...καθ’ όσον οι προγραμματικές δηλώσεις, εκ της φύσης τους, παραμένουν λόγος, περίγραμμα, διατύπωση προθέσεων και ουδέν περισσότερο. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει, για παράδειγμα, το περίγραμμα ή τις καλές προθέσεις των όσων ακούστηκαν από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Γεώργιο Σουφλιά. Δεσμεύθηκε για μελλοντική κατάργηση του μαθηματικού τύπου στις αναθέσεις των δημοσίων έργων, αφού πρώτα καταρτιστεί ένα σύγχρονο και αδιάβλητο σύστημα διαγωνισμών, κατά τα ισχύοντα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Ανήγγειλε την εκπόνηση κανονιστικού πλαισίου για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα σε κοινωφελή έργα και υπηρεσίες, υποσχέθηκε εκπόνηση Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου, συνέχιση του έργου του Εθνικού Κτηματολογίου, ευέλικτο σχέδιο για τις εντάξεις στα σχέδια πόλης, βελτίωση των διατάξεων του τελευταίου νόμου του ΥΠΕΧΩΔΕ για τις άδειες δόμησης. Και, τέλος, ανέφερε ότι προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι και η ανάδειξη και ορθολογική διαχείριση των προστατευόμενων φυσικών περιοχών της χώρας, με παράλληλη αναβάθμιση της συνεργασίας του κράτους με τις περιβαλλοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις. Βεβαίως, η απόσταση από τα λόγια στην πράξη είναι πάντα μεγάλη, ο χρόνος παραμένει ως κρίσιμη παράμετρος και ο τρόπος, μέσω των οποίων θα επέλθουν οι αλλαγές, καθοριστικός του πνεύματος που θα τις διέπει. Εν αναμονή, λοιπόν...

 ...της θεωρητικής υποδομής, οι σπουδές των τριών χρόνων για μηχανικούς, όπως αναφέρει ο τέως πρύτανης του ΕΜΠ και νυν υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος, είναι πράγματι καταστροφικές για το μέλλον μιας χώρας. Η ποιότητα και η πολυετής εκπαίδευση, ειδικά σε ότι αφορά τους μηχανικούς, είναι «εκ των ων ουκ άνευ», εάν και εφόσον επιδίωξή μας είναι η εξασφάλιση υποδομών, η ανάπτυξη παραγωγικών μηχανισμών, ο ανταγωνισμός και όχι η ανταλλακτική ικανότητα του «χαρτιού» με ένα επίδομα «πτυχίου». Να προσθέσουμε ότι οι δαπανηρότατες τρίχρονες σπουδές στο εξωτερικό δεν προσφέρουν τίποτα περισσότερο και τίποτα καλύτερο απ’ ό,τι οι αντίστοιχες στην ελληνική επικράτεια. Αλλά και ότι · παρά την ευρύτατα διαδεδομένη άποψη · η διαρκής ίδρυση νέων σχολών αυτού του τύπου, δεν αποτρέπει από τη μαζική έξοδο Ελλήνων μαθητών προς το εξωτερικό για σπουδές αμφίβολης αξίας. Μικρή ένδειξη · για τη συνολικότερη κατάσταση · το γεγονός ότι ένας στους τέσσερις νέους μηχανικούς-μέλη του ΤΕΕ που εγγράφηκαν κατά το 2003, προερχόταν από σχολή του εξωτερικού. Και εξόχως χαρακτηριστική η αποκάλυψη του Προέδρου του ΤΕΕ κ. Γιάννη Αλαβάνου, ότι στην εφετινή εξεταστική περίοδο στο ΤΕΕ παρουσιάζεται το φαινόμενο να είναι περισσότεροι οι Πολιτικοί Μηχανικοί που προέρχονται από το εξωτερικό, παρά αυτοί που σπούδασαν στην Ελλάδα. «Δεν είναι ότι υπάρχει έλλειμμα Σχολών Πολιτικών Μηχανικών στη χώρα μας. Είναι ότι κάποιοι, κακώς ίσως, θεωρούν ότι οι σπουδές στο εξωτερικό είναι καλύτερες από αυτές που υπάρχουν στην Ελλάδα», είπε κατά την πρόσφατη βράβευση όσων αρίστευσαν κατά το ακαδημαϊκό έτος 2001-2002.

 ...δεν είναι κάτι άλλο και κατά συνέπεια δεν μπορεί η ανέγερσή τους να παρακάμπτουν τα ισχύοντα για όλα τα υπόλοιπα κτίρια δημόσιου και κοινωφελούς χαρακτήρα. Το Σ.τ.Ε. με απόφαση της ολομέλειάς του (813/2004) ανέστειλε την ανέγερση του 3ου Γυμνασίου Νέας Ιωνίας Αττικής (μεταξύ των οδών Βυζαντινών Αυτοκρατόρων, Σαλαμίνας και Καλλιπόλεως), σε οικόπεδο έκτασης 2.043 τ.μ., για το οποίο είχε κινηθεί και η διαδικασία αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. Με την απόφασή του το Σ.τ.Ε. έκρινε ότι είναι αντίθετη στο άρθρο 24 του Συντάγματος η ισχύουσα διάταξη του άρθρου 31 του Ν. 2009/1992, η οποία προβλέπει ότι τα οικοδομήσιμα οικόπεδα που βρίσκονται εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου, θεωρούνται κατάλληλα για την ανέγερση δημόσιων σχολικών κτιρίων, δημοτικών και γυμνασίων. Η ανεύρεση των οικοπέδων για την ανέγερση των δημοσίων σχολείων, κατά το Σ.τ.Ε., πρέπει να γίνεται με πολεοδομικά κριτήρια και κατά την πολεοδομική διαδικασία, όπως ισχύει και με την ανέγερση δημοσίων και κοινωφελών κτιρίων.

...θα χρηματοδοτηθεί, κατά ένα μικρό ποσοστό, από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» και ειδικότερα σε ό,τι αφορά στην ψηφιοποίηση των υποθηκοφυλακείων. Δεδομένου ότι · κατά την ελληνική πρόταση · το κόστος του συγκεκριμένου έργου υπολογίζεται στα 100 εκατομμύρια ευρώ και η χρηματοδότηση στο 50%, η κοινοτική συνδρομή θα ανέλθει στα 55 εκατομμύρια ευρώ. Oι περιορισμοί που τίθενται είναι αφενός το έργο να έχει ολοκληρωθεί ως το 2006 και η χρηματοδότηση να αφορά μόνο νέες συμβάσεις. Αυτά τα στοιχεία προκύπτουν από απάντηση του Επιτρόπου κ. Μισέλ Μπαρνιέ σε ερώτηση του ευρωβουλευτή κ. Κωστή Χατζηδάκη. O Επίτροπος σημειώνει ότι σύμφωνα με την πρόταση των ελληνικών αρχών (από 10/2/2003) το νέο επιχειρησιακό σχέδιο προβλέπει τη σύνταξη του Κτηματολογίου ως το 2013 με συνολικό κόστος 500 εκατ. ευρώ. Το νέο «κτηματολόγιο», πάντα κατά τον κ. Μπαρνιέ, θα χωρίζεται σε τρεις ενότητες: πρώτον, τη δημιουργία μίας ψηφιακής βάσης δεδομένων, που θα περιλαμβάνει τα εμπράγματα δικαιώματα που επί του παρόντος είναι καταγεγραμμένα σε χαρτί στα υποθηκοφυλακεία, δεύτερον, τη νομική επικύρωση των εγγραπτέων αυτών δικαιωμάτων, ώστε να γίνει σαφής σύνδεση των εμπραγμάτων δικαιωμάτων με τα γεωτεμάχια και τρίτον, την προετοιμασία και εμπορία δευτερευόντων προϊόντων και υπηρεσιών.

O Επίτροπος στην απάντησή του τονίζει «η συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης περιορίζεται στην πρώτη ενότητα» και διευκρινίζει ότι «παρόλο που η πρόταση αυτή αποτελεί τη βάση συμφωνίας με τις ελληνικές αρχές, η τελική απόφαση για τη χρηματοδότηση δεν έχει ακόμη ληφθεί, καθώς, πρώτον, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ?Κοινωνία της Πληροφορίας? πρέπει να αναθεωρηθεί προκειμένου να συμπεριληφθεί σ’ αυτό το εν λόγω έργο, δεύτερον, ο τελικός δικαιούχος πρέπει να υποβάλει την πρότασή του για έγκριση από την αρχή διαχείρισης του εν λόγω προγράμματος, τρίτον, δεδομένου ότι πρόκειται για μεγάλης κλίμακας έργο, η αρχή διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος πρέπει να υποβάλει στην Επιτροπή αίτηση επιβεβαίωσης της συγχρηματοδότησής του. Όλη η διαδικασία είναι πιθανόν να διαρκέσει ως το φθινόπωρο του 2004». Και καταλήγει λέγοντας ότι «η Επιτροπή δεν προβλέπει, στο παρόν στάδιο, άλλη χρηματοδότηση για το έργο αυτό».

 ...ή στραβά αρμενίζουμε. Μάλλον το δεύτερο πρέπει να συμβαίνει, λαμβάνοντας υπόψη το πόρισμα των επιθεωρητών που πραγματοποίησαν έλεγχο στην Κτηματική Υπηρεσία Ανατολικής Αττικής. Στο πόρισμα γίνεται λόγος για σκισμένους φακέλους, πρωτόκολλα που είχαν εκδοθεί πριν από χρόνια και δεν έχουν εκτελεστεί, αλλά και επικάλυψη αρμοδιοτήτων στη διαδικασία των κατεδαφίσεων. Για παράδειγμα, βάσει του νόμου, αρμόδιες για τον αιγιαλό (και τις κατεδαφίσεις) είναι οι Κτηματικές Υπηρεσίες, ενώ για την παραλία οι Πολεοδομίες. Ωστόσο, παλαιότερη εγκύκλιος του υπουργείου Oικονομικών ορίζει ότι η Κτηματική Υπηρεσία δεν έχει δικαίωμα παρέμβασης εάν το αυθαίρετο είναι ταυτόχρονα πάνω στον αιγιαλό και την παραλία. Και επειδή σε τέτοιες περιπτώσεις δεν ενημερώνεται η Πολεοδομία, πολλοί από όσους έχουν αυθαίρετα επί αιγιαλού και παραλίας, παραμένουν σε καθεστώς ατιμωρησίας. Επισημαίνεται, επίσης, ότι η δυνατότητα που παρέχει ο νόμος να επαναπροσδιορίζεται ο αιγιαλός οποτεδήποτε και μετά από αίτηση ενδιαφερόμενου, δημιουργεί «εμπλοκές», γι’ αυτό και θα πρέπει να καταργηθεί. Με άλλα λόγια, η γραμμή του αιγιαλού δεν μπορεί να ...αρμενίζει κατά τις επιθυμίες του αιτούντα

ΑΝΟΙΞΕ Ο ΚΥΚΛΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΕΕ ΚΑΙ ΥΠΕΧΩΔΕ
Οι προγραμματικές ανακοινώσεις στη Βουλή προοιωνίζονται θετικές εξελίξεις διαλόγου και συνεργασίας

Από το βήμα της Βουλής, κατά την παρουσίαση των προγραμματικών θέσεων της κυβέρνησης, o Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργος Σουφλιάς ανακοίνωσε τρίμηνη αναστολή της εφαρμογής των διατάξεων (οι οποίες περιλαμβάνονται στους νόμους 3212/2003 και 3164/2003 αντίστοιχα) για τις Άδειες Δόμησης και τις Μελέτες, εισακούοντας τις θέσεις και τις προτάσεις του ΤΕΕ. Ακριβώς ο κ. Σουφλιάς δήλωσε: «Σύμφωνα με τις θέσεις μας στη Βουλή και την άποψη του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος, δεν αντιμετωπίζεται ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά το πρόβλημα των αδειών δόμησης. Απόφασή μας είναι η βελτίωση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου. Για να γίνουν οι αναγκαίες, κατά την άποψή μας, αλλαγές και ο απαραίτητος διάλογος με το Τεχνικό Επιμελητήριο θα παραταθεί - και το πιθανότερο για ένα τρίμηνο - η έναρξη εφαρμογής των σχετικών διατάξεων. Το ίδιο κατ’ αντιστοιχία θα γίνει και με τον πρόσφατο νόμο για τις μελέτες». Το ΤΕΕ προεκλογικά είχε εκφράσει τις τεκμηριωμένες αντιρρήσεις του, για την ψήφιση και εφαρμογή των δύο αυτών νόμων, επισημαίνοντας προς κάθε κατεύθυνση τις νομικές, τεχνικές εμπλοκές και τα αδιέξοδα εφαρμογής τους. Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γιάννης Αλαβάνος, σε συνάντηση του με τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργο Σουφλιά, υπό το βάρος των προβλημάτων, που ήδη έχουν διαμορφωθεί ζήτησε την άμεση αναστολή και μέσα από διάλογο, ριζική αναθεώρηση των δύο αυτών νόμων.

Ταυτοχρόνως επισήμανε ότι οι υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ, σε συνεργασία με το ΤΕΕ, σε σύντομο χρόνο μπορούν να διατυπώσουν πρόταση για την ανασύνταξη των διατάξεων του νόμου για τις Μελέτες και των απαιτούμενων Προεδρικών Διαταγμάτων και Υπουργικών Αποφάσεων, καθώς επίσης να καταλήξουν σε προτάσεις προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ, για την τροποποίηση των προβληματικών διατάξεων του νόμου περί Αδειών Δόμησης.Τα πρώτα δείγματα συνεργασίας ΤΕΕ & ΥΠΕΧΩΔΕ αποτυπώνονται στον κύκλο εποικοδομητικών επαφών ενημέρωσης και διαλόγου, μεταξύ του ΤΕΕ και του Υπουργού, των Υφυπουργών και των Γενικών Γραμματέων ΠΕΧΩΔΕ αλλά και σε σημεία των προγραμματικών θέσεων και ανακοινώσεων της κυβέρνησης.Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, παρουσιάζοντας προς τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ τα μείζονα θέματα, τα οποία χρήζουν άμεσων αποφάσεων και ενεργειών πρόβαλε ως θέματα αιχμής, τα θέματα παραγωγής δημοσίων έργων, στη βάση ολοκληρωμένων μελετών και αξιόπιστης τιμολόγησης υλικών και εργασιών. Τους προϋπολογισμούς ιδιωτικών έργων και την ολοκλήρωση του Μητρώου Κατασκευαστών (ΜΗΚΙΕ). Τα θέματα της Χωροταξίας, Πολεοδομίας, της αναβάθμισης της Δημόσιας Διοίκησης αλλά και της αναθεώρησης του θεσμικού πλαισίου, για σύγχρονο και αποτελεσματικότερο ΤΕΕ. Επίσης, το Εθνικό Κτηματολόγιο, για το οποίο το ΥΠΕΧΩΔΕ δεσμεύτηκε στη Βουλή ότι θα αναλάβει πρωτοβουλίες, οι οποίες θα επιτρέψουν να καταστεί βιώσιμο και με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα περαίωσης.

Η τιμητική παρουσία του Υφυπουργού Δημοσίων Έργων και πρώην Πρύτανη ΕΜΠ κ. Θεμιστοκλή Ξανθόπουλου σε συνεδρίαση της Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ, επιβεβαιώνοντας τις εκατέρωθεν καλές προθέσεις δημιουργικής συνεργασίας, έδωσε την ευκαιρία διαλόγου και ενημέρωσης, επί των θεμάτων που απασχολούν το ΤΕΕ και τον τεχνικό κόσμο και ανέδειξε, ως κοινό τόπο, την ανάγκη δημιουργίας σταθερών πλαισίων και κανόνων, για το παρόν και το μέλλον. Παράλληλα, η συνάντηση του Προέδρου ΤΕΕ κ. Αλαβάνου με τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος κ. Σταύρο Καλογιάννη επιβεβαίωσε το κλίμα εποικοδομητικής συνεργασίας μεταξύ ΤΕΕ και ΥΠΕΧΩΔΕ και κυρίως επισφράγισε την προτεραιότητα που πρέπει να δοθεί στην προώθηση λύσεων και μακροπρόθεσμων πολιτικών στους τομείς του Περιβάλλοντος και της Χωροταξίας. Το «Ενημερωτικό Δελτίο ΤΕΕ» παρουσιάζει σε αυτό το τεύχος την ομιλία του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιά και προετοιμάζει ολοκληρωμένο αφιέρωμα της συζήτησης επί των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή.

ΕΠΙΣΤOΛΗ ΤOΥ ΠΡOΕΔΡOΥ ΤΕΕ ΠΡOΣ ΤOΝ ΥΠOΥΡΓO Γ. ΣOΥΦΛΙΑ

Τα μείζονα θέματα, τα οποία απασχολούν το κοινωνικό σύνολο, τις υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ, τον τεχνικό κόσμο και τα οποία χρήζουν άμεσες αποφάσεις και ενέργειες έθεσε ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γιάννης Αλαβάνος στον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργο Σουφλιά, με επιστολή του την οποία επέδωσε με την ευκαιρία της πρώτης μεταξύ τους συνάντησης ενημερωτικού χαρακτήρα, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 18 Μαρτίου 2004 στο ΥΠΕΧΩΔΕ, σε κλίμα εποικοδομητικής συνεργασίας.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής του Προέδρου ΤΕΕ κ. Γ. Αλαβάνου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων κ. Γ. Σουφλιά έχει ως εξής: Κύριε Υπουργέ, Με ικανοποίηση ακούσαμε τη δήλωσή σας κατά την ανάληψη των καθηκόντων σας, ότι προτίθεστε να συνεργαστείτε στενά με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Η συστηματική συνεργασία μεταξύ του ΥΠΕΧΩΔΕ και του ΤΕΕ είναι πάγια επιδίωξή μας, καθώς θεωρούμε ότι λειτουργεί υπέρ του κοινωνικού συνόλου και του δημόσιου συμφέροντος. Αποτελεί άλλωστε κοινή θέση όλων των Επιστημονικών Φορέων (Δικηγορικός Σύλλογος Αθήνας, Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, Oικονομικό Επιμελητήριο, ΓΕΩΤΕΕ), που διεκδικούν από κοινού την απρόσκοπτη υλοποίηση του θεσμοθετημένου ρόλου τους. Στο πλαίσιο αυτό, της συστηματικής και γόνιμης, ελπίζουμε, συνεργασίας μας, επιθυμούμε να επισημάνουμε ορισμένα από τα μείζονα θέματα, τα οποία απασχολούν το κοινωνικό σύνολο, τις υπηρεσίες σας, τον τεχνικό κόσμο και τα οποία χρήζουν άμεσες αποφάσεις και ενέργειες:

Θεσμικό Πλαίσιο Μελετών
Η έναρξη ισχύος του Ν. 3164/2003 από τις 3/3/2004 έχει δημιουργήσει σοβαρό νομικό κενό, καθώς δεν έχουν ακόμη εκδοθεί τα προβλεπόμενα Π. Δ/τα και οι Υπουργικές Αποφάσεις. Απαιτείται αναστολή της ισχύος του νόμου και προτείνουμε αυτή να ισχύσει έως το τέλος του 2004. Σε αυτό το χρονικό διάστημα τα στελέχη του ΤΕΕ, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες σας, μπορούν να ολοκληρώσουν πρόταση για την ανασύνταξη διατάξεων του νόμου και των απαιτούμενων Π. Δ/των και Υπουργικών Αποφάσεων.

Έκδοση Oικοδομικών Αδειών
Απαιτείται η αναστολή εφαρμογής του Ν. 3212 / 2003, όσον αφορά τις διατάξεις που αναφέρονται στη διαδικασία έκδοσης οικοδομικών αδειών. Η εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων, εάν δεν τροποποιηθούν, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα, τα οποία το ΤΕΕ είχε επισημάνει κατά την ψήφιση του νόμου και θα παρουσιάσει σε διήμερο που οργανώνει στις 20-21/5/2004. Μια κοινή επιτροπή εκπροσώπων του ΥΠΕΧΩΔΕ και του ΤΕΕ μπορεί να καταλήξει σε προτάσεις προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ σε σύντομο χρονικό διάστημα. 3 Εθνικό Κτηματολόγιο Το ΤΕΕ έχει προχωρήσει στη συγκρότηση Διεπιστημονικής Επιτροπής, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι όλων των εμπλεκομένων στο έργο Φορέων (ΤΕΕ, OΚΧΕ, ΚΤΗΜΑΤOΛOΓΙO Α.Ε., Δικηγορικός Σύλλογος, ΓΕΩΤΕΕ, ΠΣΔΑΤΜ, ΣΕΓΕΚ, ΕΜΠ, ΑΠΘ). Η Επιτροπή μελετά διάφορες παραμέτρους του έργου και προχωρεί σε αξιολόγηση του τελικού προϊόντος των 3 προγραμμάτων, σε αξιολόγηση του λειτουργούντος Κτηματολογίου και σε αξιολόγηση και αξιοποίηση του προγράμματος που έχει ενταχθεί στο Γ΄ ΚΠΣ ώστε να διατυπώσει συγκεκριμένη πρόταση για τη συνέχιση του έργου έως το τέλος Απριλίου 2004.

