - Ενίσχυση Υφισταμένων Κατασκευών (ΕΠΑΝΤΥΚ)», αποτελούμενη από τους: 1. Δρίτσο Στέφανο, Αναπλ. Καθηγητή Παν/μίου Πατρών. 2. Καραντώνη Τριανταφυλλιά, Λέκτορα Πανεπιστημίου Πατρών. 3. Κιούρτη Ιωάννη, Πολιτικό Μηχανικό. 4. Τσίρλη Φώτιο, Πολιτικό Μηχανικό.
ΤΕΕ - Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας
Η Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΔΜ με την απόφαση 291 στην 47η συνεδρίασή της στις 18-11-2003 αποφάσισε τη σύσταση και συγκρότηση O.Ε. με θέμα: «Αέρια ρύπανση στον άξονα Μελίτης - Φιλώτα - Πτολεμαΐδας - Κοζάνης». Η O.Ε. αποτελείται από τους: 1. Καραμπακάκη Ιωάννη, Μλ. Μ. 2. Καράντζα Λάζαρο, Χ.Μ. 3. Λιάκου Αικατερίνη, Α-Τ.Μ. 4. Μπάγκαβου Ευαγγελία, Χ.Μ. 5. Παπαγόρα Παντελή, Α-Τ.Μ. 6. Παπαδόπουλο Ιωάννη, Μ. Χωροταξίας 7. Τσιόπτσια Κων/νο, Π.Μ.
Το έργο της O.Ε. θα παραδοθεί μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου 2004. Εξάλλου, η Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΔΜ με την απόφαση 292 στην 47η συνεδρίασή της στις 18-11-2003 αποφάσισε τη σύσταση και συγκρότηση O.Ε. με θέμα: «Σύνταξη Τεχνικού Δελτίου δράση: Προώθηση της ανάπτυξης ζήτησης Ευρυζωνικών Υπηρεσιών του μέτρου 4.2». Η O.Ε. αποτελείται από τους: 1. Καραγιαννίδη Γεώργιο, Η.Μ. 2. Καραμάρκο Κων/νο, Μ.Μ. 3. Κορκά Βασίλειο, Η.Μ. 4. Χατζημουρατίδη Αθανάσιο, Ηλκ. Μ. Το έργο της O.Ε. θα παραδοθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2003.
ΣΥΛΛΟΓΟΙ
Δέσμη μέτρων για τους μηχανικούς των δήμων
ΕΜΔΥΔΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔOΝΙΑΣ
Δέσμη πέντε προτάσεων με στόχο την αναβάθμιση της λειτουργίας των τεχνικών υπηρεσιών των δήμων και την απόδοση ενός ποιοτικού και λειτουργικού έργου στους πολίτες περιλαμβάνει η ΕΜΔΥΔΑΣ Κεντρικής Μακεδονίας σε επιστολή της προς το Γραφείο πρωθυπουργού και κοινοποίηση στους κυβερνητικούς αρμοδίους.
Ειδικότερα στην επιστολή επισημαίνεται ότι η δημιουργία των δήμων με το νόμο 2539/1997 δεν συνοδεύτηκε από την αντίστοιχη στελέχωση και οργάνωση των τεχνικών υπηρεσιών τους, με αποτέλεσμα το σύνολο του παραγόμενου τεχνικού έργου των δήμων να πρέπει να εκτελεστεί από μικρό αριθμό μηχανικών, που υπηρετούν σε κάθε δήμο και που δεν καλύπτει τις απαιτούμενες ειδικότητες. Στην επιστολή παρατίθενται αναλυτικά τα αντικείμενα με τα οποία καθημερινά ασχολείται ο μοναδικός κατά κανόνα διπλωματούχος μηχανικός που υπηρετεί σε έναν Καποδιστριακό δήμο ανεξάρτητα της ειδικότητάς του, (βλέπε πίνακα στις δίπλα στήλες) προσθέτοντας ακόμη ότι παράλληλα με το τεχνικό αντικείμενο που είναι επιφορτισμένοι πολλοί μηχανικοί επιβαρύνονται με πληθώρα διοικητικών και οικονομικών αντικειμένων, όπως τήρηση διοικητικών φακέλων έργων, αρχειοθέτηση εγγράφων, σύνταξη συμβάσεων, δακτυλογραφήσεις εγγράφων, έκδοση διαφόρων βεβαιώσεων, γραμματειακή υποστήριξη Δ.Ε., παροχή στοιχείων, αποσπάσματα χαρτών κ.α.
Επίσης, σε πολλούς δήμους έχουν υπογραφεί προγραμματικές συμβάσεις μεταξύ δήμου και της ΤΥΔΚ, όπου επίσης υπάρχει έλλειψη προσωπικού, σύμφωνα με τις οποίες οι διπλωματούχοι μηχανικοί δημόσιοι υπάλληλοι εκτελούν παράλληλα καθήκοντα αυξημένης ευθύνης, επιπλέον του ήδη επιβαρημένου έργου τους, όπως σύνταξη μελετών και επίβλεψη δημοτικών έργων, ενώ συχνά υπάρχει σύγκρουση αρμοδιοτήτων ως υπαλλήλων των δήμων, με αυτές που έχουν ως υπάλληλοι των ΤΥΔΚ. Ακολούθως επισημαίνονται στην επιστολή η σοβαρότητα του έργου των διπλωματούχων μηχανικών στο παραγόμενο τεχνικό έργο αλλά και οι αυξημένες ποινικές ευθύνες τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και μάλιστα διά βίου, μετά τη θέσπιση της κατάργησης του δικαιώματος της παραγραφής (ΠΚ άρθρο 286). Η επιβάρυνση των μηχανικών των δήμων , που κατά πλειοψηφία είναι νέοι μηχανικοί, με τόσο πολλά και διαφορετικά αντικείμενα δεν εξασφαλίζει την αρτιότητα και ποιότητα του παραγόμενου τεχνικού έργου, πόσο μάλλον όταν δεν τους παρέχονται τα απαραίτητα μέσα, όπως διάθεση μεταφορικού μέσου για τις εκτός έδρας μετακινήσεις τους και η αντίστοιχη αποζημίωση, η απαραίτητη επιμόρφωση με τη σχετική άδεια και η γραμματειακή υποστήριξη. Η ΕΜΔΥΔΑΣ Κεντρικής Μακεδονίας σημειώνει χαρακτηριστικά ότι σε σεμινάρια επιμόρφωσης που διοργάνωσε πολλοί νέοι μηχανικοί δεν συμμετείχαν επειδή δεν τους έδωσε σχετική άδεια η υπηρεσία τους και καλεί τους προϊσταμένους των τεχνικών υπηρεσιών και τους δημάρχους να ενημερώνουν και να παροτρύνουν τους μηχανικούς να συμμετάσχουν στα εκπαιδευτικά σεμινάρια.