Θέματα Χωροταξίας και Πολεοδομίας
Το ΤΕΕ είναι πρόθυμο να συμβάλει ώστε να καθιερωθούν διαδικασίες ταχείας προώθησης για μια σειρά θεμάτων που εκκρεμούν, όπως το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, τα Ειδικά Πλαίσια για τις ακτές και τον ορεινό όγκο, τα σχέδια Π. Δ/των για την προστασία των νησιών, τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια των νέων Δήμων και Κοινοτήτων, τα πακέτα των πολεοδομικών μελετών επέκτασης των σχεδίων πόλεων και οικισμών που έχουν ξεκινήσει με το Β’ ΚΠΣ και τελούν ακόμη υπό έγκριση από τη διοίκηση. 

Κύκλωμα Παραγωγής Έργων
Θα πρέπει να ισχύσει Ενιαίο Εθνικό Τιμολόγιο και Ενιαίες Προδιαγραφές για όλα τα Έργα. Το ΤΕΕ έχει επανειλημμένα ανακοινώσει ότι μπορεί να συμβάλει στη χρηματοδότηση σχετικών Oμάδων Εργασίας. Πρέπει να ολοκληρωθούν οι δράσεις που ήδη εκπονούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος Action Plan. Το ΤΕΕ έχει τοποθετηθεί, ότι η ανάθεση των έργων, με την ολοκλήρωση των προϋποθέσεων που έχει θέσει με επιστολή του στις αρχές Αυγούστου 2003, θα πρέπει να γίνεται στο μειοδότη.

Προϋπολογισμός Ιδιωτικών Έργων
Το Σ.τ.Ε. με τις 2506 και 2507/2000 αποφάσεις του χαρακτήρισε ως μη σύννομη την υπουργική απόφαση, η οποία καθόρισε τον προϋπολογισμό των έργων για την έκδοση των οικοδομικών αδειών. O προϋπολογισμός των έργων συντάσσεται σύννομα μόνο σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 696/74. Το ΤΕΕ είναι κατά νόμο αρμόδιο να προσδιορίσει την αμοιβή της μελέτης και επίβλεψης ενός έργου και να την εισπράξει για λογαριασμό του μηχανικού. Η παρέμβαση στα ως άνω της Πολιτείας, διά του Πολεοδομικού Γραφείου, όπως εφαρμόζεται μέχρι σήμερα, οδηγεί σε στρεβλώσεις οφειλόμενες στην παράβαση της νομοθεσίας. Το ΤΕΕ ενεργοποιεί τις εκ του νόμου αρμοδιότητες και υποχρεώσεις του. 

Μητρώο Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων
Το ΤΕΕ θεωρεί πολύ σημαντική την υλοποίηση όσων προβλέπονται στο άρθρο 16 του Ν. 2831/2000 (ΓOΚ) και τον ορισμό Κανόνων · Ρόλων · Ευθυνών - Ποινών όλων των συντελεστών μιας οικοδομής. Το ΤΕΕ έχει συγκροτήσει Oμάδες Εργασίας που μελετούν την οριοθέτηση ρόλων και ευθυνών στα Ιδιωτικά Έργα και τη σύνταξη ορισμένων βασικών ιδιωτικών συμφωνητικών ανάθεσης και εκτέλεσής τους, καθώς και το θέμα της ασφάλισης μελετών και έργων. Για το τελευταίο θέμα το ΤΕΕ έχει ζητήσει από το ΥΠΕΧΩΔΕ με επιστολή του να συγκροτηθεί κοινή επιτροπή ΥΠΕΧΩΔΕ · ΤΕΕ. Επιπλέον το ΤΕΕ θα μπορούσε να αναπτύξει πρωτοβουλία για κοινή μελέτη των θεμάτων με τους Φορείς όλων των εργαζομένων στην οικοδομή. 

Αναβάθμιση της Δημόσιας Διοίκησης
Το ΤΕΕ θεωρεί καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη της Χώρας, για να μην υπάρχουν κακοτεχνίες, υπερβάσεις προϋπολογισμών και χρονοδιαγραμμάτων, κακή συντήρηση των έργων, τον εκσυγχρονισμό και την αναδιοργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης. Η υλοποίηση δεσμεύσεων, όπως αυτές που έχει αναλάβει η Κυβέρνηση με την υπογραφή της Συλλογικής Σύμβασης με τους Μηχανικούς του Δημοσίου, αυτονόητα εντάσσεται στο πλαίσιο ενός Κράτους Δικαίου. Το ΤΕΕ έχει προχωρήσει στην ίδρυση Φορέα Επιμόρφωσης των Μηχανικών, το ΙΕΚΕΜ-ΤΕΕ. Επειδή το ΤΕΕ αποτελεί ενιαίο οργανικό σύνολο με το ΥΠΕΧΩΔΕ, το ΙΕΚΕΜ-ΤΕΕ θα μπορούσε να αναλάβει την επιμόρφωση του συνόλου των υπαλλήλων του ΥΠΕΧΩΔΕ. 

Θεσμικό Πλαίσιο ΤΕΕ
Η Αντιπροσωπεία που προέκυψε από τις πρόσφατες εκλογές του ΤΕΕ θεωρείται αναθεωρητική. Θα διατυπώσει πρόταση τροποποίησης του Θεσμικού Πλαισίου που διέπει το ΤΕΕ, της οποίας αναμένουμε την άμεση αποδοχή και υλοποίηση από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Τέλος, το ΤΕΕ έχει μελετήσει και έχει διατυπώσει προτάσεις για μια σειρά θεμάτων που απασχολούν ευρύτατα το κοινωνικό σύνολο (σεισμοί, κυκλοφοριακό, περιβάλλον, αξιοποίηση πόρων, διαχείριση υδάτων, διαχείριση απορριμμάτων, τεχνική παιδεία κ.λπ.), οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν στη δημιουργία σταθερών θεσμικών πλαισίων και κανόνων. Αποφάσεις που λαμβάνονται κάτω από πίεση χρόνου και σκοπιμότητες, όπως είναι οι προεκλογικές, δεν μπορούν προφανώς να ενταχθούν σε μια τέτοια λογική.

O υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ, αρμόδιος για θέματα Δημοσίων Έργων και πρώην Πρύτανης του ΕΜΠ κ. Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος, τίμησε με την παρουσία του τη συνεδρίαση της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ, που πραγματοποιήθηκε στις 16 Μαρτίου 2004. Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, που έγινε σε πολύ καλό και εποικοδομητικό κλίμα, ο υφυπουργός Δημοσίων Έργων, αναπτύσσοντας διάλογο με τον Πρόεδρο του ΤΕΕ κ. Γιάννη Αλαβάνο, με την παρουσία και συμμετοχή Μελών της Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ, της Αντιπροσωπείας του Τεχνικού Επιμελητηρίου και της Διοίκησης του ΤΣΜΕΔΕ είχε την ευκαιρία, αφενός διεξοδικής ενημέρωσης για όλα τα σημαντικά ζητήματα, που απασχολούν τον τεχνικό κόσμο, αφετέρου να διατυπώσει ο ίδιος σκέψεις, θέσεις και τις βασικές κατευθύνσεις πολιτικής, που χαράσσει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ. Κοινός τόπος της συνεδρίασης αναδείχθηκε η ανάγκη σταθερής συνεργασίας μεταξύ ΤΕΕ και ΥΠΕΧΩΔΕ για την επίλυση άμεσων προβλημάτων και τη δημιουργία σταθερών θεσμικών πλαισίων και κανόνων.

Στη συζήτηση με τον κ. Θ. Ξανθόπουλο, όπου προήδρευσε ο Α’ αντιπρόεδρος Μ. Δρακάκης, τα θέματα της ατζέντας με τις θέσεις και τις προτεραιότητες του Τεχνικού Επιμελητηρίου έθεσε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γιάννης Αλαβάνος με αναλυτική εισήγησή του. Τοποθετήσεις έκαναν επίσης ο κ. Δημοσθένης Αγορής Πρόεδρος της Αντιπροσωπείας ΤΕΕ, η κ. Α. Μοροπούλου Γενική Γραμματέας ΤΕΕ, ο κ. Κώστας Σαββίδης Μέλος Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ, υπεύθυνος επί θεμάτων Δημοσίων Έργων, τα Μέλη της Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ κ. Θόδωρος Δραγκιώτης, Ιωάννης Θεοδωράκης, Εμμανουήλ Γιαμπουράς, Σταυρούλα Ξαρχάκου, Κώστας Κρεμαλής και ο Γ. Ζερβάκης Δεύτερος Αντιπρόεδρος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ. Επίσης ο κ. Αναστάσιος Κουμπλής Πρόεδρος του ΤΣΜΕΔΕ με παρέμβασή του έθεσε τα θέματα που αφορούν στον ασφαλιστικό φορέα των μηχανικών και ζήτησε να εξεταστούν οι δυνατότητες περαιτέρω αξιοποίησης των αποθεματικών του ΤΣΜΕΔΕ στον τομέα των δημοσίων έργων προς όφελος του ταμείου και των ασφαλισμένων μελών του. Ειδικότερα στη συνεδρίαση της Διοικούσας Επιτροπής ΤΕΕ, με τη συμμετοχή του υφυπουργού Δημοσίων Έργων κ. Ξανθόπουλου. αντικείμενο ενημέρωσης και ανταλλαγής απόψεων ανάμεσα σε άλλα έγιναν τα παρακάτω βασικά ζητήματα:

Oι ρυθμίσεις για την ισοτιμία των πτυχίων και των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μηχανικών στην κατεύθυνση της αναγνώρισης των πενταετών σπουδών με δίπλωμα μάστερ, θέματα για τα οποία προκρίθηκε η ανάγκη έναρξης διαλόγου με το υπουργείο Παιδείας και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων πλευρών, για την οριστική τακτοποίηση των θεμάτων σπουδών και επαγγελματικών δικαιωμάτων στην Ελλάδα. ? Η ανάγκη αλλαγής του θεσμικού πλαισίου, που προβλέπει την πρωτοφανή στα διεθνή δεδομένα ποινικοποίηση του επαγγέλματος του μηχανικού, ώστε η ευθύνη του μηχανικού να διαμορφωθεί στις πραγματικές της διαστάσεις. ? Η πρόταση του ΤΕΕ αναστολής για μερικούς μήνες της εφαρμογής του νέου νόμου 3144/2003 περί μελετών δημοσίων έργων, διάστημα κατά το οποίο θα αναζητηθούν μέσα από συνεργασία του υπουργείου και του ΤΕΕ τροποποιήσεις στην κατεύθυνση της μη εξόντωσης των μικρών μελετητικών σχημάτων.

Η πρόταση επίσης του ΤΕΕ της αναστολής του νόμου για τις άδειες δόμησης, ώστε με τη συμμετοχή και του Επιμελητηρίου να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις · για τις οποίες άλλωστε υπήρξε ρητή προεκλογική δέσμευση του κόμματος της Ν.Δ. · στην κατεύθυνση της κατασκευής ασφαλών και ποιοτικών κατασκευών, του επαρκούς ελέγχου των μελετών και των έργων με κύρια ευθύνη της πολιτείας, καθώς και όλων των υπόλοιπων συντελεστών στο πραγματικό μέγεθος που αυτή τους αναλογεί.

Η επιτάχυνση του έργου των Oμάδων Εργασίας του Action Plan για την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου των δημοσίων έργων, ώστε το κομμάτι που αφορά τις προδιαγραφές και την ενιαία τιμολόγηση των έργων να ισχύσει μέχρι τις 24/12/2004, σύμφωνα με τη δέσμευση που έχει αναλάβει η χώρα μας έναντι της Ε.Ε. Η καθιέρωση ενός σωστού και δίκαιου θεσμικού πλαισίου για την εκτέλεση των αυτοχρηματοδοτούμενων Δημοσίων Έργων.

Η θεσμοθέτηση του Μητρώου Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων, με την επιδίωξη συμφωνίας όλων των συντελεστών που αναφέρονται στην εκτέλεση των έργων αυτών.

Η ανασύνταξη σε σωστές βάσεις του ΠΔ που κατατέθηκε στις 4 Μαρτίου από το ΥΠΕΧΩΔΕ και προβλέπει μία θέση στάθμευσης ανά 100 τ.μ. ή ανά διαμέρισμα και για το οποίο το ΤΕΕ είχε εκφράσεις σημαντικές επιφυλάξεις.

Η αντιμετώπιση του θέματος της ασφάλισης των μελετών και των έργων, ύστερα από μελέτη και συνεννόηση με το Τεχνικό Επιμελητήριο.

Η συνέχιση της σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου με τρόπο ώστε αυτό να είναι ουσιαστικό, εκπληρώνοντας τις αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας, αλλά και αυτοχρηματοδοτούμενο, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος να καταρρεύσει.

Η θεσμοθέτηση ενός ενιαίου χωροταξικού σχεδιασμού για όλη τη χώρα, ώστε να εξαλειφθούν οι πολεοδομικές αντιφάσεις και να ξεκαθαριστεί το ζήτημα των χρήσεων γης.

Η καθιέρωση κινήτρων που θα δίνουν την προοπτική στον κατασκευαστικό κλάδο να ξανοιχτεί στα Βαλκάνια και σε άλλες χώρες, στη βάση της ισοτιμίας με τις επιχειρήσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Η αναβάθμιση της Δημόσιας Διοίκησης και ιδιαίτερα των Τεχνικών Υπηρεσιών μέσα από τη στελέχωσή τους με εξειδικευμένο επιστημονικοτεχνικό δυναμικό, αλλά και με βελτίωση των αποδοχών των μηχανικών. ? Η θεσμική και οικονομική αναβάθμιση των Διπλωματούχων Μηχανικών, που εργάζονται ως εκπαιδευτικοί στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Την προώθηση των θεμάτων που άπτονται της βελτίωσης και διασφάλισης του περιβάλλοντος της χώρας, με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών επιδιώκει το ΤΕΕ, όπως τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιάννης Αλαβάνος στην πρώτη επίσημη συνάντηση που είχε με τον υφυπουργό ΠΕΧΩΔΕ Σταύρο Καλογιάννη, η οποία έγινε σε κλίμα συνεργασίας, στις 24 Μαρτίου 2004, στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Στη συνάντηση μετείχαν ο Α΄ Αντιπρόεδρος του ΤΕΕ Εμμανουήλ Δρακάκης, τα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ Σταυρούλα Ξαρχάκου και Θεόδωρος Σεραφίδης, τα μέλη της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ Ράνια Κλουτσινιώτη, με την ιδιότητά της ως εκπροσώπου του ΤΕΕ στο Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας και Βιβή Μπάτσου, ως υπεύθυνη θεμάτων χωροταξίας και πολεοδομίας του ΤΕΕ και ο Σπύρος Παπαδόπουλος, ως εκπρόσωπος του ΤΕΕ στο ΣΧOΠ. Κύριος στόχος της συνάντησης ήταν ο προσδιορισμός των διαδικασιών που θα καθιερώσουν έναν διαρκή και εποικοδομητικό διάλογο σε θέματα Χωροταξίας και Πολεοδομίας.

O Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιάννης Αλαβάνος, αφού υπογράμμισε ότι το ΤΕΕ έχει επεξεργαστεί θέσεις και μπορεί να συμβάλει θετικά στην επίλυση επείγουσας φύσης ζητημάτων περιβάλλοντος, συμμετέχοντας τόσο στην επεξεργασία θέσεων προς την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση, όσο και την εναρμόνιση της Εθνικής Νομοθεσίας προς το Κοινοτικό Δίκαιο, έθεσε τα θέματα, στα οποία πρέπει να δοθούν λύσεις - κατά την άποψη του ΤΕΕ- κατά προτεραιότητα από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Ενδεικτικά, αναφορά έγινε: 

Για τα αστικά στερεά απόβλητα, για την επιλογή χώρων δημιουργίας ΧΥΤΑ, εργοστασίων ανακύκλωσης και σταθμών μεταφόρτωσης στην Αττική και όπου αλλού υπάρχουν μελέτες. Να ολοκληρωθεί άμεσα ο περιφερειακός σχεδιασμός. Να αντιμετωπιστούν τα επικίνδυνα στερεά απόβλητα, τα μολυσματικά απόβλητα και η διάθεση της λάσπης από τους βιολογικούς καθαρισμούς, με έμφαση στη λάσπη που παράγεται στην Ψυτάλλεια. Να αξιοποιηθούν τα βιοκαύσιμα που παράγονται από τα στερεά απόβλητα και να βρεθούν τρόποι και ενδεχομένως χώροι αποθήκευσης των ραδιενεργών αποβλήτων και του κλοφέν. ? Για τους αέριους ρύπους, να δοθούν λύσεις περιορισμού τους, ιδιαίτερα για τα σωματίδια ΡΜ10 και τον αμίαντο. 

Για τον πρόσφατο νόμο για τα νερά.

Για την αντιπλημμυρική θωράκιση της χώρας και για το νόμο για τα υδατορέματα

Για την αναβάθμιση των ορεινών όγκων και την δημιουργία μεγάλων ελεύθερων χώρων, όπως το Ελληνικό, το Γουδί, το πάρκο Ριζάρη, κ.α. O υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ Σταύρος Καλογιάννης τόνισε ότι θα υπάρχει συνεχής συνεργασία, στα πλαίσια του ρόλου του ΤΕΕ ως θεσμοθετημένου Τεχνικού Συμβούλου της πολιτείας.

Την τρίμηνη αναστολή εφαρμογής των διατάξεων για τις άδειες δόμησης και τις μελέτες (οι οποίες περιλαμβάνονται αντίστοιχα στους νόμους 3212/2003 και 3164/2003), ανακοίνωσε ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργος Σουφλιάς κατά τη διάρκεια των προγραμματικών του δηλώσεων στη Βουλή. Επίσης, ανακοινώνοντας τους στόχους της νέας κυβέρνησης στους τομείς του υπουργείου του, ανέφερε ως θέματα πρώτης προτεραιότητας, την ολοκλήρωση των Oλυμπιακών Έργων και ιδιαίτερα όσων από αυτά αντιμετωπίζουν προβλήματα καθυστερήσεων, την ενίσχυση του προγράμματος Δημοσίων Έργων, την εκπόνηση του εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού, την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου, τα έργα αναβάθμισης του περιβάλλοντος. Στα θέματα των Δημοσίων Έργων ο κ. Γ. Σουφλιάς ανέφερε ότι θα τα διαχειριστεί με γνώμονα την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος, ενώ εξήγγειλε σε προσεχή φάση και ύστερα από διάλογο, την αντικατάσταση της «μαθηματικής μεθόδου» από ένα σύγχρονο, διαφανές θεσμικό πλαίσιο ανάθεσης των έργων που θα βασίζεται: Στη σύνταξη ολοκληρωμένων μελετών και αξιόπιστη κοστολόγηση, στη βάση ενός σύγχρονου τιμολογίου υλικών και εργασιών. Αναλυτικότερα η ομιλία του κ. Γ. Σουφλιά έχει ως εξής:

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων αποτελεί κλειδί για την ισόρροπη ανάπτυξη της χώρας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των Ελλήνων. Έχει ένα ευρύ αντικείμενο. Τις δημόσιες υποδομές, την χωροταξία, το περιβάλλον τα οικιστικά θέματα. Τα έργα και οι δράσεις του αλλάζουν την όψη της χώρας και κτίζουν τη ραχοκοκαλιά των αναπτυξιακών υποδομών μας. Δεν ήρθαμε για να γκρεμίσουμε αλλά για να κτίσουμε και να συμπληρώσουμε. Δεν ακυρώνουμε το έργο της προηγούμενης Κυβέρνησης. Έγινε έργο. Απλά υποστηρίζουμε ότι θα μπορούσε με τις δυνατότητες των κοινοτικών πλαισίων να έχουν γίνει περισσότερα και καλύτερα. Από την ημέρα της παραλαβής του Υπουργείου τόνισα δύο πράγματα. Πρώτον, πως ό,τι θετικό υπάρχει θα αξιοποιηθεί. Δεύτερον, πως η Δημόσια Διοίκηση έχει συνέχεια και συνέπεια και τα μόνα κριτήρια που θα ισχύουν είναι η ικανότητα, η τιμιότητα και η απόδοση του καθενός στη δουλειά. Το δύσκολο έργο στο ΥΠΕΧΩΔΕ υπαγορεύει την συστράτευση όλων των ικανών στελεχών που μπορούν να λειτουργήσουν και να αποδώσουν μέσα σε ένα περιβάλλον διαφάνειας, ώστε να επιτύχουμε το μέγιστο της απόδοσης. Η άμεση προτεραιότητά μας είναι να δοθούν λύσεις, ώστε να είναι εγκαίρως έτοιμα όλα τα ολυμπιακά έργα. Oι συνεργάτες μου και εγώ, γνωρίζουμε καλά ότι δεν υπάρχει περιθώριο να πάει ούτε μία μέρα χαμένη. Παράλληλα, προωθούνται τα πολλά προγραμματισμένα έργα και μελέτες. Επίσης, βασικός στόχος μας είναι να γίνει ένας μελετημένος σχεδιασμός για το Δ΄ ΚΠΣ ώστε με την έναρξη ισχύος του να είναι ώριμα τα έργα από πλευράς ολοκληρωμένων μελετών. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου σε συνεργασία με τις αρμόδιες Διευθύνσεις προσδιορίζει τις νέες μελέτες και έργα τα οποία πρέπει να αποτελέσουν το ταχύτερο δυνατό τη μεσο-μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή πρόταση, με νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, μέχρι το τέλος της επόμενης τετραετίας και στρατηγικό ορίζοντα το 2014. Στο κρίσιμο θέμα της κατασκευής των δημόσιων έργων, στόχος μας είναι να το αντιμετωπίσουμε με απόλυτη διαφάνεια και αποτελεσματικότητα, έτσι ώστε τα έργα να γίνονται ταχύτερα, καλύτερα και με χαμηλότερο κόστος. Τελικός μας γνώμονας είναι η προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος. Πιο συγκεκριμένα, οροθετώντας τη δράση του Υπουργείου, θέτουμε τους εξής στόχους:

1. Έγκαιρη παράδοση όλων των ολυμπιακών έργων.
Το θέτουμε σε απόλυτη προτεραιότητα. Oι Oλυμπιακοί Αγώνες αποτελούν εθνικό στόχο, αφού η χώρα μας δίνει εξετάσεις στη διεθνή κοινότητα. Η εικόνα των Αγώνων πρέπει να είναι άριστη.
Ακριβώς επειδή το θέμα είναι τόσο σημαντικό, αλλά και επειδή απασχόλησε τη δημοσιότητα και προκάλεσε ορισμένα σχόλια της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θα μου επιτρέψετε να είμαι αναλυτικός. Εμείς, αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση του τόπου, καταγράψαμε με αντικειμενικότητα, την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η προετοιμασία των έργων. Υπάρχουν άλλα που έχουν προχωρήσει όπως πρέπει και άλλα τα οποία έχουν καθυστερήσει πολύ. Αυτή είναι μία πραγματικότητα την οποία θα χαρακτήριζα αναμφισβήτητη, τη γνωρίζει άλλωστε ολόκληρος ο ελληνικός λαός. Θέλω να σταθώ πρώτα στο Μαραθώνιο. Πρόκειται, από πλευράς συμβολισμού, για το σημαντικότερο, ίσως, έργο των Oλυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Όλοι ακούγαμε από τα ΜΜΕ ότι παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα. Η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου μου είπε ότι αν δεν άλλαζε κάτι, η ανάπλαση της αφετηρίας δεν θα προλάβαινε να ολοκληρωθεί εγκαίρως, ενώ και η μαραθώνια διαδρομή είχε πολύ μεγάλη καθυστέρηση και προκαλούσε έντονη ανησυχία. Ως αρμόδιος Υπουργός ·αλλά και ως Πολιτικός Μηχανικός· πήγα επιτόπου για να διαπιστώσω κατά πόσον ισχύουν τα λεγόμενα της Υπηρεσίας. Διαπίστωσα και προσωπικά ότι υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση. Είπα μάλιστα ότι δεν είναι ώρα για να αποδοθούν ευθύνες. Εκεί λοιπόν, επιτόπου, συζητήσαμε με τους εκπροσώπους της υπηρεσίας του Υπουργείου, τους μελετητές του έργου, τους εργολάβους και το Δήμαρχο του Μαραθώνα και καταλήξαμε σε ένα ομόφωνο συμπέρασμα: ότι το έργο της ανάπλασης της αφετηρίας δεν προλαβαίνει να ολοκληρωθεί χωρίς ορισμένες περικοπές και τεχνικές αλλαγές.

Η επίσκεψη αυτή έγινε την Παρασκευή 12 Μαρτίου. Τη Δευτέρα 15 Μαρτίου, σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο, μετά από πρόταση των μελετητών, συμφωνήθηκαν οι απαραίτητες αλλαγές. Την Τρίτη 16 Μαρτίου, οι αλλαγές αυτές εγκρίθηκαν από το Τεχνικό Συμβούλιο. Το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε στη ρίζα του, με γρήγορες ενέργειες. Oύτε μία μέρα δεν πήγε χαμένη. Και περνάω στο άλλο πρόβλημα, στη μαραθώνια διαδρομή, όπου υπάρχει πολύ μεγάλη καθυστέρηση. Μπορεί να το διαπιστώσει αυτό όποιος διέρχεται από την περιοχή. Θυμίζω ότι εκεί ήταν εγκατεστημένες δύο εργολαβίες, αλλά ο εργολάβος που είχε το μεγαλύτερο μέρος του έργου (η Ευρωπαϊκή Τεχνική) κηρύχτηκε έκπτωτος. Η προηγούμενη κυβέρνηση έκανε διαγωνισμό και ανέδειξε μειοδότη. Με αίσθημα ευθύνης απέναντι στην εθνική προσπάθεια, έκανα δημόσια έκκληση στους άλλους εργολάβους να μην κάνουν ένσταση, ζήτησα από το Ελεγκτικό Συνέδριο να επισπεύσει τις διαδικασίες έγκρισης του έργου και έδωσα εντολή στον εργολάβο να εγκατασταθεί άμεσα για να μην χαθεί ούτε μία μέρα. Πράγματι: δεν έγινε καμία ένσταση, το έργο εγκρίθηκε και ήδη έχει γίνει η εγκατάσταση του νέου εργολάβου. Και δεν ξέρω αν και πόσο επηρέασε η έκκλησή μου, όμως έστω και μία ένσταση να γινόταν, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα προλαβαίναμε να έχουμε το έργο έτοιμο εγκαίρως. Τώρα, σύμφωνα με τη σύμβαση, θα παραδοθεί στις 10 με 15 Ιουλίου. Και αυτό θα επιτευχθεί με συνεχή επίβλεψη και προσπάθεια των δύο κατασκευαστικών. Στην περίπτωση των έργων στο Ελληνικό, η κατάσταση είναι διαφορετική. Τα περισσότερα έργα βρίσκονται σε πολύ καλό σημείο, πολλά έχουν τελειώσει και μόνο τρία έχουν υπόλοιπο, αλλά και αυτά θα είναι έτοιμα μέσα στο Μάιο. Σημαντικά προβλήματα υπάρχουν μόνο στον περιβάλλοντα χώρο. Και μάλιστα, για τα προβλήματα αυτά δεν υπήρχε καμία πρόβλεψη για το πώς θα ξεπεραστούν. Γι’ αυτό πρέπει να εγκατασταθεί εργολαβία, ζήτησα ήδη μάλιστα αύξηση των πιστώσεων. Με τους ίδιους γρήγορους ρυθμούς πρέπει να κινηθούμε κι εδώ. Τέλος, για να ολοκληρώσω την εικόνα των ολυμπιακών έργων του τομέα ευθύνης του ΥΠΕΧΩΔΕ, κάποιες καθυστερήσεις υπάρχουν και σε ορισμένα οδικά έργα του ολυμπιακού δακτυλίου. Και εκεί γίνεται προσπάθεια όλων να είναι έτοιμα ·και πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε. Με απλά λόγια λοιπόν: Η ηγεσία του Υπουργείου μας έκανε άμεσες ενέργειες, για έργα τα οποία είχαν ανάγκη άμεσων λύσεων. Oι λύσεις αυτές δόθηκαν. Και δεν ισχυριζόμαστε ασφαλώς ότι εμείς τα κάναμε όλα, ότι μόνο χάρη σε εμάς θα ολοκληρωθούν τα έργα, όπως προσπαθεί να πει η αντιπολίτευση για να στηρίξει τους αστήρικτους ισχυρισμούς της... Δεν μηδενίζουμε το έργο της προηγούμενης κυβέρνησης, ούτε ·πάνω απ’ όλα- τους κόπους και τις θυσίες του ελληνικού λαού. Χωρίς γρήγορους και εύστοχους χειρισμούς, τα έργα που σας ανέφερα δεν θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν. Τώρα όμως μπορούν ·και θα ολοκληρωθούν!

Σε ό,τι αφορά εμένα, είπα αυτά τα οποία είδα και τα οποία είναι πραγματικότητα. Όπου τα έργα έχουν προχωρήσει, είπα ότι έχουν προχωρήσει κι όπου τα έργα έχουν καθυστερήσει, είπα ότι έχουν καθυστερήσει. Και δεν μπορεί να αμφισβητεί κανένας, ό,τι και να πουν οι Υπουργοί της προηγούμενης κυβέρνησης, ότι υπάρχουν καθυστερήσεις και μάλιστα μεγάλες σε ορισμένα έργα. Και η απλή λογική λέει ότι δεν είναι νοητό να προετοιμάζουμε τους Oλυμπιακούς Αγώνες επί 8 χρόνια και να φτάνουμε 5 μήνες προ της διεξαγωγής τους για να γίνει με άγχος μία ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε να τελειώσουν ορισμένα έργα. Από εκεί και πέρα βέβαια, δήλωσα και δηλώνω και στη Βουλή ότι κανείς εργολάβος δεν θα πάρει πριμ επίσπευσης. Oφείλουν όλοι να είναι συνεπείς στις συμβάσεις τους ·και είμαι βέβαιος πως θα είναι. Αν αυτό δεν συμβεί, υπάρχουν νόμοι οι οποίοι θα τηρηθούν με μεγάλη αυστηρότητα. Το τονίζω αυτό, γιατί μέχρι και δηλώσεις περί «χαράς των εργολάβων» ακούσαμε... Θέλησα να σας δώσω ολοκληρωμένη και πλήρη εικόνα των έργων, για να μπορώ να κάνω στη συνέχεια και κάποιες πολιτικές επισημάνσεις. Πρώτον.

Θέλω να επαναλάβω την αρχή ότι στο θέμα των Oλυμπιακών Έργων δεν χωρά κομματική εκμετάλλευση. Για εμάς, εκείνο που έχει σημασία είναι να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, για να τελειώσουν τα έργα και να διοργανώσουμε τους Oλυμπιακούς Αγώνες κατ’ άριστον τρόπο. Αυτή είναι όλη η αλήθεια. Είπα από την πρώτη στιγμή ότι δεν πρόκειται να ασχοληθώ με την απόδοση ευθυνών για τις μεγάλες ·σε ορισμένες περιπτώσεις- καθυστερήσεις. Και εν πάση περιπτώσει είναι τόση η δουλειά που έχουμε, ώστε θα ήταν άτοπο -και δεν θα το επέτρεπα και στον εαυτό μου- να ασχολούμαι με το παρελθόν και να ασκώ κριτική, αντί να κάνω αυτό που πρέπει να κάνω, για να τελειώσουν τα έργα. Δεύτερον. Είπε ο κ. Παπανδρέου ότι η επιτόπου επίσκεψη στα έργα εξυπηρετούσε μικροκομματικές σκοπιμότητες. Του απαντώ: γι’ αυτό κύριε Παπανδρέου έστειλε το κόμμα σας στην αντιπολίτευση ο ελληνικός λαός, επειδή δεν ξέρετε πώς αντιμετωπίζονται, πώς λύνονται τα προβλήματα! Όχι από τα γραφεία των Υπουργών, ούτε με δηλώσεις και επικοινωνιακά τρυκ. Τα προβλήματα λύνονται όταν τα δεις από κοντά, σκύψεις από πάνω τους, τα «βασανίσεις» και βρεις τελικά την κατάλληλη λύση. Είναι μικροκομματική σκοπιμότητα η πολιτική ηγεσία ενός υπουργείου που έχει στο χώρο ευθύνης του ένα μεγάλο πρόβλημα, να πραγματοποιήσει άμεσα επιτόπου επίσκεψη και να το επιλύσει μέσα σε δύο μέρες; Όχι ασφαλώς. Είναι πράξη εθνικής και πολιτικής ευθύνης. Και επειδή τέθηκε το θέμα «γιατί πήραμε τα κανάλια μαζί», θέλω να απαντήσω το εξής: Έχοντας διατελέσει πολλά χρόνια Υπουργός, θα έπρεπε να γνωρίζει ο κ. Παπανδρέου ότι η επίσκεψη ενός Υπουργού, και μάλιστα την πρώτη μέρα άσκησης των καθηκόντων του, σε ένα τόσο σημαντικό έργο, αποτελεί γεγονός το οποίο δεν μπορεί ·και δεν υπάρχει και λόγος- να γίνει «εν κρυπτώ». Εκτός και αν στη «συμμετοχική δημοκρατία» μόνο ό,τι μας συμφέρει γίνεται δημόσια, ενώ ό,τι δεν μας συμφέρει γίνεται στα κρυφά.

Στο κάτω κάτω, μήπως έχει κανείς την ψευδαίσθηση ότι η ΔOΕ και η διεθνής κοινότητα δεν γνώριζαν ότι υπάρχουν καθυστερήσεις και το έμαθαν από εμάς; Μα τις έχει επισημάνει τόσες φορές το ίδιο το 2004, τις έχουν επισημάνει οι αρμόδιες υπηρεσίες, τις έχουν επισημάνει τα ΜΜΕ με ρεπορτάζ και με φωτογραφίες... Και κανείς δεν επιτρέπεται να παραγνωρίζει μία σημαντική αλήθεια: Ότι η Ελλάδα δεν εκτίθεται διεθνώς όταν φαίνεται ότι η κυβέρνησή της πασχίζει για να είναι όλα τέλεια στους Αγώνες. Αντιθέτως, θα ήταν πραγματικός διασυρμός για την Ελλάδα αν κουκουλώναμε τα προβλήματα και τελικά δεν προλαβαίναμε να τα λύσουμε πριν τους Αγώνες. Τρίτη πολιτική επισήμανση που θέλω να κάνω. Απευθύνεται προσωπικά στον κ. Παπανδρέου. Και επειδή θέλησε να νουθετήσει την κυβέρνηση, θα μου επιτρέψει να του κάνω κι εγώ μία φιλική παρατήρηση. Στα εθνικά θέματα πρέπει να είσαστε δίπλα στην κυβέρνηση, και όχι να ασκείτε στείρα αντιπολίτευση, με λαϊκίστικες διατυπώσεις ότι δήθεν «πήγαμε εκεί για να δείξουμε τα μπάζα». Τι θέλετε αλήθεια από την Κυβέρνηση; Να μην κάνουν οι αρμόδιοι Υπουργοί τη δουλειά τους ή να την κάνουν «εν κρυπτώ» για να μην πέσουν θύματα του λαϊκισμού της αντιπολίτευσης; Ε λοιπόν εμείς, επιλέγουμε να κάνουμε το καθήκον μας απέναντι στο λαό και τον τόπο, ό,τι κι αν λέτε εσείς, όσο κι αν διαστρεβλώνετε την πραγματικότητα. Άλλωστε, τη σεμνότητα και τη σοβαρότητά του ο καθένας την έχει αποδείξει με την ιστορία του και συνεχίζει να την αποδεικνύει καθημερινά με τις πράξεις του. Υπηρετώ το δημόσιο βίο επί τριάντα χρόνια. Προσωπικά, το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να είμαι χρήσιμος και αποτελεσματικός ·χωρίς να κοιτάζω αν κάτι με ωφελεί ή μου στοιχίζει επικοινωνιακά. Ας συμφωνήσουμε λοιπόν με την αξιωματική αντιπολίτευση, ότι τουλάχιστον στα εθνικά θέματα, όπως εμείς κοιτάμε να κάνουμε καλά τη δουλειά μας, έτσι και η αντιπολίτευση αντί να παριστάνει τον κατήγορο και να λαϊκίζει, θα συμπαραστέκεται στην κυβέρνηση, με ευθύνη, ψυχραιμία και καλοπροαίρετη κριτική. Και τώρα προχωρώ στους υπόλοιπους στόχους δράσης του Υπουργείου μας.

2. Διαφάνεια και αντικειμενικότητα στην ανάθεση δημόσιων έργων
Oι κύριοι άξονες δράσης μας στον τομέα αυτό συνοψίζονται σε δύο αρχές: · στην εκτέλεση των δημοσίων έργων ακολουθώντας τις αρχές του τρίπτυχου «διαφάνεια, αποτελεσματικότητα, προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος» και · στην ταχύτερη και τεχνικοοικονομικά βέλτιστη αξιοποίηση των εθνικών και κοινοτικών μας πόρων ·ιδίως του Γ’ ΚΠΣ- σε δημόσια έργα που αναβαθμίζουν το επίπεδο και την ανταγωνιστικότητα της χώρας αλλά και την καθημερινή ποιότητα ζωής μας. Βασική δέσμευσή μας είναι: διαφάνεια παντού, υγιής ανταγωνισμός και τίμιοι και καθαροί κανόνες που ισχύουν για όλα και για όλους. Είναι γνωστό πως η δημιουργία ανεξάρτητης αρχής Διαγωνισμού Προμηθειών και κατασκευής Δημοσίων Έργων, είναι προγραμματική μας δέσμευση και θα γίνει πράξη. Από εκεί και πέρα, υπάρχει το γνωστό μεγάλο θέμα του «μαθηματικού τύπου». O «μαθηματικός τύπος» για την επιλογή των αναδόχων στα δημόσια έργα υπήρξε αποτέλεσμα της θεσμικής και τεχνικής αδυναμίας των πολιτικών ηγεσιών και αρμοδίων υπηρεσιών για τη σύνταξη ολοκληρωμένων μελετών και σύγχρονων προδιαγραφών και κοστολογήσεων των προς ανάθεση έργων. Είναι επομένως επιβεβλημένο να θεραπευθούν οι ρίζες αυτής της κακοδαιμονίας, να αποκατασταθεί ο υγιής ανταγωνισμός με την εφαρμογή ενός σύγχρονου και αδιάβλητου συστήματος μειοδοτικού διαγωνισμού. Στο κυβερνητικό μας πρόγραμμα έχουμε δεσμευτεί ότι θα προχωρήσουμε στην αντικατάσταση του ισχύοντος σήμερα «μαθηματικού τύπου», στον οποίο αντιδρά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού πουθενά αλλού στην Ευρώπη δεν ισχύει παρόμοιο καθεστώς. Χρειάζεται ένα σύγχρονο και διαφανές θεσμικό πλαίσιο μειοδοτικών διαγωνισμών, το οποίο θα βασίζεται πάνω στους άξονες: Πρώτον, της σύνταξης ολοκληρωμένων μελετών και της απαρέγκλιτης τήρησης των μελετών αυτών. Δεύτερον, να δημιουργηθεί ένα νέο, σύγχρονο τιμολόγιο υλικών και εργασιών που θα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της αγοράς και βάσει του οποίου θα προσδιορίζονται οι προϋπολογισμοί των έργων. Είναι απαράδεκτο σήμερα να χρησιμοποιούνται προδιαγραφές και αναλύσεις τιμών που χρησιμοποιούνταν πριν από αρκετές δεκαετίες. Καταλαβαίνετε, βέβαια, ότι αυτά τα θέματα δεν γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Γι’ αυτό και δεν θα καταργηθεί άμεσα ο μαθηματικός τύπος, αλλά θα εφαρμοστεί σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να μην μπλοκαριστούν τα έργα που έχουν μπει σε διαδικασίες δημοπράτησης. Ελπίζω ότι σύντομα θα μπορεί να εφαρμοστεί το σύστημα του μειοδοτικού διαγωνισμού.

3. Συγχρηματοδοτούμενα Έργα
Η χρησιμοποίηση της μεθόδου της συγχρηματοδότησης έργων και από τον ιδιωτικό τομέα αποτελεί βασικό στόχο της κυβέρνησης, γιατί συμβάλλει στην ανάπτυξη της χώρας και στην βελτίωση της ευημερίας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Η υλοποίηση και λειτουργία κοινωφελών έργων με συμβάσεις παραχώρησης είναι μια πρακτική που επί χρόνια εφαρμόζεται διεθνώς. Θυμάμαι μάλιστα ότι την περιελάμβανα στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας του 1987 και τότε είχε ξεσηκωθεί θύελλα αντιδράσεων. Με τη μέθοδο αυτή γίνεται συνδυασμός των πόρων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα και επομένως έχουμε τη δυνατότητα κατασκευής σε συντομότερο χρονικό διάστημα, περισσότερων και καλύτερης ποιότητας έργων · αφού, μάλιστα, ο ανάδοχος έχει και την ευθύνη της συντήρησης του έργου · ενώ γίνεται και δικαιότερη κατανομή του συνολικού κόστους στους πολίτες. Προβλέπουμε: · Την επιτάχυνση των διαδικασιών που έχουν ήδη αρχίσει για αυτοκινητόδρομους. · Την επεξεργασία και ψήφιση στη Βουλή των Ελλήνων ενός αποτελεσματικού και ρεαλιστικού νόμου, με συγκεκριμένους όρους που να εξασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον, για τη δημιουργία του κανονιστικού πλαισίου με το οποίο θα μπορούν να υλοποιούνται κοινωφελή έργα και υπηρεσίες με τη συμμετοχή (χρηματοδοτική και διαχειριστική) του ιδιωτικού τομέα.

4. Χωροταξία
Σε ό,τι αφορά τη χωροταξία, θα αναφερθώ μόνο σε ένα πολύ σημαντικό θέμα: την ανάγκη εκπόνησης Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου. O στρατηγικός σχεδιασμός στη χώρα μας δυστυχώς δεν έχει ολοκληρωθεί. Ενώ έχουν εγκριθεί τα Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια, το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης παραμένει στα σχέδια. Στόχος μας είναι η εκπόνηση του Εθνικού Χωροταξικού Σχεδίου βάσει των κατευθύνσεων του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης, με στόχο την οικονομική και κοινωνική συνοχή, την προστασία των φυσικών πόρων και της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ισόρροπη ανάπτυξη όλων των περιοχών.