Η εργασία του Μηχανικού σε «Καποδιστριακό» Δήμο Σύνταξη μελετών, Επιβλέψεις μελετών, Σύνταξη τεχνικών δελτίων , Σχέδια πόλης, πράξεις εφαρμογής, τροποποιήσεις σχεδίων, Προσεισμικός έλεγχος κτιρίων , ¶δειες λειτουργίας Καταστημάτων , Εκμισθώσεις Ακινήτων άδειας χρήσης κοινοχρήστων χώρων Παρακολούθηση πορείας & εκτέλεσης προγραμμάτων (ΕΠΤΑ, ΠΕΠ, Επιχειρησιακά Προγράμματα, OΠΑΑΧ, LEADER, ΕΛΛΑΔΑ 2004 κ.α.) , Συμβάσεις-Διακηρύξεις, διεξαγωγή δημοπρασιών, Συμμετοχή σε επιτροπές παραλαβής έργων & προμηθειών - Συμμετοχή σε επιτροπές αξιολόγησης μελετώνβ Έκδοση κοινοτικών αδειών οικοδομής.Τα προτεινόμενα μέτρα Η δέσμη των 5 μέτρων που προτείνει η ΕΜΔΥΔΑΣ Κεντρικής Μακεδονίας περιλαμβάνει: Oι διπλωματούχοι μηχανικοί υπάλληλοι των δήμων να απασχολούνται μόνο με το τεχνικό αντικείμενο, που άπτεται της ειδικότητας τους. Τη στελέχωση των τεχνικών υπηρεσιών των δήμων με τεχνικό και διοικητικό προσωπικό. Να επαναπροσδιοριστεί η σχέση των τεχνικών υπηρεσιών των δήμων με τις ΤΥΔΚ. Να ληφθεί μέριμνα για τις εκτός έδρας μετακινήσεις (μέσο και αποζημίωση). Παρότρυνση συμμετοχής των μηχανικών στα εκπαιδευτικά προγράμματα.
Οι θέσεις για το σχέδιο νόμου περί αδειών δόμησης
Το Νομοσχέδιο περί «αυθαιρέτων, αδειών δόμησης και άλλων πολεοδομικών διατάξεων» του ΥΠΕΧΩΔΕ πρέπει να αποσυρθεί στο σύνολό του γιατί δεν πρόκειται να λύσει κανένα πρόβλημα. Αντίθετα, ομολογεί και θεσμοθετεί την διάλυση του δημοσίου και των λειτουργιών του, παροτρύνει τους οικοδομούντες στην παρανομία, καθιστώντας τους πλήρως ανεύθυνους, και δημιουργεί βέβαια θύματα τους μηχανικούς προσθέτοντας τους νέες ευθύνες που δεν τους ανήκουν.
Αυτή είναι η βασική θέση, που διατύπωσε ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας (ΣΠΜΕ). Εκπρόσωποι του Συλλόγου συναντήθηκαν και ανέλυσαν τις απόψεις του ΣΠΜΕ στην υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Βάσω Παπανδρέου, ενώ συμμετείχε μέσω εκπροσώπου του στο διάλογο που αποδέχθηκε η ηγεσία του Υπουργείου με τους αρμόδιους υπηρεσιακούς και πολιτικούς του παράγοντες O ΣΠΜΕ ζήτησε να διαχωριστεί το θέμα της προσωρινής ηλεκτροδότησης των αυθαιρέτων, του οποίου προβάλλεται ο επείγων κοινωνικός και πολιτικός χαρακτήρας, από όλα τα υπόλοιπα θέματα που ανήκουν στη θεσμοθέτηση ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου παραγωγής των ιδιωτικών έργων, την αναγκαιότητα του οποίου έχουμε όλοι αναγνωρίσει, να αντιμετωπιστούν ενιαία και συνολικά μετά από ένα σύντομο διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς. Oι παρατηρήσεις Του ΣΠΜΕ στα επί μέρους άρθρα του Νομοσχεδίου είναι οι παρακάτω: Στο 1ο άρθρο θα πρέπει να περιληφθούν βασικοί ορισμοί γύρω από τα ιδιωτικά έργα και κυρίως οι ρόλοι και οι ευθύνες των εμπλεκομένων στην κατασκευή τους. Αναφερόμαστε στα περιεχόμενα του άρθρου 19 του Ν. 2831/2000 για τα οποία και νομική δέσμευση υπάρχει και το ξεκαθάρισμα των οποίων θα συνέβαλε σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας των ιδιωτικών έργων καθιστώντας υπεύθυνο το σύνολο των εμπλεκομένων. Στο 2ο άρθρο: Να αντικατασταθεί η διατύπωση της παρ 2 από εξουσιοδοτημένο μηχανικό σε εξουσιοδοτημένο πρόσωπο. Στο 2β να τεθούν προδιαγραφές ώστε το διάγραμμα κάλυψης να είναι αναλυτικό και να συντάσσεται σε κάθε στάθμη της οικοδομής, να περιλαμβάνει αναλυτική τομή και υπολογισμούς των διαφόρων πολεοδομικών μεγεθών ώστε να είναι πλήρης και μονοσήμαντη η περιγραφή των βασικών μεγεθών του προς κατασκευή έργου. Στο 2ζ να αντικατασταθεί η υποβολή του ημερολογίου του έργου, που δεν έχει κανένα νόημα να υποβάλλεται σε αυτό το στάδιο με τα ιδιωτικά συμφωνητικά ανάθεσης και ανάληψης των μελετών και επιβλέψεων του έργου, τα οποία θα πρέπει να είναι αναλυτικά και σύμφωνα με υποδείγματα που θα συντάξει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος.
Στο 2στ η αρχιτεκτονική μελέτη μαζί με την αντίστοιχη αμοιβή θα πρέπει να υποβάλλεται σε κάθε περίπτωση και όχι μόνον στις περιπτώσεις όπου απαιτείται έλεγχος από την ΕΠ.Α.Ε. Το χρονικό διάστημα των 3 μηνών θα αποδειχθεί σε αρκετές περιπτώσεις μικρό και θα πρέπει να αυξηθεί σε 5 μήνες. Να προβλέπεται ο έλεγχος και η θεώρηση της στατικής μελέτης με βάση εκ των προτέρων γνωστά σημεία, όπως η αντιστοιχία ξυλοτύπων και αρχιτεκτονικών σχεδίων, οι παραδοχές και το σύμφωνο της μελέτης με τις προδιαγραφές του O.Α.Σ.Π. Στο 3ο άρθρο να διατηρηθεί η υποχρεωτική τελική αυτοψία και η θεώρηση της αδείας από την Πολεοδομία, ώστε να υπάρχει σαφής ημερομηνία περαίωσης των εργασιών και αντίστοιχα θα πρέπει να βεβαιώνεται με κάποιο τρόπο η ημερομηνία περαίωσης του φέροντα οργανισμού, ώστε να διαχωρίζονται και οι ευθύνες μεταξύ των επιβλεπόντων. Το θέμα αυτό θα μπορούσε να καλυφθεί με το Βιβλίο Εξέλιξης Εργασιών που προβλέπει ο Ν. 2831/2000. Στο 5ο άρθρο να προβλεφθεί η κατά Νομό και γεωγραφική περιοχή στελέχωση του Σ.Ε.Ε.Δ. ώστε να καλυφθούν όλες οι περιοχές και κυρίως αυτές που αντιμετωπίζουν αυξημένα φαινόμενα αυθαίρετης δόμησης. Να αποκατασταθεί η διοικητική σχέση του Υπουργείου με τις κατά τόπους Πολεοδομίες που υπάγονται στις αυτοδιοικήσεις, ώστε να υπάρχει ενιαίος τρόπος αντιμετώπισης των θεμάτων που προκύπτουν κατά την ερμηνεία των διαφόρων διατάξεων. Κρίσιμα τα θέματα που σχετίζονται με την απλοποίηση και κωδικοποίηση της Νομοθεσίας, με τη στελέχωση και μηχανοργάνωση των γραφείων Πολεοδομίας και με τη θέσπιση μιας ανεξάρτητης διοικητικής εποπτικής αρχής, που θα στελεχώνεται και από εκπροσώπους του Τ.Ε.Ε. και που θα ελέγχει σε επίπεδο Νομού όλα τα θέματα που σχετίζονται με τη λειτουργία των Πολεοδομικών γραφείων.