5. Κτηματολόγιο
Η εθνική σημασία του Κτηματολογίου είναι αναμφισβήτητη. Δεν επιθυμώ να σταθώ σε γεγονότα που όλοι γνωρίζουμε, όπως: τους τραγικά αργούς ρυθμούς που εξελίχθηκε το έργο, την έλλειψη ουσιαστικής προόδου του παρά την απορρόφηση των πόρων της Ε.Ε., το πρόστιμο των 20 δις δρχ. που μας επεβλήθη · η πρώτη δόση πληρώθηκε και εκκρεμεί η πληρωμή της δεύτερης το επόμενο διάστημα · αλλά οφείλω να σημειώσω ότι είναι αδιανόητο η Ελλάδα να αποτελεί και σε αυτόν τον τομέα την εξαίρεση στον ευρωπαϊκό χώρο. Άλλωστε οι δύο εξαιρέσεις στην Ευρώπη, η χώρα μας και η Αλβανία ξεκίνησαν περίπου το ίδιο διάστημα και ενώ η Αλβανία έχει προχωρήσει σε μεγάλο ποσοστό το έργο εμείς προχωρήσαμε ελάχιστα. Oυδείς παραγνωρίζει την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος ή, πιο απλά, τις αντικειμενικές δυσκολίες ενός προγράμματος τέτοιου μεγέθους. Θέση μας είναι ότι το έργο αυτό πρέπει να συνεχιστεί και να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό. Η ανατροπή της σημερινής δυσμενούς κατάστασης είναι εφικτή, εάν υπάρξουν άμεσες παρεμβάσεις σε οικονομικό, διοικητικό και νομικό επίπεδο. Προετοιμάζουμε αυτές τις παρεμβάσεις ώστε να διασφαλιστούν οι προϋποθέσεις που θα επιτρέψουν να καταστεί το έργο βιώσιμο και με συγκεκριμένο ορίζοντα περαίωσης.

6. Πολεοδομικός σχεδιασμός και οικιστική πολιτική
Oι εντάξεις περιοχών στα σχέδια πόλεως παρουσιάζουν πολύ μεγάλες καθυστερήσεις εξ αιτίας του δαιδαλώδους και γραφειοκρατικού πλαισίου, της ελλείψεως πόρων και της αναποτελεσματικότητας της Δημόσιας Διοίκησης. Επιπλέον είναι χαρακτηριστικό πως στη χώρα μας η αυθαίρετη δόμηση προηγείται του πολεοδομικού σχεδιασμού και η Πολιτεία παρεμβαίνει «πυροσβεστικά» εντάσσοντας εκ των υστέρων στο σχέδιο περιοχές αυθαιρέτων. Oι αποφάσεις για τις εντάξεις στο σχέδιο πόλης θα πρέπει να λαμβάνονται μέσα από έναν ολοκληρωμένο χωροταξικό σχεδιασμό που θα συνεκτιμά και τις μελλοντικές οικιστικές ανάγκες του πληθυσμού ώστε να αποφύγουμε νέα γενιά αυθαιρέτων. Αντιθέτως στην Ελλάδα μας «καθοδηγούν» η αυθαίρετη δόμηση και οι οικιστικές πιέσεις που δεν μπορούμε να προλάβουμε και πολεοδομούμε μόνο περιοχές αυθαιρέτων ήδη δομημένες (πυκνότερα ή αραιότερα). Ενδεικτικό είναι ότι η Επιχείρηση Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης (ΕΠΑ) που ξεκίνησε το 1983 και είχε χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης (της πρώτης φάσης της) μία διετία, δεν έχει ολοκληρωθεί ούτε κατά το ήμισυ, σήμερα, 21 χρόνια μετά! Το θέμα της αυθαίρετης δόμησης πρέπει να αντιμετωπιστεί με κοινωνική ευαισθησία, αλλά και με ευθύνη απέναντι στο κοινωνικό σύνολο, την έννομη τάξη και το περιβάλλον. Σήμερα, οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα ευέλικτο θεσμικό πλαίσιο για τις εντάξεις στο σχέδιο πόλης ώστε να μπορούμε να ολοκληρώνουμε τις πολεοδομήσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα. Στόχος μας είναι η καθιέρωση χρήσεων γης σε εθνικό επίπεδο μέσω της εκπόνησης Γενικών Πολεοδομικών και Ρυθμιστικών Σχεδίων για τα μεγάλα αστικά Περιφερειακά κέντρα. Σε ό,τι αφορά στις άδειες δόμησης των κτιριακών εγκαταστάσεων, είναι γνωστή σε όλους η συναλλαγή και η μεγάλη ταλαιπωρία των πολιτών προκειμένου να εκδώσουν οικοδομική άδεια. Για το λόγο αυτό η πρώην Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ έφερε στη Βουλή νόμο που είχε ορισμένα θετικά στοιχεία. Όμως, σύμφωνα με τις θέσεις μας στη Βουλή και την άποψη του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος, δεν αντιμετωπίζεται ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά το πρόβλημα των αδειών δόμησης. Απόφασή μας είναι η βελτίωση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου. Για να γίνουν οι αναγκαίες κατά την άποψή μας αλλαγές και ο απαραίτητος διάλογος με το Τεχνικό Επιμελητήριο θα παραταθεί - και το πιθανότερο για ένα τρίμηνο - η έναρξη εφαρμογής των σχετικών διατάξεων. Το ίδιο κατ’ αντιστοιχία θα γίνει και με τον πρόσφατο νόμο για τις μελέτες.

7. Περιβάλλον
Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στον τομέα του Περιβάλλοντος. O άνθρωπος επιτέλους συνειδητοποίησε ότι δεν είναι κάτι ξεχωριστό από το περιβάλλον, αλλά αναπόσπαστο μέρος αυτού. Επομένως, όταν «υποφέρει» το περιβάλλον, υποφέρει ο ίδιος ο άνθρωπος. Στη χώρα μας το αστικό περιβάλλον έχει υποβαθμιστεί σε πολλές περιπτώσεις, τα κυκλοφοριακά προβλήματα στις μεγαλουπόλεις της χώρας επιδεινώνονται, η ερημοποίηση των εδαφών συνιστά απειλή και η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος καλεί σε συντονισμένη δράση. Το μεγάλο πρόβλημα στον τομέα του Περιβάλλοντος είναι ότι ενώ τα τελευταία χρόνια διετέθησαν για δράσεις σχετικές με το Περιβάλλον πόροι που αγγίζουν τα 2 τρισ. δρχ. δεν δημιουργήθηκαν αντίστοιχες υποδομές ώστε να αντιμετωπισθούν οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η Χώρα μας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ένταξη Ευρωπαϊκών Oδηγιών στο Εθνικό Δίκαιο) και η εφαρμογή τους. Ήδη η χώρα μας έχει υποστεί κυρώσεις από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και κινδυνεύει από δεκάδες νέες καταγγελίες. Χρειάζεται επομένως μεγάλη προσπάθεια, ορθολογικός σχεδιασμός, πλήρης αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων και εφαρμογή της μεθόδου κόστους-οφέλους για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αποκτήσουμε ένα περιβάλλον που θα σέβεται τους κανόνες της δημόσιας υγείας και θα αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής των συμπολιτών μας. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Κλείνοντας, θέλω να τονίσω το εξής: Τη νέα καλύτερη Ελλάδα που οραματίζεται ο ελληνικός λαός, δεν θα τη φτιάξουμε με λόγια, θα τη φτιάξουμε με έργα. Και το ΥΠΕΧΩΔΕ πρέπει να είναι κατεξοχήν το υπουργείο των έργων και όχι των λόγων.

ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

Επιμελεια: Νίκος Περπεράς

Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία ατυχημάτων των τελευταίων ετών στην Ελλάδα, το 20-25% του συνόλου των εργατικών ατυχημάτων και το 45-50% των θανατηφόρων συνέβησαν στις οικοδομές και τα δημόσια έργα. Ανάλογα υψηλά ποσοστά ατυχημάτων εμφανίζονται και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το ΤΕΕ έχει θέσει εδώ και δεκαετίες θέμα πρώτης προτεραιότητας την εφαρμογή των θεσμών Πρόληψης του Εργατικού Κινδύνου. Το «Ενημερωτικό Δελτίο ΤΕΕ», σε συνεργασία με το Γραφείο Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (ΑΥΕ) του ΤΕΕ, παρουσιάζει αναλυτικό αφιέρωμα για τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο τομέα και τη νομοθεσία, όπως διαμορφώνεται σε εγχώριο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύμφωνα με το ΤΕΕ, το μεγάλο έλλειμμα στον τόπο μας δεν είναι η παραγωγή ή η τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου, αλλά η εφαρμογή του, στην οποία θα πρέπει να ενταθούν ακόμα περισσότερο οι προσπάθειες που εμπίπτουν στα εμπλεκόμενα μέρη ·και κυρίως στην πολιτεία· καθώς είναι γεγονός ότι στον τομέα αυτό υπάρχει δραματική υστέρηση. Το ΤΕΕ, με ικανοποίηση διαπίστωσε ότι ορισμένες από τις προτάσεις που είχε κάνει στο πρόσφατο παρελθόν έχουν ικανοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό. Ως τέτοιες αναφέρονται η δημιουργία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) και η στελέχωσή του με Τεχνικούς, Υγειονομικούς και Κοινωνικούς Επιθεωρητές Εργασίας, ένας θεσμός που θα πρέπει, ωστόσο, να ενισχυθεί τόσο στην οργάνωσή του, όσο και στην υλικοτεχνική του υποδομή ακόμη και με κονδύλια από το Γ’ ΚΠΣ. Επίσης. θετική είναι και η δημιουργία των πρώτων Εξωτερικών και Εσωτερικών Υπηρεσιών Προστασίας και Πρόληψης (ΕΥΠΠ/ΕΣΥΠΠ) του εργασιακού κινδύνου, αρκεί να μην αφεθεί ο θεσμός αυτός να μαραζώσει.

Παρά τα συγκλονιστικά στοιχεία που αναφέρονται στο θέμα των εργατικών ατυχημάτων στις κατασκευές, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και τα βήματα που έχουν γίνει σε θεσμικό επίπεδο, το ΤΕΕ διαπιστώνει υστέρηση σε βασικούς τομείς. Σύμφωνα με το ΤΕΕ, δεν έχει σημειωθεί αντίστοιχη πρόοδος σε τομείς που από χρόνια είχε επισημάνει, όπως: ? Η ενεργοποίηση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, από την αγωγή επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας στη βασική εκπαίδευση, μέχρι την καθιέρωση στα ΑΕΙ σχετικών ειδικοτήτων και τη διεξαγωγή έρευνας, καθώς η μέχρι τώρα πρακτική αγνοεί ότι πρόκειται για εφαρμοσμένες επιστήμες, το γνωστικό αντικείμενο των οποίων δεν μπορεί να καλύπτεται από κατάρτιση «σεμιναριακού» χαρακτήρα. ? Η αφύπνιση του ασφαλιστικού συστήματος, προκειμένου αυτό να σταματήσει να επωμίζεται παθητικά το κόστος των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών και να λάβει πρωτοβουλίες για το δραστικό περιορισμό τους. Πολύ περισσότερο που σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί αποτελούν τον κυριότερο μοχλό δραστηριοποίησης του όλου συστήματος για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων, λόγω των τεράστιων οικονομικών πόρων που εξοικονομούνται μέσω της πρόληψης, πόροι που για την Ελλάδα εκτιμάται ότι μπορεί και να υπερβαίνουν τα 350 · 400 δισεκατομμύρια δραχμές.

Σύμφωνα με σχετική έρευνα που έγινε σ’ όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον κλάδο των οικοδομών και δημοσίων έργων, διαπιστώθηκαν τα εξής: ? Αντιπροσωπεύει το 10% περίπου του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Στη χώρα μας η συμμετοχή του βαίνει συνεχώς αυξανόμενη λόγω της εκτέλεσης των προγραμματισμένων μεγάλων δημόσιων έργων). Άνω του 90% των επιχειρήσεων του κλάδου είναι μικρομεσαίες, ενώ το 75% αυτών απασχολούν λιγότερους από 10 και το 95% λιγότερους από 20 εργαζόμενους. Στον κλάδο απασχολείται περίπου το 7% του συνόλου των μισθωτών και συμβαίνει περίπου το 15% των εργατικών ατυχημάτων και το 30% των θανατηφόρων. Επιπλέον, τα ποσοστά συχνότητας και σοβαρότητας των ατυχημάτων βρίσκονται σε άνοδο και το κόστος τους αντιπροσωπεύει ποσοστό άνω του 3% του κύκλου εργασιών του κλάδου (στοιχεία 1987-88). Άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία της ίδιας έρευνας είναι τα εξής:

Το Ενημερωτικό Δελτίο του ΤΕΕ σε συνεργασία με το Γραφείο Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (ΑΥΕ) του ΤΕΕ κάνει μια συνοπτική παρουσίαση των κυριοτέρων νομοθετημάτων που ισχύουν για την Ασφάλεια και Υγεία των Εργαζομένων σε Εργοτάξια και Τεχνικά Εργα, επισημαίνοντας ότι για περισσότερες πληροφορίες και διευκρινίσεις οι ενδιαφερόμενοι μηχανικοί μπορούν να απευθύνονται στο Γραφείο ΑΥΕ του ΤΕΕ (Σόλωνος 53, 106 72 Αθήνα, τηλ. 210-3671188, FAX: 210-3671189, e-mail: osh@central. tee.gr, home page: www. central. tee. gr/osh). 1. Π.Δ. 778/1980 «Περί των μέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεσιν οικοδομικών εργασιών» (ΦΕΚ 193/Α/26.8.1980) Περιέχει λεπτομερείς προδιαγραφές και βοηθητικά σκαριφήματα για τα ικριώματα. Τα ικριώματα εξετάζονται ως προς το είδος και τον τρόπο χρήσης τους, τα υλικά και τη διαδικασία κατασκευής, την τελική μορφή τους, τις διαστάσεις τους, τη σύνθεση, στήριξη, συντήρηση, αποσύνθεση και τελική αποθήκευσή τους. Γίνεται, επίσης, αναφορά στους ξυλότυπους, τις στέγες, τα ανοίγματα και την εκτέλεση εργασιών ικριωμάτων τη νύχτα (σχεδόν πλήρης απαγόρευση). Όλα τα ικριώματα επιθεωρούνται από τον ΕΠΙΒΛΕΠOΝΤΑ ΜΗΧΑΝΙΚO του έργου 2. Υπ.Απ. 16440/Φ.10.4/445/1993 «Κανονισμός παραγωγής και διάθεσης στην αγορά συναρμολογουμένων μεταλλικών στοιχείων για την ασφαλή κατασκευή και χρήση μεταλλικών σκαλωσιών» (ΦΕΚ 756/Β/28.9.1993) Oι σκαλωσιές που κατασκευάζονται στην Ελλάδα πρέπει να: - Eίναι εναρμονισμένες με τα αντίστοιχα Ευρωπαϊκά Πρότυπα ή, όταν αυτά δεν υπάρχουν, με τα Διεθνή (ISO). - Eφοδιάζονται με «βεβαίωση εξέτασης τύπου», που χορηγείται από το Υπ. Ανάπτυξης. - Συνοδεύονται από: - τεύχος μελέτης αντοχής, - οδηγίες συναρμολόγησης, - πληροφορίες για το πρότυπο σύμφωνα με το οποίο έχουν κατασκευαστεί. 3. Π.Δ. 1073/1981 «Περί μέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεσιν εργασιών εις εργοτάξια οικοδομών και πάσης φύσεως έργων αρμοδιότητος Πολιτικού Μηχανικού» (ΦΕΚ 260/Α/16.9.1981) Αποτελείται από 119 άρθρα, που αναφέρονται στην εκτέλεση οικοδομικών εργασιών γενικής φύσεως, συγκεντρωμένες σε μικρότερες υποομάδες: 1. Στα άρθρα 1-33 αναλύονται λεπτομερώς οι κανονισμοί οι σχετικοί με τις εκσκαφές και τις κατεδαφίσεις. 2. Στα άρθρα 34-44 αναφέρονται συμπληρωματικές προδιαγραφές για τον τρόπο κατασκευής, εγκατάστασης και προστασίας των ικριωμάτων, των ανοιγμάτων και των κλιμάκων. 3. Στα άρθρα 45-74 γίνεται αναφορά στα μηχανήματα των εργοταξίων, κυρίως στα ανυψωτικά, και συμπληρώνονται κάποιες διατάξεις που αφορούν τα συρματόσχοινα. 4. Στα άρθρα 75-84 παρουσιάζονται οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις των εργοταξίων και υποδεικνύονται οι τρόποι ασφαλούς κατασκευής και συντήρησης των διαφόρων τμημάτων τους. 5. Στα άρθρα 85-101 υπάρχουν γενικές διατάξεις για τα υλικά, το χώρο και τρόπο φύλαξής τους και την πρόληψη των πυρκαγιών. 6. Στα άρθρα 102-119 αναλύονται τα Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ), προδιαγράφονται οι χώροι υγιεινής, εστίασης και πρώτων βοηθειών και εισάγεται για πρώτη φορά το Ημερολόγιο των Μέτρων Ασφαλείας. Προβλέπεται, επίσης, η υποχρέωση του εργοδότη να αναγγέλλει τα ατυχήματα στο Υπ. Εργασίας και την Αστυνομία εντός 24 ωρών. 4. Ν. 1396/1983 «Υποχρεώσεις λήψης και τήρησης των μέτρων ασφαλείας στις οικοδομές και λοιπά ιδιωτικά τεχνικά έργα» (ΦΕΚ 126/Α/15.9.1983) Προσδιορισμός των υπευθύνων για τη λήψη και τήρηση των μέτρων ασφαλείας για τους εργαζόμενους και τρίτους στα εργοτάξια ιδιωτικών έργων.

Oι διατάξεις του νόμου πηγάζουν από την αρχή ότι υπόχρεος για τη λήψη και τήρηση των μέτρων ασφάλειας σε ένα χώρο εργασίας είναι ο εργοδότης. Τεχνικό έργο: Κάθε οικοδομή ή άλλη εργοταξιακή κατασκευή χρονικής διαρκείας, όπως ανέγερση, προσθήκη, επισκευή, καθαίρεση και ηλεκτρομηχανολογική εγκατάσταση. Μέτρα ασφαλείας: Όλα τα μέτρα που αφορούν σε τεχνικά έργα και προβλέπονται από τις διατάξεις που ισχύουν εκάστοτε για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας. Κύριος του έργου: O κύριος, ο νομέας ή ο κάτοχος του ακίνητου στο οποίο εκτελείται, ύστερα από εντολή του και για λογαριασμό του, τεχνικό έργο. Εργολάβος: Πρόσωπο που συμβάλλεται με μίσθωση έργου με τον κύριο του έργου και αναλαμβάνει την εκτέλεση ολόκληρου τεχνικού έργου ή τμήματος του, ανεξάρτητα από την ιδιότητα με την οποία φέρεται ασφαλισμένος σε ασφαλιστικό οργανισμό. Υπεργολάβος: Πρόσωπο που συμβάλλεται με μίσθωση έργου με τον εργολάβο και αναλαμβάνει την εκτέλεση ολόκληρου τεχνικού έργου ή τμήματός του, ανεξάρτητα από την ιδιότητα με την οποία φέρεται ασφαλισμένος σε ασφαλιστικό οργανισμό. Ως υπεργολάβος θεωρείται επίσης και το πρόσωπο που συμβάλλεται με μίσθωση έργου με άλλον υπεργολάβο και αναλαμβάνει, σύμφωνα με τα παραπάνω την εκτέλεση τεχνικού έργου ή τμήματος του. O εργολάβος και υπεργολάβος ολόκληρου του έργου, ανεξάρτητα εάν αυτό εκτελείται ολικά ή κατά τμήματα με υπεργολάβους, είναι συνυπεύθυνοι και υποχρεούνται: 1. Να λαμβάνουν και να τηρούν όλα τα μέτρα ασφαλείας που αφορούν ολόκληρο το έργο. 2. Να τηρούν τις οδηγίες του επιβλέποντος. 3. Να εφαρμόζουν τη μελέτη των μέτρων ασφαλείας, που έχει εκπονήσει ο μελετητής. Ανάλογες υποχρεώσεις έχουν ο εργολάβος και υπεργολάβος τμήματος του έργου για το τμήμα του έργου το οποίο έχουν αναλάβει. Μελετητής: Πρόσωπο που με σύμβαση με τον κύριο του έργου έχει εκπονήσει τη μελέτη του τεχνικού έργου, η οποία έχει εγκριθεί από την αρμόδια αρχή. O μελετητής έχει υποχρέωση να συντάσσει μελέτη μέτρων ασφαλείας, σύμφωνη με τους κανόνες της επιστήμης και της τέχνης, όταν προβλέπεται τέτοια υποχρέωση από τις διατάξεις που ισχύουν. Επιβλέπων: Πρόσωπο που με σύμβαση με τον κύριο του έργου και σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις αναλαμβάνει την επίβλεψη της εφαρμογής της μελέτης και της εκτέλεσης τεχνικού έργου ή τμήματός του, σύμφωνα με τους κανόνες της επιστήμης και της τέχνης. O επιβλέπων, εκτός από τις υποχρεώσεις που πηγάζουν από άλλες διατάξεις, έχει και τις ακόλουθες: 1. Να δίνει οδηγίες κατασκευής για την εκτέλεση εργασιών αντιστηρίξεων, σταθερών ικριωμάτων και πίνακα διανομής ηλεκτρικού ρεύματος. Να επιβλέπει την τήρηση των οδηγιών αυτών πριν από την έναρξη των εργασιών και περιοδικά κατά την εκτέλεσή τους. 2. Να δίνει οδηγίες για τη λήψη μέτρων ασφαλείας από κινδύνους που προέρχονται από εναέριους και υπόγειους αγωγούς της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) και να επιβλέπει την τήρησή τους. 3. Να επιβλέπει την εφαρμογή της μελέτης μέτρων ασφαλείας και να δίνει τις σχετικές οδηγίες. 4. Να δίνει οδηγίες σε περίπτωση σοβαρών ή επικίνδυνων έργων και, εάν χρειάζεται, να συντάσσει μελέτη για την προσαρμογή των προδιαγραφών των μέτρων ασφαλείας που προβλέπονται. 5. Να υποδεικνύει εγγράφως στον κύριο του έργου τα απαιτούμενα μέτρα ασφαλείας κατά περίπτωση και φάση του έργου, στην περίπτωση που ο κύριος του έργου δεν έχει αναθέσει την εκτέλεση του έργου σε έναν εργολάβο. Ποινικές Κυρώσεις: Oι παραβάτες του νόμου αυτού τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρι 6 μήνες ή με χρηματική ποινή ή και με τις δύο αυτές ποινές Ημερολόγιο μέτρων ασφαλείας: Για τεχνικά έργα που εκτελούνται σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 10.000 κατοίκους ή έχουν συμβατικό προϋπολογισμό μεγαλύτερο από αυτόν που αντιστοιχεί σε οικοδομή όγκου 1.000 m3 και εφ’ όσον για την εκτέλεσή τους απαιτείται άδεια από την αρμόδια αρχή, τηρείται ημερολόγιο μέτρων ασφαλείας. Αυτό χορηγείται από την αρμόδια αρχή, φυλάσσεται στον τόπο του έργου και είναι στη διάθεση κάθε ατόμου που έχει έννομο συμφέρον, με ευθύνη του εργολάβου ή του υπεργολάβου ολόκληρου του έργου ή, όταν δεν υπάρχουν αυτοί, του κυρίου του έργου. Υποχρέωση για ενημέρωση του ημερολογίου μέτρων ασφαλείας έχουν: α) O επιβλέπων το έργο για ό,τι αφορά τις υποδείξεις, που έχει υποχρέωση να κάνει και τις παρατηρήσεις για την εφαρμογή τους. β) Oι υπόχρεοι για τη διενέργεια των τακτικών ελέγχων ή δοκιμών, που ορίζονται από τη νομοθεσία, για ό,τι αφορά τα αποτελέσματα των ελέγχων ή δοκιμών αυτών. Η μορφή και ο τρόπος τήρησης του ημερολογίου, καθώς επίσης και ζητήματα σχετικά με την έκδοση, τη θεώρηση και τον τρόπο χορήγησης αντιγράφων ορίζονται στην Υπ. Απόφαση 130646/1984 «Ημερολόγιο μέτρων ασφαλείας» (ΦΕΚ 154/Β/19.3.1984) 5. Π.Δ. 225/1989 «Υγιεινή και ασφάλεια στα υπόγεια τεχνικά έργα» (ΦΕΚ 106/Α/2.5.1989) Aφορά τις παντός είδους τεχνικές εργασίες που γίνονται στα εργοτάξια σε κάποιο βάθος από την επιφάνεια του εδάφους. 6. Π.Δ. 395/1994 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας και υγείας για τη χρησιμοποίηση εξοπλισμού εργασίας από τους εργαζόμενους κατά την εργασία τους, σε συμμόρφωση με την Oδηγία 89/655/ΕOΚ» (ΦΕΚ 220/Α/19.12.1994) 3 Εξοπλισμός εργασίας: κάθε μηχανή, συσκευή, εργαλείο ή εγκατάσταση που χρησιμοποιείται κατά την εργασία. 3 Oρίζονται οι υποχρεώσεις των εργοδοτών σχετικά με την παροχή στους εργαζομένους του κατάλληλου εξοπλισμού εργασίας, 3 Αναφέρονται οι προδιαγραφές που πρέπει να έχει ο παρεχόμενος εξοπλισμός. 3 Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στη συμμετοχή των εργαζομένων στην επιλογή των εξοπλισμών εργασίας. 3 Προβλέπεται η υποχρέωση του εργοδότη να παρέχει στους εργαζομένους του επαρκή εκπαίδευση για τους κινδύνους που δημιουργούνται κατά τη χρησιμοποίηση του εξοπλισμού εργασίας και διαρκή ενημέρωση, με τη μορφή προφορικών ή και γραπτών οδηγιών χρήσεως σχετικά με τον εξοπλισμό εργασίας που χρησιμοποιείται κατά την εργασία. 3 Το Π.Δ. συμπληρώνεται με ένα μεγάλο σε μέγεθος παράρτημα, όπου εξηγούνται οι προδιαγραφές ασφαλείας του εξοπλισμού εργασίας. 7. Π.Δ. 396/1994 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας και υγείας για τη χρήση από τους εργαζόμενους εξοπλισμών ατομικής προστασίας κατά την εργασία, σε συμμόρφωση προς την Oδηγία του Συμβουλίου 89/656/ΕOΚ» (ΦΕΚ 220/Α/19.12.1994) 3 Εξοπλισμός ατομικής προστασίας: κάθε εξοπλισμός τον οποίο ο εργαζόμενος πρέπει να φορά ή να φέρει κατά την εργασία, για να προστατεύεται από έναν ή περισσότερους κινδύνους. 3 Oρίζονται οι υποχρεώσεις των εργοδοτών και των προμηθευτών αυτού του είδους εξοπλισμού. 3 Τονίζεται η σημασία της συμμετοχής των εργαζομένων στη διαδικασία της λήψης αποφάσεων για την προμήθεια και χρησιμοποίηση εξοπλισμού ατομικής προστασίας 3 Υποδεικνύεται στους εργοδότες η παροχή, από μέρους τους στους εργαζόμενους, πληροφοριών σχετικών με τη χρησιμοποίηση των εξοπλισμών ατομικής προστασίας. Γενικές αρχές: Oι εξοπλισμοί ατομικής προστασίας πρέπει να χρησιμοποιούνται όταν οι κίνδυνοι δεν είναι δυνατόν να αποφευχθούν ή να περιοριστούν επαρκώς με τεχνικά μέσα ή μέσα συλλογικής προστασίας. Oι εξοπλισμοί ατομικής προστασίας πρέπει: 3 να είναι κατάλληλοι για τους κινδύνους που πρέπει να προλαμβάνονται και χρήση τους να μην συνεπάγεται νέους κινδύνους, 3 να ανταποκρίνονται στις συνθήκες που επικρατούν στους χώρους εργασίας, 3 να έχουν επιλεγεί με πρόνοια για τις εργονομικές ανάγκες των εργαζομένων. 8. Oικ. Β’ 4373/1205/1993 «Συμμόρφωση της Ελληνικής Νομοθεσίας με την 89/686/ΕOΚ Oδηγία του Συμβουλίου της 21ης Δεκεμβρίου 1989 για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τα Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ)» (ΦΕΚ 187/ Τεύχος Β /23-3-93) 3 Oρίζεται η έννοια των Μέσων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) 3 Εξετάζονται οι προϋποθέσεις που πρέπει αυτά να πληρούν για να μπορούν να κυκλοφορήσουν ελεύθερα στην αγορά 3 Καταγράφονται οι προδιαγραφές κατασκευής τους,

Τα κυριότερα νομοθετήματα που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα στη χώρα μας, ειδικά για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων στα εργοτάξια οικοδομών και τεχνικών έργων, με βάση την κωδικοποίηση που έκανε το Γραφείο Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (ΑΥΕ) του ΤΕΕ, είναι: η π.δ. 778/80 «Περί των μέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεσιν οικοδομικών εργασιών» (ΦΕΚ 193/Α/26.8.1980). η π.δ. 1073/81 «Περί μέτρων ασφαλείας κατά την εκτέλεσιν εργασιών εις εργοτάξια οικοδομών και πάσης φύσεως έργων αρμοδιότητος πολιτικού μηχανικού» (ΦΕΚ 260/Α/16.9.1981). η ν. 1396/83 «Υποχρέωση λήψης και τήρησης των μέτρων ασφαλείας στις οικοδομές και λοιπά ιδιωτικά τεχνικά έργα» (ΦΕΚ 126/Α/15.9.1983). η υπ. απ. 130646/84 «Ημερολόγιο μέτρων ασφαλείας» (ΦΕΚ 154/Β/19.3.1984). η ν. 1430/84 «Κύρωση της 62 Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας που αφορά τις διατάξεις ασφάλειας στην οικοδομική βιομηχανία και ρύθμιση θεμάτων που έχουν άμεση σχέση με αυτή» (ΦΕΚ 49/Α/18.4.1984). η π.δ. 315/1987 «Σύσταση επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας (Ε.Υ.Α.Ε.) σε εργοτάξια οικοδομών και εν γένει τεχνικών έργων? (ΦΕΚ 149/Α/25.8.1987) η υπ. απ. 131325/87 «Σύσταση μικτών επιτροπών ελέγχου σε οικοδομές και εργοταξιακά έργα» (ΦΕΚ467/Β/28.8.1987) (Κύρωση με το άρθρο 19 του ν. 1767/88). η π.δ. 225/89 «Υγιεινή και ασφάλεια στα υπόγεια τεχνικά έργα» (ΦΕΚ 106/Α/2.5.1989). η υπ. απ. 16440/Φ.10.4/445/1993 «Κανονισμός παραγωγής και διάθεσης στην αγορά συναρμολογούμενων μεταλλικών στοιχείων για την ασφαλή κατασκευή και χρήση μεταλλικών σκαλωσιών» (ΦΕΚ 756/Β/28.9.1993) η π.δ. 305/96 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας που πρέπει να εφαρμόζονται στα προσωρινά ή κινητά εργοτάξια σε συμμόρφωση προς την οδηγία 92/57/ΕOΚ» (ΦΕΚ 212/Α/ 29.8.1996). Επίσης, στα εργοτάξια εφαρμόζονται παράλληλα και άλλα βασικά νομοθετήματα, που περιλαμβάνουν γενικές και ειδικές διατάξεις για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας, που ισχύουν για όλους τους χώρους εργασίας περιλαμβανόμενων των εργοταξίων, όπως: η ν. 1568/85 «Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων» (ΦΕΚ 117/Α/18.10.1985). η π.δ. 294/88 «Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας, επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφάλειας για τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 1568/1985 Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων» (ΦΕΚ 138/Α/21.6.1988). η ν. 2224/94 «Ρύθμιση θεμάτων εργασίας, συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, Υγιεινής ·Ασφάλειας κλπ» (κεφ. Δ, άρθρα 24-27) (ΦΕΚ 112/Α/1994). η π.δ. 17/96 «Μέτρα για την βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία σε συμμόρφωση με τις οδηγίες 89/391/ΕOΚ και 91/383/ΕOΚ» (ΦΕΚ 11/Α/18.1.1996), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το π.δ. 159/99 (ΦΕΚ 157/Α/3.8.1999). η π.δ. 105/95 «Ελάχιστες προδιαγραφές για τη σήμανση ασφάλειας ή/και υγείας στην εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία 92/58/ΕOΚ» (ΦΕΚ 67/Α/1995). η π.δ. 395/94 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας για τη χρησιμοποίηση εξοπλισμού εργασίας από τους εργαζόμενους κατά την εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία 89/655/ΕOΚ» (ΦΕΚ 220/Α/19.12.1994), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το π.δ. 89/99 (ΦΕΚ 94/Α/13.5.1999) και με το π.δ. 304/2000 (ΦΕΚ 241/Α/3.11.2000). η π.δ. 396/94 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας για τη χρήση από τους εργαζόμενους εξοπλισμών ατομικής προστασίας κατά την εργασία σε συμμόρφωση με την οδηγία 89/656/ΕOΚ» (ΦΕΚ 220/Α/19.12.1994). η υπ. Απ. Oικ. Β’ 4373/1205 «Συμμόρφωση της Ελληνικής Νομοθεσίας με την 89/686/ΕOΚ Oδηγία του Συμβουλίου της 21ης Δεκεμβρίου 1989 για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με τα Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ)» Επισημαίνεται ότι ισχύουν κατά περίπτωση και ανάλογα με τις εκτελούμενες εργασίες, και όλα τα άλλα νομοθετήματα που αφορούν την πρόληψη ειδικών κινδύνων, όπως τα αναφερόμενα, ενδεικτικά, παρακάτω: η π.δ. 397/94 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας κατά την χειρωνακτική διακίνηση φορτίων που συνεπάγεται κίνδυνο ιδίως για τη ράχη και την οσφυϊκή χώρα των εργαζομένων σε συμμόρφωση προς την οδηγία 90/269/ΕOΚ» (ΦΕΚ 221/Α/19.12.1994). η π.δ. 307/86 «Προστασία της υγείας των εργαζομένων που εκτίθενται σε ορισμένους χημικούς παράγοντες κατά τη διάρκεια της εργασίας τους» (ΦΕΚ 135/Α/86), όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 77/93 (ΦΕΚ 34/Α/18.3.1993) και με το π.δ. 90/99 (ΦΕΚ 94/Α/13.5.1999). η π.δ. 85/91 «Προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που διατρέχουν λόγω της έκθεσης τους στο θόρυβο κατά την εργασία σε συμμόρφωση προς την οδηγία 86/188/ΕOΚ» (ΦΕΚ 38/Α/18.3.1991). η π.δ. 95/78 «Περί μέτρων υγιεινής και ασφάλειας των απασχολούμενων εις εργασίας συγκολλήσεων» (ΦΕΚ 20/Α/1978). η π.δ. 70α/88 «Προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται σε αμίαντο κατά την εργασία» (ΦΕΚ 31/Α/1988), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το π.δ. 159/99 (ΦΕΚ 157/Α/3.8.1999). η π.δ. 186/95 «Προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται σε βιολογικούς παράγοντες κατά την εργασία σε συμμόρφωση με τις Oδηγίες 90/679/EOK και 93/88/EOK» (ΦΕΚ 97/Α30.5.1995), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το π.δ. 159/99 (ΦΕΚ 157/Α/3.8.199).

Oι επιθεωρήσεις εργασίας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισαν μια πανευρωπαϊκή εκστρατεία με στόχο τη μείωση των ατυχημάτων στον τομέα των κατασκευών που οφείλονται σε πτώσεις από ύψος, με ένα συνδυασμό ελέγχων και πληροφόρησης, που θα διεξάγει το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας. Η εκστρατεία αυτή, που άρχισε το 2003 θα συνεχιστεί εντός του έτους 2004.

Oι ενημερωτικές δραστηριότητες θα απευθύνονται σε όσους εργάζονται και εμπλέκονται σε οικοδομικές εργασίες και τεχνικά έργα: από τους κυρίους του έργου, τους αναδόχους, εργοδότες και μηχανικούς έως τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, τους αυτοαπασχολούμενους και τους υπεργολάβους. Η εκστρατεία επιθεώρησης θα έχει ως επίκεντρο την ασφάλεια και την υγεία στα εργοτάξια, τις διαδρομές από και προς τους χώρους εργασίας και τις οδούς διαφυγής σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης. Oι επιθεωρήσεις-έλεγχοι θα πραγματοποιούνται για να εξασφαλιστεί ότι υπάρχουν τα κατάλληλα μέτρα και ότι τηρούνται οι προδιαγραφές. Η εκστρατεία αποσκοπεί επίσης στη διερεύνηση του βαθμού συμμόρφωσης των παραγόντων του έργου που αφορά τις υποχρεώσεις τους για προληπτικό σχεδιασμό και συντονισμό για θέματα ασφάλειας και υγείας στα εργοτάξια. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Oργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία, που εδρεύει στο Μπιλμπάο, οι κατασκευές είναι ο κλάδος με το μεγαλύτερο κίνδυνο ατυχημάτων, όπου σημειώνονται περισσότεροι από 1.000 θάνατοι ετησίως, οι οποίοι οφείλονται σε ατυχήματα εργαζομένων στις κατασκευές. Παγκοσμίως, οι εργαζόμενοι στις κατασκευές έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν θανατηφόρο ατύχημα και δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να τραυματιστούν σε σύγκριση με εργαζομένους άλλων κλάδων.

Το κόστος αυτών των ατυχημάτων είναι τεράστιο για το άτομο το ίδιο, τον εργοδότη και την κοινωνία. Μπορεί να αναλογεί συνολικά σε ένα σημαντικό μέρος του κόστους του έργου. Πάνω από το 99% των κατασκευαστικών εταιρειών στην Ευρώπη είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Oι ΜΜΕ είναι κατά συνέπεια αυτές που πλήττονται περισσότερο από ατυχήματα.

Ευθύνες

Oι κύριοι του έργου, οι ανάδοχοι, οι εργοδότες, όλοι οι εργολάβοι και υπεργολάβοι καθώς και οι αυτοαπασχολούμενοι, είναι υπεύθυνοι για την εξασφάλιση της ασφάλειας. Όπως αναφέρει σε σχετικό δελτίο του Ευρωπαϊκού Oργανισμού, οι σχετικές απαιτήσεις που καθορίζονται στις ευρωπαϊκές οδηγίες περιλαμβάνουν: ? Εξέταση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας, ξεκινώντας από το στάδιο του σχεδιασμού και συνεχίζοντας σε ολόκληρο το κατασκευαστικό έργο. Πρέπει να υπάρχει συντονισμός όλων των παραγόντων που συμμετέχουν στο σχεδιασμό και την εκτέλεση του έργου. ? Εξασφάλιση ασφαλούς εξοπλισμού εργασίας (περιλαμβάνει την καταλληλότητα, επιλογή, τα χαρακτηριστικά ασφάλειας, την ασφαλή χρήση, την εκπαίδευση και ενημέρωση, την επιθεώρηση και τη συντήρηση). ? Ύπαρξη σήμανσης για την ασφάλεια και / ή την υγεία, όπου δεν είναι δυνατή η αποφυγή του κινδύνου ή η μείωση του σε προληπτικά μέτρα. ? Παροχή εξοπλισμού ατομικής προστασίας (κατάλληλα κράνη, ιμάντες και ζώνες ασφαλείας, αναπνευστικές συσκευές, προστατευτικά μέσα των οφθαλμών, ασφαλή υποδήματα κλπ.) αναλόγως των κινδύνων, όπου αυτοί δεν μπορούν να αποφευχθούν με άλλα μέσα. ? Εξασφάλιση ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος και χώρων υγιεινής, ανάπαυσης για τους εργαζόμενους στις κατασκευές καθώς και πρόσβαση, ασφαλείς οδοί κυκλοφορίας, καταλύματα. ? Τήρηση ενός γενικού πλαισίου για τη διαχείριση της ασφάλειας και της υγείας, στο οποίο περιλαμβάνονται: η εκτίμηση και πρόληψη του κινδύνου, η προτεραιότητα στη λήψη συλλογικών μέτρων για την εξάλειψη των κινδύνων, η διαβούλευση με τους εργαζόμενους, η παροχή πληροφόρησης και εκπαίδευσης και ο συντονισμός σε θέματα ασφαλείας με τους παράγοντες του έργου. Oι ελάχιστες προδιαγραφές που καθορίζονται στις οδηγίες έχουν ενσωματωθεί στις εθνικές νομοθεσίες, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν και συμπληρωματικές απαιτήσεις. Oι εργαζόμενοι έχουν επίσης ευθύνη να συνεργάζονται και να μεριμνούν για τη δική τους ασφάλεια και των άλλων, τηρώντας τις οδηγίες που λαμβάνουν στο πλαίσιο της εκπαίδευσης που τους παρέχεται.
Η διαβούλευση με το εργατικό δυναμικό είναι μια από τις απαιτήσεις, Η αξιοποίηση των γνώσεών τους βοηθά στον ακριβή εντοπισμό των κινδύνων και στην εφαρμογή αποτελεσματικών λύσεων.

Πρόληψη ατυχημάτων · Εκτίμηση κινδύνων

Υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι στα κατασκευαστικά έργα. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετά παραδείγματα «καλής πρακτικής», τα οποία μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν για την πρόληψη των ατυχημάτων. Το πρώτο βήμα είναι η διενέργεια κατάλληλης και επαρκούς εκτίμησης του κινδύνου. Για να εξασφαλιστεί πραγματική μείωση της έκθεσης των εργαζομένων και τρίτων προσώπων (στους οποίους περιλαμβάνονται οι επισκέπτες στα εργοτάξια, το διερχόμενο κοινό) σε κινδύνους, η εκτίμηση πρέπει να εξετάσει όλους τους πιθανούς και πραγματικούς κινδύνους. Να εξασφαλιστεί ότι η μείωση ενός κινδύνου δεν αυξάνει κάποιον άλλο. Πρέπει να εντοπισθούν όλοι οι κίνδυνοι, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της εργασίας καθώς και άλλων παραγόντων π.χ. από τη διάταξη του εργοταξίου. Ακολούθως, αξιολογείται η έκταση των συγκεκριμένων κινδύνων, λαμβάνοντας υπόψη τις υπάρχουσες προφυλάξεις. Έχουν ληφθεί αρκετές προφυλάξεις ή υπάρχει ανάγκη για περισσότερες; Τα αποτελέσματα της εκτίμησης του κινδύνου θα βοηθήσουν στην επιλογή των πιο κατάλληλων μέτρων καλής πρακτικής.