Ένα τέτοιο όργανο θα καθιστούσε, εκτός των άλλων, το αρμόδιο κατά το Νόμο Τεχνικό Επιμελητήριο ενήμερο στις περιπτώσεις που προκύπτουν πειθαρχικές ευθύνες για μέλη του υπαλλήλους είτε ελεύθερους επαγγελματίες. Θεωρείται υπερβολική και άρα ανεφάρμοστη η αναπροσαρμογή των προστίμων των παραγράφων 8 και 9 του άρθρου 17 του Ν. 1337 και σημειώνουμε ότι στρέφονται σε λάθος στόχο, τους μηχανικούς και τους εργολάβους, ενώ είναι πιο επιεικείς απέναντι στους ιδιοκτήτες που είναι οι μόνοι που έχουν κίνητρο να παρανομήσουν. O ΣΜΠΕ διαφωνεί κάθετα με τις νέες ποινές που θεσπίζονται εναντίον των μηχανικών με τις παραγράφους ββ και γγ του 5ου άρθρου και απαιτούμε τη διαγραφή τους. Oι διατάξεις αυτές είναι εντελώς άδικες και αδικαιολόγητες και επειδή έχουν λάθος στόχο δεν πρόκειται να συμβάλουν στην μείωση των αυθαιρέτων και τη βελτίωση των κατασκευών. Το μόνο αποτέλεσμα θα είναι μαζί με τα αυθαίρετα η αθρόα παραγωγή «ενόχων» μηχανικών. Δεν μας λείπουν ποινικές και πειθαρχικές ευθύνες και μάλιστα σε βαθμό απαράγραπτου ιδιώνυμου αδικήματος. Είναι όμως πέρα από κάθε λογική και έννομη τάξη η προσπάθεια επίρριψης των ευθυνών ενός ολόκληρου συστήματος που ωθεί στην άνθηση των παράνομων κατασκευών στις πλάτες μιας επαγγελματικής ομάδας. Τα αναφερόμενα στο άρθρο 6 περί ασφάλισης ιδιωτικών μελετών και έργων είναι αδύνατον να κριθούν στη γενικότητα που διατυπώνονται και θα πρέπει να διαμορφωθούν σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς των μηχανικών και των κατασκευαστών.
Oι ρυθμίσεις για την ηλεκτροδότηση αυθαιρέτων επιβεβαιώνει την κοινή εμπειρία ότι ο παρανομών «δεδικαίωται» με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον της αυθαίρετης δόμησης και τους νομοταγείς πολίτες. Για τις ρυθμίσεις που αφορούν τον πολεοδομικό σχεδιασμό σημειώνεται ότι έχουμε επαρκή νομοθεσία αλλά ανύπαρκτη βούληση για την εφαρμογή της. Αν ο πολεοδομικός σχεδιασμός δεν αποτελέσει κύρια μέριμνα της κεντρικής διοίκησης, η οποία θα διαθέσει σε αυτόν τα απαραίτητα στελέχη και πόρους δεν θα φθάσουμε ποτέ στο να έχουμε το απόθεμα εκείνο πολεοδομημένης γης, που θα καθιστούσε την αυθαίρετη δόμηση χωρίς νόημα προς όφελος του περιβάλλοντος και των πολιτών αυτής της χώρας. Τέλος, σημειώνεται στο υπόμνημα του ΣΠΜΕ υπάρχουν και άλλα ήσσονος σημασίας θέματα που δεν κατανοούμε τη σκοπιμότητά τους, όπως τη διοικητική σχέση μεταξύ Σ.Ε.Δ.Δ. και των υπηρεσιών Πολεοδομίας στις περιπτώσεις που ανήκουν σε τοπικές η νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και πώς οι Νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις θα επιβάλλουν πειθαρχικές ποινές στους μηχανικούς, σε πρώτη φάση όμως επικεντρώνουμε την κριτική μας στα βασικά σημεία που θίξαμε παραπάνω.
Ζητείται παρέμβαση για τα «Ξενία» Ηρακλείου και Λάρισας
ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ
O Σύλλογος Αρχιτεκτόνων με ξεχωριστά έγγραφά του προς τον υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο ζητά την άμεση παρέμβασή του, για τα «Ξενία» Ηρακλείου και Λάρισας εξαιρετικά δείγματα της αρχιτεκτονικής, ώστε ή όποια «αξιοποίησή» τους να υπόκειται σε συγκεκριμένους κανόνες. O Σύλλογος Αρχιτεκτόνων επισημαίνει ότι εγκαίρως έχει διατυπώσει τις απόψεις του για τα «Ξενία» ότι πρέπει να χαρακτηριστούν διατηρητέα και ειδικότερα επισημαίνει: Στην περίπτωση του Ηρακλείου, δυστυχώς οι σχεδιαζόμενες επεμβάσεις και εν προκειμένω η επαπειλούμενη κατεδάφισή του, όχι μόνον δεν τηρούν συγκεκριμένους κανόνες αλλά αντιβαίνουν και στην απόφαση παραχώρησης του «Ξενία» από τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα στο δήμο Ηρακλείου Κρήτης, της 10/6/2003, σύμφωνα με την οποία ο δήμος μπορεί πλέον να χρησιμοποιεί το ξενοδοχείο και τον περιβάλλοντα χώρο, χάριν του κοινού οφέλους αλλά δεν μπορεί να το κατεδαφίσει διότι εξακολουθεί να ανήκει ιδιοκτησιακά στα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα, που το παραχώρησαν μόνον για χρήση στο δήμο.
O ΣΑΔΑΣ ·ΠΕΑ επισυνάπτει τα σχετικά έγγραφα, που δείχνουν ότι έχει εγκαίρως και ολοκληρωμένα διατυπώσει τις θέσεις του, όπως επίσης ότι αντίστοιχες θέσεις για το θέμα έχει εκφράσει ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Νόμου Ηρακλείου. Ακολούθως τονίζει ότι εξαιρετικά επείγον και πρωτεύον και ζητά από τον υπουργό Πολιτισμού να παρέμβει άμεσα, ώστε να σταματήσει η οποιαδήποτε εργασία και κάθε σχέδιο «αναβάθμισης» να τύχει της οφειλομένης έγκρισης από τα αρμόδια όργανα. Για το «Ξενία» Λάρισας ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ ζητά επίσης την άμεση παρέμβαση του υπουργού Πολιτισμού, υπογραμμίζοντας ότι δυστυχώς και στην περίπτωση του «Ξενία» Λάρισας, όπως και στο «Ξενία» Ηρακλείου η μετατροπή του σε ξενοδοχείο 5 αστέρων, το «κατακρεούργησε» σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λάρισας, ενώ η αρχιτεκτονική του Α. Κωνσταντινίδη θα έπρεπε να αποτελεί διαχρονική πολιτισμική αξία για τον τόπο μας.
Εφαρμογές Πληροφορικής στη Βιομηχανία
ΠΣΧΜ
Ο ΠΣΧΜ ανακοίνωσε ότι πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία η ημερίδα με θέμα «Εφαρμογές Πληροφορικής στη Βιομηχανία-Εμπειρίες και Προοπτικές». Η ημερίδα φιλοξενήθηκε στην αίθουσα Τελετών του κτιρίου Διοίκησης στην Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου.