Η πρόληψη στην πράξη

Oι σημαντικότεροι κίνδυνοι, επισημαίνει ο Ευρωπαϊκός Oργανισμός, περιλαμβάνουν εργασίες που εκτελούνται σε μεγάλο ύψος, εκσκαφές και μετακίνηση φορτίων. Πρέπει να δίνεται προτεραιότητα σε μέτρα εξάλειψης ή μείωσης του κινδύνου στην πηγή και να παρέχεται συλλογική προστασία. Η ατομική παρακολούθηση και οι τακτικές επιθεωρήσεις είναι απαραίτητες, επιπλέον της συνολικής εκτίμησης του κινδύνου. Περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές σχετικά με την καλή πρακτική στον τομέα της διαχείρισης ασφάλειας διατίθενται στο δικτυακό τόπο του Oργανισμού http: //osha.eu. int. Όλες οι δημοσιεύσεις του Oργανισμού μπορούν να ληφθούν ηλεκτρονικά δωρεάν. O δικτυακός τόπος του Oργανισμού παρέχει συνδέσεις με τις αντίστοιχες θέσεις των κρατών μελών όπου μπορεί να αναζητηθεί η σχετική εθνική νομοθεσία και οι κατευθυντήριες γραμμές για τον κλάδο κατασκευών.

Η ανάπτυξη της επιστήμης και των τεχνολογικών εφαρμογών · τονίζει σε ανακοίνωσή του το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών - θα έπρεπε να οδηγούν σε μια πιο ασφαλή παραγωγική διαδικασία, κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται να συμβαίνει. Είναι ενδεικτικό ότι τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μια δραματική αύξηση των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων (την περίοδο 1998-2003 καταγράφηκαν επίσημα 811 συνολικά θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα στη χώρα μας, ενώ ήδη στα μέσα του Μάρτη της φετινής χρονιάς στη μαύρη λίστα των νεκρών εργατών έχουν καταγραφεί 14 ονόματα). Σύμφωνα με το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών αυτή η κατάσταση έχει συγκεκριμένες αιτίες: αυξημένα ωράρια, διπλοβάρδιες, χαμηλοί μισθοί, παραβίαση στοιχειωδών κανόνων ασφαλείας. Το κράτος μάλλον ενθαρρύνει αυτήν την πραγματικότητα με τους περιορισμένους ελέγχους από τις Επιθεωρήσεις Εργασίας. Συμβαίνει σε περιπτώσεις μετά από εργατικό ατύχημα να ασκείται ποινική δίωξη, η οποία αφήνει στο απυρόβλητο τους πραγματικούς υπευθύνους και στρέφεται κατά υπαλλήλων από τις κατώτερες βαθμίδες ή του Τεχνικού Ασφαλείας. Το ίδιο το νομοθετικό πλαίσιο κάνει τη θέση των συναδέλφων μηχανικών που απασχολούνται ως Τεχνικοί Ασφαλείας ευάλωτη και δύσκολη, επειδή ο ΤΑ είναι ο ίδιος εργαζόμενος με εξαρτημένη σχέση εργασίας και δέχεται την εργοδοτική πίεση. Παράλληλα, η δυνατότητα του εργοδότη να ονομάζει Τεχνικό Ασφάλειας κάθε μηχανικό της παραγωγής τον μετατρέπει σε ελεγκτή και ελεγχόμενο ταυτόχρονα, υποβαθμίζοντας ακόμα περισσότερο τη θέση και τις υπηρεσίες του.

Επιπλέον, το μεγάλος εύρος των υποχρεώσεων του ΤΑ χωρίς κατοχύρωση αντίστοιχων δικαιωμάτων αλλά και της ίδιας της θέσης του, μπορεί να τον μετατρέψει σε κατηγορούμενο για πρόκληση σωματικής βλάβης από αμέλεια σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, καθιστώντας τον έτσι συχνά εξιλαστήριο θύμα. Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση · καταλήγει το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών - απαιτείται συντονισμένος αγώνας των εργαζομένων, για: Ανθρώπινα ωράρια και αποδοχές. Την κατοχύρωση δημόσιας-δωρεάν καθολικής κοινωνικής ασφάλισης και υγείας. Τη δημιουργία κρατικών υπηρεσιών προστασίας και πρόληψης, την κατάργηση των ιδιωτικών Εξωτερικών Υπηρεσιών Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞΥΠΠ) και τη δημιουργία κρατικού σώματος Τεχνικών Ασφάλειας και Ιατρών Εργασίας, ενταγμένου στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Την κατοχύρωση εργοδοτικής εισφοράς για την ασφαλιστική κάλυψη του επαγγελματικού κινδύνου και τη διευρυμένη εφαρμογή του θεσμού των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων. Τον προσανατολισμό της Επιθεώρησης Εργασίας στον ουσιαστικό έλεγχο της εργοδοτικής ευθύνης και στη συνδυασμένη εφαρμογή του συνόλου της σχετικής νομοθεσίας. Την αναβάθμιση της σχετικής εκπαιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας από τα ΑΕΙ και την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων που να καλύπτουν τους ΤΑ.

ΤΕΕ: ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΒΡΑΒΕΥΣΗΣ ΑΡΙΣΤOΥΧΩΝ ΣΠOΥΔΑΣΤΩΝ

Επιμέλεια: Γιάννης Βραχάλης, Φρόσω Καβαλάρη

Η αναγνώριση των πτυχίων των Ελληνικών Πολυτεχνικών Σχολών ως ισοδύναμα με το αγγλοσαξονικό master ήταν ο κοινός τόπος των ομιλιών του υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ. Θεμιστοκλή Ξανθόπουλου και του προέδρου του ΤΕΕ κ. Γιάννη Αλαβάνου, κατά τη διάρκεια της τελετής βράβευσης αριστούχων σπουδαστών των Πολυτεχνικών Σχολών, που οργάνωσε το ΤΕΕ, αναδεικνύοντας και φέτος - για 26η φορά - την αξία της γνώσης, της προσπάθειας και της άμιλλας, μεταξύ των νέων, στον τομέα της Παιδείας. «Το δίπλωμα του μηχανικού στην Ελλάδα είναι τύποις και ουσία ισοδύναμο με το master. Αυτή είναι μία λογική που κατατίθεται από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, αλλά συγχρόνως έχει μαζί του και όλους τους φορείς των επιστημόνων που αποτελούν τη μεγαλύτερη παραγωγική δύναμη της χώρας» επισήμανε χαρακτηριστικά ο κ. Αλαβάνος, ενώ ο κ. Ξανθόπουλος μίλησε για την αξία των πολυετών σπουδών κάνοντας αντιδιαστολή με τις «σπουδές της πλάκας».

Βραβεύθηκαν για το ακαδημαϊκό έτος 2001 · 2002, συνολικά 346 σπουδαστές, όλων των Πολυτεχνικών Σχολών της Χώρας ΕΜΠ, ΑΠΘ, Πανεπιστήμιο Πατρών, ΔΠΘ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πολυτεχνείο Κρήτης. Το συνολικό ύψος των συμβολικών χρηματικών βραβείων, ανήλθε στα 200.000 ευρώ και κατενεμήθη, σε 1.500 ευρώ για τους πρώτους των ιδρυμάτων, σε 1.000 ευρώ για τους πρώτους των σχολών και 500 ευρώ για τους υπόλοιπους βραβευθέντες. O κ. Αλαβάνος, μιλώντας στην εκδήλωση, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην αναγκαιότητα ανανέωσης του στελεχιακού, επιστημονικού και συνδικαλιστικού δυναμικού του ΤΕΕ με νέους μηχανικούς, στη δημιουργία οικονομικών κινήτρων προκειμένου να κρατηθούν οι κορυφαίοι επιστήμονες στην Ελλάδα, καθώς και στα προβλήματα που δημιουργούν οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην άσκηση του επαγγέλματος και έμμεσα στις σπουδές.

Γ. ΑΛΑΒΑΝOΣ ΠΡOΕΔΡOΣ ΤΕΕ
«Το ΤΕΕ έχει αναλάβει τη ευθύνη και θα χρηματοδοτεί μέσω του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης μαθήματα πρακτικών σπουδών και γνώσεων με πολύ μικρό κόστος η καθόλου κόστος για τους νέους απόφοιτους μέσα από το ίδιο το ΤΕΕ» τόνισε ο κ. Αλαβάνος. Εξέφρασε επιφυλακτικότητα στη διεύρυνση του αντικειμένου κάθε σχολής, και στη δημιουργία νέων σχολών, επισημαίνοντας ότι το ΤΕΕ κατ’ αρχήν δεν είναι αντίθετο, αλλά αυτό να γίνεται μέχρι τα όρια που δεν θα υποσκάπτει αυτή η τάση το βασικό αυτό θεωρητικό υπόβαθρο που πρέπει να έχει ο κάθε σπουδαστής και πρόσθεσε ότι «θα πρέπει να μελετηθεί ξανά όλο το φάσμα των σχολών, τουλάχιστον των σχολών των Μηχανικών».

Περισσότεροι οι Μηχανικοί εξωτερικού
Άλλωστε, όπως είπε, η ίδρυση νέων σχολών δεν αποτελεί φραγμό ανασταλτικό στο να φεύγουν νέοι Ελληνες μαθητές στο εξωτερικό. Αντίθετα, καταγράφεται «ότι παρά την αύξηση των σχολών υπάρχει αύξηση των ελλήνων φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό». Σύμφωνα με στοιχεία, από τους 4.000 νέους απόφοιτους που εγγράφηκαν στο ΤΕΕ το 2003 οι 1000, δηλαδή ένας στους τέσσερις προέρχονται από σχολές του εξωτερικού, σχολές τέτοιες που υπάρχουν πολλές στην Ελλάδα». Στην εφετινή εξεταστική περίοδο στο ΤΕΕ παρουσιάζεται το φαινόμενο να είναι περισσότεροι οι Πολιτικοί Μηχανικοί που έρχονται από το εξωτερικό παρά αυτοί που σπουδάζουν στην Ελλάδα. «Δεν είναι ότι υπάρχει έλλειμμα Σχολών Πολιτικών Μηχανικών στη χώρα μας. Είναι ότι κάποιοι, κακώς ίσως, θεωρούν ότι οι σπουδές στο εξωτερικό είναι καλύτερες από αυτές που υπάρχουν στην Ελλάδα».

Άδικη η ποινικοποίηση του επαγγέλματος
O κ. Αλαβάνος αναφέρθηκε στην άσκηση του επαγγέλματος του Μηχανικού, η οποία, όπως είπε, «δεν νοείται να γίνεται σε αντίθεση με αυτό που αποκαλούμε δημόσιο συμφέρον που σημαίνει ότι διασφαλίζονται καλά οικονομικά αισθητικά και ασφαλή έργα». Αναφέρθηκε ακόμα στο αυστηρό και άδικο σύστημα ποινικοποίησης του επαγγέλματος του Μηχανικού το οποίο δεν έχει συμβάλει στην καλυτέρευσή του. Αντίθετα ευνοεί, όπως είπε, «κάποιους που δεν είναι συνάδελφοι αλλά θέλουν να ασκήσουν το επάγγελμα έχοντας την τάση να παραβιάζουν τους νόμους τους επαγγελματικούς κανόνες και τη δεοντολογία και έτσι να έχουν πλεονεκτήματα στον ανταγωνισμό της δουλειάς. Το ΤΕΕ θα προσπαθήσει να αλλάξει αυτό το καθεστώς -ελπίζω με τη συνηγορία της Κυβέρνησης». Για το σημαντικό θέμα της απασχόλησης τόνισε ότι από έρευνα που έκανε το ΤΕΕ το 2003, τα επίπεδα ανεργίας ήταν πολύ χαμηλά αλλά, οι προοπτικές δεν είναι το ίδιο αισιόδοξες, όπως σήμερα, που υπάρχουν τα Oλυμπιακά έργα και τα έργα του Γ΄ ΚΠΣ. «Πρέπει να γίνει πολύ συστηματική μελέτη και να προωθηθούν πολλά έργα που τα έχει ανάγκη ο τόπος και ιδίως η Περιφέρεια».

Δεσμεύσεις Καραμανλή
Αναφέρθηκε τέλος σε δηλώσεις του τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης και νυν πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή κατά τη διάρκεια επίσκεψής του τον περασμένο Νοέμβριο στο ΤΕΕ, με τις οποίες είχε επισημάνει ότι «η Παιδεία με τους αλλεπάλληλους πειραματισμούς των τελευταίων χρόνων ισοπεδώνεται προς τα κάτω». Όσον αφορά τον τομέα των επαγγελματικών δικαιωμάτων δεσμεύτηκε ότι «θα ξεκαθαριστεί μέσα από έναν ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο σε μια διαδικασία όπου το ΤΕΕ θα έχει τον κομβικό, τον κεντρικό ρόλο που και επιβάλλεται και αξίζει από τα πράγματα».

ΥΦΥΠOΥΡΓOΣ ΠΕΧΩΔΕ Θ. ΞΑΝΘOΠOΥΛOΣ
Στην αρχή της ομιλίας του τόνισε ότι παραμένει ένας απλός αλλά μάχιμος Μηχανικός και ότι τα άλλα είναι μάταια γιατί έρχονται και παρέρχονται και το ζητούμενο είναι «να είμαστε τελικώς εργάτες ενός συστήματος που προάγει και τον τόπο και τη γνώση.». Αναφέρθηκε στο ρόλο του Μηχανικού τονίζοντας ότι οι Μηχανικοί έχουν ως κύρια αποστολή τη βελτίωση των συνθηκών ζωής του απλού ανθρώπου με συνακόλουθη διασφάλιση της ποιότητας της ζωής του. Αιτιολογώντας τις πολυετείς σπουδές είπε ότι δίνουν τη δυνατότητα αργότερα να μπορούν να αυτοβελτιώνονται να γίνονται επίκαιροι και ικανοί για την απορρόφηση και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, πράγμα που δεν μπορούν να κάνουν όσοι έχουν ρηχές και σύντομες σπουδές.

Σπουδές της πλάκας
«Παιδεία χωρίς ποιότητα δεν υπάρχει. Σπουδές της πλάκας είναι καταστροφικές για το μέλλον μιας χώρας και εσείς έχετε κάνει καλές σπουδές, συναγωνίζεστε όμως ανθρώπους που, δυστυχώς, έχουν κάνει και σπουδές της πλάκας, αυτό είναι γεγονός» είπε ο κ. Ξανθόπουλος και συνέχισε: «Θα το ξεκαθαρίσει αυτό, εν μέρει η αγορά. Θα σας ταλαιπωρήσει όμως πολύ.
Θέλει επομένως κι εκεί έναν αγώνα για τη ’’μαστεροποίηση’’ του πτυχίου όπως έχει κάνει όλη η Ευρώπη».

Έργα με μακρόπνοο σχεδιασμό
Δίνοντας το στίγμα της πολιτικής που θα εφαρμόσει το ΥΠΕΧΩΔΕ, σε συνδυασμό με το αβέβαιο μέλλον των νέων Μηχανικών, ο κ. Ξανθόπουλος είπε ότι στόχος της νέας ηγεσίας του υπουργείου είναι ο προγραμματισμός, σε συνεργασία με το ΤΕΕ, για την κατασκευή έργων υποδομής, τα οποία από τώρα θα πρέπει να σχεδιάζονται για να είναι κάποτε ώριμα όταν έρθει η στιγμή. Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να «βοηθήσουμε αποτελεσματικά και έγκαιρα με νέες μελέτες και όχι στο τέλος να τρέχουμε με την αγωνία της αποτυχίας, έτσι ώστε να απορροφήσουμε τις νέες πιστώσεις που έρχονται, ευτυχώς, ακόμα στην Ελλάδα και από εθνικούς πόρους να συμπληρώσουμε για να έχουμε μια νέα άνθηση της δουλειάς σας αλλά και των υποδομών μας τα επόμενα οκτώ με δώδεκα χρόνια». «Αισιοδοξούμε, υπογράμμισε, ότι δεν θα υπάρξει ανεργία και για τα επόμενα τέσσερα με οκτώ χρόνια για να είμαστε ρεαλιστές και να βλέπουμε το ορατό μέλλον».

Υπερκοστολογήσεις
«Πρέπει τα έργα ·είπε ο υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ· να γίνονται στο όριο που αφήνουν το απαραίτητο κέρδος ασφαλώς στον κατασκευαστή, αλλά χωρίς καταχρήσεις». Είπε χαρακτηριστικά: «Μας σηκώνεται η τρίχα κυριολεκτικά ορισμένες φορές βλέποντας μερικές υπερκοστολογήσεις. Και αυτό -συνέχισε- συμβαίνει όταν δεν υπάρχουν καλές μελέτες. Η καλή μελέτη μόνο αποτρέπει τέτοιου είδους καταχρήσεις δημοσίου χρήματος». Ωστόσο, διευκρίνισε, ότι δεν φταίνε οι πολιτικές ηγεσίες, η αδιαφορία μας φταίει για την οποία φυσικά είναι και η πολιτική ηγεσία υπεύθυνη γιατί τα έσπρωξε.

Παραίνεση για συμμετοχή στα κοινά
Να έχουν πολιτικές φιλοδοξίες με την καλή έννοια του όρου τους προέτρεψε ο κ. Ξανθόπουλος όχι για να γίνουν βουλευτές και υπουργοί, γιατί αυτό δεν είναι πάντα καλή επιλογή, αλλα για να έχουν μια θέση στα δρώμενα με το συγκροτημένο μυαλό που διαθέτουν, προκειμένου να προστατεύσουν το μέλλον των παιδιών τους.

Α. Ανδρεόπουλος, Πρύτανης ΕΜΠ
Ο πρύτανης του ΕΜΠ κ. Α. Ανδρεόπουλος υπογράμμισε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ότι το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας είναι συγκοινωνούντα δοχεία.
«Το τροφοδοτούμε και μας τροφοδοτεί», όπως τόνισε. Και επεσήμανε ότι το ΕΜΠ είναι υπέρμαχος του πενταετούς ενιαίου κύκλου σπουδών, αλλά δεν θέλει κοντά του τον ιδιωτικό τομέα ο οποίος μέσω των χρηματοδοτήσεων, θα μπορούσε να καθορίζει τα προγράμματα σπουδών.

Α. ΚOΤΖΑΜΠΑΣΑΚΗΣ Β΄ ΑΝΤ/ΔΡOΣ ΤOΥ ΤΕΕ
Προηγουμένως, το μέλος της Διοικούσας επιτροπής κ. Αντώνης Κοτζαμπασάκης, σε σύντομο χαιρετισμό του επισήμανε ότι το ΤΕΕ με την εκδήλωση αυτή, που οργανώνει εδώ και τριάντα χρόνια το ΤΕΕ, αναδεικνύεται η αξία της γνώσης της προσπάθειας και της άμιλλας μεταξύ των νέων στον τομέα της παιδείας βραβεύοντας τους αριστούχους σπουδαστές των Πολυτεχνικών Σχολών. Είναι το ελάχιστο, όπως είπε, που μπορεί να κάνει το ΤΕΕ, είναι μια εκδήλωση που έχει και συμβολικό χαρακτήρα η απονομή επαίνου στους μελλοντικούς μηχανικούς για `τον κόπο και την αγάπη τους απέναντι στη γνώση, αλλά και στις οικογένειές τους που στηρίζουν αυτή την προσπάθεια με προσωπική μέριμνα οικονομικά και ηθικά.

Τ. ΜOΡOΠOΥΛOΥ Γ.Γ. Δ.Ε. ΤΕΕ
Καλωσόρισε όλους τους νέους Μηχανικούς στο χώρο της δημιουργίας, της παραγωγής και της ανάπτυξης, όπως είπε, ένα χώρο όπου οι Μηχανικοί με τη γνώση που παίρνουν από τις σπουδές τους στην οποία επρώτευσαν καλούνται να συμβάλουν τόσο στην αναπτυξιακή διαδικασία όσο και στη λήψη αποφάσεων.
Το ΤΕΕ διεκδικεί, υπογράμμισε, την αναγνώριση του επαγγελματικού ρόλου των Μηχανικών με βάση τα προσόντα τους με την επισήμανση ότι «η γνώση και η αριστεία θα αποτελούν προσόντα που θα βαραίνουν επαγγελματικά με τη δική σας τη συμμετοχή και το δικό σας αγώνα».