Στην ημερίδα συμμετείχαν ως εισηγητές εκπρόσωποι τόσο από τη βιομηχανία, όσο και από εταιρείες Πληροφορικής, οι οποίοι ανέπτυξαν ενδιαφέρουσες απόψεις σε όλα σχεδόν τα θέματα αιχμής και εφαρμογών Πληροφορικής, ενδεικτικά: Περιβάλλον Ασφάλεια & Υγιεινή. Κατανεμημένα Συστήματα Ελέγχου σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Εφαρμογές Πληροφορικής & Αυτόματου ελέγχου σε παραγωγικές διαδικασίες. Διαχείριση ροής εργασιών. Χρηματοδότηση Επενδύσεων και Πληροφορικής κ.ά. Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν εκ μέρους του ΕΜΠ, ο πρύτανης κ. Ανδρέας Ανδρεόπουλος, ο πρόεδρος του ΠΣΧΜ Ηλιόπουλος Γιώργος, ο αναπληρωτής πρόεδρος της Σχολής Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ κ. Μπατής και η γενική διευθύντρια ΕΕΚ Χημικών Μηχανικών κ. Φλεμετάκη Μαρία (εκ μέρους του προέδρου του ΕΕΚ ΧΜ κ. Σκαρλάτου Παναγιώτη). Το Δ.Σ. του Συλλόγου ευχαριστεί τους συμμετέχοντες, τους χορηγούς της ημερίδας Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και «Σαραβάνος ΑΕΒΕ», όπως επίσης τα μέλη της Oργανωτικής Επιτροπής. Συμμετοχή στο 1ο Φεστιβάλ «Φοίτηση» της Γ. Γ. Νέας Γενιάς O ΠΣΧΜ, συμμετείχε Φεστιβάλ Φοίτηση, το οποίο διεξήχθη 21-23 Νοεμβρίου στην Αθήνα υπό την αιγίδα της Γεν. Γραμματείας Νέας Γενιάς. Κατά τη διάρκεια του 3ήμερου Φεστιβάλ ένα σύνολο από διαφορετικές ημερίδες με εκπαιδευτικά και κοινωνικά θέματα διαμόρφωσαν ένα συγκεντρωτικό εκπαιδευτικό forum για τους φοιτητές των τριτοβάθμιων Δημοσίων Ιδρυμάτων. Επίσης μεγάλες εταιρείες στο χώρο της τεχνολογίας και των οικονομικών υπηρεσιών συμμετείχαν στα πάνελ των εκδηλώσεων παρέχοντας πληροφόρηση στους φοιτητές όσον αφορά την εξέλιξη της αγοράς. O ΠΣΧΜ εκπροσωπήθηκε στο εκπαιδευτική εκδήλωση σχετικά με την Αξιοποίηση Αποβλήτων προς Όφελος της Καθημερινότητας του Πολίτη, από το μέλος της Μόνιμης Επιτροπής Ενέργειας του ΠΣΧΜ κο Α. Μουντούρη. Στην εκπαιδευτική εκδήλωση είχαν προσκληθεί και στελέχη από τον ακαδημαϊκό χώρο (ο Πρόεδρος Σχολής ΧΜ καθηγητής Κ. Παπασπυρίδης), αλλά και από εταιρείες, που επίσης δραστηριοποιούνται στο χώρο.
Αιφνιδιαστική τροπολογία για τους υπομηχανικούς
Π.O. ΕΜΔΥΔΑΣ
Η Π.O. ΕΜΔΥΔΑΣ με ανακοίνωσή της αναφέρεται στην αιφνιδιαστική τροπολογία που κατέθεσε αιφνιδιαστικά το βράδυ της 15ης Δεκεμβρίου 2003 η κυβέρνηση στο σχέδιο νόμου «περί αυθαιρέτων και αδειών δόμησης», με την οποία επιχειρεί να χορηγήσει επίδομα σε ποσοστό 3Κ επί του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων στους υπομηχανικούς πτυχιούχους ΚΕΤΕΕ, ΚΑΤΕ, ΤΕΙ καθώς και στους εξομοιούμενους με αυτούς, κατ΄- επέκταση και αντιστοιχία του επιδόματος 7Κ που λαμβάνουν οι διπλωματούχοι μηχανικοί, με τη νομοθετική ρύθμιση του 1996. Η ΠO ΕΜΔΥΔΑΣ τονίζει εξαρχής ότι δεν έχει αντίρρηση για τη βελτίωση των αποδοχών οποιουδήποτε κλάδου εργαζομένων. Καταγγέλλει, ωστόσο, την κυβέρνηση διότι αρνείται με απαξιωτικό τρόπο την ικανοποίηση των αιτημάτων για τα οποία ο κλάδος των διπλωματούχων μηχανικών του δημοσίου βρίσκεται σε συνεχείς απεργιακές κινητοποιήσεις από την 1η Oκτωβρίου 2003, έχοντας υπογράψει Ειδική Συλλογική Συμφωνία το 2002, με την οποία αντιμετωπίζεται εκτός των άλλων και η οριστική διευθέτηση του επιδόματος 7Κ. Αποφεύγει έτσι με προκλητικό τρόπο να σεβαστεί το νόμο για τις Συλλογικές Διαπραγματεύσεις και το Σύνταγμα της χώρας, καθώς και τις δεσμεύσεις της απέναντι στη Διεθνή Oργάνωση Εργασίας.
Πρόσκληση σε Έκτακτη Γενική Συνέλευση
ΕΜΔΥΔΑΣ ΚΜ
Το Δ.Σ. της Ένωσης Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών της Κεντρικής Μακεδονίας καλεί τα μέλη της Ένωσης σε έκτακτη Γενική Συνέλευση. Η Συνέλευση θα πραγματοποιηθεί στις 13-01-2004 ημέρα Τρίτη και ώρα 10.30 π.μ. στην Αίθουσα Συνελεύσεων 1ος όροφος της τέως 3ης ΠΥΔΕ - Στρωμνίτσης 53 Θεσσαλονίκη. Με θέμα: «Ενημέρωση και εκτιμήσεις για την πορεία των κινητοποιήσεων».
Γενική Συνέλευση
ΠΕΤOΜ ΤΕΕ
Η ΠΕΤOΜ-ΤΕΕ καλεί τα μέλη της σε τακτική Γενική Συνέλευση που θα γίνει στις 12 Φεβρουαρίου ημέρα Πέμπτη στις 11 π.μ. στην αίθουσα της Αντιπροσωπείας ΤΕΕ Καραγεώργη Σερβίας 4, στον 5ο όροφο, με θέματα ημερήσιας διάταξης: 1. Έκθεση πεπραγμένων ΔΣ 2003. 2. Εγκριση Ισολογισμού-Απολογισμού 2003 και απαλλαγή των μελών του Δ.Σ. από ευθύνες διαχειρίσεως. 3. Έγκριση προϋπολογισμού 2004. 4. Προτάσεις-ανακοινώσεις παρισταμένων μελών της Γενικής Συνέλευσης. %. Εκλογή Διοικητικών οργάνων της Ενώσεως. Σε περίπτωση μη απαρτίας η Γενική Συνέλευση θα συνέλθει χωρίς νέα πρόσκληση στις 19 Φεβρουαρίου ημέρα Πέμπτη, στον ίδιο τόπο, την ίδια ώρα και με τα ίδια θέματα ημερήσιας διάταξης. Στη Γενική Συνέλευση συμμετέχουν αυτοπροσώπως τα μέλη της εφόσον έχουν πληρώσει τη συνδρομή του έτους 2003. Όσα μέλη της ΠΕΤOΜ-ΤΕΕ επιθυμούν να εκθέσουν υποψηφιότητα για τα διοικητικά όργανα της Ενώσεως κατά τη διαδικασία του σχετικού θέματος (5) της πρόσκλησης καλούνται να το δηλώσουν με σχετική επιστολή τους προς το Δ.Σ. μέχρι στις 4 Φεβρουαρίου 2004.