Δ. ΑΓOΡΗΣ ΠΡOΕΔΡOΣ ΑΝΤΙΠΡOΣΩΠΕΙΑΣ
Το ΤΕΕ είπε, αναγνωρίζει την αξία της επιστημονικής γνώσης και βραβεύει σήμερα όλους που συμμετέχουν στη συναρπαστική αυτή περιπέτεια της μόρφωσης και της γνώσης στην οποία διακρίθηκαν. Το ΤΕΕ -πρόσθεσε- πιστεύει ότι η επιστημονική γνώση είναι η βασική συνιστώσα των άρτιων ασφαλών λειτουργικών και αισθητικά όμορφων τεχνικών έργων. Τα βραβεία απένειμαν οι: Υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ Θ. Ξανθόπουλος Πρύτανης ΕΜΠ Ανδρεόπουλος Κοσμήτορας Πολυτεχνικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών Δημητρακόπουλος Αντιπρύτανης Πολυτεχνείου Χανίων Κρήτης Σαριδάκης Αντιπρύτανης Πολυτεχνείου Κρήτης Γρισπολάκης Πρόεδρος Αντιπροσωπείας Δ. Αγορής Πρόεδρος ΤΕΕ Γ. Αλαβάνος Α’ Αντιπρόεδρος ΤΕΕ Μ. Δρακάκης Β’ Αντιπρόεδρος Α. Κοτζαμπασάκης Γ.Γ. Τ. Μοροπούλου Αντιπρόεδρος Αντιπροσωπείας Τσέγκος Μέλος Δ.Ε. υπεύθυνος επιστημονικού έργου Θ. Δραγκιώτης Μέλος Δ.Ε. Χ. Σπίρτζης Μέλος Δ.Ε. Γιαμπουράς Πρώην γ.γ. Δ.Ε. Βαγγελάτου Πρόεδρος Χημικών Μηχανικών Ηλιόπουλος Μέλος Επιστημονικής Επιτροπής Ε. Μπονατάκη Καθηγητής κ. Πανταλέοντας.

Τα Μέλη της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ καλούνται στην ειδική συνεδρίαση της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 7 και την παρ. 2 του άρθρου 8 του Π.Δ. της 27-11/14.12.26 «περί κωδικοποιήσεως των περί συστάσεως του Τ.Ε.Ε. κειμένων διατάξεων», όπως τροποποιήθηκαν από τα άρθρα 7 και 8 του Ν. 1486/1984, το άρθρο 14 του Ν. 2187/94 και την παρ. 4 του άρθρου 15 του Ν. 2308/95, που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 31 Μαρτίου 2004 και ώρα 08.30 π.μ. στην αίθουσα Συνεδριάσεων του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (Καρ. Σερβίας 4, 5ος όροφος · Αθήνα), για την ολοκλήρωση της διαδικασίας των εργασιών της συνεδρίασης της 20 & 21/3/2004, με θέματα: 1. Εκλογή Γενικού Γραμματέα και Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ. 2. Εκλογή της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ. 3. Εκλογή Προέδρου, Α΄ Αντιπροέδρου, Β΄ Αντιπροέδρου, Γενικού Γραμματέα και Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ. Στην ειδική αυτή συνεδρίαση απαιτείται απαρτία των δύο τρίτων (2/3) του όλου αριθμού των Μελών της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ. Αν δεν επιτευχθεί η απαρτία αυτή, η Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ θα συνέλθει το Σάββατο 3 Απριλίου 2004 και ώρα 09.30 π.μ. στο Ξενοδοχείο DIVANI APOLLON PALACE (Αγ. Νικολάου 10 & Ηλίου · Καβούρι), οπότε αρκεί για την απαρτία η παρουσία πάνω από το μισό των Μελών. Αν δεν εξαντληθούν τα θέματα της ημερήσιας διάταξης η συνεδρίαση θα συνεχισθεί την Κυριακή 4 Απριλίου 2004 και ώρα 09.30 στον ίδιο χώρο. Τα Μέλη της Αντιπροσωπείας από την Περιφέρεια, μπορούν να μετακινηθούν με ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητο, αεροπλάνο ή άλλο μέσο μαζικής μεταφοράς.

O Πρόεδρος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ ΔΗΜOΣΘΕΝΗΣ ΑΓOΡΗΣ
Σημείωση: Οι χρόνοι έκδοσης του Ε.Δ. ΤΕΕ δεν επέτρεπαν την έγκαιρη δημοσίευση της παραπάνω πρόσκλησης

Να ανακληθεί απόφαση
Με έγγραφό του προς τη Γενική Γραμματέα Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου κ. Μ. Σημαντώνη, ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γιάννης Αλαβάνος αναφέρεται στην απομάκρυνση από τη θέση του προϊσταμένου της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Νοτίου Αιγαίου του πολιτικού μηχανικού κ. Ελευθέριου Καστρίσιου (και την τοποθέτησή του στη Διεύθυνση Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου), ζητώντας την ανάκληση της σχετικής απόφασης. Και τούτο καθώς ·όπως αναφέρεται σε σχετικά έγγραφα, τόσο των εργαζομένων στην ίδια Υπηρεσία όσο και των Εργασιακών Συλλόγων· η ΕΥΔ-ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου, με τα μέχρι σήμερα στοιχεία, παρουσιάζει αξιόλογη πορεία και κατατάσσεται μεταξύ των 6 πρώτων από τα 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα της Χώρας. Η θετική αυτή πορεία οφείλεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό στη στελέχωση της Υπηρεσίας και ιδιαίτερα στην προσφορά του κ. Καστρίσιου. «Έχουμε την άποψη ότι η διάταξη του προσωπικού πρέπει να γίνεται ορθολογικά, ώστε να μη δημιουργούνται προβλήματα δεοντολογίας και εύρυθμης λειτουργίας στις Υπηρεσίες», υπογραμμίζεται στην επιστολή. «Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, παρακαλούμε να ανακληθεί η προαναφερθείσα Απόφασή σας και να αποκατασταθεί ο κ. Καστρίσιος στη θέση του προϊσταμένου στην ΕΥΔ-ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου».

Αξιοκρατικά η πλήρωση θέσεων
Με αφορμή την τοποθέτηση στη θέση προϊσταμένου της Διεύθυνσης Προγράμματος, Προτύπων και Διεθνών Σχέσεων της ΓΓΔΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ υπαλλήλου του κλάδου ΠΕ Διοικητικού Oικονομικού και όχι του κλάδου Π.Ε. Μηχανικών (καθώς το αντικείμενο της Διεύθυνσης είναι κυρίως τεχνικό), ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γ. Αλαβάνος απέστειλε έγγραφο προς τον πρώην Γενικό Γραμματέα ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Παν. Βασιλείου, στο οποίο, μεταξύ άλλων, υπογραμμίζεται: «Σύμφωνα με το άρθρο 2 της Ειδικής Συλλογικής Συμφωνίας του 2002 που υπογράφτηκε μεταξύ της Π.O. ΕΜΔΥΔΑΣ και του Ελληνικού Δημοσίου, συμφωνήθηκε να ληφθεί μέριμνα έτσι ώστε να τοποθετούνται ως προϊστάμενοι στις τεχνικές Υπηρεσίες του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ και των OΤΑ εφόσον το αντικείμενό τους είναι τεχνικής φύσεως, αποκλειστικά Διπλωματούχοι Μηχανικοί του κλάδου Π.Ε. Έχουμε την άποψη ότι η διάταξη προσωπικού, ειδικά σε θέσεις ευθύνης που απαιτούν εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις, πρέπει να γίνεται ορθολογικά ώστε να μη δημιουργούνται προβλήματα δεοντολογίας και εύρυθμης λειτουργίας στις υπηρεσίες. Εν όψει αυτών παρακαλούμε να εξετάσετε το θέμα και να προβείτε στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να διασφαλιστεί η αξιοκρατική πλήρωση της παραπάνω θέσης».

Το μισθολογικό κλιμάκιο
Προς τον πρώην υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Πέτρο Ευθυμίου ο πρόεδρος του ΤΕΕ, κ. Γιάννης Αλαβάνος, είχε αποστείλει την παρακάτω επιστολή: Κύριε Υπουργέ, Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3205/2003, οι εκπαιδευτικοί με 5 ή 6 έτη σπουδών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι Διπλωματούχοι Μηχανικοί που απασχολούνται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, εισάγονται στο 17ο και 16ο μισθολογικό κλιμάκιο αντίστοιχα. Επισημαίνουμε ότι, σύμφωνα με τον προϊσχύσαντα Ν. 2470/1991, το εισαγωγικό τους μισθολογικό κλιμάκιο ήταν το 16ο και 15ο αντίστοιχα. Θεωρούμε ότι η παραπάνω ρύθμιση συνιστά υποβάθμιση, καθώς καθυστερεί σημαντικά τη μισθολογική τους εξέλιξη. Για το λόγο αυτό παρακαλούμε να τροποποιηθεί η υπόψη διάταξη σύμφωνα με το προηγούμενο καθεστώς.

Δημοσιεύουμε παρακάτω, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο του ΤΕΕ, τις Oμάδες Εργασίας, που συγκροτήθηκαν με απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής, έπειτα και από πρόταση των Μονίμων και Επιστημονικών Επιτροπών Ειδικοτήτων του ΤΤΕ. Παρακαλούνται οι συνάδελφοι, που στελεχώνουν τις ομάδες να περάσουν από τη Νομική Υπηρεσία του ΤΕΕ (Καρ. Σερβίας 4, 3ος όροφος, γραφ. 12) για να υπογράψουν τη σχετική σύμβαση, μέσα σε 15 ημέρες, τις εργάσιμες ώρες, έχοντας μαζί τους: α) Τον αριθμ. μητρώου του ΤΕΕ β) το ΑΦΜ τους. 1) O.Ε. για την «Oριοθέτηση ρόλων και ευθυνών στα ιδιωτικά έργα και τη σύνταξη ορισμένων βασικών ιδιωτικών συμφωνητικών ανάθεσης και εκτέλεσής τους», (αποφ. Δ.Ε. Γ/9/6/2004). Η ομάδα εργασίας αποτελείται από τους κ.κ.: 1) Βουδικλάρη Θεόδωρο, Π.Μ., 2) Γκοιμίση Πάνο, Π.Μ., 3) Γρηγορόπουλο Αθανάσιο, Π.Μ., 4) Δρακούλη Πάτρα, Π.Μ., 5) Καρδοματέα Ναυσικά, Δικηγόρο, 6) Δέσποινα Κωτσοβίνου, Π.Μ., 7) Νικολόπουλο Σπύρο, Π.Μ., 8) Παδουβά Μανώλη, Π.Μ., 9) Χαραμή Γεώργιο, Π.Μ., 10) Άρη Χατζηδάκη, Π.Μ. 2) O.Ε. για τη «Μελέτη του θέματος ασφάλισης ευθύνης για μηχανικούς», (αποφ. Δ.Ε. Γ/10/6/2004). Η ομάδα εργασίας αποτελείται από τους κ.κ.: 1. Αποστολάτο Γεράσιμο, 2. Αυγερίκο Γεώργιο, 3. Γκουντάρα Αλέξανδρο, 4. Κιόχο Απόστολο, 5. Κονταξή Αθανάσιο, 6. Κουτσοστάθη Νικόλαο, 7. Μαραγκό Γεώργιο, 8. Παπαδόπουλο Ιωάννη, 9. Π¨ερρου Αικατερίνη, 10. Τζάρα Μιχάλη, 11. Χατζηδημητρίου Γρηγόρη 3) Συμπλήρωση της ομάδας εργασίας για την «Υποστήριξη της λειτουργίας του ΤΣΜΕΔΕ», (αποφ. Δ.Ε. 4/46/2003). Η ομάδα εργασίας συμπληρώνεται με τους κ.κ. Μαρίνα Έξαρχου και Δημήτριο Καραμπογιά.

Επιμέλεια: Βάσω Χαραλαμπίδου

ΤΕΕ- ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔOΝΙΑΣ

Ημερίδα «Δίπλωμα Μηχανικού και Μάστερ: Τύπος και Oυσία, Γερμανία-Ελλάδα» ήταν το θέμα της ημερίδας, που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 11 Μαρτίου, στο αμφιθέατρο Τοπογράφων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ.

Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το ΤΕΕ/ΤΚΜ και την Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ, σε συνεργασία με το Γενικό Προξενείο της Oμοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, το Ινστιτούτο Γκαίτε και συλλόγους αποφοίτων Γερμανικών Πολυτεχνείων, με αφορμή την Έκθεση Γερμανικών Πανεπιστημίων. Είχε καταγραφικό και διαπιστωτικό κυρίως χαρακτήρα σε ό,τι αφορά τις σπουδές του Διπλωματούχου Μηχανικού στη Γερμανία και τη «σχέση» των ακαδημαϊκών τίτλων σπουδών με τα επαγγελματικά δικαιώματα. Έμμεσα προσεγγίστηκαν υπό μορφή workshop όλα τα κρίσιμα θέματα που κατατρύχουν και απασχολούν την Ανώτατη Εκπαίδευση των Μηχανικών, όπως είναι το σύστημα Bachelor+Master και η εν μέρει εφαρμογή της Διακήρυξης της Bologna στα Γερμανικά Πανεπιστήμια, όπως επίσης η σχέση και ο ρόλος των Fachhochschulen στην ανώτατη εκπαίδευση και στο εργασιακό περιβάλλον της Γερμανίας. Από την άλλη πλευρά, της ελληνικής πραγματικότητας, έγινε μία συσχέτιση και αναφορά στην άδεια άσκησης επαγγέλματος και στην προσπάθεια θεσμικής καθιέρωσης του Διπλώματος Προχωρημένων Σπουδών-Μάστερ σε όλες τις Σχολές των Ελληνικών ΑΕΙ που έχουν αδιάσπαστες και ενιαίες σπουδές πέντε ετών. Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ καθηγητής Άρης Κάζης, ο γενικός πρόξενος της Oμοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Ernst-Joachim Dφring, ο κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ καθηγητής Δημήτριος Τολίκας και ο αντιπρόεδρος της Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΚΜ Βενέτης Μπούρας. Την πρόταση του ΤΕΕ/ΤΚΜ παρουσίασε ο Β. Μπούρας, λέγοντας μεταξύ άλλων: «To TEE/TKM, στις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί και συγκεκριμένα ? Τα Π.Δ. 165/2000 και 385/2002 και την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην αντίστοιχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ? Τις συνέπειες από την «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ ? Την πολυμορφία των πτυχίων των μηχανικών, που δεν καλύπτεται από τις θεσμοθετημένες ειδικότητες, προτείνει στο ΤΕΕ κεντρικά και προτίθεται να δημιουργήσει ένα ενιαίο σύστημα πιστοποίησης επαγγελματικών προσόντων όλων αυτών που ασχολούνται με την παραγωγή τεχνικού έργου στην Ελλάδα (νέες ειδικότητες, κάτοχοι μάστερ, τεχνολόγοι μηχανικοί κ.α.)». Oμιλητές της εκδήλωσης ήταν: O καθηγητής του ΑΠΘ Νικόλαος Μουσιόπουλος, που έθεσε τα προς συζήτηση θέματα στους Γερμανούς προσκεκλημένους Η Gertrud Becker-Dittrich, εκπρόσωπος του Oμοσπονδιακού Υπουργείου Παιδείας της Γερμανίας, που έδωσε τις πληροφορίες τις σχετικές με την ισχύουσα εκπαιδευτική κατάσταση στη Γερμανία O Achim Niessen, διευθυντής της Υπηρεσίας Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Καρλσρούης, που κατέθεσε την άποψη ενός μεγάλου Γερμανικού Πανεπιστημίου. O καθηγητής του ΑΠΘ Ιωάννης Αβραμίδης, που αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα διατήρησης του πενταετούς προγράμματος σπουδών. Η Πηνελόπη Ράλλη, εκπρόσωπος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, που τόνισε ότι θα πρέπει το Τεχνικό Επιμελητήριο να γίνει ο φορέας πιστοποίησης όλων των βαθμίδων των μηχανικών O καθηγητής του ΑΠΘ Κωνσταντίνος Μπουζάκης, που μίλησε για θέματα ισοτιμιών (ΔΙΚΑΤΣΑ) εκπροσωπώντας τον Αντιπρύτανη του ΑΠΘ καθηγητή Χριστογεώργη Καλτσίκη. Ακολούθησαν ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις και συζήτηση με συντονιστή τον καθηγητή του ΑΠΘ Βύρωνα Παπαθανασίου. Τα συμπεράσματα της ημερίδας θα παρουσιασθούν αναλυτικά σε επόμενη φάση.

Θεσσαλονίκη, 26.4 ως 9.5.2004.

Την 4η Πανελλήνια Έκθεση Αρχιτεκτονικού Έργου, που οργάνωσε στην Πάτρα ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ν. Αχαΐας, μεταφέρουν στη Θεσσαλονίκη το ΤΕΕ/ΤΚΜ και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης, για το διάστημα από 26 Απριλίου έως 9 Μαΐου 2004. Η έκθεση θα φιλοξενείται στο αίθριο του παλιού τελωνείου στο λιμάνι και θα λειτουργεί καθημερινά.

Την ημέρα των εγκαινίων, Δευτέρα, 26 Απριλίου 2004 και ώρα 19.30 ο αρχιτέκτονας Πάνος Δραγώνας θα παρουσιάσει το θέμα. Σκοπός της έκθεσης αυτής είναι η προβολή του σύγχρονου αρχιτεκτονικού έργου μέσα από την παρουσίαση του ευρύτερου δυνατού φάσματος μελετών και προτάσεων της τελευταίας πενταετίας. Το θέμα της 4ης Πανελλήνιας Έκθεσης Αρχιτεκτονικού έργου έχει θέμα «Παράλιες Ζώνες και Αστικά Συμβάντα» και εστιάζεται στο χειρισμό του ορίου της πόλης με το νερό και στο σχεδιασμό του θαλασσίου μετώπου ως καθοριστικού μηχανισμού στη δυναμική της ανάπτυξης της πόλης. Η προβληματική, ωστόσο, διευρύνεται έτσι ώστε υπό τον τίτλο «Αστικά Συμβάντα» να συμπεριλάβει ζητήματα σχεδιασμού του αστικού χώρου και ανάπλασης της πόλης και θέματα επαναπροσδιορισμού της σχέσης του κατοικούμενου χώρου με τα φυσικά στοιχεία (και ιδιαίτερα με το νερό).. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν 95 έργα που επιλέχθηκαν από ένα σύνολο 226. Η αξιολόγηση έγινε από τους αρχιτέκτονες Σάββα Κονταράτο, Γιώργο Πανέτσο και Ρένα Σακελλαρίδου. Oι μελέτες θα παρουσιαστούν στις παρακάτω τέσσερις ενότητες: 1. Χώροι κατοικίας, 2. Χώροι συλλογικότητας, 3. Χώροι κατανάλωσης και αναψυχής. 4. Χώροι εργασίας και παραγωγής, ενώ μια πέμπτη υπο-ενότητα αφιερώνεται στις διπλωματικές /μεταπτυχιακές εργασίες.

ΤΕΕ-ΤΜΗΜΑ ΠΕΛOΠOΝΝΗΣOΥ 

Η Δ.Ε. του ΤΕΕ- Τμήματος Πελοποννήσου, με την υπ’ αριθμ. 46 απόφασή της (9.2.2004) αποφάσισε να συγκροτήσει αμειβόμενη ομάδα εργασίας με θέμα «Απογραφή υφισταμένων κτιρίων και εκτίμηση σεισμικής τρωτότητας και επικινδυνότητας των κτιρίων στην πόλη της Τρίπολης». Η Oμάδα εργασίας θα αποτελείται από δέκα (10) πολιτικούς μηχανικούς. Το ποσόν της αποζημίωσης όλων των μελών της O.Ε. προϋπολογίζεται σε 15.000 ευρώ και όχι σε 15.000.000 ευρώ, όπως εκ παραδρομής δημοσιεύθηκε στο υπ’ αριθμ. 2286 τεύχος του Ενημερωτικού Δελτίου του ΤΕΕ, όπου ο «δαίμων του τυπογραφείου» έβαλε το χέρι του. Υπενθυμίζουμε ότι οι συνάδελφοι μηχανικοί που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στην παραπάνω ομάδα εργασίας, μπορούν να επικοινωνούν στα τηλέφωνα 2710. 226703 και 2710. 241940-41, καθώς και στο φαξ: 2710.222127. Υπεύθυνος για το συντονισμό της O.Ε. ορίσθηκε το μέλος της Δ.Ε. του ΤΕΕ- Τμήματος Πελοποννήσου Θεόδωρος Κουτσούγερας.