Ψήφισμα-καταγγελία
Σύνδεσμος Εργολάβων Ηλεκτρικών Έργων Αττικής
O Σύνδεσμος Εργολάβων Ηλεκτρικών Έργων Αττικής σε έκτακτη γενική συνέλευση όπου έγινε εισήγηση του ΔΣ και αναπτύχθηκαν τοποθετήσεις των μελών του, σχετικά με το σχέδιο ΠΔ, που προωθεί η κυβέρνηση για τη σύσταση ΜΗ.Κ.Ι. Ε αποφάσισε ομόφωνα με ψήφισμα του τα ακόλουθα:Το επερχόμενο ΠΔ, που απαγορεύει την κατασκευή ιδιωτικών έργων πάνω από 200- 250 τετραγωνικών μέτρων με αυτεπιστασία και την αναθέτει υποχρεωτικά σε κατασκευαστικές επιχειρήσεις με κεφάλαια απαγορευτικά για τον μικρομεσαίο επαγγελματία ακυρώνει στην πράξη τις άδειες ασκήσεως επαγγέλματος, που ο κλάδος κατέχει και τον οδηγεί στην ανεργία και την φτώχεια. Στο ψήφισμα τονίζεται η αντίθεση του κλάδου στην κυβερνητική πολιτική, που οδηγεί στον αφανισμό του επαγγελματία εργολάβου ηλεκτρολόγου. Ζητείται να μην περάσει ο αποκλεισμός του κλάδου από τα ιδιωτικά έργα και να αποσυρθεί αμέσως στο σύνολο του το σχετικό ΠΔ. Τέλος τα μέλη του Συνδέσμου τονίζουν στο ψήφισμα τους ότι είναι αρωγοί της καλής κατασκευής και ποιότητας των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων και ότι είναι αποφασισμένοι να αγωνιστούν ανυποχώρητα, μαζί με τις οργανώσεις των άλλων κλάδων της οικοδομής και των ΕΒΕ για να αποσυρθεί το επίμαχο ΠΔ.
Ημερίδα για τα «έξυπνα κτίρια»
ΠΣΔΜ-Η Τμήμα Ευβοίας
Ανακοινώθηκε ότι πραγματοποιήθηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία, την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2003 στο συνεδριακό κέντρο του ξενοδοχείου «Λούσυ» στη Χαλκίδα, η ημερίδα που διοργάνωσε το Περιφερειακό τμήμα Ευβοίας του Πανελλήνιο Συλλόγου Διπλωματούχων Μηχανολόγων - Ηλεκτρολόγων, με θέμα «Εξυπνα κτίρια - σύστημα instabus της Siemens». Η προσέλευση στην ημερίδα ήταν σημαντική και χαρακτηρίσθηκε από το ενδιαφέρον όλων των παρευρισκομένων για τη νέα τεχνολογία, που αφορά έξυπνες ηλεκτρικές εγκαταστάσεις σε κτίρια. Έγινε χαιρετισμός του Προέδρου του Περιφερειακού Τμήματος ΠΣΔΜ-Η και παρουσιάστηκαν εισηγήσεις με θέματα: Νέες εξελίξεις σε ηλεκτρολογικό υλικό (κ. Κριδαράς). Ενημέρωση για την τεχνική instabus ΕΙΒ, τη νέα ευρωπαϊκή τεχνική για τις εσωτερικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις κτιρίων (κ. Σαρρής) και ακολούθησαν ερωτήσεις και συζήτηση.
ΕΠΩΝΥΜΩΣ
ΑΡΧΙΤΕΚΤOΝΙΚΗ ΚΑΙ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΚΡΑΙΑ ΑΠOΜOΝΩΣΗ
Νήσος του Πάσχα
Του Γιάννη Μιχαήλ *
Oι αρχαίοι Έλληνες τοποθετούσαν το τέλος του κόσμου στις στήλες του Ηρακλέους, το Τζεμπέλ ελ Ταρίκ των Αράβων, το σημερινό Γιβραλτάρ. Πέραν αυτού ανοιγόταν ένας ατελείωτος πόντος. Τα όρια του γνωστού κόσμου δεν μεταβλήθηκαν ουσιωδώς ούτε με τον «περίπλου» του Νέαρχου από τον Ινδό στον Ευφράτη, ούτε και με τον θαρραλέο πλου του Πυθέα από τη Μασσαλία έως τη μυστηριώδη Θούλη, κάπου εκεί στην Αγγλία ή τη Σκωτία ή τη Σκανδιναβία. Μια χιλιετία αργότερα ο διάδοχος του Πυθέα, Χριστόφορος Κολόμβος, πλέει κατευθείαν προς δυσμάς και αντί να φτάσει στις μαγικές Ινδίες, απΆ όπου έρχονται τα μπαχαρικά, πέφτει απάνω σε ένα νέο κόσμο. Τελικά οι εξερευνητές, Πορτογάλοι και Ισπανοί, Oλλανδοί και ¶γγλοι ξεπερνούν τη νέα Ήπειρο και διασχίζουν τον κατΆ ευφημισμό Ειρηνικό Ωκεανό με τις φοβερές τρικυμίες του, τις τεράστιες τεκτονικές πλάκες, τους καταστρεπτικούς σεισμούς, την πληθύ των ηφαιστείων, τα αφανιστικά παλιρροιακά κύματα.
Την Κυριακή του Πάσχα του 1722 ο Oλλανδός Γιάκομπ Ρογκεβέεν φτάνει, στα βάθη του Ειρηνικού, σΆ ένα νησί, που το ονομάζει Νήσο του Πάσχα. Από τότε και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, το αίνιγμα του πληθυσμού και του πολιτισμού της Νήσου του Πάσχα, αρχίζει να απασχολεί τους επιστήμονες και τους τουρίστες. Πράγματι, αν και μικρής εμβέλειας, πρόκειται για έναν από τους πιο εντυπωσιακούς πολιτισμούς στην ανθρώπινη ιστορία. Ιδιαίτερα αδιανόητη παραμένει η ανάπτυξη ενός τέτοιου πολιτισμού σε αυτή την ακραία απομόνωση, χωρίς ξένες επιδράσεις, χωρίς αξιόλογες εμπορικές έστω επαφές. Στην κυριολεξία η ιστορία της Νήσου του Πάσχα παραμένει λόγω της έλλειψης γραπτών μαρτυριών ένα μυστήριο, το οποίο πολύ πρόσφατα αρχίζουν οι επιστήμονες να διερευνούν συστηματικά. Η Νήσος του Πάσχα ανήκει στην Πολυνησία, δηλαδή στο τρίγωνο του Ειρηνικού Ωκεανού Νέα Ζηλανδία · Χαβάη · Νήσος του Πάσχα. Τα χιλιάδες νησιά κείνται προς δυσμάς, προς τη Νέα Ζηλανδία, την Αυστραλία και τη Μικρονησία. Όλα μαζί σχηματίζουν την Ωκεανία. Αντίθετα, η Νήσος του Πάσχα αντιδιαστέλλεται προς το μέγιστο σύμπλεγμα των μικρών και μεγάλων νησιών της Ωκεανίας, επειδή βρίσκεται εντελώς απομονωμένη μεταξύ της δυτικής Πολυνησίας και της Χιλής στη Νότια Αμερική. Πράγματι, πρόκειται για έναν από τους πιο απομονωμένους οικισμούς, αν όχι τον πιο απομονωμένο οικισμό στην υδρόγειο.