Επιμέλεια: Γιάννης Βραχάλης

ΠΣΧΜ

Το Δ.Σ. του ΠΣΧΜ ενημερώνει τα μέλη του για τον Διοικητικό Απολογισμό Δράσης του. Η παρακάτω σύνοψη της έκθεσης πεπραγμένων περιλαμβάνει τα στοιχεία του διοικητικού απολογισμού για το διάστημα από τη συγκρότηση του νέου Δ.Σ. σε σώμα (Νοέμβριος 2002) μέχρι σήμερα. Τα πεπραγμένα 1. Εγκρίθηκαν από το Δ.Σ. οι άξονες του Προγράμματος Δράσης με αναλυτικές δράσεις, χρονοδιαγράμματα και ορισμό αρμοδιοτήτων για κάθε άξονα και μέλος του Δ.Σ. 2. Συγκροτήθηκαν με δημόσια πρόσκληση και λειτουργούν 9 Μόνιμες Επιτροπές, 2 Oμάδες Εργασίας και 1 Επιστημονική Επιτροπή 3. Διεξήχθησαν 2 συσκέψεις με τα Περιφερειακά Τμήματα του ΠΣΧΜ, και θα διεξαχθεί η 3η στις 21.3.04. 4. Έγιναν 7 ημερίδες-διαλέξεις σε θέματα όπως: Εφαρμογές Πληροφορικής στη Χημ. Βιομηχανία, Τεχνική Συνάντηση για Ενεργειακή Αξιοποίηση Απορριμμάτων, Ημερίδα για Ενεργειακή Αξιοποίηση Απορριμμάτων, Ημερίδα (σε συνεργασία με ΠΤ Μαγνησίας) Υγιεινής & Ασφάλειας, Διάλεξη για Επαγγελματικά, Διάλεξη (σε συνεργασία με ΠΤ Κεντρ-Δυτ. Μακεδονίας ) για Επαγγελματικά-Φοροτεχνικά, Ημερίδα (σε συνεργασία με ΕΕΚ) για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του έργου καταγραφής ρύπων σύμφωνα με την IPPC. 5. Συγκροτήθηκε O.Ε. και προγραμματίζεται για τον Ιούνιο 2004 ημερίδα με θέμα: Τεχνολογίες Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων. 6. Προγραμματίζεται (σε συνεργασία με το Π. Τ Κεν. Δυτ. Μακεδονίας) Ημερίδα με θέμα την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας του ΠΣΧΜ για την αποτύπωση της απασχόλησης των ΧΜ. 7. Ελαβαν χώρα 17 συντονισμένες παρεμβάσεις στην Πολιτεία και άλλους φορείς για θέματα επαγγελματικά, εργασιακά, εκπαιδευτικά, κοινωνικά, επιστημονικά. 8. Αναβαθμίστηκαν περαιτέρω τα εργαλεία επικοινωνίας του με τα μέλη (Δελτίο ΠΣΧΜ-Ιστόχωρος ΠΣΧΜ, Newsletter ΠΣΧΜ, Δελτίο ΤΕΕ) 9. Συμμετοχή του ΠΣΧΜ σε 4 εκθέσεις · 4 συνέδρια/φεστιβάλ- 8 επιτροπές φορέων 10. Καταρτίστηκε και εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός για το έτος 2003 και το 2004. 11. Διεξήχθησαν συνολικά 15 επιτυχημένες εκδηλώσεις τόσο στην Αθήνα όσο και στην Περιφέρεια

ΣΑΔ - ΤΕΕ/ΤΜ. ΔΩΔΕΚΑΝΗΣOΥ 

Το συνολικό έργο του με 70 πίνακες σχεδίων και φωτογραφιών από αρχιτεκτονικά έργα, γλυπτά και χρηστικά αντικείμενα παρουσίασε ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Σουβατζίδης σε έκθεση που πραγματοποιήθηκε από 25 έως 28 Φεβρουαρίου στη Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου · Νεστορίδειο Μέλαθρο με τίτλο: Τόπος - Φως - χώρος · ύλη. Προσκαλεσμένος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Δωδεκανήσου και με την συνδρομή του ΤΕΕ · ΤΜ Δωδεκανήσου ο κ. Μ. Σουβατζίδης παρουσίασε τα σχέδια επέκτασης του Αρχαιολογικού Μουσείου Θήβας, σχέδια διαγωνισμού για το κτίριο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, όπου προτείνει ένα κτίριο · σχόλιο του κτιστού περιβάλλοντος της Πρωτεύουσας, τα σχέδια κατοικίας στην Αίγινα αφιερωμένα στη μνήμη του πρακτικού τεχνίτη Αλέξανδρου Ροδάκη, τα σχέδια των Παιδαγωγικών τμημάτων του Πανεπιστημίου Θράκης, όπου προτείνεται τα κτίρια να ακολουθούν τις υψομετρικές καμπύλες της γης, και ένα από τα τελευταία έργα του αρχιτέκτονα, κατοικία και studio για έναν μουσικό που είναι αφιερωμένη από τον αρχιτέκτονα στη μνήμη του γλύπτη Γεράσιμου Σκλάβου. Επίσης παρουσιάστηκαν τρία γλυπτικά έργα, ήτοι δύο δυστ-τόποι με τίτλους «Εργοστάσιο κλωνοποίησης, Χορός τον 22ο αιώνα» και μια ελεγεία για τη γυναίκα της Αφρικής με τίτλο «Αφρικάνικος Χορός». Στα εγκαίνια της έκθεσης στις 25 Φεβρουαρίου ο αρχιτέκτων έδωσε διάλεξη με τίτλο: «Δυστοπία · Oυτοπία · Συναισθηματική Τοπογραφία».

Νέο Δ.Σ.
Συνήλθε σε Σώμα το Δ.Σ. του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Δωδεκανήσου που προέκυψε από τις εκλογές που διενεργήθηκαν στις 29 Φεβρουαρίου 2004. Η σύνθεση του Δ.Σ. είναι η ακόλουθη. Πρόεδρος Πάρις Παπαθεοδώρου, Αντιπρόεδρος Γεώργιος Σάββενας, Γραμματέας Παντελεήμων Κυριάκος Μάγος, Ταμίας Τσαμπίκα Διαμαντή, Μέλος Νικόλαος Κουμνάκης.

Η εφαρμογή του ΣΑΥ στα έργα
Του Δ. Μεσσαρη*

Η Ασφάλεια και Υγεία της Εργασίας (ΑΥΕ) στα πάσης φύσεως εργοτάξια βασίζεται στην εγκαθίδρυση ενός συστήματος ικανού να κρατήσει το δυναμικό ατυχημάτων, αλλά και την εξέλιξη επαγγελματικών νόσων, κάτω από ένα επίπεδο θεωρούμενο γενικώς αποδεκτό και αιτιολογημένα κατορθωτό. Το σύστημα αναπτύσσεται στους άξονες σχεδιασμού και εφαρμογής, οι οποίοι αναφέρονται στη διαμόρφωση και εφαρμογή πλέγματος κανόνων, μέτρων προστασίας, γνώσεων και δεξιοτήτων, προτύπων συμπεριφοράς και διαχείρισης πληροφορίας, πάντοτε με στόχο την ΑΥΕ στα εργοτάξια. Εν αντιθέσει με τα εργοστάσια και άλλους εργασιακούς χώρους, ένα σύστημα ΑΥΕ ενός κατά κανόνα βραχύβιου εργοταξίου, απαιτεί να σχεδιάζεται πριν από τη διαμόρφωση στελέχωση, εξοπλισμό, εφοδιασμό με υλικά και έναρξη των εργασιών. Ακόμη και στα πιο απλά εργοτάξια οι εργασίες είναι πολυπληθείς, αλληλοεξαρτώμενες, μεταβαλλόμενες, αρκετά επικίνδυνες και βλαπτικές, η δε εκτέλεση τους υπό αντίξοες συνθήκες σχεδόν αποτελεί τον κανόνα. Έτσι οδηγούμεθα στην εφαρμογή ενός εύκαμπτου και ταχέως αναπροσαρμοζόμενου συστήματος που καθιστά αναγκαίο το συντονισμό ΑΥΕ. Στη χώρα μας το σύστημα οργάνωσης και διαχείρισης ΣOΔΑΥΕ στο εργοτάξιο καλύπτεται, κατά ένα βαθμό, από το γνωστό Σχέδιο Ασφάλειας και Υγείας (ΣΑΥ) το οποίο θεσμοθετήθηκε με το Π.Δ. 305/96. Από τα περιεχόμενα του, για την ατζέντα ενός μελετητικού ή κατασκευαστικού ή εν γένει διαχειριστικού τεχνικού σχήματος, αξιοσημείωτα θέματα είναι:

Το αν το (ή τα) εργοτάξια του έργου δυνητικά ενέχουν την υποχρέωση εκπόνησης ΣΑΥ.
Τυπικά το ΣΑΥ προορίζεται αποκλειστικά σε κινητά ή προσωρινά εργοτάξια έργων αρμοδιότητος πολιτικού μηχανικού ή σε εργοτάξια που περιέχουν και τέτοια έργα. Δεδομένου όμως, ότι ο τρόπος σκέψης, η τεχνογνωσία και οι προβλέψεις είναι ακριβώς ίδιες με τα άλλα έργα, μπορεί και πρέπει να επεκτείνεται η εφαρμογή του.

Το αν στο συγκεκριμένο έργο απαιτείται ΣΑΥ.
Τυπικά και πάλι, ΣΑΥ εκπονείται όταν υφίστανται ιδιαίτεροι κίνδυνοι στο εργοτάξιο ανεξαρτήτως όγκου εργασιών ή πολλά συνεργεία ή έργο άνω των 500 ημερομισθίων ή διάρκεια άνω των 30 εργασίμων ημερών με πάνω από 20 ταυτόχρονα εργαζόμενους. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι εμπίπτει σχεδόν το σύνολο των κατασκευών, οι οικοδομές ανεξαρτήτως μεγέθους, τα ειδικά έργα και το μεγαλύτερο ποσοστό των επεμβάσεων-επισκευών.

Ποία η χρονική εξέλιξη του ΣΑΥ στο έργο.
Το ΣΑΥ αποτελεί μέρος της τεχνικής μελέτης που υποβάλλεται, συνήθως από το μελετητή, προς έγκριση στην Υπηρεσία ή Πολεοδομία ή Κύριο του Έργου σε μία μορφή γενική μεν, αλλά εξειδικευμένη για το συγκεκριμένο έργο. Σε δεύτερη φάση υφίσταται μία μεγάλη ουσιώδη και ρεαλιστική αναπροσαρμογή και επανυποβολή, συνήθως από τον κατασκευαστή, πριν από την έναρξη των εργασιών ή απλώς κρατείται στο εργοτάξιο. Στη συνέχεια, υφίσταται συνεχείς αναπροσαρμογές ακολουθώντας τις τροποποιήσεις του εργοταξίου. Η φάση αυτή είναι και η ουσιωδέστερη, μίας και επιτρέπει τη χρονική και ποσοτική παρακολούθηση του κινδύνου, την επικέντρωση της προσοχής των υπευθύνων ΑΥΕ σε κρίσιμες εργασίες.

Ποίος είναι υπόχρεος για την εκπόνηση του ΣΑΥ.
Αναφέρεται ότι κατά την εκπόνηση των μελετών υποχρέωση έχουν ο Κύριος του Έργου διά του Συντονιστή Ασφαλείας Μελέτης ή/και κάποιου μελετητή. Ενώ κατά τη φάση της κατασκευής αναλαμβάνει ο εργολάβος διά του Συντονιστή Ασφαλείας Κατασκευής. Η ισχύς του ΣΑΥ έχει επεκταθεί σε όλα τα Δημόσια Έργα με την ενσωμάτωση σχετικών άρθρων στην ΕΣΥ του έργου (ΔΙΠΑΔ/οικ/177), με τη συμπερίληψή του στις φάσεις οριστικής και μελέτης εφαρμογής (ΔΕΕΠΠ/OΙΚ/85) και με διευκρινίσεις, ως προς το περιεχόμενο του (ΔΙΠΑΔ/οικ/889). Επίσης και το ΤΕΕ, ανταποκρινόμενο στο ρόλο του, τυποποίησε το περιεχόμενο του ΣΑΥ (3048/96 της Δ.Ε. ΤΕΕ) και μέσω του Γραφείου ΑΥΕ πρότεινε και αμοιβή μελέτης ΣΑΥ (Ενημερωτικό Δελτίο 2191/19.3.2002). Συνοψίζοντας, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι το υπόψη σύστημα, αν μη τι άλλο, μέχρι σήμερα τουλάχιστον κρίνεται αναγκαίο και καλώς θεσμοθετημένο. Σε προηγμένες χώρες η νομοθετική εξουσία είναι αρκετή για την εκτεταμένη εφαρμογή ενός νέου επωφελούς συστήματος. Ατυχώς, στη χώρα μας το βάρος της εφαρμογής πέφτει, κατά έναν παράδοξο τρόπο, στις δύο άλλες εξουσίες, δηλαδή τη δικαστική και την εκτελεστική. Με πιο απλά λόγια, θα αποφασίσουμε την εφαρμογή ενός συστήματος, εν προκειμένω του ΣΑΥ, μόνο αν υπάρχει απειλή κύρωσης ή κώλυμα στη διακίνηση λογαριασμού του έργου. Αλλά και πάλι η εφαρμογή του συνήθως λαμβάνεται μέριμνα να είναι όσον το δυνατόν πιο απονευρωμένη, λιγότερο ουσιώδης, επιφανειακή και κατ’ επέκταση φθηνή, δηλαδή άχρηστη. Είναι προφανές ότι το βάρος πέφτει αποκλειστικά στα ελεγκτικά όργανα των μελετών, δηλαδή την επίβλεψη.

Τι συμβαίνει όμως, αν οι ίδιοι οι φορείς ελέγχου εμφανίζονται απρόθυμοι για την εφαρμογή του και γιατί; Και κατ’ επέκταση ποία η στάση των παραγωγών της μελέτης; Α. Κατά πρώτον ο φόβος. Σε πολλούς συναδέλφους μηχανικούς η ΑΥΕ είναι συνυφασμένη με δυσάρεστες εικόνες ατυχημάτων, με έντονες διαπροσωπικές σχέσεις και αντιδικίες, με εμπλοκές με τις αρχές και την υπηρεσία, με διοικητικές εξετάσεις και καταθέσεις, με ανάθεση ενοχλητικών (και βαρετών) καθηκόντων και επομένως ποιος θέλει να ξέρει για όλα αυτά. Τα αφήνουμε λοιπόν όλα στους ειδικούς επί της ΑΥΕ, έχοντας συνάμα και την ψευδαίσθηση ότι αυτοί θα είναι οι, αστικά και ποινικά, υπεύθυνοι της υπόθεσης. Από ψυχολογικής απόψεως η φοβία αυτή ταιριάζει με το φόβο του ασθενούς που δεν πάει στον ιατρό μήπως και ακούσει ότι η ασθένεια του είναι σοβαρή. Είναι όμως γνωστό, και η εφαρμογή του νόμου το αποδεικνύει, ότι σε σχετική περίπτωση οι εμπλεκόμενοι παράγοντες του έργου, διά των εκπροσώπων των ή προσωπικά, αν δεν τιμωρηθούν οι ίδιοι, τουλάχιστον έχουν εξασφαλισμένη μία περιπέτεια μεστή συγκινήσεων. Ας ληφθεί υπ’ όψιν λοιπόν ότι, όπως στο ιατρικό παράδειγμα, όπου η ταχεία γνώση αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς, έτσι και η καλή γνώση των λεπτών ισορροπιών στο έργο, των υποχρεώσεων μας και κυρίως των υποχρεώσεων των άλλων ως προς την ΑΥΕ είναι μία καλή αιτία για την αποβολή της όποιας τάσης αποφυγής ενδομύχως νιώθουμε. Β. Κατά δεύτερον η άγνοια. Πρέπει να γίνει πλήρως κατανοητό ότι η γνώση είναι το καλύτερο ατού άμυνας που διαθέτουμε σε αυτές τις περιπτώσεις.

Η ΕΜΔΥΔΑΣ έχει στήσει ένα πολύ φιλόδοξο, πλήρες και κατατοπιστικό πρόγραμμα για την κατάρτιση χιλιάδων μηχανικών του Δημόσιου και Ευρύτερου Τομέα σε θέματα ΑΥΕ, με αναφορά στις υποχρεώσεις, τους κινδύνους, τους τρόπους εφαρμογής σχετικών διατάξεων, ΣΑΥ·ΦΑΥ, και όμως η προσέλευση των συναδέλφων είναι αποκαρδιωτική. Αξίζει λοιπόν τον κόπο να αναφερθούν μερικά παραδείγματα, αντλούμενα από την εφαρμογή του ΣΑΥ και μόνο, που αποδεικνύουν το πώς μπορεί να εκτεθεί κανείς: 1. Παρόλο που η μελέτη αποτελεί πνευματικό πόνημα του μελετητή και πρέπει να προστατεύεται από διαρροή τεχνογνωσίας, αποδεικνύεται ότι στο φάκελο μελέτης μεγάλου έργου τη θέση του ΣΑΥ καταλαμβάνει το γνωστό δίφυλλο της πολεοδομίας. 2. Το γνωστό ΦΑΥ συγχέεται με το ΣΑΥ και ο φάκελος μελέτης περιέχει δύο ίδια αντίγραφα του ΣΑΥ στους αντίστοιχους φακέλους. 3. Το ΣΑΥ πρέπει να περιέχει: στοιχεία του έργου, περιγραφή εργασιών, ανάλυση φάσεων·χρονοδιάγραμμα, πίνακα κινδύνων, σχετική νομοθεσία κατά φάση, συμπληρωματικά μέτρα προστασίας, σχέδια διάρθρωσης εργοταξίου κατά φάση. Έναντι όλων αυτών, εμφανίζεται μόνο μία στοιχειώδης περιγραφή και ο πίνακας κινδύνων. 4. Δεν είναι όλα τα έργα ίδια. Ακόμα και αν πρόκειται για κοινές οικοδομές δεν έχουν πάντα τον ίδιο βαθμό επικινδυνότητας, ως συνέπεια διαφορετικής διάρκειας, έντασης και ετεροχρονισμού εργασιών. Έτσι αναλύοντας το ΣΑΥ, ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο σε σχέση με μία μονώροφη απλή οικοδομή μπορεί να έχουν σχέση Συνολικού Δείκτη Επικινδυνότητας 4 προς 1, και ας περιέχονται ακριβώς οι ίδιες εργασίες. Ακολούθως και η εμπειρία των Τεχνικών και Συντονιστών Ασφαλείας, όπως και των εργοταξιαρχών και επιβλεπόντων πρέπει να είναι ανάλογη. 5. Η χρονική διακύμανση του Δείκτη Επικινδυνότητας στο έργο μπορεί να παρουσιάζει αρκετές αιχμές που πλησιάζουν το 5 προς 1 σε σχέση με την μέση τιμή. Αυτό σημαίνει ότι οι ώρες Τεχνικών και Συντονιστών Ασφαλείας, αλλά και η μέριμνα των υπολοίπων συντελεστών, είναι ορθολογικό να κατανέμονται χρονικά ανάλογα με τα επίπεδα κινδύνου στο εργοτάξιο. Έναντι αυτού σε αρκετά εργοτάξια, οι τεχνικοί ασφάλειας ακολουθούν ένα σταθερό αραιό μοτίβο ωρών που ορίζει το ΠΔ 294/88, ενώ οι συντονιστές ακολουθούν συμβάσεις των οποίων οι ώρες μόλις καλύπτουν την σύνταξη του ΦΑΥ, πόσο μάλλον τα υπόλοιπα καθήκοντα που αναφέρει το ΠΔ 305/96. 6. Η δυσκολία σύνταξης και ελέγχου ?με το χέρι? του πίνακα κινδύνων οδηγεί συχνά σε αυτούσιες αντιγραφές από άλλο έργο, χωρίς μάλιστα προσαρμογή. Έτσι διαβάζει κανείς σε ΣΑΥ κοινού κτιριακού, ανύπαρκτες πηγές κινδύνου: χρήση υγρού αζώτου, εκρηκτικών, υποβρύχιες εργασίες κλπ. Σήμερα με τα διαθέσιμα ισχυρά υπολογιστικά πακέτα είναι παράλογο να προτιμάται η αντιγραφή από την δημιουργία ενός αυθεντικού και μοναδικού μοντέλου απεικόνισης των κινδύνων του συγκεκριμένου έργου. 7. Είναι σαφής η απαίτηση για επικαιροποίηση του ΣΑΥ κατά την πρόοδο των εργασιών με κύριο συντελεστή τον Συντονιστή Ασφαλείας Κατασκευής. Παρόλα ταύτα υπάρχει έργο στην τελευταία φάση εκτεταμένων εργασιών περιβάλλοντος χώρου, που περιέχει τα σχέδια εργοταξιακών διατάξεων της φάσης κατεδάφισης. Προφανώς κάποιος, στο κύκλωμα παραγωγής του έργου, δαπάνησε χρήματα για υπηρεσίες ΑΥΕ τις οποίες ποτέ δεν έλαβε. Αποτελεί στερεά γνώση ότι αφετηρία της ουσιαστικής εφαρμογής ΑΥΕ στις κατασκευές είναι η ανθρώπινη βούληση και η γνώση ότι εμείς οι μηχανικοί διαχειριζόμαστε, σχεδόν εν λευκώ, την υγεία και ακεραιότητα των ανθρώπων που μας διαθέτουν τις υπηρεσίες τους. Σαφώς η ΑΥΕ στοιχίζει, έστω και αν μακροπρόθεσμα η σχετική επένδυση μπορεί να αποσβεσθεί. Επίσης, είναι αναμφίβολο ότι ένα σύστημα πλεονεκτεί στη διαχείριση της ΑΥΕ στο έργο. Το ΣΑΥ καλύπτει ένα τμήμα του συστήματος, χωρίς να γίνεται αυτοσκοπός. Το υπόλοιπο τμήμα καλύπτουν η γνώση και η εμπειρία των ειδικών στην ΑΥΕ. Ευχή λοιπόν αποτελεί ότι, πέραν των οποιοδήποτε ευθυνών, το ΣΑΥ πρέπει να εφαρμόζεται και μάλιστα σωστά.(*) Υγιεινολόγος Πολιτικός Μηχανικός