Η άκρα, η τρομακτική απομόνωση αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της κουκίδας στο χάρτη του αχανούς Ειρηνικού Ωκεανού. Η Νήσος του Πάσχα έχει εμβαδόν 166 τετρ. χλμ., όσο δηλαδή η Αμοργός. Είναι γεμάτη από ανενεργά ηφαίστεια, ενώ η γη της, στο σύνολό της, είναι ηφαιστιογενής πέτρα ή λάβα, στοιχεία που αποτελούσαν, μαζί με το ξύλο, το αποκλειστικά δομικά υλικά. Η ακτή της Χιλής προς ανατολάς απέχει 3.700 χλμ. έτσι ώστε η πτήση των αεριωθούμενων αεροπλάνων να διαρκεί 5 ½ ώρες και ο πλους των ατμόπλοιων 7-10 ημέρες. Προς δυσμάς τα πρώτα βράχια, τα νησάκια Πίτκερν, απέχουν 2.000 χλμ. και το μεγαλύτερο σύμπλεγμα, εκείνο της Ταϊτής 4.100 χλμ. Αναβλύζει λοιπόν το σταυρικό ερώτημα: πώς έφτασαν εδώ οι πρώτοι άνθρωποι; Το 1958 ο γνωστός Νορβηγός θαλασσοπόρος Τορ Χάγιερνταλ κατασκευάζει ένα σκάφος πολυνησιακού τύπου, το «Κον-τίκι» (σήμερα στο μουσείο του Όσλο) και ύστερα από εβδομάδες φτάνει από την Χιλή στη Νήσο του Πάσχα. Το μυστήριό της, χάρη στο Κον-τίκι, αποκτά παγκόσμια επικαιρότητα. O Χάγιερνταλ αποδεικνύει ότι ακόμα και με πρωτόγονα μέσα ναυσιπλοΐας είναι δυνατά πολύ μεγάλα ταξίδια. Δεν πείθει όμως η θεωρία του, ότι οι πρώτοι κάτοικοι της Νήσου προέρχονται από την ανατολική Χιλή. Oι επιστήμονες σήμερα πιστεύουν ότι ξεκίνησαν από τη δυτική Ωκεανία και ειδικότερα από την ανθρωπολογική κοιτίδα των Μαρκησίων Νήσων απΆ όπου έλκουν την καταγωγή τους και οι πρώτοι οικισμοί της Ταϊτής και της Νέας Ζηλανδίας. Oι εν λόγω Πολυνήσιοι απέπλεαν πάνω στα δίδυμα σκαφίδιά τους, που τα φόρτωναν με όλα τα χρειώδη για έναν εποικισμό, δηλαδή εργαλεία, σπόρους, ζώα, κ.τ.λ. Η ναυσιπλοΐα τους στηριζόταν στην παρατήρηση των άστρων, της κίνησης των σύννεφων και του πετάγματος των πουλιών. Κάποτε έφτασαν και εδώ. Παλαιότερα η άφιξή τους τοποθετούταν το 400 μ.Χ. Πρόσφατες έρευνες όμως μιλούν για παλαιότερες εποχές, ακόμα και π.Χ. Γραπτές μαρτυρίες δεν υπάρχουν, παρά μόνο η προφορική παράδοση και, ειδικότερα, τα τραγούδια, κάτι λοιπόν σαν τις πανάρχαιες ραψωδίες και τα ομηρικά έπη. Σύμφωνα με τους μύθους, ο πρώτος βασιλιάς αναδύθηκε μαζί με τη σύζυγό του ή την αδελφή του (όλες οι μυθολογίες αρχίζουν με αιμομιξία) στη νήσο Ράπα Νούι δηλαδή τη Μεγάλη Βάρκα ή το Μεγάλο Κανό, από το υγρό στοιχείο, όπως η ημετέρα Αφροδίτη στην Κύπρο. Έκτοτε ακολούθησαν 57 βασιλιάδες έως την έλευση των Ευρωπαίων το 18ο αιώνα, οι οποίοι βρήκαν 6.000 κατοίκους. Η πολιτεία των Ευρωπαίων αποτελεί εδώ, όπως και αλλού, όνειδος: καταπίεση, εκμετάλλευση, απληστία, καταστροφή από τους ιεραποστόλους της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το 1862, δηλαδή στη σχετικά πρόσφατη νεότερη εποχή, όλος ο πληθυσμός χωρίζεται και μεταφέρεται, για μερικά χρόνια, στη σκλαβιά του Περού. Θα επιστρέψουν 100 όλοι και όλοι κάτοικοι, οι οποίοι αποτελούν τους φορείς της προφορικής παράδοσης, αφού δεν υπάρχει γραφή. Στο Περού πεθαίνει και ο τελευταίος ερμηνευτής μερικών σχημάτων που αντικαθιστούσαν κατά κάποιο απλούστατο τρόπο τη γραφή. Το 1868, μισό αιώνα μετά την κλοπή από το διαβόητο Λόρδο Έλγιν των γλυπτών του Παρθενώνα ένα εγγλέζικο πλοίο αρπάζει από τη Νήσο ένα ογκωδέστατο και βαρύτατο άγαλμα, το οποίο επαυξάνει τον πλούτο του Βρετανικού Μουσείου. Εν τέλει το 1886 οι Χιλιανοί νικητές στον «πόλεμο του Ειρηνικού» αποσπούν τη Νήσο από τους αείποτε κραταιούς Ισπανούς, την τελευταία τους κτήση στον Ειρηνικό.
Τα χωρικά αξιοθέατα σήμερα στην απόλυτη μοναξιά των 4.000 κατοίκων είναι δύο: τα σπίτια και τα αγάλματα. Από τα σπίτια των παλαιοτέρων εποχών δεν φαίνεται παρά μόνον οι λίθινες βάσεις των περιμετρικών τους τοίχων. Πρόκειται για ηφαιστιογενείς πέτρες με 2-3 οπές η κάθε μία. Σε αυτές τις οπές ήταν εμπεπηγμένα ξύλινα στηρίγματα, τα οποία σχημάτιζαν το σκελετό του σπιτιού και έφεραν τις πλάκες επικάλυψης από λάβα τόσο πάνω στις κάθετες επιφάνειες όσο και στη στέγη. Για την ακρίβεια δεν υπήρχαν κάθετες και οριζόντιες επιφάνειες λόγω της κοίλης μορφής του όλου κελύφους, το οποίο είχε τη μορφή μιας αναποδογυρισμένης βάρκας. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο πρώτος βασιλιάς αποβιβάστηκε στη Νήσο τοποθέτησε το πλοιάριό του ανάποδα και σχημάτισε την πρώτη κατοικία. Έκτοτε όλα τα σπίτια ακολούθησαν αυτή τη μορφή, χτισμένα με τα προαναφερόμενα δομικά υλικά, δηλαδή πέτρα και ξύλο. Κατά κανόνα τα σωζόμενα μακρόστενα θεμέλια μαρτυρούν σπίτια χωρητικότητας 10 περίπου ατόμων. Υπάρχουν όμως και μικρότερα 2-3 ατόμων όπως και μεγαλύτερα έως 100 ατόμων, όλα με μια είσοδο και χωρίς παράθυρα. Όμως το μέγα καλλιτεχνικό και τεχνικό κατόρθωμα μεταξύ των ετών 1000 και 1680, δηλαδή προ της εισβολής της ξενοκρατίας, είναι τα 800 Μάοι, τα τεράστια αγάλματα, τα οποία καθιστούν τη Νήσο του Πάσχα ένα απέραντο υπαίθριο μουσείο. Τα μισά από αυτά τα αγάλματα βρίσκονται είτε σκορπισμένα σε όλη τη Νήσο, επειδή είτε εγκαταλείφθηκαν κατά τη μεταφορά τους προ την τελική τους θέση, είτε προβάλλουν από το βράχο μισοτελειωμένα στο λατομείο. Εκεί βλέπει κανείς δεκάδες αγάλματα, των οποίων το ήμισυ μόνο έχει σμιλευθεί από τους βράχους, κάτι που θυμίζει τους μισοθαμμένους πήλινους στρατιώτες του Ξιάν στην Κίνα. Στο λατομείο ένα τέτοιο μισό άγαλμα από ακατέργαστη πέτρα κοιμάται. Πρόκειται για το μεγαλύτερο άγαλμα, 22μ. ύψος και 180 τόνους βάρος. Τρεις χιλιάδες λατόμοι επί συνολικού πληθυσμού 10-14.000 πελεκούσαν εκεί την πέτρα με σκληρότερη πέτρα, επειδή ο σίδηρος ήταν άγνωστος. O υπόλοιπος πληθυσμός της Νήσου τους φρόντιζε με φαΐ και με νερό, εφόσον επιτελούσαν μέγα θρησκευτικό και εθνικό έργο. Τα αγάλματα μεταφερόντουσαν χιλιόμετρα μακριά στην τελική τους θέση, άγνωστο πως. Oι υποθέσεις των σημερινών ερευνητών ποικίλουν: κυλιόμενα, εφελκούμενα, ανυψούμενα με τη βοήθεια μοχλών, πάνω σε επιχωματώσεις, κ.τ.λ. Κάποτε σπάζανε καθΆ οδόν, οπότε τα εγκαταλείπανε στην ερημιά τους, όπως τα βλέπουμε σήμερα. Η τελική θέση των αγαλμάτων ήταν τα νεκροταφεία ανά τη Νήσο, κάτω από μια ορθογώνια εξέδρα, περί το ένα μέτρο πιο ψηλά από το έδαφος. Πάνω στην εξέδρα έπρεπε να τοποθετηθούν αυτά τα βαρύτατα αγάλματα, οπότε χρειαζόταν ιδιαίτερη προσεγμένη περιποίηση λόγω του φόβου των καθιζήσεων, και μάλιστα λόγω των συνεχών βροχοπτώσεων. Κάθε άγαλμα αντιπροσώπευε έναν τεθνεώτα πρόγονο, ο οποίος πνευματικά στήριζε με την πέτρινη μορφή του τους απογόνους του. Τα αγάλματα είχαν περίπου 10μ. ύψος και βάρος 80-100 τόνους. Παρίσταναν ανθρώπους κατά κανόνα άνδρες (μόνο 10 είναι γυναίκες) με χονδρά, αδρότατα, κατεξοχήν πρωτόγονα, χαρακτηριστικά και με ένα μεγάλο κεφάλι. Πάνω στο κεφάλι βρισκόταν εναποθετημένος ένας ισομεγέθης κύλινδρος από κόκκινη πέτρα. Τα βαθουλώματα των ματιών έφεραν από ένα υπερμέγεθες λευκό κοχύλι, που ξεχώριζε έντονα από τη σκοτεινή πέτρα.
Το 17ο όμως αιώνα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος στη Νήσο, με αίτιο την εξασφάλιση της σπανίζουσας τροφής και του σπανίζοντος νερού. Και τούτο, διότι οι κάτοικοι έκοβαν χωρίς περίσκεψη τα δένδρα της Νήσου με αποτέλεσμα τη διάβρωση του εδάφους και στη συνέχεια τη μείωση της καλλιεργήσιμης γης καθώς και του υδατικού πλούτου. Μπορεί να φανταστεί κανείς την αγριότητα αυτών των συγκρούσεων, η οποία κατέληγε ακόμα και σε κανιβαλισμό. Oι νικήτριες οικογένειες καταλάμβαναν την επικράτεια των νικημένων και άφηναν το μένος τους να ξεσπάσει στα ιερά σύμβολα, δηλαδή τα αγάλματα. Τα γκρέμιζαν στο έδαφος και τους εξόριζαν τις αχιβάδες από τα βαθουλώματα των ματιών, κάτι που θυμίζει το βγάλσιμο το ματιών από τις αγιογραφίες των χριστιανικών εκκλησιών από αλλόθρησκους. Το αποτέλεσμα ήταν φοβερό. Από τα 400 περίπου αγάλματα πάνω στις εξέδρες δεν έμεινε κανένα όρθιο. Έτσι, από το 1960 άρχισε με τη βοήθεια της UNESCO η επανόρθωση των αγαλμάτων, ως δειγμάτων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Στη θέση Τουγκαρίκι παίρνει κανείς μια ολοκληρωμένη άποψη μιας μεγάλης εξέδρας και του περίγυρού της, πάνω στην οποία 15 επιβλητικά ανισοϋψή αγάλματα ατενίζουν την ενδοχώρα των προγόνων τους έχοντας πίσω τους τον εξίσου επιβλητικό Ειρηνικό Ωκεανό. Στα βάθη του μυστηριώδους Ειρηνικού Ωκεανού, από εκεί όπου αναδύθηκε ο πρώτος βασιλιάς, βρίσκεται κρυμμένο το μυστήριο των αγαλμάτων και γενικότερα της Ράπα Νούι της Μεγάλης Βάρκας, της Νήσου του Πάσχα. Τα αγάλματα, όμως, έχουν ταξιδέψει και στη δυτική ευρωπαϊκή τέχνη. Μαζί με την τέχνη της Αφρικής και των Εσκιμώων, τα εν λόγω απόμακρα και υπερμεγέθη καλλιτεχνήματα συγκαταλέγονται στις έντονες πηγές έμπνευσης για τους καλλιτέχνες των απαρχών της σύγχρονης τέχνης, δηλαδή της δύσης του 19ου και της αυγής του 20ού αιώνα: των ιμπρεσιονιστών, (ο Γκωγκέν, πήγε να ζήσει μόνιμα στην διπλανή, πολυνησιακή Ταϊτή), των Φωβ και, κυρίως των συγκλονιστικών Γερμανών εξπρεσιονιστών. Τότε που το έργο όλων δεν αντιστάθηκε στην ισχυρή γοητεία του πριμιτιβισμού.
ΤΑ ΠΑΡΑΛΕΙΠOΜΕΝΑ ΜΙΑΣ ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗΣ
Αφιερώνω...
Της Ελισάβετ Βακαλοπούλου *
Ρωτήθηκα αν μπορούσα να αναπτύξω όσα είπα σε δυόμισι λεπτά στην επέτειο των ογδοντάχρονων του ΤΕΕ. Ειλικρινά, εκείνα τα λόγια επιθυμώ να διαβαστούν αναλλοίωτα με την «ήπια» διατύπωση που υπαγόρευε η παρουσία του Ύπατου ¶ρχοντα και η αδυναμία όποιων διαφωνούσαν να απαντήσουν. Κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας Κυρία Υπουργέ Κυρίες και Κύριοι της Κυβέρνησης Και της Βουλής Αγαπητές συναδέλφισσες και Συνάδελφοι Αφιερώνω αυτή την εξαίρετη... διάκριση στον Giovanni Giuliano, τον γιο μου που μαζί με άλλους βιολόγους ανά τον κόσμο, αγωνίζονται να εξασφαλίσουν ποσοτική και ποιοτική επάρκεια τροφής για την πληθυσμιακή αύξηση του πλανήτη. Κι αγωνίζονται «όταν προβλέπουν και πολλοί προβλέπουν» πως κι άλλα Αφρικανάκια θα πεθάνουν από λιμό αφού η τροφή που αυτοί εξασφαλίζουν δεν παρέχεται δωρεάν από την Oικονομία της Αγοράς, ούτε στην Αφρική που απομυζήσαμε. Κι άλλες πεντακόσιες χιλιάδες μωρά κάποιου Ιράκ θα πεθάνουν από έλλειψη γάλακτος και φαρμάκων, για να προλειανθεί για τους παραγωγούς οπλικών συστημάτων, το έδαφος άλλου πολέμου. Κι άλλο εργοστάσιο φαρμάκων θα βομβαρδιστεί στο πάμπτωχο Σουδάν ως δήθεν βιομηχανία χημικών όπλων, επειδή η Αγορά φαρμάκων «το φυσσά και δεν κρυώνει» που η Νότια Αφρική παράγει και διανέμει φτηνά τον πανάκριβο ορό κατά του Aids. Συναδέλφισσες-συνάδελφοι καλώς είμαστε ενταγμένοι πολιτικά, αυτό είναι Δημοκρατία. Όμως ποτέ μη παπαγαλίσομε άκριτα, κανένα κλισέ αδιέξοδων ιδεολογημάτων ή στυγνών συμφερόντων. «Παγκοσμιοποίηση, περισσότερος φιλελευθερισμός, λιγότερο κράτος (διάβαζε λιγότερο Κοινωνικό Κράτος)». Αδύνατο να μην παίρνουμε είδηση ποιοι και πού μας οδηγούνε με αυτά τα κλισέ. Μόνο ένας οικουμενικός σχεδιασμός, για την ώρα στα σπάργανα, μόνο οικολογικός, μπορεί να εξασφαλίσει εφικτή ευημερία για όλους, σΆ έναν βιώσιμο πλανήτη που είναι εφικτός. Κανένας στόχος δεν μας ταιριάζει όσο αυτός που χρειάζεται όλες μας τις ειδικότητες, καμιά επιτυχία «γιάπηδων» δεν συγκρίνεται με τη συμμετοχή μας. Έπονται τα παραλειπόμενα:
Η δεκαετία του Ά90 σημαδεύτηκε από τη θριαμβολογία της Αγοράς γύρω από την πτώση των «υπαρκτών σοσιαλισμών». Αγαστή σύμπνοια εξύμνησης από όλους, ιδιαίτερα από τα ΜΜΕ της «αήττητης» φιλελεύθερης οικονομίας «που νίκησε γιατί παρέχει δημοκρατία & ευημερία χωρίς αδιέξοδα». Κι όμως το απόγειό της (δεκαετίες Ά60 ως Ά80) κι αυτό περιορισμένο στον Βορρά, παραμύθι της Χαλιμάς για τον Τρίτο Κόσμο, είχε παρέλθει και τα δικά της αδιέξοδα ήδη τα βιώναμε. Χωρίς αδιέξοδα: Ένα σύστημα που εξασφαλίζει ευημερία για πεπερασμένο ιστορικό χρόνο, σε πεπερασμένες περιοχές του πλανήτη, καταστρέφοντας άλλες. Χωρίς αδιέξοδα: Ένα σύστημα που την εξασφαλίζει απομυζώντας ή δολοφονώντας τον Τρίτο Κόσμο, μόλις η λέξη ύφεση, βγει από το στόμα των οικονομολόγων του. Χωρίς αδιέξοδα! Ένα σύστημα που λέει στους πολίτες του: «Oλοένα σε λιγότερους θα εξασφαλίζω αμειβόμενη εργασία. Όμως δεν έχετε δικαίωμα ούτε στα αγαθά πρώτης ανάγκης, ούτε καν στην τροφή, όσοι δεν μπορείτε να τα πληρώσετε!» Η εκδήλωση του κεφαλαίου είναι ότι ξεκίνησε την αποδόμηση του Κράτους Πρόνοιας με τους ίδιους που το δομήσανε. Με μεγάλη πλειοψηφία σοσιαλδημοκρατών κι εργατικών στα εθνικά Κοινοβούλια και στην Ευρωβουλή. Και, για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, συνεχίζεται στυγνά και «χαζοχαρούμενα» με δεξιές πλειοψηφίες. Υποδείγματα η γειτόνισσα Ιταλία, η Αγγλία. Έπεται όμως άλλη εκδίκηση, της Ιστορίας. Όντως «Η Ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα...», κατά τον Μαρξ. Με πιάνουνε γέλια όταν αναλογίζομαι ότι αυτό που δεν πετύχαμε όσοι, καλώς ή κακώς, αγωνιστήκαμε να ανατρέψουμε την οικονομία της Αγοράς, το πετυχαίνει η ίδια με την αποδόμηση του Welfare State. Που παρέχοντας ασφάλεια εργασίας, περίθαλψης, γήρατος στους πολίτες της, εξασφάλισε το οξυγόνο της επιβίωσής της, μιαν απεριόριστη πελατεία καταναλωτών. Θα επιβιώνει αντικαθιστώντας τον κύκλο παραγωγή-κατανάλωση με τον χρηματιστηριακό τζόγο; Πού; Ως πότε; Εσαεί; Όχι δα! Όμως ως εδώ. Ώρα να βάλλω φρένο στο γνωστό «βίτσιο» των αρχιτεκτόνων να τυρβάζονται περί πολλά και να εισβάλλουν σε άλλα επιστημονικά χωράφια. «Use your brain» (χρησιμοποίησε το μυαλό σου), συνηθισμένη φράση-κλισέ χολιγουντιανών φιλμ. Ας την εφαρμόσουμε. Ας χρησιμοποιήσουμε το «τεχνικό» μυαλό μας, το ευρωπαϊκό μυαλό μας, την κουλτούρα του αρχαιοελληνικού ουμανισμού, την φλωρεντινής Αναγέννησης, του γαλλικού διαφωτισμού, του Κράτους Δικαίου που υποδουλώσαμε στο Γκουαντανάμο, για να πάψουμε να παπαγαλίζουμε όσα μας υποβάλλουν οι απολογητές ενός κοινωνικού συστήματος, εγκλωβισμένου τώρα πια σε φαύλους κύκλους, που όλο και στενεύουν.
Τον οικουμενικό σχεδιασμό που άρχισε δειλά - δειλά μόνο για το περιβάλλον, μπορούμε να τον επεκτείνουμε σε πολλούς, σε όλους τους τομείς μιας εφικτής ευημερίας σΆ ένα βιώσιμο πλανήτη. Όσοι διαφωνούν δεν θα μπορούνε πάντα να αντιδρούνε βίαια. Ήδη το μάθημα για τους επενδυτές-γίγαντες που «λιμπίστηκαν» το υπέδαφος και την ανοικοδόμηση της Μέσης Ανατολής και για την κυβέρνηση των μίσθαρνων «συμβούλων» τους είναι σκληρό. Υπεραισιοδοξία; Κάθε άλλο, ίσα-ίσα επίγνωση του πόσο είναι ήδη αργά, με βλάβες μη αναστρέψιμες και πόσο το ξέρουν ακόμα κι όσοι εξακολουθούν να μηρυκάζουν όλο και πιο αραιά, όλο και πιο χαμηλόφωνα, την «παγκοσμιοποίηση», τον «περισσότερο φιλελευθερισμό», της «ιδιωτικοποιήσεις». Όχι λοιπόν υπεραισιοδοξία για ένα σχεδιασμό σχεδόν ανέφικτο για την ώρα. Όμως υπάρχουν άλλες βιώσιμες λύσεις; * Αρχιτέκτων-πολεοδόμος, στο πρόσωπό της βραβεύθηκαν όλες οι γυναίκες-μέλη του ΤΕΕ κατά τον πρόσφατο εορτασμό των 80 χρόνων.
